F-15 Eagle-Γιατί θα άλλαζε τις ισορροπίες στο Αιγαίο για τα επόμενα 20 χρόνια…
Συνεχίζουμε τη σειρά των αφιερωμάτων μας στο τι πραγματικά χρειάζεται η Πολεμική Αεροπορία για να αποτελέσει ξανά ένα πραγματικό παράγοντα αποτροπής για την ελληνική αμυντική μηχανή. Διευκρινίζουμε ότι δεν εξετάζουμε την τραγική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα. Και επομένως δεν την συνδέουμε με το συγκεκριμένο ζήτημα. Είναι κάτι που δεν το έχουμε γράψει μέχρι σήμερα, αλλά πλέον, μετά την πρόσφατη εξέλιξη της ψήφισης της προδοτικής και καταστροφικής για το μέλλον της ειρήνης στα Βαλκάνια, συμφωνίας των Πρεσπών από τη Βουλή των Ελλήνων, πρέπει να το τονίσουμε. Δεν είναι άλλο ένα «ευκόλως εννοούμενο»…
Παραθέτουμε στοιχεία, προτάσεις και απόψεις, θεωρώντας ως δεδομένο το ότι η Ελλάδα είναι μία πραγματικά ανεξάρτητη και εθνικά κυρίαρχη χώρα, η οποία σχεδιάζει την εξωτερική της πολιτική προς όφελος των ζωτικών της συμφερόντων και κατ΄ επέκταση προς όφελος των πολιτών της. Το ότι δεν ισχύει τίποτα από όλα αυτά ΔΕΝ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ να μας κάνει να σκύψουμε το κεφάλι και να αποδεχθούμε την κατάσταση ως έχει… Επειδή πρέπει να μαθαίνουμε από τα λάθη μας και επειδή τέτοιες σκοτεινές περίοδοι έχουν υπάρξει ξανά στο παρελθόν, θα πρέπει -ο καθένας από την πλευρά του- να κάνει ότι περισσότερο και ότι καλύτερο μπορεί. Για το εαυτό του, την οικογένειά του και τη χώρα…
Υπό αυτό το πρίσμα έχουμε ξεκινήσει αυτού του είδους τα αφιερώματα. Έχουμε άποψη, η οποία δεν είναι κατ΄ ανάγκη και η ορθότερη, και θέλουμε να έχετε και εσείς… Είναι πολύ σημαντικό για εμάς, το να ασχοληθεί περισσότερος κόσμος με αυτά τα ζητήματα. Όταν υπάρχει αυτή η προϋπόθεση, υπάρχει ενημέρωση, υπάρχει επίγνωση της τακτικής κατάστασης και των δεδομένων και γίνεται πραγματικά δύσκολο, τόσο για τον ξένο παράγοντα (ευρωπαϊκό, αμερικανικό, ρωσικό…), όσο και για την οικονομική και πολιτική «ελίτ» του τόπου, να επιβάλλουν και να μονιμοποιήσουν πράγματα επιζήμια για τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα…
Είναι πολύ ενθαρρυντικό για εμάς να δεχόμαστε τον σχολιασμό σας. Όποιος και αν είναι αυτός (πλην του υβριστικού φυσικά…). Θα προσπαθήσουμε να είμαστε συνεπείς και να απαντάμε. Να επικοινωνούμε. Πάντα με στοιχεία και αποδείξεις. Στο προκείμενο όμως… Θεωρούμε υποχρέωσή μας σε αυτό το αφιέρωμα να γράψουμε λίγα πράγματα για ένα μαχητικό που πιστεύουμε ότι πραγματικά μπορεί να κάνει τη διαφορά για την Πολεμική Αεροπορία. Στο Αιγαίο και πάνω από τα Βαλκάνια των οποίων τους ασκούς του Αιόλου κάποιοι μεθοδευμένα ανοίγουν. ΥΠΟ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ βέβαια. Οι οποίες θα δούμε ποιες είναι. Δυστυχώς, όπως σε όλα τα πράγματα, ισχύει και εδώ το «ναι μεν αλλά».
F-15 Eagle- Α Real Old Dog…
Πέταξε πριν από 47 ολόκληρα χρόνια (Ιούλιος 1972) για πρώτη φορά. Εντάχθηκε σε υπηρεσία πριν από 43 (1976) και στη σημερινή του μορφή εξελίχθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’80. Έχουν περάσει γεμάτες τρείς δεκαετίες από τότε που ο «Αετός» μετεξελίχθηκε σε πλατφόρμα πολλαπλών ρόλων γιατί πρωτίστως αυτό απαιτούσε η νέα επιχειρησιακή πραγματικότητα. Όχι μόνο στις ΗΠΑ… Σε όλο τον κόσμο. Ακόμα και για τις υπερδυνάμεις, το νέο αυτό επιχειρησιακό δεδομένο έλεγε ότι η διατήρηση εξειδικευμένων μαχητικών με συγκεκριμένες δυνατότητες και ρόλο στις τάξεις των αεροπορικών δυνάμεων, δεν ήταν πλέον οικονομικά και τεχνικά-επιχειρησιακά εφικτή.
Τα εξειδικευμένα αναχαιτιστικά, βομβαρδιστικά ή φωτοαναγνωριστικά αεροπλάνα επομένως, θα έπρεπε να αντικατασταθούν από μαχητικά πολλαπλών ρόλων. Τι ή ποίος καθόρισε τη νέα αυτή πραγματικότητα; Τη νέα ανάγκη αν θέλετε. Πρώτος διδάξας ήταν ο επί πολλά έτη υπουργός άμυνας των ΗΠΑ Robert McNamara. Ο οποίος στη δεκαετία του ’60 είχε καταβάλλει πολύ μεγάλες προσπάθειες να επιβάλλει στο USN και την USAF την ανάπτυξη κοινών αεροσκαφών και συστημάτων για την κάλυψη των επιχειρησιακών τους αναγκών. Ότι έκανε το έκανε με ένα στόχο. ΝΑ ΜΕΙΩΣΕΙ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ μέσω της αύξησης της ομοιογένειας.
