Στη σειρά άρθρων – αναλύσεων για τις εξοπλιστικές ανάγκες του Στρατού Ξηράς θα ήταν μεγάλη παράλειψη να μην αναφερθούμε στις Διαβιβάσεις που περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα επιχειρησιακού έργου.

Αποστολή του Όπλου των Διαβιβάσεων είναι η εξασφάλιση των επικοινωνιακών αναγκών του Στρατού σε καιρό ειρήνης, επιστράτευσης και πολέμου για την ενάσκηση της διοίκησης, τη συνεργασία μεταξύ των Όπλων και Σωμάτων του Στρατού με τους λοιπούς Κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων, τη διεύθυνση του αγώνα, τη διεξαγωγή Ηλεκτρονικού Πολέμου καθώς και την επιτήρηση του πεδίου της μάχης με ηλεκτρονικά μέσα.

Το Όπλο των Διαβιβάσεων ανταποκρινόμενο στις απαιτήσεις του σύγχρονου επιχειρησιακού περιβάλλοντος, σχεδιάζει, οργανώνει και υλοποιεί την αναβάθμιση των υφισταμένων δικτύων, συστημάτων και μέσων επικοινωνιών, με σκοπό την πληρέστερη δυνατή ικανοποίηση των απαιτήσεων του Στρατού Ξηράς, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.

Αποστολή

Εκ της αποστολής των ΔΒ προκύπτουν οι επιχειρησιακές υποχρεώσεις του Όπλου. Αυτές είναι:

-Εξασφάλιση όλων των επικοινωνιών μεταξύ των Σχηματισμών, Συγκροτημάτων και Μονάδων του Στρατού (εκτός της ταχυδρομικής) σε καιρό ειρήνης, επιστρατεύσεως και πολέμου, εφ’ όσον αυτή η ευθύνη δεν έχει ανατεθεί στα λοιπά Όπλα και Σώματα.

-Εξασφάλιση των επικοινωνιών συνεργασίας Στρατού – Αεροπορίας

-Συντονισμός των συστημάτων επικοινωνιών ολόκληρου του Στρατού.

-Παροχή ηλεκτρονικών μέσων για την αναζήτηση πληροφοριών και την παρενόχληση των εχθρικών επικοινωνιών.

-Τεχνική εποπτεία όλων των επικοινωνιών του Στρατού.

-Καθορισμός των αναγκών των Μονάδων ΔΒ και παροχή τεχνικών πληροφοριών στις λοιπές διευθύνσεις Όπλων για τον καθορισμό των αναγκών των Μονάδων τους.

-Χορήγηση και παρακολούθηση όλων των κρυπτογραφικών και κωδικογραφικών μέσων (ΚΡΥΠΤΟ).

-Ασφάλεια Επικοινωνιών (προτάσεις για μέτρα ασφαλείας, παρακολούθηση επικοινωνιών, έλεγχος εφαρμογής των μέτρων).

-Συντονισμός της όλης εκπαίδευσης του Στρατού σε θέματα επικοινωνιών.

-Έλεγχος για σωστή χρησιμοποίηση και συντήρηση του υλικού των Διαβιβάσεων.

-Παρακολούθηση της ανάπτυξης των πολιτικών (εμπορικών) και άλλων διεθνών επικοινωνιών και συντονισμός τους προς τις Στρατιωτικές ανάγκες.

-Παροχή επικοινωνιακής υποστήριξης για την αντιμετώπιση εδικών καταστάσεων (απεργίες, ταραχές, καταστροφές κλπ) .

-Παρακολούθηση των ελεγχόμενων υλικών ΔΒ και προτάσεις για την προμήθεια, κατανομή και απόσυρση αυτού.

Η ευθύνη των Διαβιβάσεων για την εξασφάλιση των επικοινωνιών στο Στρατό Ξηράς φτάνει:

Μέχρι ΣΔ Μονάδων ή Ανεξάρτητων Υπομονάδων όλων των Όπλων.

Μέχρι ΣΔ Μονάδων ή Ανεξάρτήτων Υπομονάδων όλων των Σωμάτων (εκτός ασύρματου).

Επίσης  διαθέτει το απαιτούμενο προσωπικό και υλικό για την εξασφάλιση των επικοινωνιών Αεροπορικής Υποστήριξης.

