Χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν 15 χρόνια από την ένταξη του Mirage 2000-5Mk.2 σε υπηρεσία στην Πολεμική Αεροπορία, για να ξεκινήσει τελικά η διαδικασία της υποστήριξης τους, μαζί με τα παλιότερα Mirage 2000EGM.
Όσο απίστευτο και να ακούγεται, είναι αληθινό. Φυσικά τα προβλήματα υποστήριξης δεν αφορούν μόνο τις δύο εκδόσεις του γαλλικού μαχητικού σε υπηρεσία. Αφορούν το σύνολο σχεδόν των αεροσκαφών όλων των ειδών και κατηγοριών της Πολεμικής Αεροπορίας. Με μερική εξαίρεση το στόλο των μαχητικών F-16, που ευτυχώς δεν αφέθηκε στην τύχη του.
Και ώς φυσικό επακόλουθο σήκωσε το μεγαλύτερο βάρος της απάντησης της Πολεμικής Αεροπορίας στις τουρκικές προκλήσεις των τελευταίων δύο μηνών. Με αποκορύφωμα “το ξύλο” που έφαγε η Τουρκική Αεροπορία (ΤΗΚ) και το διεθνές ρεζιλίκι που υπέστει κατά τη διάρκεια (αλλά και μετά το τέλος) της άσκησης “Ευνομία”. Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι πολιτικές ηγεσίες των τελευταίων 10 ετών θα έπρεπε να λογοδοτήσουν στη δικαιοσύνη για την αδρανοποίηση του στόλου των Mirage 2000. Δεν μπορούμε με βεβαιότητα να συμφωνήσουμε ή να διαφωνήσουμε μαζί τους γιατί δυστυχώς τα πράγματα είναι πολύ πιο σύνθετα από όσο δείχνουν.
Γιατί ναι μεν τα Mirage 2000 είναι και θα παραμείνουν για αρκετά ακόμη χρόνια ο στρατηγικός βραχίωνας όχι μόνο της Πολεμικής Αεροπορίας, αλλά και των δύο άλλων Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, αλλά στρατηγικής αξίας μονάδες είναι και τα EMB-145H Erieye (ΑΣΕΠΕ) (https://defencereview.gr/to-mellon-ton-ellinikon-asepe-i-anagka/) όπως και τα μεταφορικά C-130B/H και C-27J.
Πρόκειται για αεροσκάφη που αξιοποιούνται επ΄ ωφελείαν του συνόλου των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και οπωσδήποτε θα έχουν κρίσιμο ρόλο στην έκβαση μίας ελληνοτουρκικής σύρραξης. Το ελληνικό πολιτικό σύστημα στην κυριολεξία “κρύφτηκε” πίσω από τον περιβόητο νόμο Βενιζέλου (Ν. 3978/11) για να αφήσει τον εξοπλισμό των ΕΔ κυριολεκτικά στο φιλότιμο και τις προσπάθειες των στελεχών τους και όχι μόνο. Η αντίδραση των στρατιωτικών ηγεσιών σε αυτή την καταστροφική και χρόνια εξέλιξη ήταν επίσης ανύπαρκτη. Οι προσπάθειες του προσωπικού κατά συνέπεια δεν ήταν δυνατόν να σώσουν, ή να αλλάξουν έστω, τη διαμορφωθείσα κατάσταση.
Αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς και ειλικρινείς, θα πρέπει ανεπιφύλακτα να επισημάνουμε ότι ούτε και η ελληνογαλλική αμυντική συμφωνία θα λύσει το πρόβλημα. Γιατί έχει γιγαντωθεί σε βαθμό που εκτός από σημαντικά κονδύλια, απαιτεί και σημαντικό χρόνο για να επιλυθεί. Χρόνο που δεν έχουμε.
Το ζήτημα της πολυτυπίας
Σε ότι αφορά στο στόλο των μαχητικών Mirage 2000 και των δύο εκδόσεων, η επανενεργοποίηση των αεροσκαφών είναι μία διαδικασία που θα απαιτήσει εύλογο χρονικό διάστημα. Όχι μεγάλο, αλλά υπολογίσιμο. Το θετικό είναι ότι οι διαφορές των δύο εκδόσεων περιορίζονται στα ηλεκτρονικά και το πιλοτήριο. Και στις γεννήτριες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος που είναι πιο ισχυρές στο -5Mk.2 (25KVA) σε σχέση με τις δύο Auxillec 20110 (20KVA στα 400Hz) που διαθέτουν τα παλιότερα Mirage 2000C και -Ε, λόγω των μεγαλύτερων απαιτήσεων του ηλεκτρονικού εξοπλισμού σε ηλεκτρική ενέργεια.
Από εκεί και πέρα δεν αλλάζει κάτι… Οι κινητήρες είναι πανομοιότυποι, καθώς και αυτοί των παλιών Mirage 2000EGM/BGM έχουν εξοπλιστεί με ψηφιακές μονάδες ελέγχου των παραμέτρων λειτουργίας τους (FADEC), ενώ και το παλιό INS τύπου ULISS 52 αντικαταστάθηκε από το TOTEM 3000 (INS/GPS δακτυλίων λέιζερ) στο πλαίσιο των ΑΩ του προγράμματος Mirage 2000-5Mk.2.
