Μολονότι, από τις αρχές Ιουλίου η ελληνική κυβέρνηση ήταν πολύ κοντά στη τελική συμφωνία για την απόκτηση των δύο γαλλικών ψηφιακών φρεγατών εντούτοις πληθώρα παραγόντων αποτέλεσαν τροχοπέδη για την απόκτηση κορυφαίων φρεγατών για το ΠΝ. Οι λόγοι πίσω από το ελληνικό πισωγύρισμα που εκθέτει την αξιοπιστία της χώρας είναι αρκετοί και έχουν αναλυθεί από προγενέστερη αρθρογραφία μας.
Η ελληνική κυβέρνηση έχει αποδειχθεί κατώτερη των περιστάσεων για την ανανέωση του Στόλου. Με εξαίρεση τη Follow On Support των Mirage και την μίσθωση των Heron ουδεμία άλλη απόφαση δεν έχει ληφθεί εδώ και δώδεκα μήνες. Σημειωτέον πως στη Follow On Support των Mirage για λόγους γραφειοκρατίας δεν έχουν ενεργοποιηθεί οι επιμέρους εκτελεστικές συμβάσεις απόκτησης συγκεκριμένων ανταλλακτικών για τα υπέρ πολύτιμα μαχητικά της 114 Πτέρυγας Μάχης με ότι αυτό συνεπάγεται…
Φάκελοι υπογραφής για άλλες συμβάσεις ανταλλακτικών – τεχνικής υποστήριξης, εκσυγχρονισμούς οπλικών συστημάτων ή απόκτηση κρίσιμων όπλων όπως οι νέες τορπίλες παραμένουν στοιβαγμένοι στο γραφείο του ΥΕΘΑ Νίκου Παναγιωτόπουλου. Ο νόμος Βενιζέλου εξακολουθεί και υφίστανται λειτουργώντας ανασταλτικά στην εύρυθμη εξυπηρέτηση εξοπλιστικών αναγκών των Ενόπλων Δυνάμεων.
Που βρισκόμαστε όμως σήμερα στην απόκτηση των Belharra;
Από μεριάς Ελλάδας το θέμα επισήμως δεν έχει ναυαγήσει αλλά υπάρχει έντονη δυσαρέσκεια στη Γαλλική πλευρά. Λογικό γιατί η ελληνική κυβέρνηση φέρθηκε ως αναξιόπιστος και αφερέγγυος συνομιλητής. Πλέον εάν υπάρξει κάποια εξέλιξη θα είναι σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο με παρέμβαση του Γάλλου προέδρου Μακρόν στην ελληνική κυβέρνηση. Σήμερα τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές υπάρχει πάγωμα διαπραγματεύσεων χωρίς επίσημη ανακοίνωση για τον τερματισμό αυτών.
Ήταν τα αναδρομικά των συνταξιούχων;
Ήταν οι χρόνοι παράδοσης των πλοίων;
Ήταν η εμπλοκή τρίτων χωρών;
Ήταν το κόστος;
Ήταν άλλα επιχειρηματικά συμφέροντα;
Ήταν η αμυντική ρήτρα που ζητούσε η Ελλάδα στην αμυντική συμφωνίας Αθήνας – Παρισιού;
Ήταν οι Scalp Naval;
Η ελληνική κυβέρνηση ουδέποτε διαπραγματεύτηκε σοβαρά στο θέμα των Belharra και ακόμα χειρότερα δεν αντιλαμβάνεται το μοίρασμα της εξοπλιστικής πίτας ώστε να μην υπάρχουν παρεμβάσεις τρίτων χωρών. Δεν διαπραγματεύτηκε σοβαρά και για τους ακόλουθους λόγους:
Πρώτον γιατί δεν διαπραγματεύτηκε εξ αρχής για παραπάνω από τέσσερα πλοία ώστε να μειωθεί το κόστος, να ζητηθεί ναυπήγηση στη χώρα μας, να ικανοποιηθούν επιμέρους τεχνικής απαιτήσεις του ΠΝ με ολοκλήρωση μη γαλλικών συστημάτων και να μειωθούν ορισμένα κόστη από γαλλικής πλευράς.