Γιατί ναι μεν τα μαχητικά και βομβαρδιστικά που αναπτύσσονταν και κατασκευάζονταν στη Δύση, ήταν πολύ λιγότερα από αυτά που είχαν κατασκευαστεί κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ή του πολέμου της Κορέας, αλλά… Ήταν κατά πολύ ακριβότερα ανά μονάδα. Ο McNamara κατάφερε πολλά. Από το στόλο των F-100, F/RF-101, F-106, F-105, F-4E, F-111 που είχε ενταγμένα σε υπηρεσία η USAF στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’60 (για να μην συμπεριλάβουμε και τα λιγοστά F-104A/C και F-5A/B), επέβαλλε δύο τύπους (F-15 και F-16) στις δεκαετίες του ’70 και του ’80. Με μόνη εξαίρεση βέβαια τα καθαρά επιθετικά (CAS-εγγύς αεροπορικής υποστήριξης στην πραγματικότητα) A-7 και A-10.
Ότι δε δεν κατόρθωσε ο McNamara τότε, κατάφερε να το επιβάλλει η τεχνολογία οριστικά και αμετάκλητα σχεδόν δέκα χρόνια αργότερα… Στη δεκαετία του ’80 η τεχνολογία των ηλεκτρονικών (τότε γεννήθηκε και ο όρος Avionics από τη σύντμηση των λέξεων Aviation Electronics) αναπτύχθηκε σε τέτοιο βαθμό που πραγματικά επέτρεψε τη δημιουργία μαχητικών με πολυδιάσταστο χαρακτήρα. Με εξοπλισμό αποστολής (ραντάρ, συστήματα επικοινωνιών, υπολογιστές στοιχείων αέρος και διαχείρισης-άφεσης όπλων που αργότερα αντικαταστάθηκαν από ένα μόνο υπολογιστή αποστολής) που μπορούσε να υποστηρίξει αποτελεσματικά αναχαίτιση και προσβολή επίγειων στόχων σχεδόν ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ. Ή για να ακριβολογούμε με το γύρισμα ενός διακόπτη ή το πάτημα κάποιων πλήκτρων…
Ακόμα και μικρά μαχητικά της κατηγορίας των 10 τόνων, μεταμορφώθηκαν σε πλατφόρμες πολλαπλών ρόλων με σημαντικότερα και αντιπροσωπευτικότερα παραδείγματα το F-16 και το Mirage 2000. Και τα δύο αναπτύχθηκαν στη δεκαετία του ’70 ως καθαρόαιμα αναχαιτιστικά μικρής ακτίνας. Στις δεκαετίες του ’90 είχαν μεταμορφωθεί σε μαχητικά για όλες τις δουλειές. Εφόσον λοιπόν μία τέτοια εξέλιξη ίσχυσε για τα μικρά αυτά μαχητικά, δεν θα μπορούσε να μην ισχύσει και για το σημαντικά μεγαλύτερο και δικινητήριο F-15.
Από τo αναχαιτιστικό Eagle…
Τα πρώτα F-15 παραγωγής, η έκδοση F-15A και το διθέσιο εκπαιδευτικό F-15B (TF-15 αρχικά), παραδόθηκαν στην USAF το 1976 κερδίζοντας αμέσως τις εντυπώσεις και την τεράστια εκτίμηση των ιπταμένων. Με λόγο ώσης προς βάρος μεγαλύτερο της μονάδας, ανέβαινε στο επίπεδο των 65.000 ποδών σε δύο μόλις λεπτά (122 δευτερόλεπτα!)… Το νέο μαχητικό αεροπορικής υπεροχής, το πρώτο καθαρόαιμο αναχαιτιστικό της USAF μετά το F-86 Sabre, όχι μόνο μπορούσε να επιταχύνει κατακόρυφα και να επιτυγχάνει βαθμούς ανόδου που οποιοδήποτε άλλο μαχητικό ούτε που πλησίαζε, αλλά ήταν και εξαιρετικά ευέλικτο στο οριζόντιο επίπεδο, παρά τις μεγάλες του διαστάσεις, λόγω της χαμηλής πτερυγικής του φόρτισης.
Τρία μόλις χρόνια από την εισαγωγή του –Α σε υπηρεσία (αρχές 1976), αυτό αντικαταστάθηκε από το F-15C. Το οποίο ενώ διατηρούσε το ίδιο βασικό κομμάτι του εξοπλισμού αποστολής του, το θηριώδες παλμικό ντόπλερ ραντάρ APG-63, το πρώτο σύστημα του είδους που εξοπλίστηκε με επαναπρογραμματιζόμενο επεξεργαστή σήματος και το πρώτο με δυνατότητα look down/shoot down και ασφαλή (αξιόπιστο) διαχωρισμό ιπτάμενων στόχων από τις αντανακλάσεις του εδάφους, διέφερε ως προς τα εξής: Μέσω του Production Eagle Package (PEP), αυξήθηκε η εσωτερική χωρητικότητα καυσίμου κατά 900 κιλά, εγκαταστάθηκαν υποδομές (σωληνώσεις, αντλίες και σημεία προσαρμογής) για δύο CFT (fast packs τις ονόμαζαν τότε) πλευρικά των αεραγωγών, πιστοποιήθηκε αυξημένο μέγιστο βάρος απογείωσης (MTOW-30.700 κιλά), ενισχυμένο σύστημα προσγείωσης, νέος ψηφιακός κεντρικός υπολογιστής και σύστημα προειδοποίησης υπερφόρτισης (over-G) που επέτρεπε στον ιπτάμενο να εκτελεί με ασφάλεια ελιγμούς με φορτίσεις μέχρι 9G με διαφορετικά βάρη.
