Το 2015 ήταν η πρώτη χρονιά, μετά από μια δεκαετία πλήρους αποχής από οποιαδήποτε ενίσχυση της μαχητικής ισχύος των Ε.Ε.Δ., που άρχισε να υπάρχει μια εκ νέου κινητικότητα επάνω σ’ αυτόν τον τομέα. Ειλικρινά θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον να δει κανείς τα οικονομικά δεδομένα πίσω από τις δαπάνες για την άμυνα της χώρας, το οποίο θα το αναλύσουμε σε μελλοντικό άρθρο, αλλά είναι σίγουρο ότι εάν θέλουμε οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις να διαθέτουν σύγχρονο και ετοιμοπόλεμο υλικό θα πρέπει το υπουργείο να δαπανά γύρω στα 2-2,5 δισεκατομύρια ευρώ κατ’ έτος μόνο για εξοπλισμούς και κύρια συμβόλαια συντήρησης. Εν έτη 2023 λοιπόν, και κάνοντας απλά μαθηματικά η χώρα μας θα πρέπει να δαπανήσει το γινόμενο όλων των ετών απραξίας συν τα οχτώ χρόνια από το 2015 έως σήμερα για να μπορέσει να επαναφέρει το υλικό που διαθέτει στο σήμερα. Ήτοι, 36-45 δισεκατομύρια μέχρι το 2030.  Από το 2015 έως σήμερα έχουν υπογραφτεί συμβόλαια για αγορές, εκσυγχρονισμούς συστημάτων και συντήρησης πάνω από 12 δισεκατομύρια ευρώ, πράγμα που σημαίνει ότι μένουν ακόμη να υπογραφούν 24-33 δισεκατομύρια μέχρι το 2030. Υπάρχουν όλα αυτά τα χρήματα; Φυσικά και όχι. Όμως οι ανάγκες είναι τεράστιες και για άλλη μια φορά πρέπει να καλυφθούν όσο περισσότερα κενά με το μικρότερο δυνατό κόστος. Στο πλαίσιο αυτό το Defence review κάνει μια υπόθεση εργασίας αναδεικνύοντας τις 10 + 2 πιο άμεσες ανάγκες που πιστεύουμε ότι θα έπρεπε να καλυφθούν σε προτεραιότητα. Για να αποφύγουμε την οποιαδήποτε παρεξήγηση η παρακάτω σειρά είναι απλά ενδεικτική.

Μονάδες Κρούσης του Π.Ν.

Ενίσχυση των μονάδων κρούσης του Π.Ν. Στην ιστοσελίδα μας έχουν γραφτεί εκατοντάδες γραμμές για την ανάγκη ενίσχυσης των κύριων μονάδων του στόλου. Οι βασικοί λόγοι είναι τρεις. Η μεγάλη ηλικία των περισσότερων μονάδων του στόλου, η οροφή δυνάμεων που πρέπει να καλυφθεί και οι αυξημένες επιχειρησιακές ανάγκες κάλυψης της Ανατολικής Μεσογείου και λόγω της αυξημένης προκλητικότητας των γειτόνων. Στο πλαίσιο αυτό σε πρώτη φάση πρέπει να ενεργοποιηθεί η option της τέταρτης FDI HN κόστους γύρω στο 1 δις, η απόκτηση 3+1 νέων κορβετών κόστους 1,6 δις και ο εκσυγχρονισμός των Meko 200 HN ύψους 550 εκατομμυρίων περίπου. Να υπενθυμίσουμε ότι όσον αφορά τις FDI εάν θέλουμε να μπορούμε να βγάλουμε δύο πλοία άμεσα στο Αιγαίο ανά πάσα στιγμή ο μαγικός αριθμός είναι τα τέσσερα πλοία. Τέλος μέσα στα επόμενα τρία χρόνια θα πρέπει να ασχοληθούμε και με τον στόλο των ΤΠΚ. Μία επέκταση της ναυπήγησης των S-VITA με τρία πλοία ακόμη μαζί με πακέτο εκσυγρονισμού των υπολοίπων της κλάσης θα απαιτούσε περίπου 1,2 δις ευρώ.