Να καταθέσουμε εδώ μια ρηξικέλευθη πρόταση: να αποσπαστεί η ευθύνη διεξαγωγής ΗΠ και Επιτήρησης από το Όπλο των ΔΒ και από κοινού με άλλες ευθύνες (απόκρυψη/παραπλάνηση/παραλλαγή, ειδική αναγνώριση) να αποδοθεί σε ένα νέας σύλληψης Όπλο Πληροφοριών Μάχης (Field Intelligence) σύμφωνα μετα σύγχρονα διεθνή πρότυπα.

Οργάνωση

Οι Διοικήσεις Διαβιβάσεων διοικούν τις οργανικές, υπό διοίκηση ή προς Υποστήριξη Μονάδες ΔΒ του αντίστοιχου Σχηματισμού και αποτελούν τα όργανα Διοικήσεως του Όπλου, οι δε Μονάδες αποτελούν τα εκτελέστικά όργανα.

Στο Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας υπό τον Υπαρχηγό υφίσταται η Διεύθυνση Επικοινωνιών – Πληροφορικής από Αξιωματικούς και των τριών Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων η οποία χειρίζεται όλα τα θέματα επικοινωνιών και πληροφορικής της Διευθύνσεως Επιχειρήσεων και Σχεδίων Α΄ Κλάδου. Χειρίζεται θέματα επικοινωνιών, ηλεκτρονικών, πληροφορικής, διαλειτουργικότητας και οργανώνει το Σύστημα Διοίκησης, Ελέγχου Επικοινωνιών και Πληροφορικής (ΣΔΕΕΠ) για την υποστήριξη των αναγκών της Εθνικής Άμυνας. Σε αυτήν υπάγονται το Τάγμα Επικοινωνιών (ΤΕΠ ΓΕΕΘΑ) και η Μονάδα Ελέγχου Διασυμμαχικών Επικοινωνιών (LOCAL CONTROL ORGANIZATION – LCO ATHENS GR).

Στο Γενικό Επιτελείο Στρατού υπάρχει η Διεύθυνση Διαβιβάσεων με ανάλογο Επιτελείο. Ο Διευθυντής έχει τον τίτλο «Διευθυντής Διαβιβάσεων ΓΕΣ». Σ’αυτήν υπάγεται το Τάγμα Διαβιβάσεων του Γενικού Επιτελείου Στρατού, το Κέντρο Εκπαιδεύσεως Διαβιβάσεων, η Σχολή Τηλεπικοινωνιών – Ηλεκτρονικών Αξιωματικών Διαβιβάσεων και η Σχολή Διαβιβάσεων.

Στην 1η Στρατιά υπάρχει Διοίκηση Διαβιβάσεων με ανάλογο Επιτελείο. Ο Διοικητής έχει τον τίτλο «Διοικητής Διαβιβάσεων 1ης Στρατιάς». Σ’ αυτήν υπάγεται το 485 ΤΔΒ με ανάλογη αποστολή.

Σε κάθε Σχηματισμό επιπέδου ΣΣ και Μεραρχίας υπάρχει Διοίκηση ΔΒ ή Διέυθυνση Επικοινωνιών – Πληροφορικής (ΔΕΠ) με ανάλογο Επιτελείο. Ο Διοικητής έχει τον τίτλο «Διοικητής ΔΒ ή Δντης ΔΕΠ του Σχηματισμού», π.χ. «Διοικητής Διαβιβάσεων ΧΙΙ Μεραρχίας Πεζικού». Σ’ αυτήν υπάγεται καταρχήν μια Μονάδα ή ανεξάρτητη Υπομονάδα Διαβιβάσεων.

Στις μηχανοκίνητες Ταξιαρχίες Πεζικού, στις Τεθωρακισμένες Ταξιαρχίες και στις Ταξιαρχίες Πεζικού ΣΔΙ-ΑΔΤΕ, δεν υφίσταται Διοίκηση Διαβιβάσεων. Ο Διοικητής του Λόχου ΔΒ εκτελεί καθήκοντα Συμβούλου Διαβιβάσεων.

Στο Σύνταγμα Πεζικού δεν υφίσταται Διοίκηση ΔΒ αλλά υπομονάδα Διαβιβάσεων (Λόχος του Τάγματος Διαβιβάσεων), ο Διοικητής του οποίου με τον τίτλο «ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ ΔΒ» του Συντάγματος εκτελεί καθήκοντα Συμβούλου Διαβιβάσεων του Διοικητού Συντάγματος.

