Στο αφιέρωμά μας σχετικά με το πώς θα αντιμετωπιστεί το F-35 ως απειλή σε περίπτωση που τελικά αποκτηθεί από την ΤΗΚ, είχαμε αναφερθεί σε μία σειρά μέτρων, τα οποία θεωρούμε ότι ούτως ή άλλως θα πρέπει να λάβει η ελληνική πλευρά. Σε ότι έχει να κάνει με την άμυνά της τουλάχιστον…  Σε ότι αφορά στο ίδιο το μαχητικό, επιχειρησιακά σίγουρα θα προσφέρει πολλά τόσο στην ΤΗΚ, όσο και στην δική μας Πολεμική Αεροπορία. Υπό προϋποθέσεις όμως… Οι οποίες, πέρα από το κόστος, όπως θα διαβάσετε παρακάτω δεν είναι σίγουρο ότι ταιριάζουν στις δικές μας επιχειρησιακές ανάγκες, αλλά και δεν συνάδουν με το γεγονός ότι θα πρέπει επιτέλους να πάμε σε δύο κύριες εξοπλιστικές πηγές. Και όχι μόνο στην αμερικανική στην οποία η ΠΑ είναι σχεδόν αποκλειστικά προσκολλημένη και εξαρτώμενη από το τέλος του εμφυλίου πολέμου μέχρι και τις ημέρες μας.

Η καθημερινή αστυνόμευση του FIR Αθηνών…

Είναι κάτι που έχουμε επανηλλειμένα αναφέρει στο παρελθόν και κατά τη γνώμη μας δεν «χωρά» περαιτέρω ανάλυση. To F-35 Lightning II, δεν είναι κατάλληλο για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών αστυνόμευσης του FIR Αθηνών.Πρώτα από όλα γιατί δεν είναι όσο ευέλικτο είναι τo F-16 και το Mirage 2000. Ή αν θέλετε δεν είναι περισσότερο ευέλικτο στις κλειστές εμπλοκές. Στις εμπλοκές εντός του οπτικού ορίζοντα η προσπάθεια που γίνεται εστιάζεται στο να «πάρουμε την ουρά» του αντιπάλου και να τον αναγκάσουμε να αναστρέψει πορεία και να φύγει…  Πολλές αμερικανικές –κυρίως- πηγές αναφέρουν και επιβεβαιώνουν ότι μετά τις αρχικές εμπλοκές F-16 με F-35 στο πλαίσιο ασκήσεων Red Flag το 2015 και το 2016, τα limiters του συστήματος ελέγχου πτήσεως του τελευταίου έχουν «πειραχτεί», κατόπιν υποδείξεων των ιπταμένων, με σκοπό να αποδίδεται μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων σε στροφές με μεγάλη κλίση και υψηλές δυναμικές φορτίσεις (G), αλλά και σε μεγάλες γωνίες προσβολής (ΑοΑ). Αναφέρουν όμως και κάτι άλλο… Ότι το F-35 δεν σχεδιάστηκε για το σκοπό αυτό και είναι ιδανικό για εμπλοκές πέραν του οπτικού ορίζοντα (BVR). Όπως και να έχουν τα πράγματα, ακόμα και αν δεχθούμε ότι η ευελιξία του Lightning II είναι επαρκής, στον συγκεκριμένο ρόλο το μαχητικό χάνει αυτό για το οποίο υποτίθεται ότι θα πληρώσει μία χώρα για να το αγοράσει… Το τακτικό πλεονέκτημα που του προσφέρουν τα χαρακτηριστικά χαμηλής παρατηρησιμότητας. Τα χαρακτηριστικά stealth δηλαδή.