Ακολούθησε άλλη μία σημαντική αναβάθμιση, τέσσερα μόλις χρόνια μετά, το 1983, μέσω του προγράμματος MSIP (Multistage Improvement Program). Από το 1985 που άρχισαν οι παραδόσεις, τα F-15C αυτής της διαμόρφωσης διέθεταν αναβαθμισμένο κεντρικό υπολογιστή, επαναπρογραμματιζόμενη μονάδα διαχείρισης οπλισμού μέσω της οποίας εξασφαλίστηκε και η ενσωμάτωση του νέου τότε AIM-120A AMRAAM, καθώς και σύστημα τακτικού Η/Π (πρόδρομος των ολοκληρωμένων συστημάτων αυτοπροστασίας και Η/Π), που περιλάμβανε το RWR τύπου ALR-56C εκτοξευτές θερμοβολίδων και αερόφυλλων ALE-40 και παρεμβολέα ALQ-135. Τα τελευταία 43 F-15C που κατασκευάστηκαν «φόρεσαν» το ραντάρ APG-70, ενώ σε όλα τα προγενέστερα έγινε αναβάθμιση του APG-63 σε APG-63(V)1, προκειμένου οι δυνατότητες να είναι παρεμφερείς…
…στο Strike Eagle- Η εξέλιξη σε τακτικό πολυεργαλείο
Η ανάπτυξη μίας διθέσιας έκδοσης του F-15 κατάλληλης και για την προσβολή επίγειων στόχων σε σχετικά μεγάλες αποστάσεις, ξεκίνησε με πρωτοβουλία της κατασκευάστριας του μαχητικού McDonnell Douglas, στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Αξιοποιώντας το δεύτερο πρωτότυπο TF-15A (διθέσιο), που είχε χρησιμοποιηθεί μεταξύ άλλων και για την δοκιμή των τροποποιήσεων ενσωμάτωσης των CFT, η εταιρεία είχε έτοιμη πρόταση όταν το 1981 η USAF ανακοίνωσε την έναρξη του προγράμματος ETF (Enhanced Tactical Fighter) για την αντικατάσταση του F-111 και του F-4E σε ρόλο τακτικής κρούσης μέσης ακτίνας.
Τρία χρόνια αργότερα, τον Φεβρουάριο του 1984, η USAF επέλεξε το F-15E έναντι του F-16XL με πτέρυγα διπλού (σπαστού) δέλτα που διαφοροποιούσε (μακράν προς το καλύτερο) τις επιδόσεις του μικρού μαχητικού σε μέσα και μικρά ύψη. Λέγεται ότι σημαντικό ρόλο στην επιλογή του F-15E διαδραμάτισε το σημαντικά χαμηλότερο κόστος ανάπτυξής του. 270 εκατομμύρια δολάρια έναντι 470 του F-16XL. O πραγματικός λόγος βέβαια δεν ήταν αυτός. Είχε να κάνει με το ότι το F-15E, πέρα από τη μεγαλύτερη ασφάλεια και επιβιωσιμότητα που παρείχε ως δικινητήριο, προσέφερε σημαντικά μεγαλύτερους χώρους για μελλοντικές αναβαθμίσεις μέσω εγκατάστασης νέων συστημάτων, ενώ το μέγιστο βάρος απογείωσής του (31 τόνοι για το -C και 36,7 για το -Ε!), ακόμη και υπό συνθήκες Hot & High, εξασφάλιζε τη μεταφορά σημαντικά μεγαλύτερων ποσοτήτων καυσίμου και φυσικά περισσότερων όπλων.
Το πρώτο Strike Eagle παραδόθηκε στην USAF τον Απρίλιο του 1988 και μέχρι τον τερματισμό της παραγωγής το 2001, ακολούθησαν άλλα 235. Δομικά το F-15E επανασχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε έτσι ώστε να διασφαλιστεί διπλάσιος αριθμός ωρών πτήσης στην ωφέλιμη επιχειρησιακή του ζωή σε σχέση με τις προγενέστερες εκδόσεις. Το 2007 δε, αποφασίστηκε και η αντικατάσταση του ραντάρ APG-70, από το ενεργού ηλεκτρονικής σάρωσης APG-82. To οποίο προήλθε από την ενσωμάτωση του επεξεργαστή του AESA, APG-79 που «φορούν» τα F/A-18E/F Super Hornet και της κεραίας του επίσης AESA APG-63(V)3 του F-15C, στο APG-70. Αρχικά το νέο σύστημα ονομάστηκε APG-63(V)4 αλλά το 2010 μετονομάστηκε σε APG-82. Στο F-15E πιστοποιήθηκαν όλα τα σχεδόν τα όπλα αέρος-εδάφους του οπλοστασίου των ΗΠΑ, παράλληλα με τα ατρακτίδια του συστήματος LANTIRN που με τη σειρά τους τα τελευταία χρόνια έχουν αντικατασταθεί από το ατρακτίδιο στοχοποίησης SNIPER, αν και το ατρακτίδιο ναυτιλίας AN/AAQ-14 εξακολουθεί να χρησιμοποιείται. Το σύστημα αυτοπροστασίας και Η/Π του Strike Eagle είναι το TEWS (Tactical Electronic Warfare System) που απαρτίζεται από το RWR τύπου AN/ALR-56, τον παρεμβολέα AN/ALQ-135, το σύστημα προειδοποίησης AN/ALQ-128 και τους εκτοξευτές αναλωσίμων AN/ALE-40/45. To TEWS αντικαθίσταται πλέον από το EPAWSS (Eagle Passive Active Warning Survivability System) της BAE Systems. H σχετική σύμβαση ύψους 140 εκατομμυρίων δολαρίων υπογράφηκε το Νοέμβριο του 2016. Η ίδια εταιρεία είναι ο προμηθευτής και του συστήματος Link 16 (MIDS) με το οποίο έχουν εξοπλιστεί τα Strike Eagle.
