Οι τελευταίες δύο πολεμικές αναμετρήσεις έδειξαν ότι τα drones και τα loitering munitions (περιπλανώμενα πυρομαχικά) έχουν αρχίσει να καθιερώνονται στο πεδίο της μάχης προκαλώντας πονοκέφαλο στην αντιμετώπισή τους. Με τα δεδομένα και τα μαθήματα από τον πόλεμο στην Ουκρανία θα χρειαστεί να ξαναγραφτεί το εγχειρήδιο επιχειρήσεων σε ξηρά και θάλασσα γιατί η τεχνολογία προχωράει με πολύ γρήγορους ρυθμούς και θα πρέπει να βρεθεί σύντομα αντίδοτο για την αποφυγή απωλειών σημαντικών και πανάκριβων οπλικών συστημάτων από περιπλανώμενα πυρομαχικά κόστους μερικών δεκάδων χιλιάδων ευρώ.

Οι πρώτοι διδάξαντες ήταν οι Ισραηλινοί. Οι δύο αραβοϊσραηλινοί πόλεμοι όπου η ισραηλινή αεροπορία είχε να αντιμετωπίσει την πολύ καλά οργανωμένη αραβική αεράμυνα ανάγκασε τους ισραηλινούς στην ανάπτυξη του πρώτου drone και στη συνέχεια του πρώτου περιπλανώμενου πυρομαχικού τύπου Harpy. Το Harpy, το οποίο έχουν προμηθευτεί και οι Τ.Ε.Δ., είναι ένα περιπλανώμενο πυρομαχικό το οποίο αναπτύχθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 80’ από την ΙΑΙ με κύρια αποστολή την καταστροφή της εχθρικής αεράμυνας. Τα κύρια χαρακτηριστικά του είναι, μήκος 2,7 μέτρα, ταχύτητα 185 κόμβους, εμβέλεια 500-600 χιλιόμετρα και παραμονή σε κατάσταση loitering 5-6 ώρες. Η αξία των περιπλανώμενων πυρομαχικών φάνηκε το 2020 στο Ναγκόρνο Καραμπάχ όταν το Αζερμπαϊτζάν χρησιμοποίησε για πρώτη φορά συνδυασμό των ισραηλινών Harpy και τουρκικών Bayraktar και κατάφερε συντριπτικά πλήγματα απέναντι στις αρμένικες δυνάμεις. Τριάντα χρόνια περίπου μετά την ανάπτυξη του πρώτου περιπλανώμενου πυρομαχικού ξεκίνησε η ανάπτυξη του και από άλλες χώρες που μέχρι τότε είχαν επενδύσει σε UAV και UCAV. Αυτό που ξεκίνησε με το Ισραήλ, τις ΗΠΑ και τη Βρετανία, περιλαμβάνει τώρα την Κίνα, την Ρωσία, την Τουρκία, τη Νότια Κορέα, την Πολωνία και το Ιράν, καθώς και αρκετές άλλες χώρες που συνήθως δεν βρίσκονται στην αιχμή της τεχνολογίας.