…και ο παράγοντας του υψηλού κόστους εκμετάλλευσης

Και εδώ υπάρχουν πολλές αναφορές –πάλι αμερικανικές ως επί τω πλείστον- που υποστηρίζουν ότι παρά το γεγονός ότι το συνολικό κόστος του προγράμματος ανάπτυξης του F-35 έχει αυξηθεί, η χαμηλού ρυθμού φάση παραγωγής έχει παρέλθει, επιτρέποντας την περαιτέρω μείωση του κόστους αγοράς στα 90 περίπου εκατομμύρια δολάρια ανά μονάδα. Μιλάμε για το F-35A πάντα,αλλά και πάλι υπό μία προϋπόθεση… Ότι πουθενά δεν διευκρινίζεται αν αυτό το νούμερο είναι απλά η Fly-Away τιμή, ή όχι.

Δεν συζητάμε για την υποστήριξη του αεροσκάφους και τη συντήρησή του. Η αναφορά στο προηγούμενο αφιέρωμα σχετικά με το κόστος της βαφής του σε τακτά (καθορισμένα ή μη) χρονικά διαστήματα, θεωρούμε ότι αποκαλύπτει το γιατί δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί καθημερινά ( https://defencereview.gr/antimetopizontas-ta-toyrkika-f-35-i-diastasi-tis-apeilis/)για την εκτέλεση υπηρεσιών readiness.Αν και τα F-16 και Mirage 2000-5Mk.2 μπορούν να κάνουν πάρα πολύ αποτελεσματικά και πολύ πιο οικονομικά τη συγκεκριμένη δουλειά για πολλά ακόμα χρόνια, αν θεωρήσουμε ότι θα έπρεπε σήμερα να επιλέξουμε μία πλατφόρμα με τα πλέον ιδανικά χαρακτηριστικά κόστους-απόδοσης για το ρόλο της αστυνόμευσης του FIR Αθηνών, αυτή δεν θα μπορούσε να είναι άλλη από το σουηδικό Gripen E, της SAAB.

Ιδού το γιατί:Πρόκειται για ένα μικρό μαχητικό με εξαιρετικά χαμηλό RCS, ειδικά σχεδιασμένο να επιχειρεί από οπουδήποτε (ακόμα και από τμήματα του εθνικού οδικού δικτύου), με ελάχιστες απαιτήσεις συντήρησης σε επίπεδο μονάδας, με εξαιρετικά μικρό χρόνο και ελάχιστο εξοπλισμό turn around (επανεξοπλισμός και ανεφοδιασμός σε καύσιμο), με δυνατότητα αξιοποίησης αμερικανικών (AIM-9 καιAIM-120), ευρωπαϊκών (IRIS-T, METEOR) και πλειάδας άλλων όπλων (Darter, Python 5, AIM-123 ASRAAM, R-Darter και Derby), εξαιρετικά ευέλικτο και εξοπλισμένο με προηγμένο ραντάρ (PS-05/A Mk.4AESA) αλλά και συστήματα αποστολής (IRST,RWR, κοκ).

Σε ότι αφορά στα κόστη, θα δώσουμε κάποια ενδεικτικά νούμερα που «ανασύραμε» κατόπιν έρευνας στο διαδίκτυο από ιστότοπους που θεωρούμε αξιόπιστους. Σε δημοσίευμα του Defence issues.net του 2013, όταν η Fly Away τιμή του F-35A εκτιμούνταν στα 197 εκατομμύρια δολάρια, η αντίστοιχη του Gripen C ήταν 40 μόλις εκατομμύρια δολάρια… Σύμφωνα με το defence-aerospace, το πρόγραμμα ανάπτυξης του Gripen E διήρκεσε 10 περίπου χρόνια και το συνολικό κόστος του δεν ξεπέρασε (είναι χαμηλότερο δηλαδή) από δύο δισεκατομμύρια δολάρια! Το αντίστοιχο πρόγραμμα του F-35  -και για τις τρεις εκδόσεις βέβαια που είναι διαφορετικές σε ποσοστό μέχρι και 70%-  ξεπέρασε τα 50 δισεκατομμύρια δολάρια σε χρονικό διάστημα 16 περίπου ετών. Ας μην γελιόμαστε… Το κόστος αυτό, έστω και μακροπρόθεσμα, θα μετακυλήσει, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στους χρήστες του τύπου. Αυτό λέει η λογική και ο απαράβατος νόμος της αγοράς.