Ο Διοικητής, Σύμβουλος ή Αξιωματικός Διαβιβάσεων είναι σύμβουλος του Διοικητή Σχηματισμού, Συγκροτήματος ή Μονάδος σε όλα τα ζητήματα Διαβιβάσεων και υπεύθυνος απέναντί του για την οργάνωση, εγκατάσταση, εκμετάλλευση και συντήρηση των Επικοινωνιών. Με γνώμονα τη ασφάλεια των Διαβιβάσεων, επιδιώκει την εξασφάλιση της επιβίωσης των μέσων και του προσωπικού, την εκπαίδευση του προσωπικού, όπως και την συντήρηση, και εκμετάλλευση των μέσων.

Για την εξασφάλιση των επικοινωνιακών αναγκών του Στρατού οι Διαβιβάσεις χρησιμοποιούν:

-Ένα στατικό, ευρυζωνικό δίκτυο ευρείας περιοχής (Wide Area Network – WAN), πανελλαδικής εμβέλειας, πλήρως κρυπτασφαλισμένο, βασΙζόμενο στην ήδη υπάρχουσα επικοινωνιακή υποδομή που αποτελεί ένα δίκτυο κορμού μεγάλης χωρητικότητας και υψηλής ταχύτητας μεταφοράς δεδομένων, για την ομαδοποίηση των φορέων δικτύωσης όλων των εφαρμογών λογισμικού, αλλά και την υποστήριξη αναγκών επικοινωνιών φωνής, εικόνας κ.λ.π του Στρατού Ξηράς. Ο κορμός του δικτύου αποτελείται από τους κόμβους και τους επικοινωνιακούς φορείς οι οποίοι συνδέουν τους κόμβους μεταξύ τους και είναι οι παρακάτω:

          α. Κυκλώματα ΕΣΕΕΘΑ.

          β. Δεσμευμένα κυκλώματα.

          γ. Ενσύρματα δίκτυα του ΣΞ.

          δ. Δορυφορικές ζεύξεις.

          ε. ΣΕΖΜ «ΕΡΜΗΣ» το οποίο είναι ένα  ψηφιακό τακτικό σύστημα επικοινωνιών που παρέχει επικοινωνίες υψηλής ασφάλειας, ποιότητας και αξιοπιστίας ικανό να υποστηρίξει με μεγάλη ευκαμψία τα τακτικά σχέδια επιχειρήσεων στην ζώνη μάχης.

-Kινητούς επικοινωνιακούς κόμβους (ΚΕΚ), με δυνατότητες εκμετάλλευσης όλων των σύγχρονων μορφών επικοινωνιών, υποδοχής ζεύξεων μεγάλης χωρητικότητας και υψηλής ταχύτητας μετάδοσης δεδομένων. Η συγκρότηση των ΚΕΚ δίνει τη δυνατότητα ανάπτυξης κρυπτασφαλισμένων δικτύων σταθμών ασυρμάτων, δορυφορικών ζεύξεων, τοπικών δικτύων Μ/Γ εφαρμογών και υπηρεσιών διαδικτύου. 

-Σταθμούς Ασυρμάτου σύγχρονης τεχνολογίας για τις επικοινωνίες τακτικού επιπέδου.

Για τη διεξαγωγή Ηλεκτρονικού Πολέμου καθώς και την επιτήρηση του πεδίου της μάχης με ηλεκτρονικά μέσα οι Διαβιβάσεις χρησιμοποιούν:

-Σύγχρονα συστήματα και μέσα ηλεκτρονικού πολέμου

-Unmanned Aerial Vehicle – UAV

-RADAR  επιτήρησης ακτών και χερσαίων συνόρων που συνδυάζουν την επιτήρηση εδάφους, θάλασσας και χαμηλά ιπτάμενων στόχων ταξινομώντας αυτόματα αυτούς ημέρα και νύχτα κάτω από οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες.

-Ηλεκτροοπτικούς αισθητήρες οι οποίοι μπορούν να αναπτυχθούν επί οχημάτων, με σκοπό την επιτήρηση του πεδίου της μάχης με χρήση οπτικών αισθητήρων (κάμερα ημέρας & υπέρυθρες συσκευές).