Τα περιπλανώμενα πυρομαχικά ανήκουν σε μια δική τους κατηγορία. Είναι όπλα μίας χρήσης που έχουν σχεδιαστεί για να βρίσκουν έναν στόχο και να συντρίβουν πάνω του, δίνοντάς του το παρατσούκλι «καμικάζι». Μόλις εκτοξευτούν στον αέρα, μπορούν να κυνηγήσουν έναν στόχο με ανθρώπινη παρέμβαση από έναν σταθμό ελέγχου, με αυτόνομη πτήση και εξουσία να χτυπήσουν καθορισμένους στόχους ή συνδυασμό αυτών των μεθόδων. Αν και υπάρχουν επιλογές για την ανάκτηση ορισμένων μοντέλων που δεν εμπλέκονται με στόχο, τα πυρομαχικά γενικά θεωρείται ότι δαπανήθηκαν μόλις εκτοξευθούν. Οι στρατιώτες δεν βασίζονται σε αεροδρόμια ή μεγάλες ανοιχτές περιοχές για να χρησιμοποιήσουν αυτά τα όπλα. Έτσι, η φορητή φύση των περισσότερων περιπλανώμενων πυρομαχικών επιτρέπει στις μικρές μονάδες να αναπτύσσουν το όπλο διακριτικά σε όλο το πεδίο της μάχης. Το στυλ εκτόξευσης των πυρομαχικών ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο, συμπεριλαμβανομένου ενός συστήματος καταπέλτη, ενός τροποποιημένου σωλήνα όλμου και ενός κατακόρυφου ανυψωτικού πολλαπλού ρότορα. Μόλις μεταφερθεί στον αέρα, το σύστημα είναι σχεδιασμένο να «περιπλανάται» για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο χρόνος αδρανοποίησης ποικίλλει μεταξύ των μοντέλων. Αυτά που χρησιμοποιούνται στην Ουκρανία μπορούν να παραμείνουν στον αέρα από 30 έως 60 λεπτά, ενώ ορισμένα ισραηλινά συστήματα μπορούν να περιπλανηθούν για έως εννέα ώρες. Τα κύρια πλεονεκτήματα είναι ότι δεν χρειάζονται αποκάλυψη και κατάδειξη στόχου από άλλον φορέα ενώ η ικανότητά τους να περιπλανώνται επάνω από το πεδίο της μάχης δίνουν την δυνατότητα στον χειριστή να χτυπήσει στόχους ευκαιρίας. Με τις σύγχρονες τεχνολογίες δικτύωσης και τεχνητής νοημοσύνης (AI), η ανάπτυξη περιπλανώμενων πυρομαχικών τείνει προς μικρότερες και φθηνότερες μονάδες με σμήνη πυρομαχικών και αυτόνομες δυνατότητες. Επίσης η συνεχιζόμενη εξέλιξη των δυνατοτήτων τους με την παράλληλη σμήκρινση δίνει τη δυνατότητα να μπορούν να μεταφερθούν από ομάδες μάχης πεζικού αυξάνοντας την φονικότητα των ομάδων αυτών. Τα σημερινά loitering munitions έχουν τη δυνατότητα να εμπλέξουν κάθε είδους στόχο, από τεθωρακισμένα μέχρι και οχυρωματικά έργα και ομάδες πεζικού.

Στην Ουκρανία και οι δύο πλευρές έχουν υποστεί σοβαρές απώλειες τεθωρακισμένων χώρις όμως απαραίτητα τα εύσημα να πηγαίνουν εξολοκλήρου στα περιπλανώμενα πυρομαχικά αλλά μάλλον σε έναν συνδυασμό αναγνωριστικών και οπλισμένων UAVs, περιπλανώμενων πυρομαχικών και πυροβολικού. Στη μέχρι τώρα σύγκρουση τα πυρομαχικά που έχουν χρησιμοποιηθεί είναι, από τη μεριά των Ουκρανών τα αμερικάνικης κατασκευής Switchblade 600 όπου παραδόθηκαν περίπου 800 τέτοια πυρομαχικά καθώς και τα Phoenix Ghost και τα τοπικής κατασκευής RAM II, ενώ από την πλευρά της Ρωσίας, τα ρωσικής κατασκευής Lancet-3 και κατά πάσα πιθανότητα τα ιρανικής κατασκευής Shahed 136.