Άλλο ενδεικτικό νούμερο… Η Βραζιλία θα πληρώσει 4,6 (4,9 με τα όπλα) δισεκατομμύρια δολάρια για να αποκτήσει 28 μονοθέσια Gripen E και οκτώ διθέσια Gripen F. Τα οποία βάσει χρονοδιαγράμματος θα αρχίσει να παραλαμβάνει το 2019 (μέχρι το 2024). Διαιρώντας το 4,6 με το 36 έχουμε 127 εκατομμύρια δολάρια ανά μονάδα… «Τσουχτερό», αλλά ας δούμε τι περιλαμβάνει αυτό το νούμερο. Κατ’ αρχήν πλήρη βιομηχανική συμμετοχή στο πρόγραμμα –κυρίως μέσω της EMBRAER- με αποδέσμευση τεχνογνωσίας και πηγαίων κωδικών για την ενσωμάτωση-πιστοποίηση οποιουδήποτε όπλου… 15 από τα 36 μαχητικά θα συναρμολογηθούν εγχώρια, ενώ η EMBRAER θα είναι ισότιμος εταίρος της SAAB, συμμετέχοντας από κοινού στην ολοκλήρωση της ανάπτυξης του διθέσιου Gripen F. Τέλος, στην τιμή περιλαμβάνεται πλήρες πακέτο ανταλλακτικών, εξοπλισμού υποστήριξης και συντήρησης και εκπαιδεύσεων για τα επόμενα 30 χρόνια (2050), περιλαμβανομένων και των αναβαθμίσεων λογισμικού των συστημάτων!

Τα συμπεράσματα δικά σας…

Αποστολές αέρος-αέρος, μέσων-μεγάλων (BVR) αποστάσεων

Θεωρείται δεδομένη η εκτέλεση βολών πυραύλων αέρος-αέρος πέραν του οπτικού ορίζοντα (BVR)σε περίπτωση ελληνοτουρκικής σύρραξης. Για πολλούς λόγους. Ένας από τους οποίους είναι και το γεγονός ότι η Τουρκία δεν θα εκδηλώσει επιθέσεις μόνο από ανατολικά, αλλά και πάνω από το Ιόνιο πιθανότατα… Σημειώστε ότι πλέον θα πρέπει να εξετάζεται επιχειρησιακά και το ενδεχόμενο τουρκικά μαχητικά να αξιοποιούν αλβανικά αεροδρόμια. Τουλάχιστον για σκοπούς ανεφοδιασμού σε καύσιμο αν όχι για επανεξοπλισμό! Η ένταξη του F-35 σε υπηρεσία είτε στην ΤΗΚ, είτε στην ΠΑ θα αποδώσει όντως τακτικό πλεονέκτημα από πλευράς χαμηλής παρατηρησιμότητας… Χωρίς εξωτερικό καύσιμο και οπλικό φορτίο τα μαχητικά του τύπου μπορούν να επιχειρούν με φορτίο τεσσάρων AIM-120D AMRAAM. Και εδώ είναι που αρχίζουν τα δύσκολα… Το Pk (Probability of Kill) του AMRAAM –για όλες τις προγενέστερες του –D εκδόσεις- έχει προσδιοριστεί στο 46% των συνολικών βολών του. Σημειώστε ότι το ποσοστό αυτό έχει καταγραφεί εναντίον στόχων οι οποίοι δεν ελίσσονταν προς αποφυγή του πυραύλου και δεν διέθεταν RWR ή συστήματα αντιμέτρων για την παραπλάνησή του.