Στις Ζώνες Ευθύνης του Δ’ ΣΣ και της ΑΣΔΕΝ υπάγονται Ταξιαρχίες Διαβιβάσεων οι οποίες αντικατέστησαν τα 1^ο και 2^ο Συγκροτήματα Επικοινωνιών, Ηλεκτρονικού Πολέμου, Πληροφορικής και Επιτηρήσεως.

Επικοινωνίες

Ο τομέας των επικοινωνιών είναι το κύριο πεδίο δραστηριοποίησης του όπλου των ΔΒ. Η εξασφάλισης τους είναι καίριας σημασίας για τις επιχειρήσεις του Στρατού Ξηράς. Ο ΕΣ έχει παραλάβει το Σύστημα Επικοινωνιών Ζώνης Μάχης «ΕΡΜΗΣ» του οποίου η παραλαβή της β’ φάσης εκκρεμεί εδώ και χρόνια. Το σύστημα «ΕΡΜΗΣ» αντικατέστησε εδώ και χρόνια το αντίστοιχο σύστημα παλιότερης γενιάς «ΑΠΟΛΛΩΝ» το οποίο διατηρήθηκε για κάποιο χρονικό διάστημα ως εφεδρικό του κυρίου δικτύου, με το οποίο μοιράζονταν κοινή αρχιτεκτονική και διέφερε απλώς στο ότι χρησιμοποιούσε τερματικά παλιότερης τεχνολογίας.

Τα χαρακτηριστικά του «ΕΡΜΗΣ» έχουν παρουσιαστεί αναλυτικά εδώ: https://defencereview.gr/systima-epikoinonion-zonis-machis-er/

Απλά να πούμε πως τα συστήματα επικοινωνιών του στρατού οφείλουν να είναι ανοικτής αρχιτεκτονικής, σπονδυλωτής σχεδίασης και να προσφέρουν τη δυνατότητα διασύνδεσης με τα αντίστοιχα συστήματα των άλλων Κλάδων, ακόμα και δια ζεύξης δεδομένων Η/Μ ή και laser μελλοντικά. Σαν αναμεταδότες επικοινωνιών μπορούν να χρησιμοποιηθούν δέσμια και ελεύθερα drones, UAV και αερόστατα ( πρωτοχρησιμοποιήθηκαν σε ελληνική υπηρεσία στα πλαίσια της άσκησης “ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ 2005” ).

Ηλεκτρονικός Πόλεμος

Μια από τις ελάχιστα φωτισμένες πτυχές του κατά ξηράν αγώνα αφορά την διεξαγωγή του περιβόητου Ηλεκτρονικού Πολέμου( ΗΠ ). Και αυτό βέβαια είναι λογικό καθώς η φύση του όλου πράγματος είναι ευαίσθητη και τα σχετικά στοιχεία διαβαθμισμένα. Εμείς από την πλευρά μας θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε κάποια στοιχεία περί ΗΠ, προσπαθώντας να δώσουμε στον αναγνώστη μια γενική ιδέα για την λειτουργία του και την σημασία του. Ως ΗΠ ορίζεται ο αγώνας για την κυριαρχία στο Ηλεκτρομαγνητικό Φάσμα. Ως τέτοιο ορίζεται η κατά τάξη μεγέθους κατανομή των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων με βάση τη συχνότητα ή το μήκος κύματος τους.

Το Η/Μ φάσμα διαιρείται σε καθορισμένες περιοχές συχνοτήτων με κατώτερη αυτή των υποηχητικών και ακουστικών συχνοτήτων και ανώτερη αυτή των κοσμικών ακτίνων. Σύμφωνα με το επίσημο εγχειρίδιο του Ε.Σ οι Μονάδες Διαβιβάσεων οι οποίες φέρουν την ευθύνη διεξαγωγής ηλεκτρονικού πολέμου παρέχουν στις χερσαίες δυνάμεις υποστήριξη επικοινωνιών- ηλεκτρονικών. Η υποστήριξη αυτή περιλαμβάνει σχεδίαση, ανάπτυξη, εγκατάσταση, λειτουργία και συντήρηση των ηλεκτρονικών μηχανημάτων και συστημάτων επικοινωνιών, που αναγκαιούν για τη διαβίβαση διαταγών και αναφορών. Επίσης, η υποστήριξη ΔΒ περιλαμβάνει την έρευνα, αναζήτηση, ραδιογωνιομέτρηση και ανάλυση των εχθρικών πληροφοριών, που προέρχονται από τα κάθε είδους επικοινωνιακά μέσα του εχθρού.