Τρόποι αντιμετώπισης

Για κάθε επιθετικό σύστημα που αναπτύσσεται πάντα υπάρχει το αντίστοιχο αμυντικό που προσπαθεί να το εξουδετερώσει. Έτσι εξελίσσεται μια αέναη μάχη τεχνολογικής εξέλιξης μεταξύ των δύο συστημάτων μέχρι κάποια νέα τεχνολογία να τα βγάλει και τα δύο εκτός μάχης. Στη συγκεκριμένη περίπτωση στο μέτωπο της Ουκρανίας βλέπουμε σιγά σιγά να επέρχεται μια ισορροπία μετά την καθολική επικράτηση των UAVs και loitering munitions τρία χρόνια νωρίτερα στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Οι τρόποι εξουδετέρωσης και άμυνας απέναντυ σε τέτοιου είδους όπλα είναι τρεις, σε επίπεδο πεδίου μάχης, τοπικά με σημειακή άμυνα και τέλος με τα συστήματα αυτοάμυνας των τεθωρακισμένων οχημάτων. Ο πρώτος είναι με συστήματα που έχουν ξεκινήσει πρόσφατα να εξελίσσονται και είναι η ηλεκτρονική παρεμβολή στις ραδιοσυχνότητες ελέγχου μεταξύ χειριστή και όπλου, ο δεύτερος η κατάριψη από αντιαεροπορικά συστήματα πυραύλων ή πυροβόλων και ο τρίτος η  τελική άμυνα από συστήματα αυτοάμυνας τύπου iron fist, trophy και θωρακίσεις τύπου ERA.

Με την προσθήκη στα συστήματα αυτά τεχνολογιών όπως συνδυαστική επίθεση σμήνους και τεχνητής νοημοσύνης η αποτελεσματικότητα τους θα εκτοξευτεί.  Σε ένα χερσαίο ή θαλάσσιο πεδίο μάχης η ύπαρξη πολυστρωματικής άμυνας θα αυξήσει την επιβιωσιμότητα των αμυνόμενων. Εδώ να πούμε ότι η αντιμετώπιση των περιπλανώμενων πυρομαχικών με αντιαεροπορικά μέσα πρέπει να έχει ιεράρχιση της απειλής, ανάλυση κόστους φυλασσόμενου στόχου, ανάλυση κόστους ως προς τα χρησιμοποιούμενα πυρομαχικα και τέλος ανάλυση αποθέματος διατηθέμενων πυρομαχικών. Παραδείγματος χάριν, μία φρεγάτα στο περιβάλλον του Αιγαίου που μπορεί να έρθει αντιμέτωπη με ένα σμήνος περιπλανώμενων πυρομαχικών, σε περίπτωση που δεν καταφέρει να αντιμετωπίσει μέρος ή όλα με ηλεκτρονικό πόλεμο θα πρέπει να έχει τα μέσα να τα καταρρίψει με τον οικονομικότερο τρόπο χωρίς να βάλει σε κίνδυνο το ίδιο το πλοίο κόστους μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Επομένως θα ήταν θεμιττό να καταρριφθούν από CIWS πυροβόλων όπου η κάθε βολή είναι κλάσμα του κόστους ενός περιπλανώμενου πυρομαχικού ή στο μέλλον από CIWS laser και μόνο αν χρειαστεί να γίνει βολή α/α πυραύλων που και πεπερασμένος είναι ο αριθμός τους και υψηλού κόστους είναι. Γι’ αυτό θα ήταν σημαντική η προσθήκη του συστήματος Strales στις νέες φρεγάτες και κορβέτες του Π.Ν. Αντίστοιχα βλέπουμε τη χρησιμότητα των γερμανικών συστημάτων SPAAG τύπου Gepard από τις ουκρανικές δυνάμεις στο ρόλο αυτό. Ένα όπλο που θεωρήθηκε ξεπερασμένο μετά την είσοδο κατευθυνόμενων αεροπορικών όπλων μεγάλου βεληνεκούς και υψηλής ακρίβειας βγάζοντας το αεροπλάνο φορέα εκτός βεληνεκούς των όπλων του. Στο πλαίσιο αυτό και ο Ε.Σ. αδιαφόρησε στο παρελθόν για την προμήθεια αντίστοιχων όπλων από τα γερμανικά αποθέματα όταν αυτό ήταν εφικτό.