Δεύτερον, γιατί και αυτή η ελληνική κυβέρνηση αντιμετωπίζει τα θέματα εξοπλισμών χωρίς κανένα πρόγραμμα και ιεράρχηση αναγκών και προτεραιοτήτων. Είναι δυνατόν από πέρσι να μην έχουν ληφθεί αποφάσεις για συμβάσεις τεχνικής υποστήριξης, εκσυγχρονισμούς και κάλυψη κατεπειγουσών αναγκών όπως οι τορπίλες; Κι όμως είναι δυνατόν… Κάλλιστα θα μπορούσε να μοιραστεί σωστά η εξοπλιστική πίτα με συνετό τρόπο καλύπτοντας επιχειρησιακές ανάγκες και πολιτικές σκοπιμότητες.
Τρίτον, επειδή υπήρξαν ορισμένες φωνές στο ΥΠΕΘΑ που ανέφεραν πως ο Στόλος παρά τα όποια προβλήματα αναπτύχθηκε (και πράγματι έτσι είναι) νομίζουν πως αυτό θα συμβαίνει εσαεί; Με φρεγάτες 40 ετών και πυραυλακάτους και υποβρύχια από το 1970;
Τέταρτον, εάν ήταν τόσο μεγάλο πρόβλημα οι Scalp Naval ας προχωρούσαμε σε παραγγελία άνευ αυτών των όπλων και ας το εξετάζαμε σε μεταγενέστερο χρόνο. Φυσικά εδώ αποδεικνύεται πως δεν υπάρχει εθνική πολιτική εξοπλισμών αλλά η χώρα είναι έρμαιο τρίτων κρατών…
Πέμπτον αναφορικά με το κόστος και τους χρόνους παράδοσης. Το κόστος εάν υπήρχε σοβαρή διαπραγμάτευση σε πολιτικό επίπεδο θα μπορούσε να είχε πέσει τουλάχιστον κατά 20%. Οι χρόνοι παράδοσης σε οποιοδήποτε καινούργιο πλοίο είναι 3-4 χρόνια συν την περίοδο επιχειρησιακής ένταξης. Εμείς μετά από 20 χρόνια θυμηθήκαμε πως θέλουμε νέα πλοία και τα θέλουμε και αύριο στον ναύσταθμο;
Έκτον, έχουμε από το 2005 να αγοράσουμε νέο οπλικό σύστημα. Εκτός και εάν αποτροπή θα κάνουμε με αναδρομικά και επικοινωνιακές φανφάρες που γελάνε και τα ψάρια του Αιγαίου. Η αποτροπή δεν είναι στα λόγια είναι στα έργα. Η αποτροπή είναι εξοπλιστικά προγράμματα. Κατά την εκτίμηση μας τα αναδρομικά είναι η αφορμή και οι βαθύτερες αιτίες είναι η αδιαφορία του πολιτικού κόσμου και οι παρεμβάσεις τρίτων κρατών για την εθνική άμυνα.
Χθες παραδόθηκε η έκτη Super Vita άνευ Exocet και όπως μας πληροφορούν το πλοίο έχει δουλειά ακόμα έως ότου καταστεί πλήρως επιχειρησιακό και ενταχθεί στον Στόλο εντός του 2021. Πανηγυρισμοί δεν χρειάζονται γιατί η έκτη Super Vita έπρεπε να είχε παραδοθεί εδώ και αρκετά χρόνια. Η τελετή στην Αμφιάλη έγινε καθαρά για επικοινωνιακούς λόγους…
Οι προοπτικές
Στο ΓΕΝ και στη Διεύθυνση Εξοπλισμών υπάρχει έντονη κινητικότητα. Όπως όλα δείχνουν οι Γερμανοί θα πάρουν το πρόγραμμα για τις νέες τορπίλες αφού η ελληνική πλευρά άλλαξε τον διαγωνισμό και τους όρους αυτού από «απόκτηση νέων τορπιλών βαρέως τύπου» σε «ανανέωση τορπιλικού αποθέματος και εκσυγχρονισμό παλιών» καθιστώντας τους Γερμανούς φαβορί. Κατά την άποψη μας θα έπρεπε να αποκτηθούν νέες τορπίλες σύγχρονης φιλοσοφίας (οι Γερμανικές δεν είναι) και παράλληλα να γίνει ο εκσυγχρονισμός των παλιών.