Το όπλο των Διαβιβάσεων ευθύνεται για την αποκατάσταση συνδέσμου με όλα τα μέσα που διατίθενται, μέχρι κλιμακίου του ΤΠ και ισοδυνάμων Μονάδων (ως ΕΜΑ, ΤΜΧ, και ανεξαρτήτων Μονάδων ΔΜ) πλην πυρ/κού όπου ευθύνεται μέχρι ΔΠΒ και Μονάδων ή ανεξάρτητα ενεργουσών υπομονάδων εκτοξεύσεως ΠΟ. Οι επικοινωνίες εντός του κλιμακίου της Δκσεως ΠΒ του Τάγματος και ισοδυνάμου Μονάδος, εξασφαλίζονται με τα οργανικά μέσα των αντιστοίχων Μονάδων.

Ο ΗΠ εξ’ αιτίας της μεγάλης ποικιλίας των ηλεκτρονικών μέσων και της ευρείας χρησιμοποίησης του Η/Μ φάσματος, αποτελεί ένα πολύπλοκο αλλά απαραίτητο τομέα των στρατιωτικών επιχειρήσεων που πρέπει να είναι πλήρως ενσωματωμένος στις φίλιες επιχειρήσεις. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την απαίτηση κατάλληλου συντονισμού με άλλες μορφές επιχειρήσεων που εξαρτούν την εκπλήρωση της αποστολής τους από την απρόσκοπτη χρήση του Η/Μ φάσματος, επιβάλλει τη λεπτομερή και δυναμική σχεδίαση από τον καιρό της ειρήνης, ώστε να εξασφαλίζεται η μέγιστη εκμετάλλευση των δυνατοτήτων του ΗΠ στην εκπλήρωση της αποστολής του.

Η συνεχώς αυξανόμενη πολυπλοκότητα και αυτοματοποίηση των σύγχρονων οπλικών συστημάτων και των συστημάτων ελέγχου και διοίκησης (Command Control – C2) σε συνδυασμό με την αυξανόμενη χρήση ηλεκτρονικών διατάξεων και τη χρήση του ηλεκτρομαγνητικού (Η/Μ) φάσματος, είναι απαραίτητα στοιχεία για τη διεξαγωγή των στρατιωτικών επιχειρήσεων στο σύγχρονο πεδίο της μάχης.

Η απρόσκοπτη λειτουργία του συνόλου των οπλικών συστημάτων, των ηλεκτρονικών συστημάτων και των συστημάτων C2 που προαναφέρθηκαν, ήδη αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην εξέλιξη των επιχειρήσεων και αναδεικνύει τη μάχη για την κυριαρχία στο Η/Μ φάσμα απαραίτητη προϋπόθεση, για την επιτυχή διεξαγωγή τους στο σύγχρονο πεδίο της μάχης. Η κυριαρχία στο Η/Μ φάσμα εξασφαλίζει σε σημαντικό βαθμό τη δυνατότητα των φιλίων δυνάμεων, να ενεργούν συνδυασμένες επιχειρήσεις στο σύγχρονο πεδίο της μάχης σε όλες τις διαστάσεις του, ξηρά, αέρα, θάλασσα και διάστημα.

Η διεξαγωγή των επιχειρήσεων σ’ ένα συνεχώς αυξανόμενο πολύπλοκο Η/Μ φάσμα, στο οποίο λειτουργούν συσκευές τεχνολογίας αιχμής, εξασφαλίζει έναν σημαντικό ρόλο στον ΗΠ, κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων, που αφορά κυρίως στον έλεγχο του Η/Μ φάσματος.Οι εκάστοτε ενέργειες που πρέπει να υλοποιηθούν, ώστε να καταστεί αποτελεσματικός, ο ΗΠ εξαρτώνται από τις δυνατότητες των αντιπάλων δυνάμεων, την τρωτότητά τους, τους σκοπούς της επιχείρησης και από τα χαρακτηριστικά της περιοχής των επιχειρήσεων. Ο ΗΠ διεξάγεται με ποικιλία εξεζητημένων ή και πιο απλών μέσων, μεθόδων και τακτικών. Εκείνο που απαιτείται σε κάθε περίπτωση είναι η εξέρευση του σωστού μέσου και η ένταξη του στην ορθά επιλεγμένη τακτική μέθοδο.