Υποβρύχια

Συνεχίζοντας με το Π.Ν., το επόμενο μεγάλο αγκάθι είναι τα υποβρύχια του στόλου. Σήμερα βρίσκονται σε υπηρεσία 11 υποβρύχια που όμως μόνο τα πέντε θεωρούνται σύγχρονα. Όλα τα υπόλοιπα εκτός των παρωχημένων συστημάτων τους πλησιάζουν τα 50 έτη ζωής και θα πρέπει να βγουν άμεσα εκτός υπηρεσίας μέσα στα επόμενα λίγα χρόνια. Επομένως, πρέπει άμεσα να ξεκινήσει πρόγραμμα αντικατάστασης σε ένα πλαίσιο 2+2 σκαφών ώστε να μην χρειαστεί ο στόλος να συρρικνωθεί πολύ μέχρι να μπουν τα νέα σκάφη σε υπηρεσία. Ουσιαστικά οι υποψηφιότητες θα είναι μεταξύ των γερμανικών σκαφών και των παραγώγων τους (δείτε ΕΔΩ) και των γαλλικών (δείτε ΕΔΩ).

Αναβάθμιση F-16

Τρίτο μεγάλο πρόγραμμα ύψους 700 εκατ. ευρώ, που έχει εγκριθεί και από την ελληνική Βουλή αλλά παραδόξως δεν έχει προχωρήσει ακόμη, είναι εκείνο της αναβάθμισης των F-16. Είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι ο μόνος τρόπος να έχει η Π.Α. τον απαιτούμενο αριθμό αεροσκαφών είναι η διατήρηση των πολυτιμότατων F-16. Έχουν υπάρξει αναφορές ότι η καθυστέρηση οφείλεται στην αλλαγή του προγράμματος αναβάθμισης των Block 50 στο επίπεδο Viper. Ανεξάρτητα εάν αυτό ισχύει θα πρέπει να ξανασκεφτούμε την επέκταση του προγράμματος ώστε να συμπεριλάβει τα Block 30 χρησιμοποιώντας τα απάρτια που βγαίνουν από τα Block 52+.

Σύγχρονα Πυρομαχικά και Ατρακτίδια για την Π.Α.

Τα μαχητικά χρειάζονται και όπλα. Εν έτη 2023 τα υπερσύγχρονα ελληνικά Rafale, F-16V και Mirage 2000-5 δεν μπορεί να χρησιμοποιούν όπλα περασμένων δεκαετιών. Είναι απόλυτη ανάγκη ο εκσυγχρονισμός του ελληνικού οπλοστασίου αέρος-εδάφους με σύγχρονα όπλα όπως ο JASSM-ER, JDAM, AGM-84L, Rampage, Spice, Hammer, AGM-88E AARGM σε επαρκείς αριθμούς καθώς και σύγχρονων ατρακτιδίων σκόπευσης.

Αεροσκάφη AEW&C

Από την εξίσωση δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι πολλαπλασιαστές ισχύος της Π.Α. Τα ΕΜΒ-145Η AEW&C που υπηρετούν ήδη περίπου είκοσι χρόνια στις τάξεις της Π.Α. και έχουν αποδείξει πολλάκις την χρησιμότητά τους τόσο σε εθνικό όσο και σε Νατοϊκό επίπεδο. Είναι λοιπόν καιρός πέραν της υπογραφής συμβολαίου συντήρησης του ραντάρ και των ηλεκτρονικών τους να περάσουν και ένα πρόγραμμα εκσυγχρονισμού μέσης ζωής που θα αναβαθμίσουν κάθετα τις ικανότητές τους ώστε να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις μελλοντικές επιχειρησιακές ανάγκες. Παράλληλα σημάντικη επιχειρησιακή και τεχνολογική αναβάθμιση στον τομέα αυτό θα πρόσεφερε η απόκτηση δύο επιπλέον αεροσκαφών στο επίπεδο GlobalEye. Αναλυτική παρουσίαση μπορείτε να διαβάσετε ΕΔΩ.

Σύστημα Έγκαιρης προειδοποίησης και Αεράμυνα

Καίριας σημασίας είναι και το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης και αεράμυνας. Στο πλαίσιο αυτό όσον αφορά το πρώτο σκέλος είναι επιτακτικό να αναβαθμιστουν οι αισθητήρες του δικτύου από νέας τεχνολογίας και να αποκτηθούν νέοι με αυξημένη ικανότητα αποκάλυψης στόχων πολύ χαμηλής διατομής όπως αεροσκάφη και πύραυλοι Stealth καθώς και βαλλιστικοί πύραυλοι (δείτε ΕΔΩ). Στο δεύτερο και οικονομικά πιο απαιτητικό σκέλος είναι η σε πρώτη φάση αντικατάσταση των Hawk και σε δεύτερη φάση ο εκσυγχρονισμός των MIM-104 Patriot (δείτε ΕΔΩ). Οι πυροβολαρχίες Hawk αποδείχθηκε σχετικά πρόσφατα στη Λιβύη ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν στο σύγχρονο πεδίο μάχης απέναντι σε αεροσκάφη τέταρτης και οσονούπω πέμπτης γενιάς και χρήζουν άμεσης αντικατάστασης.