Υποστηρίζεται ότι η έκδοση –D εξασφαλίζει ακτίνα κατά 50% μεγαλύτερη σε σχέση με τον C-7. 180 χιλιόμετρα είναι το νούμερο που έχει δοθεί στη δημοσιότητα. Οι περισσότεροι αναλυτές υποστηρίζουν ότι στην καλύτερη των περιπτώσεων το πραγματικό νούμερο για Pk της τάξης του 50%, σε ότι αφορά στην ακτίνα, βρίσκεται κάτω από τα 100 χιλιόμετρα. Για αυτόν άλλωστε το λόγο ο AMRAAM εξακολουθεί να αποκαλείται «η αχίλλειος πτέρνα των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ». Αν και η ακτίνα του ευρωπαϊκού METEOR, έστω και κατ’ εκτίμηση, δεν έχει δοθεί ποτέ στη δημοσιότητα, ο κατασκευαστής του επιμένει όχι σε αυτό το δεδομένο, αλλά στο σημαντικά μεγαλύτερο Pk, λόγω της τριπλάσιας NEZ (No Escape Zone). Η οποία προκύπτει κυρίως από το προωστικό σύστημα του πυραύλου (αυξομειούμενης –throttable- ώσης αυλωθητής). Δεν έχουμε το χώρο και το χρόνο να αναλύσουμε ορολογίες όπως το Pk, ή το Dynamic Launch Zone (DLZ). Άλλωστε για το λόγο αυτό παραθέσαμε και το αφιέρωμα στον METEOR( https://defencereview.gr/meteor-to-mellon-ton-emplokon-bvr-anikei-stin-eyropi-meros-b/). Αν δεν θεωρούσαμε το όπλο άξιο αναφοράς και απαραίτητο για την ελληνική αμυντική μηχανή δεν θα το κάναμε… Συζητήσεις για την ανάπτυξη μίας ειδικής, μικρότερου μήκους, έκδοσης του ευρωπαϊκού πυραύλου η οποία θα χωρά στην καταπακτή οπλισμού του F-35 έχουν ήδη γίνει. Καμία απόφαση όμως δεν έχει παρθεί, ενώ δεν αναμένεται κάποια εξέλιξη στο άμεσο μέλλον ιδίως από τη στιγμή που η όλη διαδικασία θα απαιτήσει πρόσθετα κεφάλαια. Θεωρούμε δε πιο πιθανή, για να είμαστε ειλικρινείς, την ανάπτυξη έκδοσης του AMRAAM με αυλωθητή…

Προς το παρόν επομένως θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ως δεδομένο μόνο τον ΑΙΜ-120D για το F-35. Που με τη σειρά του συνεπάγεται ότι το μαχητικό-φορέας θα πρέπει να πλησιάσει επικίνδυνα κοντά στο στόχο του για να εκτοξεύσει AMRAAM με σημαντικές πιθανότητες επιτυχίας. Όταν λέμε «επικίνδυνα» κοντά εννοούμε τόσο ώστε να εκτεθεί σε κίνδυνο εντοπισμού είτε από το ραντάρ AESA του αντίπαλου μαχητικού, είτε από το σύστημα IRST που αυτό θα φέρει, είτε από το RWR του… Αν σε αυτό προστεθεί και η υπόθεση ότι το αντίπαλο μαχητικό μπορεί να επιταχύνει με πιο γρήγορο ρυθμό και να αναστρέψει πορεία, αφού εκτοξεύσει πύραυλο METEOR, με σκοπό να διαφύγει, τότε η εξίσωση γίνεται ακόμη πιο δύσκολη για τον συνδυασμό F-35/AIM120D. Σημειώστε ότι όλα όσα αναφέραμε παραπάνω είχαν στο παρελθόν δημοσιευθεί ως συμπεράσματα σεναρίων σύγκρισης των δυνατοτήτων του F-35 με το σουηδικό Gripen E, στο πλαίσιο του προγράμματος επιλογής του μαχητικού που θα αντικαταστήσει τα καναδικά CF-18! Η διαδικασία αυτή αναμένεται με βάση ανακοινώσεις της κυβέρνησης Trudeau, ότι θα υλοποιηθεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2019. Βέβαια φαβορί θεωρείται το F-35 και λόγω των ΝΑΤΟικών υποχρεώσεων του Καναδά, αλλά κυρίως λόγω του ότι μέχρι σήμερα έχει αποδώσει–μέσω της συμμετοχής του στο πρόγραμμα ανάπτυξης του F-35- περί τα 500 εκατομμύρια δολάρια για τη φάση SDD, συνολικά…