Ισραήλ

Elbit – Skystriker

Το SkyStriker είναι ένα πλήρως αυτόνομο περιπλανώμενο πυρομαχικό που μπορεί να εντοπίσει, να στοχοποιήσει και να χτυπήσει καθορισμένους στόχους από τον χειριστή του με κεφαλή 5 ή 10 κιλών εγκατεστημένη μέσα στην άτρακτο, επιτρέποντας απόδοση υψηλής ακρίβειας. Μόλις φτάσει στην περιοχή στόχο, μπορεί να περιπλανηθεί και να κυνηγήσει τον στόχο για έως και 2 ώρες με κεφαλή 5 κιλών ή έως 1 ώρα με κεφαλή 10 κιλών. Η ηλεκτρική πρόωση του SkyStriker προσφέρει χαμηλή ακουστική υπογραφή, επιτρέποντας κρυφές λειτουργίες σε χαμηλό υψόμετρο. Ως αθόρυβο, αόρατο και αιφνιδιαστικό, το SkyStriker προσφέρει τη μέγιστη ακρίβεια και αξιοπιστία, παρέχοντας ένα κρίσιμο πλεονέκτημα στο σύγχρονο πεδίο μάχης. Το SkyStriker της Elbit Systems είναι ένα οικονομικά αποδοτικό LM που είναι ικανό για ακριβή τακτικά χτυπήματα μεγάλης εμβέλειας. Το SkyStriker παρέχει στα ελισσόμενα στρατεύματα και τις Ειδικές Δυνάμεις με δυνατότητες εναέριας ακρίβειας απευθείας χτυπήματα, ενισχύοντας την επίγνωση της κατάστασης και τη δυνατότητα επιβίωσης.

Rafael – Spike Firefly

Το SPIKE FIRELFY είναι μέρος της οικογένειας ηλεκτροοπτικών πυραύλων κατευθυνόμενων συστημάτων ακριβείας SPIKE, ενός φορητού πυρομαχικού τακτικής περιπλάνησης κάθετης απογείωσης και προσγείωσης (VTOL) σχεδιασμένο για οργανικά χτυπήματα ακριβείας στο έδαφος για δυνάμεις κοντινής μάχης σε οποιοδήποτε περιβάλλον. Το πυρομαχικό FIRELFY περιλαμβάνει έναν προηγμένο πολυφασματικό ανιχνευτή με μη ψυχόμενο αισθητήρα υπερύθρων, αισθητήρα ημέρας CMOS υψηλής ευκρίνειας καθώς και έναν αισθητήρα εγγύτητας που επιτρέπει στο σύστημα να ανιχνεύει, να αναγνωρίζει, να παρακολουθεί και να επιτίθεται σε πολύ ευέλικτους στόχους. Εκτός από τον ερευνητή, τα πυρομαχικά περιλαμβάνουν μια κρυπτογραφημένη σύνδεση δεδομένων και μια θανατηφόρα κεφαλή κατακερματισμού.

Η.Π.Α.

AeroVironment – Switchblade

Το Switchblade είναι το πιο γνωστό αμερικάνικο περιπλανώμενο πυρομαχικό και βγαίνει σε δύο εκδόσεις, το Switchblade 300 και το Switchblade 600.

Το Switchblade 300 Block 20 είναι ο διάδοχος επόμενης γενιάς του Switchblade 300. Βασισμένο στις αποδεδειγμένες επιδόσεις του Switchblade, το Switchblade Block 20 προσφέρει βελτιωμένα λειτουργικά χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένης της σουίτας καμερών πανοραμικής λήψης EO/IR υψηλής ανάλυσης, μεγαλύτερης αντοχής και νέο σύστημα ελέγχου πυρός με οθόνη αφής (FCS) που επιτρέπει στον χειριστή να εκπαιδεύει, να σχεδιάζει και να εκτελεί αποστολές με ευκολία. Ζυγίζοντας λίγο λιγότερο από 2,27 κιλά, αυτός ο ελαφρύς, μινιατούρα, κατευθυνόμενος με ακρίβεια θανατηφόρος πύραυλος μπορεί να αναπτυχθεί σε λιγότερο από 2 λεπτά με εκτόξευση μέσω σωλήνα από ξηρά, θάλασσα ή κινητές πλατφόρμες παρέχοντας μεγαλύτερη ευελιξία στην αποστολή. Παρέχοντας 20 και πλέον λεπτά τακτικής αναγνώρισης, επιτήρησης και πρόσκτησης στόχων (RSTA), το Switchblade 300 Block 20 παρέχει βίντεο σε πραγματικό χρόνο για χρήση ενάντια σε στόχους πέρα από τη γραμμή οπτικής επαφής (BLOS) και το σύστημα ανοιχτής αρχιτεκτονικής του επιτρέπει τη διασύνδεση με εξωτερικά συστήματα C2. Οι συντεταγμένες GPS με δρομέα-στόχο παρέχουν επίγνωση της κατάστασης, συλλογή πληροφοριών, στόχευση και αναγνώριση χαρακτηριστικών/ αντικειμένων, που μαζί παρέχουν την πληροφορία με δυνατότητα δράσης και τη δύναμη πυρός ακριβείας που απαιτούνται για την επιτυχία της αποστολής σε πολλούς τομείς.

