Η δεκαετία του 2010 υπήρξε μία περίοδος βαθιάς κρίσης όχι μόνο για την ελληνική κοινωνία, αλλά και για τις ένοπλες δυνάμεις. Στην πορεία της ανάκαμψης, αυτό που εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κανείς είναι ότι αρκετά πράγματα έχουν αλλάξει σε σχέση με την προ οικονομικής κρίσης εποχή… Υπάρχουν όμως και πολλά που παραμένουν ίδια.
Πολλοί υποστηρίζουν ότι η Πολεμική Αεροπορία στάθηκε ιδιαίτερα ευνοημένη από την συγκυρία τον τελευταίο χρόνο. Το DefenceReview.gr θα μείνει στην ουσία, που δεν είναι άλλη από το ότι η προσθήκη του Rafale στη δύναμή της, αναβαθμίζει κατακόρυφα όχι μόνο τις καθαρά δικές της επιχειρησιακές δυνατότητες, αλλά έμμεσα και τις δυνατότητες και των δύο άλλων Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων.
Το ίδιο φυσικά ισχύει και για τα εκσυγχρονισμένα F-16V. Που πλέον μπορεί κανείς να πει με ασφάλεια ότι όπως και τα Rafale θα διαδραματίσουν ρόλο game changer σε Αιγαίο και ανατολική Μεσόγειο. Και αυτό δεν ισχύει μόνο επειδή είναι περισσότερα. Ισχύει κυρίως γιατί θα αποκτήσουν όπλα (Rampage και SPICE) πραγματικά σύγχρονα και άρα προσαρμοσμένα από τη φάση της σχεδίασής τους στη φιλοσοφία και τον τρόπο διεξαγωγής των τωρινών και μελλοντικών αεροπορικών επιχειρήσεων (https://defencereview.gr/spice-kai-rampage-gia-ta-f-16-tis-polemikis-aeroporia/).
Το πρώτο πράγμα που θα μείνει ίδιο και στο μέλλον συνεπώς, φαίνεται (και ελπίζουμε ότι αυτό θα έχει μόνιμη και διαχρονική ισχύ), ότι είναι η διατήρηση της πολιτικής των δύο εξοπλιστικών κύριων πηγών. Συνολικά για τις Ένοπλες Δυνάμεις όχι μόνο για την Πολεμική Αεροπορία. Ο ευρωπαϊκός – γαλλικός και ο αμερικανικός βραχίονας. Απο την άλλη πλευρά ακόμα και η τρίτη μας εναλλακτική, μέσω της στρατηγικής συμμαχίας της Ελλάδας με το Ισραήλ, μπορεί να αξιοποιηθεί στο έπακρο όπως αποδείχθηκε, εφόσον αποφασίσουμε να μείνουμε σταθερά πιστοί σε αυτή την πολιτική.
Για τον πολύ απλό λόγο ότι οι Ισραηλινοί βρίσκονται ένα βήμα πιο μπροστά από οποιαδήποτε άλλη χώρα, σε ότι έχει να κάνει με την ανάπτυξη και παραγωγή συστημάτων και όπλων τα οποία μπορούν να ενσωματωθούν όχι μόνο σε ευρωπαϊκές και αμερικανικές (σύστημα HMD τύπου Targo II για το Rafale, Litening για τα Mirage 2000, Eurofighter-Typhoon, Gripen/Gripen NG, F-16, F-15, F/A-18 και πολλά άλλα…), αλλά ακόμη και σε ρωσικές πλατφόρμες (Su-30MKI της Ινδικής Αεροπορίας).
Κατά συνέπεια ένα δεύτερο δεδομένο που θα πρέπει να παραμείνει ίδιο και στο μέλλον, είναι αυτό… Η συνέχεια της στρατηγικής μας συμμαχίας και σχέσης με το Ισραήλ. Τουλάχιστον σε ότι αφορά τον εξοπλισμό και τον οπλισμό των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων…
Από εκεί και πέρα η πρώτη σημαντική διαφοροποίηση στις τάξεις της Πολεμικής Αεροπορίας, ή η πρώτη μεγάλη αλλαγή σε σχέση με την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, εντοπίζεται στην, έστω και με αργούς ρυθμούς, αντιμετώπιση του προβλήματος της πολυτυπίας. Από τους συνολικά εννιά τύπους (Mirage 2000EG, Mirage 2000-5Mk.2, A-7E Corsair II, F-4EAUP, RF-4E, συν τέσσερις διαφορετικές εκδόσεις F-16!), βρισκόμαστε πλέον στους έξι (Mirage 2000-5Mk.2, Rafale F3R, F-4EAUP, F-16V, F-16 Block 30 και F-16 Block 50).
