Επανέρχεται το ζήτημα της εγγύτητας της 32 Ταξιαρχίας Πεζοναυτών με τη Διοίκηση Αμφιβίων Δυνάμεων του Αρχηγείου Στόλου. Ήδη πληθαίνουν οι σκέψεις που θέλουν τον ελλιμενισμό ορισμένων αρματαγωγών στο λιμάνι του Βόλου ώστε να διασφαλιστεί η εγγύτητα χερσαίων στρατευμάτων και αποβατικών μέσων. Το ΓΕΝ επεξεργάζεται σχέδιο για τον μόνιμο ελλιμενισμό ενός αριθμού από αρματαγωγά κλάσης «ΣΑΜΟΣ» στον Βόλο.
Για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για το που πρέπει να βρίσκονται οι Πεζοναύτες και τα πλοία της Διοίκησης Αμφιβίων Δυνάμεων οφείλουμε να έχουμε υπόψη το δόγμα δράσης και τα διατιθέμενα μέσα προς την εκπλήρωση του αντικειμενικού σκοπού. Με τα υφιστάμενα μέσα τόσο της 32 Ταξιαρχίας Πεζοναυτών όσο και της Διοίκησης Αμφιβίων Δυνάμεων, οι Έλληνες πεζοναύτες είναι η εφεδρεία της ΑΣΔΕΝ. Με άλλα λόγια θα κληθούν να δράσουν ως δύναμη ενίσχυσης νήσου στη περιοχή ευθύνης της ΑΣΔΕΝ ή ως δύναμη που θα ανακαταλάβει φίλιο έδαφος σε νησί της ΑΣΔΕΝ στο οποίο οι εχθρικές δυνάμεις έχουν εγκαταστήσει προγεφύρωμα και τα στρατεύματα της ΑΣΔΕΝ διεξάγουν αμυντικό/ επιβραδυντικό αγώνα.
Συνεπώς, το δόγμα επιχειρήσεων της 32 Ταξιαρχίας Πεζοναυτών του ΕΣ δεν είναι επιθετικό γιατί δεν υπάρχουν τα οπλικά συστήματα ή τα μέσα τόσο στον ΕΣ όσο και στο ΠΝ. Επανειλημμένα βέβαια έχουμε τονίσει πως κακώς απεμπολήθηκε το δόγμα του ισοδύναμου τετελεσμένου στο οποίο οι Πεζοναύτες είχαν κεντρικό ρόλο. Με γνώμονα το παραπάνω δόγμα δράσης αποκτήθηκαν τα ZUBR τα οποία στη πορεία απαξιώθηκαν λόγω υψηλού κόστους συντήρησης και δυσκινησίας της ρωσικής πλευράς στην υποστήριξη τους χωρίς φυσικά να αναιρούνται οι ελληνικές ευθύνες. Επιθετικές αποβατικές επιχειρήσεις σε καθαρά εχθρικό έδαφος όπως η Ίμβρος ή η Τένεδος προϋποθέτουν πλήρη αεροπορική και ναυτική υπεροχή σε τόπο και χρόνο καθώς και τα κατάλληλα μέσα αμφίβιων ενεργειών καθώς και πλειάδα μέσων ελικοπτέρων εφόδου και ασφαλώς αεροκίνητες και αεροαποβατικές δυνάμεις.
Τον ρόλο αυτό καλύπτουν οι καταδρομείς της 1ης Ταξιαρχίας Καταδρομών Αλεξιπτωτιστών και το προσωπικό της 71ης Αερομεταφερόμενης Ταξιαρχίας. Αμφότερες όμως δυνάμεις δεν διαθέτουν επαρκή αριθμό μέσων ελικοπτέρων εφόδου ώστε να ενεργήσουν αεροπρογεφυρώματα ταυτοχρόνως με αποβατική ενέργεια από την 32 Ταξιαρχία Πεζοναυτών. Και αυτών των δυνάμεων ο ρόλος είναι περισσότερο αμυντικός (ενίσχυση νήσων και Δ ΣΣ) και λιγότερο επιθετικός λόγω έλλειψης μέσων εφόδου.