Ως εκ τούτων το ΠΝ θα είχε υπερσύγχρονες τορπίλες ανώτερες των τουρκικών δίχως τεχνικό ρίσκο για την ολοκλήρωση αυτών στο τακτικό σύστημα των υποβρυχίων (πχ Ιταλικές) και διασφάλιση μακροζωίας των υφιστάμενων.
Στις μονάδες επιφανείας θα ακολουθήσει αναλυτική αρθρογραφία τις επόμενες ημέρες. Στη Διεύθυνση Εξοπλισμών παρουσιαστήκαν Ισπανικές σχεδιάσεις από τη Νavantia, Ιταλικές επιλογές από την Fincantieri, Γερμανικές από την ThyssenKrupp και Αγγλικές σχεδιάσεις από την Babcock International.
Ειδικότερα, αναφερόμαστε στις Ισπανικές F-110 οι οποίες είναι πλοία άνω των 6000 τόνων, τις νεότερες και μικρών δυνατοτήτων ALFA 4000/ 3000 καθώς και τις F-310 Fridtjof Nansen. Οι Ιταλικές επιλογές περιορίζονται στις Bergamini και στις μελλοντικές FFG (X) καθώς και σε κορβέτες που έχουν αναφερθεί παλαιότερα, οι Αγγλικές φρεγάτες Type 31 (επίσης πλοία των 5700 τόνων) και τέλος οι Γερμανικές Α200. Θα ακολουθήσουν αναλυτικά αφιερώματα στις παραπάνω επιλογές.
Όλα αυτά βέβαια επί της ουσίας είναι «κουβέντα να γίνεται».
Η μη υπογραφή της σύμβασης για τις Belharra είναι άλλη μια χαμένη ευκαιρία για την ανανέωση του Στόλου με την απόκτηση μιας υπερσύγχρονης σχεδίασης που καλύπτει εξ ολοκλήρου τις απαιτήσεις του ΠΝ και έχει διαμορφωθεί βασισμένη στις ελληνικές ανάγκες. Θα ήταν μια πλήρης συμφωνία με κάλυψη των αναγκών του ΠΝ στο ακέραιο και μια ολοκληρωμένη σύμβαση με πυρομαχικά, υποστήριξη, υποδομές, εκπαίδευση και κυρίως ένα οπλικό σύστημα που θα έκανε τη διαφορά στο ελληνοτουρκικό ισοζύγιο.
Και φυσικά χάθηκε και η αμυντική συμφωνία που η ελληνική πλευρά έπρεπε να ζητήσει άμεσα ανταλλάγματα όπως πλοία ή άλλα οπλικά συστήματα με καθεστώς μίσθωσης.
Εδώ προκύπτουν ερωτήματα.
Μήπως κάποιοι δεν θέλουν αμυντική συνεργασία με την Γαλλία ή άλλες χώρες εκτός του εθνικού μας προμηθευτή; Γιατί καθυστερούν τόσο τα ανταλλακτικά των γαλλικών μαχητικών αφού υπογράφτηκε η FOS; Γιατί δεν υπογράφεται σύμβαση υποστήριξης άλλων μη αμερικανικών οπλικών συστημάτων όπως των ΑΣΕΠΕ με νευραλγικό ρόλο ή των C-27;