Μεταγωγικά Αεροσκάφη

Ο στόλος των μεταφορικών αεροσκαφών αφέθηκε όλα τα προηγούμενα χρόνια στην τύχη του με αποτέλεσμα οι διαθεσιμότητες των αεροσκαφών να είναι από απογοητευτικές έως τραγικές. Όσον αφορά τα C-27J το νερό μπηκε στο αυλάκι με την υπογραφή της συμβάσεων FOS. Όμως το θέμα των C-130 είναι πιο σοβαρό από μια απλή σύμβαση FOS. Τα ελληνικά C-130 παρ’ ότι έχουν περάσει από πρόγραμμα εκσυγχρονισμού στο παρελθόν είναι μεγάλης ηλικίας με πολλά μίλια στα φτερά τους και θα χρειαστεί να αντικατασταθούν από αεροσκάφη νέας κατασκευής.

Νέο ΤΟΜΑ

Στο πλαίσιο αναβάθμισης του μηχανοκίνητου πεζικού πρέπει να αντικατασταθούν τα μέσα που χρησιμοποιούνται. Νέα ΤΟΜΑ και εκσυγχρονισμός των ΤΟΜΠ είναι επιβεβλημένος ώστε να έρθει το ελληνικό μηχανοκίνητο πεζικό στον 21 αιώνα. Οι ανάγκες είναι μεγάλες και υπάρχουν ενδιαφέρουσες προτάσεις με ενδιάμεσες λύσεις και παραγωγή ή εκσυγχρονισμό στην Ελλάδα. Αναλυτικές παρουσιάσεις μπορείτε να δείτε ΕΔΩ και ΕΔΩ.

Πυροβολικό Μάχης

Ίσως το πρώτο και κυριότερο πρόγραμμα του Στρατού Ξηράς είναι η αναβάθμιση του πυροβολικού. Οι επιχειρήσεις στην Ουκρανία έχουν αναδείξει για πολλοστή φορά την κρισιμότητα του πυροβολικού. Επομένως είναι άμεση ανάγκη η σε πρώτη φάση αναβάθμιση του συνόλου των RM-70 που είναι ένα πολύ μικρού κόστους πρόγραμμα και σε συνέχεια η αναβάθμιση των MLRS είτε αντικατάστασή τους από συστήματα όπως το ισραηλινό PULS. Όμως αναβάθμιση και συμπλήρωση αριθμών θα χρειαστούν και τα Α/Κ πυροβόλα. Δηλαδή ένα πρόγραμμα ομογενοποίησης του στόλου των Μ-109 σε ένα το πολύ δύο στάνταρντ ανάλογα με την κάννη, επάνω στο τρίπτυχο, αύξηση δύναμης πυρός, διασυνδεσιμότητα, επιβιωσιμότητα. Στο πλαίσιο αυτό το πρόγραμμα θα πρέπει να εμπεριέχει, νέες κάννες, νέο σύστημα αυτόματης τάξης, αναβαθμισμένο ΣΔΜ και ΣΔΕΠ και φυσικά το Genaircon της IDE. Επίσης, είναι επιβεβλημένη η αντικατάσταση όλων των Μ-110, ενός Α/Κ πυροβόλου πολύ στατικού για το σύγχρονο εναλλασσόμενο περιβάλλον μάχης και με μεγάλες απαιτήσεις επάνδρωσης.

Πυρομαχικά Σ.Ξ.

• Όλα τα παραπάνω και πολλά άλλα είναι άχρηστα χωρίς τα κατάλληλα πυρομαχικά σε ικανές ποσότητες ώστε να καλύψουν τις μέρες μάχης που ικανοποιούν τα επιχειρησιακά σχέδια. Σαν πρώτη αναφορά θα κάνουμε στη συμπλήρωση του αποθέματος των βλημάτων των 120 χιλ. των αρμάτων μάχης. Η αρχική πρόβλεψη για απόθεμα σύγχρονων βλημάτων έχει καλυφθεί κατά το ήμισυ και αυτό σχετικά πρόσφατα. Παρ’ ότι έχει εγκριθεί η συμπλήρωση των αριθμών ουδεμία κίνηση δεν έχει γίνει.

