Τα θέματα της ελληνικής αεράμυνας, του Συστήματος Αεροπορικού Ελέγχου (ΣΑΕ) και κατ’ επέκταση της έγκαιρης προειδοποίησης μας έχουν απασχολήσει αρκετές φορές μέσα από τη παρούσα ιστοσελίδα. Είναι γεγονός πως το ΣΑΕ επιβάλλεται να εκσυγχρονιστεί με τομές σε τρεις κύριους άξονες: τον εκσυγχρονισμό των ελληνικών ΑΣΕΠΕ, το επίγειο δίκτυο μονάδων ραντάρ και τη πλήρη διασύνδεση και διαλειτουργικότητα μεταξύ όλων των παραπάνω και των λοιπών εμπλεκόμενων όπως είναι τα πλοία του ΠΝ και τα αεροσκάφη της ΠΑ.

Μολονότι η Τουρκία δείχνει να απομακρύνεται από το μαχητικό 5ης γενιάς F-35 εντούτοις υπάρχουν πολλαπλές απειλές που δεν αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού. Αυτές περιλαμβάνουν:

Τη μαζική παραγωγή και επιχειρησιακή αξιοποίηση Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών όπως τα ΑΝΚΑ και BAYRAKTAR. Η χρήση των παραπάνω έχει δημιουργήσει αυξημένες ικανότητες συλλογής πληροφοριών και στοχοποίησης επ’ ωφελεία των Τουρκικών ΕΔ.

Την ύπαρξη βλημάτων υπό στρατηγικού χαρακτήρα όπως είναι τα SOM τα οποία είναι ικανά να προσβάλουν στόχους υψηλής αξίας σε μεγάλο βάθος.

Αεροσκάφη χαμηλής παρατηρησιμότητας όπως το F-35 εάν αυτό αποκτηθεί.

Φονικά Μη Επανδρωμένα Αεροχήματα όπως το Harpy.

Αυξημένες δυνατότητες ηλεκτρονικού πολέμου άρα παρεμβολών στα ελληνικά ραντάρ (χερσαία, πλοίων και αεροσκαφών).

Ακόμα όμως και εάν δεν δούμε τα F-35 με τουρκική εθνόσημα οι προαναφερθείσες απειλές είναι καίριες για το ΣΑΕ. Οι λύσεις που τα τελευταία χρόνια κερδίζουν διαρκώς έδαφος εκτός των σύγχρονων επίγειων ραντάρ κατηγορίας AESA είναι οι παθητικοί αισθητήρες εντοπισμού και παροχής δεδομένων στοχοποίησης μέσω ζεύξης δεδομένων. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα τους είναι πως είναι παθητικοί άρα δεν δύναται να στοχοποιηθούν από βλήματα αντί ραντάρ όπως τα AGM-88B Harm ή τα Harpy. Δεν στοχοποιούνται γιατί δεν εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και γι’ αυτό χαρακτηρίζονται ως παθητικά. Παράλληλα με την ύπαρξη αρτηρίας δεδομένων δύναται να στέλνουν την εικόνα σε άλλα μέσα ή εάν απαιτείται βάση της τακτικής κατάστασης να παρέχουν δεδομένα στοχοποίησης σε άλλα μέσα (πλοία, αεροσκάφη, συστοιχίες βλημάτων).

Η παρουσία μας στο Αεροπορικό Σαλόνι του Παρισιού μας έδωσε τη δυνατότητα να έρθουμε κοντά σε νέες τεχνολογίες αιχμής που κάλλιστα έχουν εφαρμογή στον εθνικό αμυντικό σχεδιασμό και συγκεκριμένα στο ΣΑΕ. Επισκεφτήκαμε το περίπτερο της Ισραηλινής RAFAEL η οποία στα πλαίσια της παρουσίασης νέων προϊόντων μας επέδειξε το το παθητικό ηλεκτροπτικό σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης Sky Spotter , το οποίο παρουσιάζει υψηλό ποσοστό πιθανότητας εντοπισμού με παράλληλη, σχεδόν μηδενική, πιθανότητα λανθασμένων ενδείξεων και συναγερμών επερχόμενης απειλής.