Η ελληνική ιστορία του Strike Eagle
Όταν στα τέλη της δεκαετίας του ’90 η Πολεμική Αεροπορία προκήρυξε διεθνή διαγωνισμό για την επιλογή νέου μαχητικού αεροπλάνου (από τότε αν και έχουν περάσει 20 ολόκληρα χρόνια δεν επαναλήφθηκε αντίστοιχη διαδικασία!), το F-15 ήταν μεταξύ των υποψήφιων μαχητικών που αξιολογήθηκαν. Οι πληροφορίες που διέρρευσαν τότε, ανέφεραν ότι οι Έλληνες ιπτάμενοι είχαν σχεδόν ομόφωνα κατατάξει το δικινητήριο μαχητικό της Boeing πρώτο. Με βάση τις ίδιες πληροφορίες, από πλευράς επιδόσεων και ακτίνας δεν μπορούσε να συγκριθεί με οτιδήποτε άλλο… Με σχεδόν πλήρες φορτίο καυσίμου και όπλων, συνέχιζε να ανεβαίνει με τον ίδιο ρυθμό (ίδιο βαθμό ανόδου) ακόμη και μετά τα 25.000 πόδια! Οι μονοκινητήριοι ανταγωνιστές του μετά τα 20.000 πόδια απλά δεν μπορούσαν να ακολουθήσουν…
Υπό διαμόρφωση αέρος-αέρος ήταν επίσης ασυναγώνιστο. Μπορούσε να εντοπίζει και αν εγκλωβίζει ιπτάμενους στόχους σε αποστάσεις σχεδόν διπλάσιες. Από την άλλη πλευρά οι επιδόσεις του (βαθμός ανόδου και ρυθμός επιτάχυνσης) του επέτρεπαν την εκτόξευση ΑΙΜ-120 όχι μόνο από αποστάσεις εκτός της ακτίνας εγκλωβισμού των ραντάρ των αντίπαλων μαχητικών, αλλά και υπό κινηματικές προϋποθέσεις (μεγάλη ταχύτητα και ύψος) που αύξαναν κατακόρυφα τις πιθανότητες επιτυχούς προσβολής. Αύξαναν δηλαδή κατακόρυφα το Pk (Probability of Kill). Προς απόδειξη αυτών που γράφουμε παραθέτουμε απόσπασμα από άρθρο του περιοδικού Cockpit εκείνης της περιόδου, το οποίο αναφέρονταν στις αξιολογήσεις των μαχητικών που διενεργούσε το ΓΕΑ με βάση την Τανάγρα:
«Σε μία από τις 17 περίπου εξόδους που πραγματοποιήθηκαν, τα αεροσκάφη παραμένοντας στον αέρα για μεγάλο χρονικό διάστημα με μικτές διαμορφώσεις οπλικού φορτίου, έδειξαν ότι μπορούν να αναλάβουν με μία μόνο έξοδο, τέσσερις αντίστοιχες εξόδους άλλων αεροσκαφών που διαθέτει η Π.A, χωρίς να προσγειωθούν για ανεφοδιασμό σε καύσιμο και οπλικό φορτίο. Oι περισσότερες έξοδοι αξιολόγησης των αεροσκαφών F-15E βασίσθηκαν στην επίδειξη των επιδόσεων του ραντάρ APG-70, το οποίο πραγματικά εντυπωσίασε με τις επιδόσεις του. Kαι δεν θα μπορούσε άλλωστε να ήταν διαφορετικά, εφόσον το συγκεκριμένο σύστημα θεωρείται κορυφαίο στην κατηγορία του.
Ιδιαίτερη έμφαση κατά τις αποστολές αέρος-εδάφους δόθηκε στη λειτουργία χαρτογράφησης υψηλής ανάλυσης (HRM) για την οποία το APG-70 ξεχωρίζει από την προηγούμενη έκδοση APG-63. Είναι χαρακτηριστικό ότι η απεικόνιση του ραντάρ σε μερικές περιπτώσεις είχε ποιότητα φωτογραφίας! Ειδικότερα από εμβέλειες της τάξης των 150 χλμ, η διακριτική ικανότητα ήταν στα 18 περίπου μέτρα, ενώ στα 37χλμ, μόλις 5 μέτρα. Στην παραπάνω λειτουργία μάλιστα, το αεροσκάφος έπρεπε να πετά 10 μοίρες εκτός πορείας προς το στόχο, ώστε η τεχνική αυτή αποκάλυψης να αξιοποιείται στο μέγιστο βαθμό. Mε τον τρόπο αυτό επιδείχθηκε η ικανότητα της έγκαιρης αποκάλυψης και κατάδειξης των στόχων εδάφους και επιφανείας, ώστε το αεροσκάφος να αποκτά από πολύ νωρίς το τακτικό πλεονέκτημα.
Στα σενάρια αέρος-αέρος, το αεροσκάφος αξιοποίησε κυρίως το συνδυασμό APG-70 και AMRAAM. Oι αποκαλύψεις (ανεύρεση στόχου) υποστηρίζεται ότι ξεπερνούσαν τα 70 μίλια, ενώ σε μία περίπτωση κάποια ελληνικά αεροσκάφη που έπαιζαν το ρόλο ενός σχηματισμού βομβαρδισμού, πετώντας στα 500 πόδια και σε περιβάλλον με έντονες εδαφικές εξάρσεις, κάπου στη βόρεια Eλλάδα, αποκαλύφθηκαν από μεγάλη απόσταση καθώς το F-15E πετούσε στα 30.000 πόδια! Σε κάποια άλλη περίπτωση δε, ένας σχηματισμός Δ/B από αεροσκάφη F-4E και F-16, με συνοδεία Mirage 2000 αποκαλύφθηκαν από μεγάλη απόσταση και το μόνο που έκανε το F-15E ήταν να εξαπολύει εικονικά, βλήματα AMRAAM το ένα πίσω από το άλλο…»
Είχε ειπωθεί μάλιστα μεταξύ άλλων τότε χαρακτηριστικά ότι αμέσως μετά την απογείωσή του από την 114 Π.Μ., το F-15E που συμμετείχε στην αξιολόγηση, ανέβαινε σε λιγότερο από πέντε λεπτά στα 30.000 πόδια και το πλήρωμά του μπορούσε μέσω του APG-70 να δει καθαρά το λιμάνι της Σμύρνης… Πετώντας πάνω από τη Χαλκίδα!