• Συμπλήρωση του αποθέματος των βλημάτων και των πυραύλων με σύγχρονα πυρομαχικά για το σύνολο του πυροβολικού. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει αναδείξει ότι η κατανάλωση βλημάτων πυροβολικού είναι μεγάλη γι’ αυτό και είναι επιβεβλημένη η συμπλήρωση του αποθέματος. Το θέμα έχει και μια πανευρωπαϊκή διάσταση μιας και τα αποθέματα πολλών ευρωπαϊκών στρατών μειώθηκαν αισθητά λόγω της μεταφοράς βλημάτων στην Ουκρανία με αποτέλεσμα να υπάρχει συνολική πανευρωπαϊκή απαίτηση για συμπλήρωση και αύξηση των αποθεμάτων, ένα πρόγραμμα που θα έπρεπε να συμμετέχει και η ελληνική βιομηχανία με πολλαπλά οφέλη.

• Τα αντιαρματικά βλήματα του Ε.Σ. δεν είναι μόνο παλαιάς τεχνολογίας αλλά ίσως και εκτός επιχειρησιακής αξίας. Παραδείγματος χάριν, τα αμερικάνικα TOW έχουν διάρκεια ζωής τα 20 χρόνια και μετά χρειάζονται επαναπιστοποίηση για την ασφαλή χρήση τους. Η τελευταία παραγγελία TOW από τον Ε.Σ. έγινε το 1998. Επίσης κανένα Α/Τ πλην των Spike που όμως αγοράστηκαν σε μικρούς αριθμούς δεν έχει δυνατότητα top attack. Είναι ανάγκη να αντικαταστήσουμε την πλειονότητα των αντιαρματικών πυραύλων με νέας τεχνολογίας τόσο εκείνων που φέρονται σε επίπεδο ομάδας πεζικού όσο και των βαρέων μεγάλου βεληνεκούς πυραύλους.

• Τέλος αλλά πολύ σημαντικό είναι να αποκτηθούν περιφερόμενα πυρομαχικά (δείτε ΕΔΩ). Το μέλλον των επιχειρήσεων δείχνει προς αυτή την κατεύθυνση και ήδη έχουμε μείνει πίσω. Ευτυχώς η ελληνική βιομηχανία έχει να προσφέρει αξιόλογες προτάσεις. Θεωρούμε ότι σημαντική υποψηφιότητα θέτει και το γερμανικό HERON ειδικότερα εάν αποκτηθούν τα γερμανικά ΤΟΜΑ.

UAV

Πολύ κρίσιμος παράγοντας είναι η επιτήρηση και συλλογή πληροφοριών από το πεδίο της μάχης σε πραγματικό χρόνο για την τακτική χρησιμοποίηση των στρατευμάτων αλλά και την αμεσότερη προσβολή εχθρικών μονάδων και θέσεων. Εδώ είναι απόλυτη ανάγκη η απόκτηση τακτικών UAV, mini UAV και micro UAV ώστε να έχουν τακτική εικόνα όλα τα κλιμάκια ταξιαρχία, τάγμα, λόχος, ομάδα.

Αρματικό Δυναμικό

Τελευταίο κύριο πρόγραμμα είναι η αναβάθμιση του αρματικού δυναμικού και δει των αρμάτων Leopard 1 και 2. Θα ήταν ευχής έργο να υπήρχε η δυνατότητα να αναβαθμιστούν όλα τα Leopard 2 στο πρότυπο Α7+ ή Α8 αλλά αυτό προϋποθέτει διάθεση κονδυλίων που θα λείψουν από άλλα προγράμματα. Όμως τόσο τα Leo 2 A4 όσο και τα Leo 1A5 χρειάζεται να περάσουν πρόγραμμα αναβάθμισης για να μπορούν να επιχειρούν χωρίς προβλήματα τα επόμενα αρκετά χρόνια.

Όπως φαίνεται και παραπάνω οι ανάγκες είναι τεράστιες και πραγματικά αν καθήσει κάποιος να εξακριβώσει μία προς μία όλες τις εξοπλιστικές ανάγκες ο κατάλογος θα μεγαλώσει κατά πολύ. Όμως πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι οικονομία και άμυνα είναι δύο έννοιες άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους γιατί χωρίς οικονομία δεν έχεις άμυνα και χωρίς άμυνα, επενδύσεις, ευημερία άρα και ακμάζουσα οικονομία. Είναι ανάγκη όλα ή σχεδόν όλα τα εξοπλιστικά προγράμματα να έχουν μια επιστροφή στην ελληνική οικονομία ώστε οι όποιες επενδύσεις γίνονται από το υστέρημα του ελληνικού λαού να έχουν αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία μέσω μεταφοράς τεχνολογίας και υποκατασκευαστικού έργου στην ελληνική βιομηχανία.