Αποστολές Deep Strike

Σε αυτό το ρόλο το F-35 υπερτερεί έναντι οποιουδήποτε άλλου μαχητικού για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι ότι με εσωτερικό οπλικό φορτίο και καύσιμο μόνο,παρέχει σημαντικό τακτικό πλεονέκτημα σε σχετικά μεγάλη απόσταση, λόγω των χαρακτηριστικών χαμηλής παρατηρησιμότητας (stealth). Ο δεύτερος είναι το ότι μπορεί να φέρει πολύ μεγάλο οπλικό φορτίο (εσωτερικά και εξωτερικά της τάξης των 18.000 λιβρών) και πολύ καύσιμο εσωτερικά (18.000 λίβρες επίσης, ήτοι εννέα περίπου τόνοι). Σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο επομένως και με δεδομένους τους προηγμένους αισθητήρες (EOTS, DAS) με τους οποίους είναι εξοπλισμένο για σκοπούς εντοπισμού απειλών, στοχοποίησης και επίγνωσης τακτικής κατάστασης και αυτοπροστασίας), σε αυτό το κομμάτι μπορεί να κάνει πολλά πράγματα. Υπό προϋποθέσεις όμως και πάλι… Προϋποθέσεις που βέβαια στην πλειοψηφία τους ισχύουν για όλα ανεξαιρέτως τα μαχητικά.

Πρώτη προϋπόθεση: Αυτό που καθιστά –ή που θα καθιστούσε αν θέλουμε να ακριβολογούμε- το συγκεκριμένο μαχητικό έναν πραγματικά επικίνδυνο αντίπαλο, είναι –ή θα είναι- τα εσωτερικά φερόμενα (εντός της καταπακτής οπλισμού δηλαδή) όπλα μακρού πλήγματος (stand-off weapons). Και αυτό είναι κάτι που αναγράφεται από όλες ανεξαιρέτως τις ξένες πηγές μεν,προκύπτει όμως και από την κοινή λογική. Τα εσωτερικά φερόμενα όπλα όπως οι βόμβες LGB (μπορείτε να δείτε ποιες στην εταιρική απεικόνιση που παραθέτουμε στο προγενέστερο αφιέρωμα στο F-35) οι JDAM και το ανεμοπορών AGM-154 JSOW, πέραν της περιορισμένης ισχύος πυρός που διασφαλίζουν, «αναγκάζουν» το σχεδιασμό κάθε τέτοιας αποστολής, να φέρει το προηγμένης τεχνολογίας και -κατά κοινή και γενική ομολογία- ακριβό stealth μαχητικό, πολύ κοντά στο στόχο του… Κάτι που ασφαλώς περιορίζει σημαντικά τις πιθανότητες να παραμείνει ανεντόπιστο και άρα να επιβιώσει. Αναφερόμαστε πάντα σε οργανωμένες αεράμυνες και όχι σε «εκστρατείες» τύπου Αφγανιστάν και Λιβύης…

Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο έχουμε κατ’ επανάληψη τονίσει ότι ο συνδυασμός F-35 και SOM-J (https://defencereview.gr/415-vlimata-som-gia-tin-toyrkia/) θα είναι πραγματικά επικίνδυνος για την ελληνική άμυνα. Άλλος περιοριστικός παράγοντας από επιχειρησιακής πλευράς για το F-35 , υπό διαμόρφωση stealth πάντα, είναι η ακτίνα μάχης (combat radius). H οποία αν υποθέσουμε ότι κυμαίνεται μεταξύ 600 και 650 ναυτικών μιλίων (αυτά τα νούμερα δίνουν οι περισσότερες πηγές και η LM) για την έκδοση F-35A, συμβατικής από/προσγείωσης, δηλαδή της τάξης των 1100 χιλιομέτρων με εσωτερικό καύσιμο μόνο, είναι οριακά επαρκής –ή ανεπαρκής- για την ελληνική πλευρά λόγω του μεγάλου στρατηγικού βάθους της Τουρκίας. Και αυτό γιατί όπως είχαμε τονίσει και στο αφιέρωμά μας σχετικά με το εάν μπορούμε να παρέχουμε από αέρος προστασία στην Κύπρο ή όχι (https://defencereview.gr/aeroporikes-epicheiriseis-stin-kypro-mporoyme-na-tin-prostatepsoyme/), τα επιτιθέμενα σε στόχους βαθιά μέσα στο τουρκικό έδαφος ελληνικά F-35, θα πρέπει να πετάξουν σε μικρό ύψος πάνω από τη θάλασσα και το έδαφος. Για να περιορίσουν τις πιθανότητες εντοπισμού τους από τα ραντάρ και τα συστήματα IR του αντιπάλου.

Το ίδιο θα ισχύσει και σε περίπτωση τουρκικής επίθεσης με F-35. Επειδή τα μαχητικά αυτά δεν θα απογειωθούν από βάσεις κοντά στις ακτές του Αιγαίου για ευνόητους λόγους… Το πιο πιθανό δε είναι ότι τουλάχιστον για όσους στόχους βρίσκονται στη νότια, κεντρική και δυτική Ελλάδα, θα επιχειρήσουν να διεισδύσουν από μικρό ύψος από νοτιοανατολικά. Μεταξύ Κρήτης και Κύπρου. Επομένως ναι μεν το F-35 σχεδιάστηκε εξαρχής ως μαχητικό μεγάλης ακτίνας με εσωτερικό καύσιμο (18.500 λίβρες για το F-35A και 20.100 λίβρες για το F-35C τουUSN) που δεν έχει τη δυνατότητα να πάρει κανένα άλλο μαχητικό (F/A-18E/F, Gripen E, Rafale, Eurofighter), αλλά… Δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τα τρία πρώτα τουλάχιστον, σε ότι αφορά τη μέγιστη ακτίνα δράσης, χωρίς να θυσιάσει το τακτικό πλεονέκτημα της χαμηλής παρατηρησιμότητας. Με άλλα λόγια τα F/A-18E/F, Gripen E και Rafale, μπορούν να ταξιδέψουν σε αρκετά μεγαλύτερες αποστάσεις, φέροντας βέβαια και εξωτερικό καύσιμο. Συνθήκη απαγορευτική για το F-35,αν -επαναλαμβάνουμε- ο χρήστης του επιθυμεί να διεισδύσει ανεντόπιστος, διασφαλίζοντας μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχούς προσβολής του στόχου και επιβίωσης.

Σημειώστε ότι το F/A-18E/F θα αποκτήσει μέχρι το 2022, τη δυνατότητα χρήσης δύο σύμμορφων δεξαμενών καυσίμου (CFT) στη ράχη της ατράκτου. Για το σκοπό αυτό ανατέθηκε από το USN στη Boeing μέσω συμβολαίου ύψους 219 εκατομμυρίων δολαρίων, η σχεδίαση και ενσωμάτωση των CFT τον Φεβρουάριο του 2018. Η ακτίνα του αεροσκάφους θα αυξηθεί κατά 300 περίπου μίλια, δεδομένου ότι το USN επιδιώκει να «κρατά» τα αεροπλανοφόρα του σε αποστάσεις της τάξης των 1.100 μιλίων μακριά από τους κινεζικούς βαλλιστικούς πυραύλους (ASBM-Anti Ship Ballistic Missiles) DF-21D, διατηρώντας παράλληλα τη δυνατότητα να προσβάλει τις βάσεις τους με όπλα μακρού πλήγματος. Ρόλο καταστροφής των πυραύλων αυτών θα αναλάβουν πιθανότατα και τα F-35C με εξωτερικά φερόμενους AGM-158 JASSM.