Παρά το γεγονός ότι η επιλογή του F-15E (θα ονομάζονταν F-15H) από πολλούς -σε Ελλάδα και ΗΠΑ- θεωρούνταν δεδομένη (σκεφτείτε ότι τότε οι Pratt&Whitney και General Electric είχαν αποδυθεί σε ένα τιτάνιο αγώνα για το ποιος κινητήρας θα επιλεγεί για τα ελληνικά F-15E!), τελικά ο παράγοντας του κόστους ήταν αυτός που έγειρε οριστικά την πλάστιγγα υπέρ του F-16. Αυτό που είχε ευρύτερα κυκλοφορήσει τότε, ήταν ότι με τα χρήματα που αγοράστηκαν τα 60 F-16C/D Block 52+, δεν θα μπορούσαμε να προμηθευτούμε περισσότερα από 30 F-15E. Είναι μια πληροφορία που δεν επιβεβαιώθηκε και δεν διαψεύστηκε ποτέ… Αν όντως αληθεύει, τότε ορθώς πάρθηκε η απόφαση για την επιλογή του Block 52+.
Δύναμη μικρότερη των δύο Μοιρών θα προκαλούσε περισσότερα προβλήματα στην Πολεμική Αεροπορία σε ζητήματα υποστήριξης και επιχειρησιακά, από αυτά που θα έλυνε… Σε διαφορετική περίπτωση η ελληνική αμυντική μηχανή απλά έχασε την ευκαιρία να αποκτήσει έναν πραγματικό παράγοντα αποτροπής.
F-15X. H απόλυτη έκδοση του «Αετού» χρηματοδοτείται από τη Σαουδική Αραβία
Μέχρι την ολοκλήρωση των παραδόσεων του Strike Eagle στην USAF το 2001, μοναδικοί εξαγωγικοί χρήστες του τύπου ήταν το Ισραήλ (F-15I) και η Σαουδική Αραβία (F-15S). To Ισραήλ απέκτησε μόλις 25 μονάδες, ενώ η Σαουδική Αραβία (και οι δύο χώρες ήταν επίσης χρήστες του αναχατιστικού F-15C/D) παρέλαβε την περίοδο 1996-1998, συνολικά 72 μονάδες. Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι στην λειτουργία Synthetic Aperture του ραντάρ APG-70 η ανάλυση ήταν υποβαθμισμένη σε σχέση με αυτή των συστημάτων που εντάχθηκαν σε υπηρεσία στην USAF… Και στα ισραηλινά και στα Σαουδαραβικά αεροπλάνα!
Μετά την απώλεια της ελληνικής παραγγελίας στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και ενώ όλα έδειχναν ότι η γραμμή παραγωγής του F-15E θα κλείσει, το 2002 η Νότιος Κορέα θα το επιλέξει έναντι του γαλλικού Rafale και του Eurofighter-Typhoon, αλλά και του ρωσικού Su-35. Για το τελευταίο δεν γνωρίζουμε κανένα παρασκήνιο. Σε ότι αφορά στα άλλα δύο ευρωπαϊκά μαχητικά, οι Γάλλοι είχαν διαμαρτυρηθεί για προνομιακή αντιμετώπιση του αμερικανικού μαχητικού, οπότε κάπου εκεί ίσως να μπορούσε να δικαιολογηθεί και η άποψη που υποστηρίζουν πολλοί ότι οι Νοτιοκορεάτες πήγαν για άλλη μία φορά σε καθαρά «πολιτική επιλογή».
Η αλήθεια είναι ότι το F-15K που προμηθεύτηκε η Νότια Κορέα ήταν ήδη μία δοκιμασμένη πλατφόρμα πολλαπλών ρόλων. Το δε Rafale τελούσε υπό ανάπτυξη και η πρώτη διαμόρφωσή του που είχε δυνατότητες αέρος-αέρος και αέρος-εδάφους (χωρίς δυνατότητα αυτόνομης κατάδειξης επίγειων στόχων για βόμβες LGB) ήταν η F2 που εντάχθηκε σε υπηρεσία την περίοδο 2006-2007. Το σύνολο των 40 F-15K παραδόθηκε εντός του 2005… Επιπρόσθετα σημειώστε ότι οι Νοτιοκορεάτες το παζάρεψαν δυνατά, με αποτέλεσμα να αποσπάσουν και σημαντικό υποκατασκευαστικό έργο. Η Korean Aerospace Industries ανέλαβε την κατασκευή των πτερύγων και της πρόσθιας ατράκτου και η Samsung Techwin ανέλαβε τη συναρμολόγηση των κινητήρων F110 που επιλέχθηκαν για την πρόωση των αεροσκαφών. Έμειναν τόσο ικανοποιημένοι δε από ότι φαίνεται, που το 2008 επανήλθαν με μία πρόσθετη παραγγελία 21 ακόμα F-15K έναντι 2,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Τα οποία παραδόξως εξοπλίστηκαν με κινητήρες F100-PW-229 της PW για λόγους ομοιοτυπίας με το στόλο των F-16!