Ο ΗΠ χωρίζεται σε τρεις γενικές κατηγορίες:

Α) Ηλεκτρονικά Μέσα Υποστηρίξεως (ESM ) Είναι ενέργειες που αναλαμβάνονται για έρευνα, υποκλοπή και αναγνώριση της εκπεμπόμενης Η/Μ ενέργειας, καθώς και τον εντοπισμό των πηγών τους, με σκοπό την αντίληψη της κατάστασης και την άμεση αναγνώριση της απειλής. Παρέχουν μια πηγή πληροφοριών αναγκαία για την άμεση λήψη αποφάσεων που αφορούν στην εφαρμογή ΗΑΜ, ΗΜΕΠ ή άλλων τακτικών ενεργειών.

Β) Ηλεκτρονικά Αντίμετρα (ECM ) Είναι ενέργειες που αναλαμβάνονται για να απαγορεύσουν ή υποβαθμίσουν την αποτελεσματική χρήση του Η/Μ φάσματος από τον εχθρό.

Γ) Ηλεκτρονικά Αντί-αντίμετρα (ECCM) όρος που τα τελευταία χρόνια τείνει να αντικατασταθεί από τον ευρύτερο όρο Μέτρα Ηλεκτρονικής Υποστήριξης (EPM ). Είναι ενέργειες που αποσκοπούν στην εξασφάλιση της αποτελεσματικής χρήσης του Η/Μ Φάσματος από τις φίλιες δυνάμεις παρά τις προσπάθειες του εχθρού για περιορισμό της. Διακρίνονται σε ενεργητικά και παθητικά μέτρα.

Η επιτυχής διεξαγωγή των στρατιωτικών επιχειρήσεων προϋποθέτει τον άριστο συντονισμό, σχεδίαση και διεξαγωγή των επιχειρήσεων ΗΠ. Καμία ανεξάρτητη δύναμη που διεξάγει επιχειρήσεις δεν διαθέτει τις απαραίτητες, τόσο σε έκταση όσο και σε περιεχόμενο, απαιτούμενες πληροφορίες, ώστε να μπορεί ανά πάσα στιγμή να έχει πλήρη εικόνα του πεδίου της μάχης.

Αυτό επιβάλλει την στενή συνεργασία μεταξύ των κλάδων των ΕΔ κυρίως σε θέματα που αφορούν στον προσδιορισμό δυνατοτήτων του αντιπάλου συστήματος C2, τις επιλογές των στόχων για προσβολή – εξουδετέρωση τους καθώς και της αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας των εφαρμοζόμενων αντιμέτρων. Οι κοινές δραστηριότητες και ενέργειες που απαιτούνται, επιβάλλουν την λήψη των απαιτούμενων μέτρων για την επίτευξη του επιθυμητού βαθμού συντονισμού των επιχειρήσεων ΗΠ. ΟΙ επιχειρήσεις ΗΠ βρίσκουν εφαρμογή τόσο στις αμυντικές όσο και στις επιθετικές επιχειρήσεις καθώς και σε ειδικές επιχειρήσεις/εφαρμογές ( αντιμετώπιση ασύμμετρων απειλών, αεροκίνητες / αεραποβατικές επιχειρήσεις, αμφίβιες επιχειρήσεις).

Η κατάσταση στον Ε.Σ όσον αφορά τη δυνατότητα διεξαγωγής Ηλεκτρονικού Πολέμου δεν βρίσκεται στο καλύτερο δυνατό σημείο, ύστερα από την αποτυχία ανάπτυξης του εγχώριου συστήματος ΗΠ της SONAK με την οποία είχε υπογράψει σύμβαση ο ΕΣ. Πιο συγκεκριμένα, με βάση την σύμβαση 19/10/2001 που συνομολογήθηκε μεταξύ του Δημοσίου και της εταιρείας SONAK προβλέποταν η προμήθεια 11 κέντρων ακρόασης “ESTIA” και 18 παρεμβολέων “ERIS”. Το σύστημα, αν και φαίνοταν πολύ υποσχόμενο, απέτυχε στις δοκιμές του ΕΣ με αποτέλεσμα ο τελευταίος να καταγγείλει την σύμβαση. Μετά από την επαναδιαπραγμάτευση της σύμβασης επιτεύχθηκε η αύξηση του προς προμήθεια αριθμού κέντρων ακροάσεως “ESTIA” σε 12, χωρίς ωστόσο σε βάθος χρόνου να γίνει κατορθωτή η άρση των τεχνικών δυσλειτουργιών στη λειτουργία του συστήματος παρά μόνο σε μερικό βαθμό.