Το Switchblade 600 αντιπροσωπεύει την επόμενη γενιά πυρομαχικών εκτεταμένης εμβέλειας, παρέχοντας άνευ προηγουμένου υποστήριξη RSTA και οπτικά υψηλής ακρίβειας, πάνω από 40 λεπτά περιπλάνηση και κεφαλή κατά θωράκισης για εμπλοκή μεγαλύτερων, σκληρών στόχων σε μεγαλύτερες αποστάσεις. Ως λύση all-in-one, φορητή από τον άνθρωπο, το Switchblade 600 περιλαμβάνει όλα όσα απαιτούνται για τον επιτυχή σχεδιασμό και την εκτέλεση αποστολών και μπορεί να ρυθμιστεί και να λειτουργήσει σε λιγότερο από 10 λεπτά. Εξοπλισμένο με κορυφαίους, υψηλής ανάλυσης αισθητήρες EO/IR και προηγμένο έλεγχο πτήσης ακριβείας, το Switchblade 600 εξουσιοδοτεί τον μαχητή με γρήγορη και εύκολη ανάπτυξη μέσω tube-launch και δυνατότητα πτήσης, παρακολούθησης και εμπλοκής εκτός γραμμής σκόπευσης στόχους και τεθωρακισμένα οχήματα με θανατηφόρα αποτελέσματα ακριβείας χωρίς την ανάγκη εξωτερικών ISR ή μέσων πυρός.

Τα Switchblade 600 ζυγίζουν 54,5 κιλά συμπεριλαμβανομένου του σωλήνα και του FCS. -κεραία εμβέλειας. Το σώμα του αεροσκάφους ζυγίζει 22,7 κιλά, με το σύστημα ελέγχου πυρός να αποτελείται από ένα tablet και μια κεραία μεγάλης εμβέλειας. Το σύστημα είναι φορητό από τον άνθρωπο και μπορεί να ρυθμιστεί σε 10 λεπτά. Έχει σχεδιαστεί για να πετάξει στα 40 km μέσα σε 20 λεπτά, και στη συνέχεια να περιπλανηθεί για άλλα 20 λεπτά (που του δίνει συνολική εμβέλεια 80 km, ωστόσο η επίτευξη της μέγιστης ικανότητας εμβέλειας απαιτεί τη χρήση δύο κεραιών μεγάλης εμβέλειας αναπτύχθηκε στο πεδίο για τη μετάδοση εντολής από έναν χειριστή στον άλλο μέσω της δυνατότητας μεταβίβασης της ζεύξης δεδομένων. Επιτίθεται με ταχύτητα 115 mph (185 km/h), φέροντας κεφαλή ATGM βασισμένη στο Javelin ATGM, σχεδιασμένη να εξουδετερώνει τεθωρακισμένα οχήματα.

Γερμανία

Rheinmetall – Hero

Η σειρά HERO συστημάτων πυρομαχικών περιπλανώμενων υψηλής ακρίβειας έχει σχεδιαστεί για να παρέχει στις επιχειρησιακές δυνάμεις στο σύγχρονο πεδίο μάχης την απόλυτη επιχειρησιακή ευελιξία. Φέρνουν στις μάχιμες δυνάμεις μοναδικές ανεξάρτητες δυνατότητες πυρός σε συνδυασμό με ποιοτική ISR, επιτρέποντάς τους να εντοπίζουν, να παρακολουθούν και να εμπλέκουν ευαίσθητους στο χρόνο εχθρικούς στόχους χαμηλής υπογραφής σε εκτεταμένες εμβέλειες οργανικά και ανεξάρτητα.