H Σιγκαπούρη μέσω διαδοχικών αγορών από τον Δεκέμβριο του 2005 μέχρι και το τέλος του 2014 παράγγειλε άλλα 40 F-15SG, ίδιας διαμόρφωσης με το F-15E και το F-15K αλλά εξοπλισμένα με το ραντάρ AESA APG-63(V)3, ενώ οι Σαουδάραβες ήταν αυτοί που θα διατηρήσουν τη γραμμή παραγωγής του τύπου ενεργή για τη δεκαετία 2010-2020…
Μέσω μίας και μόνο παραγγελίας συνολικού ύψους –κρατηθείτε- 29,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο τέλος του 2010, θα διατηρήσει το πρόγραμμα F-15 στη ζωή για τρείς ακόμη περίπου δεκαετίες… Αγοράζοντας 84 καινούρια F-15SA και εκσυγχρονίζοντας στο ίδιο επίπεδο τα 68 εναπομείναντα F-15S, η Σαουδική Αραβία ήταν η λύση στο πρόβλημα της Boeing που έψαχνε εναγωνίως χρηματοδότη όχι μόνο για τη διατήρηση της γραμμής παραγωγής του τύπου ανοικτής, αλλά και για την ανάπτυξη νέων εκδόσεων που θα αύξαναν τις εξαγωγικές προοπτικές έναντι του F-35, στα τέλη της περασμένης δεκαετίας. Έλυσε επίσης και ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος της USAF… H οποία εδώ και αρκετά χρόνια δεν φέρεται διατεθειμένη να δαπανήσει τα σημαντικά κονδύλια που απαιτεί η δομική αναβάθμιση και ο εκσυγχρονισμός (των ηλεκτρονικών και του εξοπλισμού αποστολής γενικά) των F-15C/D. Αντιθέτως, συζητάει την προμήθεια αριθμού F-15X νέας παραγωγής, της ίδιας περίπου διαμόρφωσης με τα σαουδαραβικά –SA και τα καταριανά –QA, υπό την προϋπόθεση ότι η τιμή ανά μονάδα θα είναι –έστω και σε μικρό βαθμό- χαμηλότερη από την αντίστοιχη του F-35A…
Παραθέτουμε τη λίστα της σαουδαραβικής παραγγελίας όπως δημοσιεύθηκε από την Υπηρεσία Συνεργασίας σε θέματα Άμυνας και Ασφάλειας (DSCA-Defence Security Cooperation Agency), και στάλθηκε στο κογκρέσο των ΗΠΑ προκειμένου να πάρει έγκριση εξαγωγής. Είναι όχι μόνο εντυπωσιακή, αλλά και ιστορικής αξίας. Ιδίως αν συνυπολογίσει κανείς ότι τρεις χώρες, ήδη χρήστες του F-15 (Ιαπωνία, Νότιος Κορέα και Ισραήλ), είχαν απορρίψει την πρόταση της Boeing για τη συμμετοχή τους στην ανάπτυξη μίας νέας έκδοσης του F-15, επιλέγοντας να μείνουν ΜΟΝΟ στο πρόγραμμα F-35… Ιδού η παραγγελία-μαμούθ της Σαουδικής Αραβίας:
84 F-15SA Aircraft
170 APG-63(v)3 Active Electronically Scanned Array Radar
(AESA) radar sets
193 F-110-GE-129 Improved Performance Engines
100 M61 Vulcan Cannons
100 Link-16 Multifunctional Information Distribution
System/Low Volume Terminal (MIDS/LVT) and spares
193 LANTIRN Navigation Pods (3rd Generation-Tiger Eye)
338 Joint Helmet Mounted Cueing Systems (JHMCS)
462 AN/AVS-9 Night Vision Goggles (NVGS)
300 AIM-9X SIDEWINDER Missiles
25 Captive Air Training Missiles (CATM-9X)
25 Special Air Training Missiles (NATM-9X)
500 AIM-120C/7 Advanced Medium Range Air-to-Air
Missiles (AMRAAM)
25 AIM-120 CATMs
1,000 Dual Mode Laser/Global Positioning System (GPS)
Guided Munitions (500 lb)
1,000 Dual Mode Laser/GPS Guided Munitions (2000 lb)
1,100 GBU-24 PAVEWAY III Laser Guided Bombs (2000 lb)
1,000 GBU-31B V3 Joint Direct Attack Munitions (JDAM)
(2000 lb)
1,300 CBU-105D/B Sensor Fuzed Weapons (SFW)/Wind
Corrected Munitions Dispenser (WCMD)
50 CBU-105 Inert
1,000 MK-82 500lb General Purpose Bombs
6,000 MK-82 500lb Inert Training Bombs
2,000 MK-84 2000lb General Purpose Bombs
2,000 MK-84 2000lb Inert Training Bombs
200,000 20mm Cartridges
400,000 20mm Target Practice Cartridges
400 AGM-84 Block II HARPOON Missiles
600 AGM-88B HARM Missiles
169 Digital Electronic Warfare Systems (DEWS)
158 AN/AAQ-33 Sniper Targeting Systems
169 AN/AAS-42 Infrared Search and Track (IRST) Systems
10 DB-110 Reconnaissance Pods
462 Joint Helmet Mounted Cueing System Helmets
40 Remotely Operated Video Enhanced Receivers
(ROVER)
80 Air Combat Maneuvering Instrumentation Pods
Υπάρχει μέλλον για το F-15; Μπορεί να είναι και ελληνικό;
Η παραγγελία 36 ακόμη μαχητικών ίδιας σχεδόν διαμόρφωσης με τα F-15SA της Σαουδικής Αραβίας, από το Κατάρ, δεν είναι παρά ένα ακόμα βήμα προς την υλοποίηση του προτεινόμενου από την Boeing για τη κάλυψη των αναγκών της USAF, F-15X. Το οποίο θα ενσωματώνει το σύνολο των νεοτερισμών που αναπτύχθηκαν για λογαριασμό των δύο χωρών του Περσικού (με δικά τους έξοδα φυσικά), με σημαντικότερη διαφοροποίηση το ραντάρ AESA τύπου APG-82. Για λόγους ομοιοτυπίας με τα F-15E. H Αμερικανική Αεροπορία το σκέφτεται ακόμα… Αυτό που είχε αποφασίσει ήταν να εκσυγχρονίσει με το ελάχιστο δυνατό κόστος μεγάλο αριθμό μαχητικών F-16 και από εκεί και πέρα να επενδύσει αποκλειστικά και μόνο σε μαχητικά πέμπτης γενιάς με σχεδιαστικά χαρακτηριστικά stealth. Υπάρχουν βέβαια πολλές απόψεις και εντός USAF που υποστηρίζουν την παραμονή του F-15 σε υπηρεσία και μάλιστα με νέα μορφή, προκειμένου να μπορεί να ανταποκριθεί στις επιχειρησιακές προκλήσεις του μέλλοντος.