Το Sky Spotter χρησιμοποιείται σε μια σειρά αποστολών, είτε ως ζωτικής σημασίας συνιστώσα του σταθερού εθνικού δικτύου έγκαιρης προειδοποίησης, είτε ως μεμονωμένο σύστημα, στο πλαίσιο της λειτουργίας του AS&W (Automatic Sense and Warn : Αυτόματη Αίσθηση και Προειδοποίηση), για την προστασία φίλιων δυνάμεων. Το Sky Spotter χρησιμοποιεί πολλαπλούς αισθητήρες, ημέρας και νύχτας, η χρήση των οποίων δημιουργεί μια παθητική «ομπρέλα» έρευνας και εντοπισμού, άρα έγκαιρης προειδοποίησης σε αποστάσεις μεγαλύτερες των 100 χιλιομέτρων. Λόγω του διαβαθμισμένου του συστήματος οι Ισραηλινοί δεν μας έδωσαν παραπάνω πληροφορίες για συγκεκριμένες αποστάσεις εντοπισμού στόχων. Όλα τα συλλεγόμενα δεδομένα και πληροφορίες φιλτράρονται και επεξεργάζονται μέσω αυτοματοποιημένων αλγορίθμων, διαδικασιών επεξεργασίας εικόνας και εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης. Έτσι είναι εφικτός ο εντοπισμός και η ιχνήλαση πολλαπλών απειλών ταυτόχρονα.

 Το σημερινό αεροπορικό πεδίο μάχης έχει καταστεί ιδιαίτερα απαιτητικό, καθώς οι αεροπορικές απειλές εξελίσσονται και αποκτούν αυξημένες ικανότητες, τόσο σε επίπεδο ποσότητας όσο και σε επίπεδο φονικότητας. Τα χαρακτηριστικά αυτά καθιστούν τα παραδοσιακά ραντάρ σχεδόν «προβληματικά» στον έγκαιρο εντοπισμό της απειλής, κάτι που σημαίνει ότι τίθεται σε κίνδυνο τόσο η ακεραιότητα της αεροπορικής κυριαρχίας όσο και οι στρατιωτικές και πολιτικές κρίσιμες υποδομές μιας χώρας.

Για παράδειγμα, πολλαπλές απειλές με χαμηλό ίχνος ραντάρ, μπορούν, με την τακτική του κορεσμού, να «περάσουν» το φίλιο δίκτυο έγκαιρης προειδοποίησης, να βρεθούν στην «πλάτη» του και να θέσουν τις φίλιες αεροπορικές δυνάμεις σε καθεστώς αιφνιδιασμού ή να εξουδετερώσουν το φίλιο δίκτυο αντιαεροπορικής άμυνας με επιχειρήσεις SEAD (Suppression of Enemy Air Defence : Καταστολή Εχθρικής Αεράμυνας).

Με την φίλια αεροπορία και τις αντιαεροπορικές δυνάμεις εκτός της εξίσωσης, ο εχθρός μπορεί, σχεδόν ανενόχλητα, να προσβάλει κρίσιμες στρατιωτικές και πολιτικές υποδομές. Από την άλλη η ταχύτητα με την οποία εξελίσσεται η αεροπορική απειλή σημαίνει ότι πλέον η έγκαιρη προειδοποίηση μετριέται σε δευτερόλεπτα, ενώ ο ψευδής συναγερμός δεν μπορεί να αποτελεί επιλογή, ιδιαίτερα όταν η προειδοποίηση κατευθύνετε σε πολίτες και την προστασία τους.

Ψευδής συναγερμός σημαίνει σπατάλη πόρων και μείωση της ετοιμότητας καθώς συνοδεύετε από απογειώσεις αεροσκαφών χωρίς λόγο, μόνο και μόνο για να υπάρχει οπτική αναγνώριση της απειλής, που τελικά δεν υπάρχει. Κάθε αντικείμενο, εντός του πεδίο όρασης του αισθητήρα FLIR WFOV (Forward Looking Infra-Red Wide Field of View) του Sky Spotter (48ο x 45ο ή 18ο x 90ο), που διαταράσσει τη διαδικασίας συνεχόμενης σάρωσης του συστήματος (Constant Scenery), εντοπίζεται και στη συνέχεια ενεργοποιούνται οι αλγόριθμοι επεξεργασίας εικόνας, οι οποίοι τελικά καθορίζουν τη φύση και τη συμπεριφορά του εντοπισμένου αντικειμένου. Εφόσον το αντικείμενο ανταποκρίνεται σε μια σειρά δεδομένων κριτηρίων τότε χαρακτηρίζεται «ύποπτο» και σχετικές ειδοποιήσεις αποστέλλονται στο σύστημα ελέγχου του συστήματος και από εκεί σε οποιοδήποτε κλιμάκιο διοίκησης. Ο αισθητήρας έχει ανάλυση 1.280 x 1.024 pixels.