Έκτοτε η τύχη του προγράμματος αγνοείται…

Παρά την αποτυχία του συστήματος της SONAK η εγχώρια βιομηχανία έχει να επιδείξει σημαντική δραστηροποίηση στον τομέα του ΗΠ παρουσιάζοντας μάλιστα αξιόλογα συστήματα. Εμείς θα περιοριστούμε στην αναφορά στο σύστημα EW που ανέπτυξε η εταιρεία «ΕΠΟΣ Α.Ε» και μιλάμε φυσικά για το DARE-J που έχει παρουσιαστεί κατά καιρούς από διάφορα ειδησεογραφικά μέσα. Η εταιρεία ΕΠΟΣ Α.Ε. παρουσίασε τον Μάιο του 2011 στο ΓΕΕΘΑ το σύστημα επιτήρησης καταγραφής και παρεμβολής στρατιωτικών επικοινωνιών DARE-J.

Tο DARE-J είναι ένα πλήρως ψηφιακό σύστημα ΣΗΕ/Τ που εκτελεί ανίχνευση και παρεμβολή στρατιωτικών τηλεπικοινωνιών θεάτρου επιχειρήσεων (ESM/ECM). Το σύστημα είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό εναντίον σύγχρονων τηλεπικοινωνιακών εκπομπών όπως αναπήδησης συχνότητας (Frequency Hopping), διασκορπισμένου φάσματος (Spread Spectrum) και ριπής (Burst) σε κορεσμένα ηλεκτρομαγνητικά περιβάλλοντα. Το σύστημα εντοπίζει και παρεμβάλλει frequency hopping ασυρμάτους με ρυθμούς αναπήδησης μεγαλύτερους των 2.000 hops/sec. Οι Ελληνικές Ε.Δ. μπορούν να χρησιμοποιήσουν το DARE-J για να επιτύχουν πλήρη κυριαρχία στο Η/Μ φάσμα στο χώρο του Αιγαίου και του Έβρου, εξασφαλίζοντας σοβαρό επιχειρησιακό πλεονέκτημα.

Οι βασικές λειτουργίες που παρέχει το σύστημα είναι:

    -Επιτήρηση της Η/Μ δραστηριότητας στους γεωγραφικούς τομείς ενδιαφέροντος των Ε.Δ.

    -Γεωγραφικός εντοπισμός των εχθρικών μέσων (αεροπλάνων, ελικοπτέρων, πλοίων, τεθωρακισμένων, μονάδων πεζικού ) από τις τηλεπικοινωνιακές εκπομπές τους (φωνής και δεδομένων ).

    -Υποκλοπή επικοινωνιών φωνής και δεδομένων.

    -Παρεμβολή των εχθρικών επικοινωνιών στους γεωγραφικούς τομείς επιτήρησης του συστήματος

    -Ταυτόχρονη προστασία (μη παρεμβολή) των φίλιων επικοινωνιών.

Να σημειωθεί πως το σύστημα έχει δοκιμαστεί και αξιολογηθεί από τις ΕΕΔ.

Περί αναβάθμισης των δυνατοτήτων ΗΠ του ΕΣ έχει γραφεί εδώ:

Ελληνικός Στρατός: Αναγκαία η αναβάθμιση των δυνατοτήτων Ηλεκτρονικού Πολέμου

και εδώ:

Τυφλώνοντας την απειλή των τουρκικών UAV σε Έβρο και Αιγαίο: Το αντίδοτο της ελληνικής άμυνας

οπότε δεν χρειάζεται να επεκταθούμε περισσότερο.

Γενικά, ο τομέας του ΗΠ είναι εκτενής με ισχυρή τάση να καθίσταται εκτενέστερος και με διευρυμένη σημασία.