Δεδομένου ότι σταδιακά τα F-15C/D «μένουν» από ώρες εξαντλώντας το όριο της δομικής τους ζωής, υπολογίζεται ότι τα μαχητικά του τύπου που πλέον έχουν στην πλειοψηφία τους περάσει σε μονάδες της εθνοφρουράς (Air National Guard), θα αποσυρθούν μέχρι το 2022. Εδώ είναι που θα πρέπει επιπρόσθετα να συνυπολογιστούν άλλοι δύο παράγοντες στο ζήτημα αυτό… Οι καθυστερήσεις και οι υπερκοστολογήσεις του προγράμματος F-35 είναι ο πρώτος. Η τήρηση των ισορροπιών και κατ’ επέκταση «η διανομή της πίτας» μεταξύ των δύο μεγάλων αεροδιαστημικών βιομηχανιών των ΗΠΑ είναι ο δεύτερος… Ο νοών νοείτω. Τίποτα επομένως δεν μπορεί να αποκλειστεί προς το παρόν, σχετικά με το εάν τελικά η USAF επιλέξει την προμήθεια σημαντικού αριθμού F-15Χ, ή όχι. Σύμφωνα μάλιστα με το αμερικανικό Bloomberg Government (https://about.bgov.com/blog/pentagon-billion-new-boeing-fighters/) Η USAF θα περιλάβει στον προϋπολογισμό της για το 2020 την προμήθεια 12 μαχητικών F-15X έναντι 1,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Δεδομένου ότι θα δημοσιευθεί εντός του τρέχοντος μηνός (Φεβρουάριος 2019), μένει να δούμε αν το δημοσίευμα θα επαληθευτεί…
Σε τι μας αφορούν εμάς τώρα όλα αυτά… Καταρχήν, βασική προϋπόθεση για να αποκτήσει και να αξιοποιήσει αποτελεσματικά η Πολεμική Αεροπορία ένα μαχητικό σαν το F-15X, είναι αυτό να ενταχθεί σε υπηρεσία στις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ (USAF στη συγκεκριμένη περίπτωση). Για ευνόητους λόγους. Σε αντίθετη περίπτωση και παρά το γεγονός ότι θα είναι ενταγμένο σε υπηρεσία στις Αεροπορίες του Κατάρ και της Σαουδικής Αραβίας, το κόστος υποστήριξης θα είναι απλά εκτός των ελληνικών οικονομικών δυνατοτήτων…
Δεύτερη προϋπόθεση είναι ΤΑ ΟΠΛΑ. Ασφαλώς και δεν έχει λογική το να μπούμε στη διαδικασία και το τεράστιο έξοδο να συγκροτήσουμε δύο πλήρεις Μοίρες (τουλάχιστον 45 αεροπλάνα) εξοπλισμένες με F-15, αν πρώτα δεν έχουμε διασφαλίσει ότι θα μπορούμε να αξιοποιήσουμε επάνω στην αξιόλογη αυτή πλατφόρμα και ευρωπαϊκά όπλα. Κατά την άποψή μας τα σημαντικότερα είναι ο METEOR και το Taurus KEPD 350. Σε δεύτερο χρόνο δε, θεωρούμε πολύ σημαντικό και το FCASW (Future Cruise and Anti-ship Weapon) της MBDA, αντικαταστάτη του STORM SHADOW/SCALP EG. Μόνο το Taurus έχει πιστοποιηθεί στα Νοτιοκορεάτικα F-15K, ενώ για τον METEOR δεν υπάρχει καμία αναφορά έστω και για πρόθεση πιστοποίησης.
Θα πρέπει επίσης να έχουμε υπόψη ότι για μία τέτοια διαδικασία απαιτείται φυσικά η συγκατάθεση των ΗΠΑ, προς αποδέσμευση των πηγαίων κωδικών (source codes) για την ενσωμάτωση των όπλων. Τα όπλα επομένως είναι το πιο δύσκολο –για να μην πούμε αδύνατο- κομμάτι που βέβαια αν δεν διασφαλιστεί, περιορίζεται σημαντικά το επιχειρησιακό όφελος από την ένταξη ενός τέτοιων δυνατοτήτων και κόστους μαχητικού σε υπηρεσία στην Πολεμική Αεροπορία. Γιατί δεν είναι μόνο οι περιορισμοί στην προμήθεια συγκεκριμένων –ακόμα και υποστρατηγικού χαρακτήρα- όπλων που θέτουν οι ΗΠΑ. Είναι και το ότι ακόμη και τα όπλα που αποδεσμεύουν είναι σε πολλές περιπτώσεις υποδεέστερων (υποβαθμισμένων) δυνατοτήτων σε σχέση με τα ίδια που προορίζονται για τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ!
Δεν υπάρχει γιατί… Οποιαδήποτε συναλλαγή με την υπερδύναμη είναι «κομμένη και ραμμένη» έτσι ώστε να εξυπηρετεί πρωτίστως την ίδια. Αυτό δεν ισχύει τώρα, ισχύει από καταβολής του ανθρώπινου είδους. Θα χρησιμοποιήσουμε πάλι ένα απόσπασμα από το αφιέρωμα του περιοδικού Cockpit πριν από 20+ χρόνια στις αξιολογήσεις των μαχητικών για να καταλάβετε τι εννοούμε… «Πρέπει επίσης να σημειώσουμε, ότι οι εκδόσεις των AMRAAM που χρησιμοποιούσαν τα δύο αεροσκάφη (F-15E) δεν είχαν σχέση με αυτές που πρόκειται να παραλάβει η Π.A, καθώς η εμβέλειά τους έφθανε ίσως και πάνω από τα 30 μίλια. Oπότε, κάθε άλλο παρά ρεαλιστικά ήταν τα σενάρια για βολές BVR, εφόσον οι εκδόσεις των ελληνικών βλημάτων θα είναι κατά πολύ υποδεέστερες».