Από την άλλη πλευρά στην Ευρώπη, με δεδομένη τη μεγάλη ακτίνα μάχης του Rafale,η SAAB κατέστησε το Gripen E ακόμα πιο ανταγωνιστικό αυξάνοντας κατά 40% την εσωτερική χωρητικότητα του (σε σχέση με το Gripen C) σε καύσιμο, ενώ παράλληλα πιστοποίησε και νέες εξωτερικές δεξαμενές καυσίμου χωρητικότητας 450 US Gal. (1700 λίτρα), αντί των 300 US Gal. των παλαιότερων του Gripen C/D. Αποτέλεσμα: με πλήρες εσωτερικό καύσιμο και δύο εξωτερικές δεξαμενές καυσίμου, η ακτίνα μάχης του σουηδικού μαχητικού ξεπερνά τα 800 ναυτικά μίλια. Νούμερο μικρότερο μόνο σε σχέση με το αντίστοιχο του γαλλικού Rafale που έχει τη δυνατότητα χρήσης υποηχητικών και υπερηχητικών(μικρότερης χωρητικότητας) εξωτερικών δεξαμενών.

Εγγύς αεροπορική υποστήριξη (CAS-Close Air Support)

To F-35 όπως και το σύνολο των μαχητικών πολλαπλών ρόλων 4^ης και 4,5 γενιάς -όπως θέλετε ονομάστε τα- δεν έχει καμία σχέση με τα καθαρόαιμα επιθετικά A-7 και Α-10 (Su-25 για το ρωσικό οπλοστάσιο). Για πολλούς λόγους… Ο σημαντικότερος είναι φυσικά το γεγονός ότι τα αεροπλάνα αυτά ως εξειδικευμένες, τακτικού χαρακτήρα, πλατφόρμες αέρος-εδάφους και συγκεκριμένα εγγύς αεροπορικής υποστήριξης είχαν σχεδιαστεί «επάνω» σε τρεις βασικούς άξονες: α) Αντοχή σε πλήγματα από όπλα μικρού διαμετρήματος, β) πολύ καλά πτητικά χαρακτηριστικά και αυξημένη ευστάθεια και ελικτική ικανότητα σε μικρά ύψη και γ) μεγάλη μεταφορική ικανότητα σε οπλικό φορτίο με παράλληλη δυνατότητα προσβολής επίγειων –κινούμενων και μη- στόχων με μεγάλη ακρίβεια. Ακόμη και αν υποθέσουμε ότι τα σύγχρονα μαχητικά πολλαπλών ρόλων πληρούν τις δύο τελευταίες προϋποθέσεις (για τη δεύτερη ισχύουν σημαντικοί περιορισμοί λόγω μεγαλύτερων ταχυτήτων πλεύσης με αυξημένα οπλικά φορτία), γνωρίζουμε, είμαστε βέβαιοι, ότι δεν ικανοποιούν την πρώτη. Γιατί δεν φέρουν πλαίσια θωράκισης ούτε γύρω από το πιλοτήριο, ούτε γύρω από τους κινητήρες.