Το HERO Loitering Munition περιπλανιέται πάνω από το επιχειρησιακό πεδίο, εντοπίζει και παρακολουθεί τον εχθρό, «διερευνά» πιθανούς στόχους για να βοηθήσει στην επιλογή των υψηλής αξίας, επιλέγει τον σωστό χρόνο, κατεύθυνση και γωνία επίθεσης και στη συνέχεια εκτελεί ένα ακριβές χτύπημα. Τα πυρομαχικά HERO Loitering προσφέρουν μοναδικά κοινά στοιχεία, τα οποία επιτρέπουν σε όλα τα συστήματα να λειτουργούν από την ίδια μονάδα χειριστή εδάφους και τερματικό ζεύξης δεδομένων. Όλα τα συστήματα HERO έχουν σχεδιαστεί για να λειτουργούν σε δύσκολες συνθήκες πεδίου μάχης, συμπεριλαμβανομένου του περιβάλλοντος χωρίς GPS και παρεμβολών επικοινωνίας.

Η σειρά πυρομαχικών Loitering HERO είναι κατάλληλη για ένα ευρύ φάσμα μονάδων και δυνάμεων, και για τακτικές και στρατηγικές αποστολές, μικρής, μεσαίας και μεγάλης εμβέλειας. Ο μοναδικός σχεδιασμός του HERO επιτρέπει τη μέγιστη ευελιξία με ακριβή ακρίβεια χτυπήματος και ικανότητα ματαίωσης και επαναδέσμευσης της αποστολής. Ανάλογα με το μοντέλο, τα συστήματα είναι φορητά από τον άνθρωπο και μπορούν να τοποθετηθούν σε χερσαία οχήματα, πλοία ή εναέριες πλατφόρμες

Εξαιρετικά ελαφρύ και φορητά, τα πυρομαχικά HERO Loitering μπορούν να μεταφερθούν ακριβώς στην καρδιά της μάχης και να αναπτυχθούν μέσα σε λίγα λεπτά. Με πνευματική εκτόξευση, χαμηλό θόρυβο και χαμηλή θερμική, οπτική και ραντάρ υπογραφή, το HERO είναι ένας αθόρυβος, αόρατος, αιφνιδιαστικός επιτιθέμενος – ένα σημαντικό πλεονέκτημα τόσο στα αγροτικά όσο και στα αστικά πεδία μάχης.

Ρωσία

Zala – Lancet

Το Lancet μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για αποστολές αναγνώρισης όσο και για αποστολές κρούσης. Έχει μέγιστη εμβέλεια 40 χιλιομέτρων και μέγιστο βάρος απογείωσης (MTOW) έως και 12 κιλά. Σε λειτουργία μάχης, μπορεί να οπλιστεί είτε με κεφαλές υψηλής εκρηκτικότητας (HE) είτε με κεφαλές κατακερματισμού. Διαθέτει οπτικο-ηλεκτρονική καθοδήγηση και μονάδα καθοδήγησης τηλεόρασης, η οποία επιτρέπει τον έλεγχο των πυρομαχικών κατά το τερματικό στάδιο της πτήσης. Το drone διαθέτει μονάδες νοημοσύνης, πλοήγησης και επικοινωνιών. Σύμφωνα με τον επικεφαλής σχεδιαστή της Zala Aero, Alexander Zakharov, το Lancet μπορεί να χρησιμοποιηθεί στον λεγόμενο ρόλο «air mining». Σε αυτόν τον ρόλο, το drone καταδύεται με μέγιστη ταχύτητα έως και 300 χλμ/ώρα και χτυπά εχθρικά μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα μάχης (UCAV) κατά τη διάρκεια της πτήσης. Το Lancet μπορεί να εκτοξευθεί μέσω εκτοξευτή καταπέλτη από επίγειες ή θαλάσσιες πλατφόρμες όπως τα περιπολικά σκάφη κατηγορίας Raptor. Το drone τροφοδοτείται από έναν ηλεκτρικό κινητήρα.