Τρίτη προϋπόθεση είναι το γεγονός ότι ακόμα και αν η USAF τελικά υιοθετήσει το F-15X και προχωρήσει στην προμήθεια σημαντικού αριθμού μαχητικών του τύπου, αυτά θα λειτουργήσουν επικουρικά και σε συνδυασμό με τα ακριβότερα μαχητικά πέμπτης γενιάς. Μετά από δέκα χρόνια επομένως, πιθανότατα δεν θα έχει κανέναν νόημα η προμήθεια μαχητικών όπως το F-15X.
Γιατί πολύ απλά το αμερικανικό F-35 θα βρίσκεται στο στάδιο της ωρίμανσης και θα αποτελεί μία ασφαλώς πιο λογική επιλογή τόσο επιχειρησιακά όσο και οικονομικά, ενώ σημειώστε ότι διεργασίες για την δημιουργία του αντικαταστάτη των Rafale και Eurofighter-Typhoon έχουν ήδη ξεκινήσει από το 2017. Γαλλία και Γερμανία θα συνεργαστούν στο πλαίσιο της ανάπτυξης του FCAS (Future Air Combat System), ένα πρόγραμμα στο οποίο έχει ήδη προσχωρήσει και η Ισπανία. Από την άλλη πλευρά οι Βρετανοί έχουν ανακοινώσει την συνεργασία των BAE Systems και Rolls Royce με την ιταλική Leonardo με στόχο την ανάπτυξη του Tempest.
Και τα δύο μαχητικά προωθούνται ως εκπρόσωποι της 6ης γενιάς, αν και αυτό είναι κάτι που μένει να αποδειχθεί στην πράξη… Τα παθήματα του παρελθόντος θα πρέπει να λειτουργήσουν ως μαθήματα (βλέπε σχετικό αφιέρωμα για τα Rafale και Eurofighter-Typhoon https://defencereview.gr/neo-machitiko-gia-tin-polemiki-aeropor-2/), κάτι που οπωσδήποτε δεν είναι πρόβλημα της ελληνικής πλευράς προς το παρόν. Προσωπική μας αντίληψη είναι το ότι και τα δύο αυτά προγράμματα εάν τελικά περάσουν στο στάδιο της υλοποίησης δεν θα καθυστερήσουν στο βαθμό που καθυστέρησαν οι διαδικασίες ανάπτυξης των Rafale και Eurofighter.
Εν κατακλείδι…
Προσωπική μας πεποίθηση είναι ότι το F-15 με τη μορφή του –Χ (δομικό όριο ζωής 20.000 ωρών πτήσης!) και όλες τις προϋποθέσεις που προαναφέραμε, θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ενδιάμεση λύση για την Πολεμική Αεροπορία και μάλιστα με αξιώσεις. Τα μαχητικά που παραλαμβάνει η Σαουδική Αραβία (αρχής γενομένης από τον Δεκέμβριο του 2016) και θα αρχίσει να παραλαμβάνει και το Κατάρ, έχουν σαφώς μεγαλύτερες επιχειρησιακές δυνατότητες από τα Rafale, Eurofighter-Typhoon και F-35 (με τη μορφή που έχει σήμερα). Όπως δε όλα δείχνουν, αυτό είναι κάτι που θα ισχύει για αρκετά ακόμα χρόνια. Και εδώ είναι που ερχόμαστε στο ζήτημα της αυτόνομης εξωτερικής πολιτικής και κατ’ επέκταση της πραγματικά ανεξάρτητης αμυντικής πολιτικής… Είναι ένας παράγοντας που μας λείπει πολύ περισσότερο από τα χρήματα. Ή για να το θέσουμε καλύτερα, αν υπήρχαν στην Ελλάδα πραγματικές κυβερνήσεις –και δεν αναφερόμαστε μόνο στα τελευταία δέκα χρόνια!- θα υπήρχαν και τα κονδύλια. Όχι μόνο για την άμυνα αλλά και για πολλά άλλα πράγματα…
Δεν είναι θέμα κόστους επομένως. Αυτό τουλάχιστον αποδεικνύουν τα νούμερα στην περίπτωση του Κατάρ. Που προμηθεύτηκε και τους τρείς τύπους (Rafale, Eurofighter-Typhoon και F-15QA). Είναι θέμα σχεδιασμού και βούλησης για άσκηση πραγματικής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής. Αν είχαμε φροντίσει να εκσυγχρονίσουμε το σύνολο των Mirage 2000 σε επίπεδο -5Mk.2, αλλά και τα F-16C/D Block 30 και -50 (αναφερόμαστε στην πλήρη απραξία των τελευταίων 15 ετών), θα είχαμε όλη την άνεση του χρόνου και των χρημάτων να επενδύσουμε σε ένα μαχητικό σαν το F-15X για να αποκτήσουμε πραγματική εναέρια υπεροχή και κυριαρχία έναντι της Τουρκίας. Δεν λειτουργούμε με καμία συνέχεια και καμία λογική. Απλά υποκύπτουμε σε πιέσεις. Όχι μόνο του ξένου παράγοντα αλλά και της «τελευταίας στιγμής». Και επειδή όταν αναγκαστούμε να αποσύρουμε και τα Block 30 και τα Block 50, γιατί (θυμηθείτε το…) δεν θα τα εκσυγχρονίσουμε, λίγα μόλις χρόνια μετά τα Phantom AUP και τα Mirage 2000EG, το κόστος απόκτησης νέου μαχητικού θα είναι πολλαπλάσιο των επιλογών που θα έπρεπε να είχαμε κάνει όλα αυτά τα χρόνια. Δεν έχουμε παρά να ελπίζουμε απλά ότι θα χρειαστεί να πληρώσουμε μόνο αυτό (δεν θα είναι άλλωστε και η πρώτη φορά!) και όχι την απώλεια εθνικού εδάφους και αξιοπρέπειας.