To πραγματικό κόστος συνεπώς βρίσκεται στην υποστήριξη των ηλεκτρονικών και των δύο εκδόσεων. Από πλευράς δυσκολίας δε, στα -EGM είναι μεγαλύτερη αν ληφθεί υπόψη ότι έχουν παρέλθει περισσότερα από 30 χρόνια από την κατασκευή τους. Βέβαια και τα μαχητικά αυτά έχουν ακόμη πολλά να προσφέρουν επιχειρησιακά. Κατά την περίοδο 2012 – 2014 είχε εξεταστεί η εγκατάσταση φωτισμού συμβατού με τη χρήση διοπτρών νυχτερινής όρασης (NVG τύπου AVG-9 που χρησιμοποιούν τα πληρώματα των Block 52+, Block 52M και Mirage 2000-5Mk.2), η πιστοποίηση του πυραύλου MICA IR προς αντικατάσταση του R550 Magic II, καθώς και η πιστοποίηση του ατρακτιδίου ηλεκτρονικής αναγνώρισης και επιτήρησης (υποκλοπών) (ELINT/SIGINT), τύπου ASTAC.
Στοιχεία κόστους δεν έχουμε, οπότε δεν γνωρίζουμε κατά πόσο η Πολεμική Αεροπορία θα θεωρούσε αποδοτική μία τέτοια σειρά ενεργειών αναβάθμισης. Υποθέσεις δεν μπορούμε να κάνουμε. Σε περίπτωση υλοποίησης όμως, τα γηραιά μαχητικά θα μπορούσαν να παραμείνουν σε υπηρεσία για μία ακόμη δεκαετία, σε ρόλους αναχαίτισης – αστυνόμευσης, ηλεκτρονικής αναγνώρισης και επιτήρησης (ELINT/SIGINT) και ναυτικής κρούσης με τους ΑΜ-39 Exocet καθόλη τη διάρκεια εικοσιτετραώρου.
Κάτι στο οποίο θα βοηθούσε σε πολύ μεγάλο βαθμό η ενσωμάτωση του φωτισμού που θα είναι συμβατός με τη χρήση NVG. Επιτρέποντας επιχειρήσεις πάνω από θάλασσα σε πολύ μικρά ύψη και κατά τη διάρκεια της νύχτας. Το μεγαλύτερο μέρος του προβλήματος εστιάζεται στο ραντάρ RDM-3 με βάση όσα γνωρίζουμε. Ενδεχόμενη αντικατάστασή του θα ήταν επαρκής λύση, αφού και το σύστημα αυτοπροστασίας και ηλεκτρονικού πολέμου τύπου ICMS 2000Mk.1 κρίνεται εξαιρετικό από πλευράς δυνατοτήτων παρά την ηλικία του, ακόμα και με τα σημερινά επιχειρησιακά δεδομένα.
Όλα αυτά που είναι τα ελάχιστα που μπορούν να γίνουν, έχουν εφαρμοστεί ήδη στο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των Mirage 2000D της Γαλλικής Αεροπορίας. Δεν θα πρέπει βέβαια να μας διαφεύγει ότι η υπάρχει και η εναλλακτική του εκσυγχρονισμού στο επίπεδο των ινδικών μαχητικών ή των -9 των ΗΑΕ. Εναλλακτική με σημαντικό κόστος όμως.
Το οποίο δεν είναι και ο μόνος ανασταλτικός παράγοντας επιλογής μίας ευρείας έκτασης εκσυγχρονισμού. Πέρα από την ηλικία των -EGM, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και ο παράγοντας ΕΑΒ. Αν δηλαδή με το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των 84 F – 16 στο επίπεδο -V, θα υπάρχει δυνατότητα ανταπόκρισης στις απαιτήσεις και τα χρονοδιαγράμματα ενός δεύτερου (έστω και για λιγότερες μονάδες) προγράμματος εκσυγχρονισμού.
Ότι περιγράψαμε στην αρχή περικλείει σαφώς μικρότερο κόστος (σε τρία εκατομμύρια ευρώ ανά μονάδα ανήλθε για τα Mirage 2000D), καθώς και τη δυνατότητα οι τροποποιήσεις που θα απαιτηθούν να γίνουν σε επίπεδο μονάδας. Άρα ένα τέτοιο σενάριο συγκεντρώνει ι τις μεγαλύτερες πιθανότητες υλοποίησης.
Άλλωστε η ένταξη του Rafale σε υπηρεσία θα απαιτήσει σημαντικά κονδύλια, ενώ εννοείται ότι θα περιλαμβάνει και μακροχρόνια σύμβαση υποστήριξης (FOS). Θεωρούμε ότι ούτε κατά διάνοια δεν θα πρέπει να επιτραπεί να επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος.