Ως εκ τούτων, φτάσαμε στο σήμερα. Οι Πεζοναύτες του ΕΣ ενεργούν με τα αρματαγωγά της Διοίκησης Αμφιβίων Δυνάμεων τα οποία ως βασικό μειονέκτημα έχουν τις χαμηλές ταχύτητες πλεύσης. Τα ZUBR απόρροια έλλειψης άλλων μέσων εκτέλεσης ειδικών επιχειρήσεων αφιερώθηκαν σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα στις Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων και ειδικότερα στη Ζ ΜΑΚ ως το ιδανικό μέσο ταχείας μεταφοράς των επίλεκτων αμφίβιων καταδρομέων με τις λέμβους που θα επιχειρήσουν εγγύς της νήσου (μικρονήσου ή βραχονησίδας) που έχει καταληφθεί από τον εχθρό.
Η μετεγκατάσταση της 32 Ταξιαρχίας Πεζοναυτών στην Αττική είχε αποφασιστεί αλλά προσέκρουσε με τον πρώην ΥΕΘΑ Ε. Αποστολάκη να ρίχνει «άκυρο». Εκτός από τα επιχειρήματα βουλευτών της Θεσσαλίας με γνώμονα την τοπική κοινωνία υπάρχουν ορισμένες σοβαρές ενστάσεις για τη μετεγκατάσταση της 32 Ταξιαρχίας Πεζοναυτών όπως η υπέρ συγκέντρωση δυνάμεων στην Αττική και η απόσταση που καλούνται να πλεύσουν καθότι από τον Βόλο τα νησιά του Βορείου Αιγαίου είναι εγγύτερα ενώ τα νησιά του Κεντρικού και Νότιου Αιγαίου μακρότερα.
Από την άλλη μεριά, ο ελλιμενισμός αρματαγωγών του ΠΝ στον Βόλο εμπεριέχει υψηλό κόστος για τη συγκρότηση υποδομών ενώ από τακτικής άποψης προϋποθέτει τα πλοία του Στόλου να έχουν αναπτυχθεί πρώτα στον θαλάσσιο χώρο του Αιγαίου και να διασφαλίζουν πλέγμα προστασίας στα αρματαγωγά από όλες τις απειλές (ανθυποβρυχιακές, ασύμμετρες, εναέριες και επιθέσεις από εχθρικά πλοία με κατευθυνόμενα βλήματα). Σε γενικές γραμμές, τα αρματαγωγά είναι παρωχημένα ως μέσο μεταφοράς στρατευμάτων του ΕΣ.
Επομένως, η λύση της επίταξης εμπορικών πλοίων σύγχρονων προδιαγραφών με μεγάλο όγκου φορτίου και υψηλών ταχυτήτων είναι ορθότερη με τη προϋπόθεση τα επίτακτα εμπορικά πλοία να μπορούν να πραγματοποιήσουν κατάπλου και αποβίβαση προσωπικού, υλικού και μέσων σε λιμάνι στη περιοχή ευθύνης της ΑΣΔΕΝ. Με το θέμα αυτό ασχολείται η Υπηρεσία Υποδοχής Πλοίων και Πολεμικής Χρησιμοποίησης Λιμένων (ΥΠ/ΠΧΛ). Δυστυχώς, όμως με ελάχιστες εξαιρέσεις ποτέ δεν έλαβε χώρα οργανωμένη επίταξη εμπορικών πλοίων στα πλαίσια μιας άσκησης.
Στη κατεύθυνση αυτή η Αττική προσφέρεται καλύτερα για τη 32 Ταξιαρχία Πεζοναυτών δεδομένου ότι το λιμάνι του Πειραιά παρουσιάζει υψηλή ναυτιλιακή κίνηση λόγω κάλυψης αναγκών σε Κυκλάδες, Δωδεκάνησα και Κρήτη. Η παρουσία της 32 Ταξιαρχίας Πεζοναυτών στην Αττική έχοντας ως βάση τη παραπάνω θέση είναι καλύτερα αφού τα περισσότερα εμπορικά πλοία πλέουν στο Νότιο Αιγαίο άρα οι χρόνοι φόρτωσης και μεταφοράς είναι μικρότεροι απ’ ότι να καταπλεύσει ένα πλοίο στον Βόλο ή αλλού και ακολούθως να μεταβεί στη περιοχή ενδιαφέροντος.
