Το παρακάτω άρθρο είναι προϊόν του σχολιασμού στο πρόσφατο αφιέρωμα του DR στην ανάγκη άμεσης υπογραφής σύμβασης FOS σε συνδυασμό με αναβάθμιση για τα ΕΜΒ-145Η Erieye της Πολεμικής Αεροπορίας, παράλληλα με την απόκτηση πρόσθετων συστημάτων νέας γενιάς GlobalEye της σουηδικής SAAB (https://defencereview.gr/globaleye-aewc-for-hellenic-air-force/). Θεωρούμε το συγκεκριμένο θέμα κρίσιμο για την ελληνική αποτροπή. Στο μέγιστο βαθμό. Για αυτό και επανερχόμαστε για να το δούμε από μία άλλη εντελώς οπτική γωνία. Την αμιγώς επιχειρησιακή.
Θα βασιστούμε στη δύναμη της εικόνας, καθώς σχετικά με τις δυνατότητες των EMB-145H Erieye και του GlobalEye, έχουμε καταγράψει λεπτομερώς τα πάντα, μέσα από σειρά αφιερωμάτων. Το πρώτο πράγμα που οφείλουμε να επισημάνουμε, είναι ότι ώς πλατφόρμα το Global 6000 της Bombardier εξασφαλίζει σαφώς μεγαλύτερες δυνατότητες σε σχέση με το EMB-145. To μέγιστο βάρος απογείωσης του πρώτου φτάνει τις 99.500 λίβρες (περίπου 45 τόνοι), ενώ το μέγιστο βάρος απογείωσης του βραζιλιάνικου αεροπλάνου ανέρχεται σε 46.275 λίβρες (περίπου 21 τόνοι). Το φορτίο καυσίμου στο πρώτο φτάνει τις 44.700 λίβρες (20.275 κιλά) και στο δεύτερο τις 9.100 λίβρες (4.100 κιλά περίπου).
Επομένως και η αυτονομία μαζί με την ακτίνα στο Global 6000 φορέα του Erieye ER, είναι πολύ μεγαλύτερα ώς νούμερα. Η ακτίνα του καναδικού αεροπλάνου φτάνει τα 5.900 ναυτικά μίλια (10.900 χιλιόμετρα) και του ERJ-145 τα 2.300 περίπου χιλιόμετρα. Αντίστοιχα η αυτονομία (χρόνος παραμονής στον αέρα) διαμορφώνεται σε 11 και πέντε ώρες αντίστοιχα. Το GlobalEye επομένως πέρα από τις μεγαλύτερες ακτίνες εντοπισμού του Erieye XR εξασφαλίζει και σημαντικά μεγαλύτερη επιχειρησιακή ευελιξία.
Από την άλλη πλευρά, όπως και το ERJ-145 μπορεί να επιχειρήσεις από όλα τα ίδια αεροδρόμια, περιλαμβανομένων και αυτών της δυτικής Ελλάδας (Κέρκυρα, Ιωάννινα, Αγρίνιο, Πρέβεζα, Αραξος, Ανδραβίδα, Καλαμάτα, Κεφαλονιά, Ζάκυνθος), εκτός της ακτίνας των τουρκικών βαλλιστικών πυραύλων. Σε περιόδους κρίσης συνεπώς η Πολεμική Αεροπορία μπορεί να διατηρεί καθόλη τη διάρκεια του εικοσιτετραώρου ένα ΑΣΕΠΕ στον αέρα, υπό την προϋπόθεση ότι θα επανενεργοποιήσει και τα τέσσερα EMB-145H και θα διαθέτει ισάριθμα GlobalEye με διαθεσιμότητα 50% τουλάχιστον και για τους δύο τύπους.
Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι ο αριθμός των αεροσκαφών που αναφέρουμε δεν είναι υπερβολικός υπό την έννοια ότι πρέπει να υπάρχει πάντα ένα αεροσκάφος διαθέσιμο (ένα από κάθε τύπο) για τις εκπαιδεύσεις των πληρωμάτων και τις υπηρεσίες επιφυλακής. Επομένως η αγορά δύο τουλάχιστον GlobalEye από την Ελλάδα, μόνο ως παράλογη δεν μπορεί να εκληφθεί ως ενέργεια. Στο χάρτη κάτω απεικονίζεται η ακτίνα αποκάλυψης στόχων των 400 χιλιομέτρων και οι περιοχές που περιλαμβάνει το ErieEye XR του GlobalEye πετώντας στον άξονα Χανιά – Αθήνα – Θεσσαλονίκη και αντίστροφα.
Οι ίδιες περίπου αποστάσεις εντοπισμού στόχων, εξασφαλίζονται και μέσω αναβάθμισης του ραντάρ EriΕye των ΕΜΒ-145Η, με βάση τα – ελάχιστα ομολογουμένως – στοιχεία που έχουν δώσει στη δημοσιότητα οι Σουηδοί. Θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι ένα τέτοιο αεροσκάφος, είτε το παλιό, είτε το νεότερο GlobalEye, επιχειρώντας από τα αεροδρόμια της Κρήτης μπορεί να παράσχει απόλυτη κάλυψη και συντονισμό αεροπορικών επιχειρήσεων στην Κύπρο.