Τα κονδύλια αυτά επομένως θα πρέπει να θεωρείται απίθανο ότι θα περικοπούν προκειμένου να αποδοθούν στον εκσυγχρονισμό των παλιών Mirage 2000EGM. Που όμως συγκροτούν μία υπολογίσιμη δύναμη. Μία Μοίρα μαζί με τα εναπομείναντα διθέσια (17 Mirage 2000EGM και δύο -BGM).
Ο παράγοντας data link (Link 16)
Σε ότι αφορά στα Mirage 2000-5Mk.2, αυτά που πρέπει να γίνουν είναι ελάχιστα. Και με πολύ μικρό κόστος. Πεποίθησή μας είναι ότι η μοναδική προσθήκη που είναι αναγκαία στα μαχητικά αυτά, είναι η εγκατάσταση συστημάτων (τερματικών) λήψης/μετάδοσης δεδομένων Link 16. Και αυτό με σκοπό να καταστούν διαλειτουργικά όχι μόνο με τα Rafale, αλλά και με τα F-16V και κυρίως με τα ΑΣΕΠΕ.
Σε παλαιότερο αφιέρωμά μας, είχαμε επισημάνει την ανάγκη εγκατάστασης τερματικών Link 16 στα μαχητικά αυτά (https://defencereview.gr/stolos-mirage-tis-pa-i-adiriti-anagki-gia-link-16-m/) σημειώναμε την ανάγκη εγκατάστασης Link-16 και στα Mirage 2000-5Mk.2 και από άλλες πλατφόρμες, με σημαντικότερη φυσικά το EMB-145H Erieye, επισημαίνοντας παράλληλα ότι η Τουρκική Αεροπορία είναι μπροστά στον τομέα αυτό, καθώς έχει εξοπλίσει το σύνολο των εκσυγχρονισμένων F-16 που διαθέτει με Link-16.
To κόστος που είχαμε αναφέρει ήταν 200.000 ευρώ ανά αεροσκάφος, ποσό διόλου ευκαταφρόνητο (ξεπερνά τα τέσσερα εκατομμύρια ευρώ για τον εξοπλισμό 24 μονάδων). Το επιχειρησιακό όφελος όμως θα είναι σημαντικό και κρίσιμο για την Ελληνική Άμυνα. Επομένως θεωρείται απόλυτα αναγκαίο το να περιληφθεί η εγκατάσταση Link-16 στην σύμβαση για την εν συνεχεία υποστήριξη των -5Mk.2 που θα ενεργοποιηθεί
Αξίζει να αναφερθεί ότι τα F-16C/D Block 52+ και Mirage 2000-5Mk.2 ήταν τα πρώτα μαχητικά που παρέλαβε η Πολεμική Αεροπορία με ενσωματωμένα συστήματα data link. Και στις δύο περιπτώσεις όμως, επρόκειτο για συστήματα που επιτρέπουν την επικοινωνία μέχρι τεσσάρων μαχητικών του ίδιου τύπου.
Με τα σημερινά δεδομένα, ένα σύστημα Link 16 θα καθιστούσε απόλυτα αξιόμαχα και τα παλαιότερα Mirage 2000EGM, καθιστώντας περιττή την εγκατάσταση νέου ραντάρ. Δεν γνωρίζουμε κατά πόσο είναι τεχνικά εφικτό τέτοιο πράγμα, από τη στιγμή που στα μαχητικά αυτά δεν υπάρχει ψηφιακή αρτηρία μεταφοράς δεδομένων (MIL-STD-1553B) για τη διασύνδεση των συστημάτων του και των όπλων που μεταφέρονται.
Παρόλα αυτά αξίζει διερεύνησης. Τα 55 βομβαρδιστικά Mirage 2000D της Γαλλικής Αεροπορίας που εκσυγχρονίζονται, αποκτούν και δυνατότητες αέρος-αέρος μέσω της πιστοποίησης του MICA IR που αντικαθιστά τον R550 Magic II μικρής ακτίνας, υπέρυθρης καθοδήγησης. Αυτό έγινε προκειμένου να καλυφθεί εν μέρει ο συγκεκριμένος ρόλος, λόγω της απόσυρσης των αναχαιτιστικών Mirage 2000C.
Στα ίδια αεροσκάφη, που προέρχονται από το πυρηνικής κρούσης Mirage 2000N της δεκαετίας του ‘80, τοποθετήθηκαν και τερματικά Link 16, παρά το γεγονός ότι στον εξοπλισμό τους δεν περιλαμβάνεται ψηφιακή αρτηρία δεδομένων (digital data bus).
Όλα αυτά αξίζει πιθανόν να υλοποιηθούν υπό το πρίσμα της απόσυρσης των Phantom AUP τα προσεχή έτη και με δεδομένους τους ειδικούς ρόλους που μπορεί να αναλάβει το Mirage 2000EGM. Μέσω της παράτασης της επιχειρησιακής τους ζωής, σε συνδυασμό με τον εκσυγχρονισμό και των F-16C/D Block 50 τουλάχιστον, θα εξασφαλιστεί χρόνος μέχρι την προμήθεια και ένταξη σε υπηρεσία και δεύτερης Μοίρας μαχητικών Rafale.