Ίσως φανεί ότι αυτό δεν είναι αρκετό, ή όχι ιδιαίτερα σημαντικό… Η αλήθεια όμως είναι ότι γίνονται, παρά τα εμπόδια που έχουν μπει από διάφορους παράγοντες, προσπάθειες προς τη σωστή κατεύθυνση… Έχει σημειωθεί πρόοδος δηλαδή. Ο ΥΕΘΑ Νίκος Παναγιωτόπουλος σε πρόσφατες δηλώσεις του επιβεβαίωσε την απόφαση της πολιτικής ηγεσίας να προχωρήσει στον εκσυγχρονισμό των 38 F-16C/D Block 50, ενώ δεν έχει αποκλειστεί το να περιληφθούν και τα Block 30 στο ίδιο πρόγραμμα. Είναι πασιφανές ότι περαιτέρω διατήρηση των Block 30 σε υπηρεσία σε αναβαθμισμένη μορφή, με παράλληλη απόσυρση των F-4EAUP όχι μόνο θα περιορίσει δραστικά το πρόβλημα της πολυτυπίας, αλλά θα επιφέρει και πολύ μεγάλο επιχειρησιακό όφελος για την Πολεμική Αεροπορία.
Που θα μείνει με τέσσερις τύπους μαχητικών (δύο εκδόσεις F-16 και δύο γαλλικούς), οι οποίοι θα είναι πραγματικά αξιόμαχοι και θα επιχειρούν χωρίς περιορισμούς ή συμβιβασμούς και στους δύο βασικούς ρόλους, ενώ θα είναι και αριθμητικά επαρκείς για την κάλυψη των καθημερινών εκπαιδευτικών και επιχειρησιακών αναγκών. Άρα με μία μόνο κίνηση, που δεν είναι άλλη από τον παράλληλο εκσυγχρονισμό των F-16C/D Block 30 και Block 50, η Πολεμική Αεροπορία μπορεί να ομογενοποιήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τον κορμό του στόλου των μαχητικών της, εξασφαλίζοντας υπεροχή έναντι της ΤΗΚ για τα επόμενα 15 τουλάχιστον χρόνια…
Ενισχύοντας το γαλλικό αποτύπωμα
Και εδώ ακριβώς προκύπτει το ζήτημα σχετικά με το ποιο θα είναι, ή θα πρέπει να είναι, το μέλλον των μονοκινητήριων Mirage 2000-5Mk.2. Από τη μία πλευρά φαίνεται – και είναι – λογικό τα αεροσκάφη να γίνει απόπειρα να πουληθούν, όσο έχουν σημαντική αξία. Είναι κάτι που έχει να κάνει με την πολυτυπία που γράφουμε παραπάνω. Δεν υπάρχει η δυνατότητα να διατηρούμε σε υπηρεσία πολλούς, διαφορετικούς τύπους μαχητικών.
Το κόστος είναι πολύ μεγάλο, ενώ παράλληλα περιορίζεται και η επιχειρησιακή ευελιξία της Πολεμικής Αεροπορίας. Επίσης, το Rafale θα βρίσκεται σε υπηρεσία για 25 έως 30 τουλάχιστον ακόμη χρόνια. Με ότι αυτό συνεπάγεται από πλευράς υποστήριξης και διαθεσιμότητας ανταλλακτικών και αναβαθμίσεων εξοπλισμού αποστολής.