Πολωνία

WB Group – Warmate

Το Warmate της πολωνικής WB Group είναι ένα περιπλανώμενο πυρομαχικό μινιατούρα βάρους 5,7 κιλών ικανό να μεταφερθεί από έναν μαχητή στο πεδίο της μάχης. Είναι αθόρυβο και μπορεί να λειτουργήσει σε σμήνος με άλλα ίδια πυρομαχικά. Μπορεί να ετοιμαστεί για εκτόξευση σε χρόνο λιγότερο των πέντε λεπτών και όταν βρεθεί στον αέρα έχει εμβέλεια 30 χιλιόμετρα και μπορεί να παραμείνει στο αέρα περίπλανώμενο πάνω από το πεδίο ενδιαφέροντως για περίπου μία ώρα. Διαθέτει διπλό ηλεκτροπτικό ερευνητή και ερευνητή υπερύθρων για λειτουργία ημέρα-νύχτα. Μπορεί να εφοδιαστεί είτε με κεφαλή υψηλής εκρηκτικότητας είτε θερμοβαρική και όταν κλειδώσει πάνω στο στόχο του επιτίθεται με ταχύτητα 150 χλμ/ώρα.

Ιράν

HESA – Shahed 136

Το Shahed 136 έγινε γνωστό από την χρήση του από τα ρωσικά στρατεύματα ως Geran-2 στο μέτωπο της Ουκρανίας. Τα πυρομαχικά έχουν σχεδιαστεί για να επιτίθενται σε επίγειους στόχους από απόσταση, εκτοξεύονται πολλαπλά από μια σχάρα εκτόξευσης (σε παρτίδες των πέντε και πάνω) για να συντρίψουν την αεράμυνα καταναλώνοντας τους πόρους της κατά τη διάρκεια της επίθεσης. Τα πρώτα δημόσια πλάνα του drone κυκλοφόρησαν τον Δεκέμβριο του 2021.

Το σκάφος έχει σχήμα κομμένου πτερυγίου δέλτα, με μια κεντρική άτρακτο που αναμειγνύεται στα φτερά και σταθεροποιεί τα πηδάλια στα άκρα. Το τμήμα της μύτης περιέχει μια κεφαλή που υπολογίζεται ότι ζυγίζει 30–50 κιλά. Ο κινητήρας βρίσκεται στο πίσω μέρος της ατράκτου και οδηγεί μια προπέλα με δύο λεπίδες σε διάταξη «ώθησης». Έχει μήκος 3,5 μέτρα με άνοιγμα φτερών 2,5 μέτρα, πετά με πάνω από 185 χλμ /ώρα και ζυγίζει περίπου 200 κιλά. Η αυτονομία έχει εκτιμηθεί ότι είναι μεταξύ 970–1.500 χλμ έως και 2.000–2.500 χλμ. Στο μέτωπο της Ουκρανίας έχει αποδειχθεί ότι ότι δεν είναι ακριβή ενώ ο ιδιαίτερος θόρυβος του κινητήρα τους τους έχει δώσει το παρατσούκλη «χλοοκοπτικό».

Τουρκία

Roketsan – Alpagut

Το ALPAGUT μπορεί να λειτουργεί μέρα ή νύχτα, είναι αποτελεσματικό ενάντια σε κινητούς ή σταθερούς χερσαίους και θαλάσσιους στόχους, συστήματα ραντάρ και επικοινωνιών, κρίσιμες εγκαταστάσεις, προσωπικό και στόχους ευκαιρίας.

Το ALPAGUT μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε διαμορφώσεις μόνο ή σε σμήνος με επιχειρησιακή ακτίνα 60 χιλιομέτρων, χρόνο λειτουργίας μεγαλύτερο από 60 λεπτά και διαφορετικούς τύπους κεφαλών. Μόλις εκτοξευθεί ή απελευθερωθεί, το σύστημα θα εισέλθει σε λειτουργία ανίχνευσης, παρακολούθησης και αξιολόγησης στόχου, αιωρούμενο στον αέρα και ο ενσωματωμένος ανιχνευτής τηλεόρασης/IIR τροφοδοτεί την εικόνα βίντεο σε πραγματικό χρόνο στον χειριστή. Το ALPAGUT στη συνέχεια επιτίθεται στον προσδιορισμένο στόχο αφού λάβει την έγκριση του χρήστη από το έδαφος αυτόνομα.