Αποτελεί σαφώς ορθότερη επιλογή επομένως η δαπάνη 680 εκατομμυρίων ευρώ για την αγορά δύο GlobalEye, παρά 380 για τρία MQ-9B. Ναι, πρόκειται για διαφορετικά συστήματα που έχουν διαφορετικό ρόλο, αλλά εδώ εξετάζεται η απόδοση κάθε επένδυσης που γίνεται. Είναι προτιμότερο κατά την άποψη του DR (https://defencereview.gr/mq9b-seaguardian-ena-panakrivo-meso-epitirisis-de/) να αγοραστούν περισσότερες μη επανδρωμένες πλατφόρμες ανάλογων ή και ελαφρά υποδεέστερων δυνατοτήτων με σαφώς χαμηλότερη τιμή και διακλαδικό ρόλο, παρά τρία μόνο Sea Guardian με ορισμένες μόνο από τις δυνατότητες του GlobalEye.
Το τεράστιο επιχειρησιακό αποτύπωμα και πλεονέκτημα των EMB-145H και GlobalEye, που είναι και όλη η ουσία κάθε αναφοράς σε αυτά τα συστήματα – πολλαπλασιαστές ισχύος όμως, φαίνεται σε όλες τους τις διαστάσεις στην παρακάτω απεικόνιση της SAAB. Σε σχέση με τα ραντάρ έρευνας και εγκλωβισμού στο έδαφος που θα αποτελέσουν πρωτεύοντες στόχους για τις τουρκικές δυνάμεις, τα ΑΣΕΠΕ δεν είναι μόνο περισσότερο ευέλικτα και επιβιώσιμα, αλλά καλύπτουν και ασύγκριτα μεγαλύτερες περιοχές και όλα τα υψομετρικά επίπεδα. Από την επιφάνεια της θάλασσας μέχρι τα 60.000+ πόδια.
Ουσιαστικά δηλαδή ακυρώνουν το φυσικό εμπόδιο της καμπυλότητας της γης για εξαιρετικά μεγάλες αποστάσεις, παρέχοντας έγκαιρη προειδοποίηση ακόμη και από επερχόμενους πυραύλους cruise που πετούν σε μικρά ύψη. Με βάση την απεικόνιση της SAAB ο εντοπισμός τέτοιων μικρού μεγέθους στόχων, μπορεί να γίνει σε αποστάσεις της τάξης των 100 χιλιομέτρων με το EriEye. Με το GlobalEye, η απόσταση εκτιμάται ότι είναι μεγαλύτερη. Η δυνατότητα αυτή είναι εξαιρετικά κρίσιμη για την Ελλάδα υπό το πρίσμα της ένταξης του SOM σε μεγάλους αριθμούς σε υπηρεσία στις τουρκικές δυνάμεις.
Αυτές οι δυνατότητες είναι η αιτία για τη μεγάλη εμπορική επιτυχία του συστήματος EriEye/EriEye XR, παρά τον έντονο αμερικανικό και ισραηλινό (https://defencereview.gr/p600-aew-to-aeroskafos-egkairis-proeidopoii/) ανταγωνισμό και σε αυτό το χώρο. Όλοι οι χρήστες του συστήματος δε, επανέρχονται σε αυτό είτε μέσω της αναβάθμισής του (https://defencereview.gr/i-vrazilia-parelave-to-proto-anavathmi/), είτε μέσω της αγοράς του GlobalEye. Η μέχρι σήμερα συνεργασία με τους Σουηδούς ήταν κάτι παραπάνω από άψογη και δεν έχει αφήσει ίχνος δυσαρέσκειας και συμπεριφορών έναντι υποτελών και όχι πραγματικών συμμάχων.
Άρα οι δικαιολογίες έχουν τελειώσει. Τα κονδύλια είναι περιορισμένα και επομένως πρέπει να κατανεμηθούν σε προγράμματα με πραγματική σχέση κόστους – απόδοσης. Η επιμονή μας στο εν λόγω σύστημα δικαιολογείται από όλα τα παραπάνω. Δεν είναι αόριστη, βασίζεται σε συγκεκριμένους παράγοντες. Δεν πρόκειται λοιπόν ούτε για ευσεβείς πόθους, ούτε για φανταστικά σενάρια, ούτε για όνειρα θερινής νυκτός. Τα αναγκαία χρήματα μπορούν να εξοικονομηθούν μέσα από τη ματαίωση ή τη μη υλοποίηση σχεδιαζόμενων προγραμμάτων που η πραγματικότητα “φωνάζει” ότι δεν έχουν καμία, ή ότι έχουν ελάχιστη, επιχειρησιακή αξία.