Από την άλλη πλευρά υπάρχει ισχυρός αντίλογος σε αυτή τη συλλογιστική. Που περικλείει πολλούς λόγους. Ο πρώτος είναι ότι ακόμη και αν συγκροτηθεί δεύτερη Μοίρα Rafale, το Mirage 2000-5Mk.2 πρέπει να παραμείνει σε υπηρεσία γιατί δεν απαιτείται η δαπάνη μεγάλων κονδυλίων για την ενσωμάτωση Link 16, προκειμένου να μπορούν να συνεργαστούν με τα F-16V και τα Rafale. Επίσης, υπό ιδανικές συνθήκες θα μπορούσε να πιστοποιηθεί στα -5Mk.2 και ο AM – 39 Exocet . Έτσι ώστε να πλαισιώνει το Rafale F3R σε αντιπλοϊκές επιχειρήσεις και να αξιοποιεί τα ίδια ακριβώς όπλα, πλην του Meteor. Αεροδυναμικά ο ΑΜ-39 είναι συμβατός με το Mirage 2000…
O δεύτερος λόγος είναι ότι το Mirage 2000-5Mk.2 είναι εξοπλισμένο με το καλύτερο με διαφορά αερομεταφερόμενο ραντάρ μηχανικής σάρωσης στην ανατολική Μεσόγειο (RDY-2), αν εξαιρεθεί το αντίστοιχο σύστημα (APG-70I) που φέρουν τα ισραηλινά F-15I. Επίσης, το γαλλικό μονοκινητήριο μαχητικό είναι σαφώς οικονομικότερο και περισσότερο κατάλληλο από το Rafale F3R για το ρόλο της αστυνόμευσης του FIR Αθηνών (της αναχαίτισης δηλαδή των τουρκικών μαχητικών και ΑΦΝΣ που καθημερινά σχεδόν είτε παραβιάζουν τα όρια του ελληνικού εναέριου χώρου, είτε τους κανόνες εναέριας κυκλοφορίας) και της εκπαίδευσης των ιπταμένων που προορίζονται και για τα Rafale.
O τρίτος λόγος είναι ότι πέρα από το ότι το κόστος ώρας πτήσεως του Rafale είναι σχεδόν διπλάσιο από αυτό του Μirage 2000-5Mk.2 και βρίσκεται στην περιοχή των 20.000 €, δεν έχουμε αγοράσει 2ο και 3ο βαθμό συντήρησης, όπως με τα Mirage 2000. Αφενός δεν δικαιολογείται μία τέτοια επένδυση από τον μικρό αριθμό των Rafale F3R, αφετέρου το κόστος της είναι υψηλό λόγω της εξίσου υψηλής εξειδίκευσης που απαιτείται. Η εγχώρια υποστήριξη των Mirage 2000 επομένως, εδώ και δεκαετίες, παραμένει σημαντικό ατού για την Πολεμική Αεροπορία.
Είτε η Ελλάδα κατορθώσει σε εύλογο χρονικό διάστημα να συγκροτήσει και δεύτερη Μοίρα μαχητικών Rafale, είτε κατορθώσει να αποκτήσει αριθμό μαχητικών Mirage 2000-9 από την Αεροπορία των ΗΑΕ (https://defencereview.gr/parathyro-eykairias-gia-ta-block-60-kai-mirage-2000-9-ton/), κάτι που προς το παρόν υφίσταται μόνο ώς υπόθεση, ο αριθμός των εξοπλισμένων με γαλλικά μαχητικά Μοιρών της Πολεμικής Αεροπορίας, θα πρέπει να αυξηθεί παγίως σε τρεις στο μέλλον. Και θα “έπρεπε” όχι μόνο λόγω των δυνατοτήτων τους, αλλά και λόγω των όπλων (γαλλικής και ευρωπαϊκής κατασκευής και προέλευσης) που διαφοροποιούν σε πολύ μεγάλο βαθμό το ελληνικό από το τουρκικό οπλοστάσιο, διασφαλίζοντας ποιοτική έναντι της αριθμητικής υπεροχής.