 Εκτός του αισθητήρα FLIR WFOV, το Sky Spotter είναι εφοδιασμένο και με πολυφασματικό αισθητήρα NFOV (Narrow Field of View), ο οποίος λειτουργεί ως ισχυρότατο τηλεσκόπιο με ικανότητα εστίασης (zoom) σε επιλεγμένους στόχους με στόχο την πιστοποίηση της ταυτότητας του στόχου και την ιχνήλαση του. Η ακρίβεια του αισθητήρα είναι 1 mRad (Milliradian), ενώ η ανάλυση του είναι 640 x 480 pixels Το σημαντικότερο πλεονέκτημα του Sky Spotter είναι ότι λειτουργεί παθητικά, δηλαδή δεν εκπέμπει ακτινοβολία, άρα δεν μπορεί να εντοπιστεί η θέση του.

 Ένα εξίσου σημαντικό πλεονέκτημα είναι ότι παρουσιάζει εξαιρετικές επιδόσεις κατά στόχων, οι οποίοι «δυσκολεύουν» τα παραδοσιακά ραντάρ, όπως είναι οι στόχοι με χαμηλό ίχνος ραντάρ. Πλεονέκτημα είναι επίσης ότι μπορεί να λειτουργεί υπό οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες, ημέρα και νύχτα και μπορεί να εντοπίζει πολλαπλούς στόχους.

Θεωρούμε πως το Ισραηλινό Sky Spotter πρέπει οπωσδήποτε να αξιολογηθεί από τις Ελληνικές ΕΔ καθότι έχει πλήρη εφαρμογή στον Αμυντικό Σχεδιασμό. Είναι μια λύση έξυπνη και κυρίως με χαμηλό κόστος. Πολύ χαμηλότερο της απόκτησης νέων αεροσκαφών με σύγχρονα ραντάρ AESA ή της προμήθειας χερσαίων ραντάρ. Το σύστημα όπως μάθαμε το διαθέτουν ήδη οι Ισραηλινές ΕΔ συνεπώς στα πλαίσια κάποιας συνεργασίας οι Έλληνες επιτελείς μπορούν να έχουν αναλυτική εικόνα των δυνατοτήτων του συστήματος.

Αφορμή δοθείσης θα σας παρουσιάσουμε κατ’ αποκλειστικότητα και άλλες λύσεις που ξεχωρίσαμε από το Paris Air Show 2019. Ελπίζουμε τα στελέχη της ΓΔΑΕΕ που βρέθηκαν στο Λε Μπουρζέ να επέδειξαν παρόμοιο ενδιαφέρον και πάθος να ενημερωθούν και να καταγράψουν εκθέματα που ταιριάζουν γάντι στο ελληνικό επιχειρησιακό περιβάλλον όπως το Sky Spotter.

Μείνετε συντονισμένοι καθότι το Σαββατοκύριακο θα σας μεταφέρουμε με πλούσιο φωτογραφικό υλικό και ολοκληρωμένη παρουσίαση όλων των εκθεμάτων που ξεχωρίσαμε λόγω του ελληνικού ενδιαφέροντος.

Αναλυτικά για το ΣΑΕ μπορείτε να διαβάσετε τα ακόλουθα άρθρα:

Τα «μάτια» της ΠΑ: Η παρούσα κατάσταση, οι προκλήσεις και η ανάγκη εκσυγχρονισμού

Επίγειο δίκτυο ραντάρ ΣΑΕ: Επιπρόσθετες επισημάνσεις

ΑΣΕΠΕ: Η στρατηγικής αξίας πλατφόρμα της ΠΑ και η ανάγκη εκσυγχρονισμού της