Η μετεγκατάσταση της 32 Ταξιαρχίας Πεζοναυτών στην Αττική είχε σχεδιαστεί ως εξής: ένα τάγμα στον Σκαραμαγκά και άλλο ένα στον Αυλώνα Αττικής. Υπάρχει όμως και η τρίτη άποψη (δικοί μας προβληματισμοί και σκέψεις) που εκτιμούμε πως μπορεί να εφαρμοστεί και η οποία θέλει τους Πεζοναύτες σε νήσους βατήρες. Παλαιότερα είναι γνωστό πως ένα Τάγμα βρίσκονταν στη Σύρο ώστε να είναι εγγύς των Δωδεκανήσων. Το ζήτημα είναι οι υποδομές. Είναι κάτι που πρέπει να εξεταστεί με ολοκληρωμένη οικονομοτεχνική μελέτη. Αντιστοίχως, το ίδιο θα μπορούσε να λάβει χώρα στη Σκύρο ώστε οι Πεζοναύτες (ένα Τάγμα) να βρίσκονται εγγύς νήσων Βορείου και Κεντρικού Αιγαίου.
Το κώλυμα σε μια τέτοια περίπτωση είναι οι χώροι εκπαίδευσης και η κάλυψη αναγκών σε ζητήματα διοικητικής μέριμνας υλικού, προσωπικού και μέσων. Μια παραλλαγή αυτής της άποψης είναι να υπάρχουν λόχοι άμεσης επέμβασης στα παραπάνω νησιά (Σκύρος και Σύρος) ώστε τα τάγματα να είναι στην ηπειρωτική χώρα και να εξασφαλίζεται λύση στα παραπάνω θέματα: χώροι εκπαίδευσης και κυρίως διοικητική μέριμνα.
Τέλειο αποτέλεσμα δεν δύναται να υπάρξει αφού όλες οι επιλογές έχουν θετικά και αρνητικά. Εν κατακλείδι, κατά την άποψη μας δύο θέματα που πρέπει να λάβουμε υπόψη στον αμυντικό σχεδιασμό είναι τα εξής: εμπλουτισμός των αποβατικών μέσων για τη 32 Ταξιαρχία Πεζοναυτών ώστε να διαθέτει οργανικά πλωτά μέσα όντας σε θέση να αποπλεύσει άμεσα και να μεταφέρει τις πρώτες ελαφρές δυνάμεις. Τέτοια σκάφη θα μπορούσαν να ήταν τα Μ18 εκτοπίσματος 32 τόνων και μήκους 20 μέτρων, μεταφορικής ικανότητας 24 ανδρών ή μιας άλλης εγχώριας σχεδίασης. Το δεύτερο είναι η δημιουργία εφεδρείας στην ΑΣΔΕΝ. Πρακτικά, αυτό συνεπάγεται πως το ένα νησί θα μεταφέρει δια θαλάσσης εφεδρείες στο άλλο, άρα απαραίτητη ανάγκη είναι κάθε ΑΔΤΕ (κύριο νησί) να διαθέτει πλωτά σκάφη που να μπορεί να μετακινεί ελαφρές δυνάμεις πεζικού.
Όλα τα παραπάνω τα θέτουμε ως τροφή για σκέψη, διάλογο και προβληματισμό. Το βασικό είναι επανεξετάσουμε τη διάταξη δυνάμεων, το δόγμα μας και αυτό που αναφέρεται ως αμυντικός σχεδιασμός. Να δούμε δηλαδή σαν τι θέλουμε τους Πεζοναύτες. Είτε με καθαρά επιθετική δράση ως μια βαριά αμφίβια μηχανοκίνητη ταξιαρχία ειδικού σκοπού (άρα και με τα ανάλογα μέσα και υλικά) είτε ως ελαφρύ αμφίβιο πεζικό άμεσης ενίσχυσης νήσων. Κατ’ ανάγκη το ένα δεν αναιρεί το άλλο. Είναι πάλι όμως ζήτημα υλικών και μέσων.
Σαφώς και πρέπει οι Πεζοναύτες να είναι εγγύς με τα αρματαγωγά αλλά πρέπει να δούμε τα εξής θέματα.
Εν έτη 2020 οι Πεζοναύτες είναι λογικό να ενεργούν με παρωχημένα πλοία και πνευστές λέμβους ή ΑΒΑΚ; Πότε θα αποκτήσουν αμφίβια τεθωρακισμένα ή οργανικά ταχύπλοα εφόδου; Ποιο το επίπεδο αεροκίνησης του ΕΣ; Αρκούν μόνον τα Chinook; Μήπως να προχωρήσουμε σε καλύτερη αξιοποίηση και τεχνική υποστήριξη των ZUBR ή στην απόκτηση ενός αντίστοιχου μέσου;
Αξίζει να διαβάσετε τις παρακάτω αναλύσεις μας.