Όπλα όπως το SCALP-EG, ο Meteor, ο ΑΜ-39 Exocet, το AASM, ο MICA NG και το SMART – Glider, μοιρασμένα σε τρεις πολεμικές Μοίρες, μπορούν να κάνουν τη διαφορά σε περίπτωση επιχειρήσεων. Πρόκειται για όπλα που φοβάται η Τουρκία, για αυτό άλλωστε και πιέζει με κάθε τρόπο και μέσο για την απομάκρυνση μονάδων Πυροβολικού μέσης και μεγάλης ακτίνας του ΕΣ, από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Με την κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια στο χώρο του Αιγαίου και της ανατολικής Μεσογείου, δεν υπάρχει η πολυτέλεια “απαγορευμένων καρπών”, όχι μόνο για την Πολεμική Αεροπορία, αλλά για το σύνολο των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Είμαστε εδώ υποχρεωμένοι να επαναλάβουμε ότι τα προηγμένα τεχνολογικά και πανάκριβα μαχητικά, όπως και κάθε είδους πλατφόρμα στο έδαφος και την επιφάνεια της θάλασσας, όσες δυνατότητες και αν έχουν, είναι κυριολεκτικά ακίνδυνα αν δεν φέρουν τα κατάλληλα όπλα. Αυτό σημειώνεται γιατί υπήρξε περίοδος (1992 – 2000), κατά την οποία η Πολεμική Αεροπορία διατηρούσε ενεργές τέσσερις Μοίρες με γαλλικά μαχητικά. Τις 331 και 332ΜΠΚ με Mirage 2000EG/BG και τις 334 και 342ΜΠΚ, εξοπλισμένες με Mirage F1CG.
H ειδοποιός διαφορά σε σχέση με ότι ισχύει σήμερα, είναι ότι τότε και οι τέσσερις αυτές πολεμικές Μοίρες είχαν μόνο όπλα και ικανότητα διενέργειας αποστολών αέρος – αέρος. Επί της ουσίας λοιπόν, αυτό που ενδιαφέρει είναι η αύξηση του αριθμού των πολεμικών Μοιρών που θα αξιοποιούν stand off όπλα εναντίον τακτικών και υψηλής (στρατηγικής) αξίας στόχων στον αέρα και το έδαφος της Τουρκίας. Για την Πολεμική Αεροπορία, στρατηγικής αξίας στόχοι είναι μεταξύ όλων των άλλων και τα ιπτάμενα τάνκερ (KC-135R) της ΤΗΚ, μαζί με τα ιπτάμενα ραντάρ B737AEW&C Peace Eagle και τα ηλεκτρονικού πολέμου HAVASOJ όταν και εφόσον αυτά ενταχθούν σε υπηρεσία.
Η ελληνοϊσραηλινή στρατηγική συνεργασία όπως σημειώθηκε παραπάνω, αναβαθμίζει κατακόρυφα τις επιχειρησιακές δυνατότητες των F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας. Και αυτό είναι ένα εξόχως σημαντικό στοιχείο αλλαγής των δεδομένων για το μέλλον της Πολεμικής Αεροπορίας. Το δεύτερο μέρος του αφιερώματος στην Πολεμική Αεροπορία του 2030, θα είναι αφιερωμένο στη δύναμη της που απαρτίζεται από αμερικανικής κατασκευής και προέλευσης μαχητικά.
Για πρώτη φορά μετά από περισσότερα από 20 χρόνια, από τότε δηλαδή που εντάχθηκε σε υπηρεσία το σύστημα στοχοποίησης και αυτόματης ναυτιλίας μικρού ύψους LANTIRN (1998-1999), ο στόλος των F-16V αλλά και των γηραιότερων F-16 Block 30 και Block 50 (εφόσον εκσυγχρονιστούν σε επίπεδο ανώτερο του F-16 Block 52+ Advanced όπως υποστηρίζει η κατασκευάστρια Lockheed Martin), θα αποκτήσει συνολικά (μιλάμε για περισσότερες από 150 μονάδες!) δυνατότητες κρούσης ακριβείας σε μεγάλες αποστάσεις και υπό οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες, ημέρα και νύχτα. Παράλληλα με τις αυξημένες επιδόσεις στην εναέρια μάχη εντός και εκτός οπτικού ορίζοντα.
Επιπρόσθετα, μία ολική αναβάθμιση – ομογενοποίηση του στόλου των ελληνικών F-16 θα εξασφαλίσει τον κρίσιμο χρόνο που θα απαιτηθεί μετά το 2025 για τη διαμόρφωση του στόλου της Πολεμικής Αεροπορίας μέχρι το έτος 2040. Το με ποιους τρόπους δηλαδή και με ποιους ρυθμούς θα αντικατασταθούν τα υπάρχοντα μαχητικά από 5ης (F-35) και 6ης (FCAS) γενιάς και πιο θα είναι το μίγμα (η αναλογία) επανδρωμένων και μη επανδρωμένων μαχητικών.