Το ALPAGUT μπορεί να ανιχνεύσει και να αναγνωρίσει στόχους με το πρόγραμμα αναζήτησης διπλής λειτουργίας χωρίς να γίνει αντιληπτό ή να επηρεαστεί από συστήματα παρεμβολής. Ο στόχος μπορεί να εντοπιστεί με ένα ενσωματωμένο σύστημα καθοδήγησης-ελέγχου. Εκτός από όλα αυτά τα χαρακτηριστικά, το σύστημα προσφέρει επίσης σημαντικά πλεονεκτήματα στους χρήστες του μέσω της ικανότητας fire & forget και της ταχείας ενσωμάτωσής του σε επανδρωμένα και μη επανδρωμένα οχήματα ξηράς/αέρος/θαλάσσης.

Ελλάδα

IDE – Attalus

Στην DEFEA 2023 παρουσιάστηκε στο περίπτερο της Intracom Defence το πρώτο ελληνικής σχεδίασης και κατασκευής loiter munition. Το Attalus έχει μήκος 1,6 μέτρα και μέγιστο βάρος απογείωσης 13,6 κιλά. Διαθέτει κυλινδρική άτρακτο και ουρά σχήματος V. Η πολεμική κεφαλή βάρους 1,25 kg  είναι κατάσκευής των ΕΑΣ και είναι ικανή να νικήσει 400 mm ομοιογενούς θωράκισης.

Για την απογείωση, το Attalus χρησιμοποιεί έναν καταπέλτη, έναν κρυπτογραφημένο σύνδεσμο δεδομένων ανθεκτικό στις παρεμβολές, ο οποίος εξασφαλίζει πλήρη ικανότητα man-in-the-loop μετά την εκτόξευση. Στην πραγματικότητα, είναι κάτι περισσότερο από αυτό, καθώς μπορεί να θεωρηθεί ένα δίκτυο ad hoc για κινητά. Αυτό επιτρέπει στα πυρομαχικά Attalus να συνομιλούν μεταξύ τους και όχι μόνο με τον σταθμό ελέγχου εδάφους, προκειμένου να συντονίσουν μια επίθεση σμήνους, ενώ ένα Attalus μπορεί επίσης να παίξει το ρόλο του ραδιο-αναμεταδότη για να επεκτείνει την εμβέλεια άλλων παρόμοιων πυρομαχικών κατά την πτήση.

Η ταχύτητα του Attalus είναι 85 km/h, με μέσο χρόνο παραμονής στο πεδίο ενδιαφέροντος τα 40 λεπτά περίπου. Κατά την κατάδυση στο στόχο τα πυρομαχικά μπορούν να φτάσουν σε τελική ταχύτητα 280 km/h, προσθέτοντας την κινητική αυτή ενέργεια σαν αποτέλεσμα σε αυτό της διαμορφωμένης γόμωσης.

Αντί επιλόγου

Είναι σημαντικό να ακολουθούμε τις εξελίξεις και βλέπουμε ότι και η ελληνική βιομηχανία επιτέλους προσπαθεί να βρίσκεται στο επίκεντρο των εξελίξεων τόσο με την ανάπτυξη περιπλανώμενων πυρομαχικών όσο και σε αυτή των UAV/UCAV. Στις μελλοντικές αναμετρήσεις συστήματα τέτοιου είδους θα παίζουν όλο και μεγαλύτερο ρόλο και θα πρέπει τόσο ο Σ.Ξ. όσο και το Π.Ν. να διαθέτουν στη φαρέτρα τους αντίστοιχα όπλα αλλά και αξιόπιστα συστήματα αντιμετώπισης αυτών για την προστασία των φίλιων στρατευμάτων και μονάδων σε ξηρά και θάλασσα.