Το F-35 λοιπόν –όπως και όλα τα σύγχρονα μαχητικά πολλαπλών ρόλων επαναλαμβάνουμε– είναι εξαιρετικά ευάλωτα (τρωτά) στο ρόλο της εγγύς αεροπορικής υποστήριξης. Δεδομένου ότι τα χαρακτηριστικά χαμηλής παρατηρησιμότητας έχουν περιορισμένο ρόλο σε αυτή τη δουλειά λόγω εγγύτητας με τις εχθρικές δυνάμεις, την διαφορά θα κάνουν τα συστήματα του μαχητικού (EOTS, DAS και HMD-Helmet Mounted Display), ως προς την αυτοπροστασία και την επίγνωση της τακτικής κατάστασης. Όμως…  Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι σχεδόν όλα τα μαχητικά είναι εξοπλισμένα με ίδιας φιλοσοφίας (αν όχι δυνατοτήτων) συστήματα και έχουν συγκρίσιμες δυνατότητες στοχοποίησης και (σε μικρό ή μεγάλο βαθμό) μεταφοράς οπλικού φορτίου.  Ο κύριος λόγος που καθιστά απαγορευτική την αξιοποίηση του F-35 σε αποστολές εγγύς υποστήριξης, είναι –όπως και στην περίπτωση της αστυνόμευσης- το κόστος. Η λογική υποδεικνύει –και είμαστε ανοικτοί σε οποιονδήποτε διάλογο- ότι το Gripen Ε για παράδειγμα, με το σημαντικά χαμηλότερο κόστος αγοράς,υποστήριξης και συντήρησής του, όχι μόνο σε σχέση με το F-35 αλλά και με τα άλλα δυτικά μαχητικά στα οποία αναφερθήκαμε, θα αποτελούσε την εύλογη επιλογή κάθε αεροπορικής δύναμης. Αντί των 18.000 λιβρών οπλικού φορτίου του F-35, μεταφέρει 14.500 λίβρες και χωρίς να έχει την ανάγκη να απομακρυνθεί εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από το θέατρο των επιχειρήσεων. Γιατί μπορεί με ελάχιστο εξοπλισμό ανεφοδιασμού και επανεξοπλισμού να επιχειρήσει ακόμα και από κομμάτια του επαρχιακού μας οδικού δικτύου! Είναι σαφώς πιο λογικό να ρίξει κανείς «στη φωτιά» ένα μαχητικό όπως το Gripen E, παρά ένα F-35… H οτιδήποτε άλλο στη συγκεκριμένη περίπτωση. Θα έχει το ίδιο επιχειρησιακό αποτέλεσμα με σημαντικά χαμηλότερο κόστος.

Και μία σημαντική διευκρίνιση, πριν κλείσουμε. Στο Gripen E δεν αναφερόμαστε τυχαία, ούτε από πρόθεση. Είναι ένα πραγματικά φοβερό μέτρο σύγκρισης, επαναλαμβάνουμε, όχι μόνο για το F-35 αλλά για το σύνολο των σύγχρονων μαχητικών που διεκδικούν μερίδιο της παγκόσμιας αγοράς. Το γιατί έχασε από το Lightning II σε Νορβηγία, Δανία και Βέλγιο εξηγείται διεξοδικά σε προγενέστερο αφιέρωμά μας  (https://defencereview.gr/amerikanika-machitika-giati-epikratoyn-akoma-kai-sti-technologika-proigmeni-eyropi/). Ο Καναδάς ακόμα το σκέφτεται… Γιατί αν και συμμετέχει στο F-35, δεν έχει τη δυνατότητα –ή δεν θέλει να μπει στο τεράστιο έξοδο- να αντικαταστήσει το σύνολο των CF-18 με ισάριθμα F-35. Ή τουλάχιστον τόσα ώστε να καλύψει πλήρως τις ανάγκες του. Αν και ακούγεται απίθανο, πιστεύουμε ότι η συγκεκριμένη χώρα θα εξετάσει το ενδεχόμενο προμήθειας και των δύο τύπων! Δεν έχουμε παρά να περιμένουμε να μας διαψεύσουν -ή όχι- οι εξελίξεις.