Όπως τονίζεται και σε ανάλυση του Αρχισυντάκτη του defencereview.gr Ευθύμιου Λάζου το Ισραηλινό Scorpius εξετάζεται σοβαρά από το ΓΕΣ. Αποστολή του Scorpius είναι η προσβολή των ηλεκτρονικών συστημάτων του εχθρού στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα. Έχει την ικανότητα να στοχεύσει (ταυτόχρονα) πολλαπλές απειλές, σε διαφορετικές συχνότητες και από διαφορετικές κατευθύνσεις. Και τούτο διότι βασίζεται στην τεχνολογία AESA (Active Electronically Scanned Array), η οποία ενεργοποιεί πολλαπλές δέσμες με αποτέλεσμα να επιτρέπει στο Scorpius να σαρώνει προς πάσα κατεύθυνση και να εντοπίζει/αντιμετωπίζει πολλαπλές απειλές. To Scorpius-G (Ground) είναι η χερσαία έκδοση, το Scorpius-N (Naval) είναι η ναυτική έκδοση, το Scorpius-SP (Self-Protection) είναι ατρακτίδιο, το οποίο χρησιμοποιείται από αεροσκάφη για την αυτοπροστασία τους και το Scorpius-SJ (Stand-off Jammer) είναι ατρακτίδιο αεροσκαφών για ηλεκτρονικές επιθέσεις. Υπάρχει και η εκπαιδευτική έκδοση Scorpius-T (Training).

Σύμφωνα με την ΙΑΙ το Scorpius μπορεί να παρεμβάλει UAV, πλοία, πυραύλους, συστήματα επικοινωνιών και ραντάρ τεχνολογίας χαμηλής πιθανότητας υποκλοπής. Το Scorpius-G είναι κινητό σύστημα με ικανότητα εντοπισμού και παρεμβολών απειλών από το έδαφος και τον αέρα. Στην ουσία το σύστημα δημιουργεί μια περιοχή προστασίας μέσα στην οποία επιχειρούν με ασφάλεια οι φίλιες δυνάμεις. Συνδράμει δηλαδή στη δημιουργία τοπικής υπεροχής. Στην παρουσίαση της η IAI αναφέρει ότι το Scorpius-G είναι σύστημα «μεγάλων αποστάσεων», χωρίς όμως να αναφέρει την εμβέλεια του. Σύμφωνα με την ΙΑΙ το σύστημα μπορεί να εντοπίσει σήματα πολύ χαμηλής έντασης και να παρεμβάλει ταυτόχρονα πολλαπλές απειλές. Ουσιαστικά, το Scorpius-G χαρτογραφεί, σε πραγματικό χρόνο, τη διάταξη μάχης των εχθρικών δυνάμεων στην περιοχή ενδιαφέροντος.

Επιτήρηση

Για σκοπούς επιτήρησης το Όπλο των ΔΒ χρησιμοποιεί τα γαλλικά UAV Sperwer ενώ υπό σκέψη βρίσκεται τόσο ο εκσυγχρονισμός τους σε επίπεδο Sperwer-B όσο και η απόκτηση του επίσης γαλλικής κατασκευής UAV Patroller.

Όσον αφορά το πρώτο ουσιαστικά το πακέτο αναβάθμισης είναι αυτό που η SAGEM, κατασκευάστρια εταιρία του Sperwer, παρουσίασε το 2004 ως Sperwer-B. Το Sperwer-B, σε σχέση με το Sperwer, μπορεί να μεταφέρει σχεδόν διπλάσιο ωφέλιμο βάρος και να πετά για 12 συνεχόμενες ώρες, αντί των 6 ωρών που πετάν τα Sperwer. Επίσης θα μπορεί να πετά πάνω από τα 16.000 πόδια, που πετά το Sperwer, ενώ θα μπορεί να στέλνει δεδομένα πίσω στο σταθμό ελέγχου από αποστάσεις άνω των 150 χιλιομέτρων που μπορεί σήμερα. Στην έκδοση Sperwer-B το UAV θα φέρει δύο σημεία ανάρτησης φορτίου στις πτέρυγες μέγιστου βάρους 35 κιλών, ενώ ήδη η SAGEM έχει προχωρήσει στην ολοκλήρωση του ισραηλινού αντιαρματικού Spike-LR, μέγιστου βεληνεκούς 4 χιλιομέτρων.

Όσον αφορά το δεύτερο το Patroller μπορεί να μεταφέρει φορτίου μέγιστου βάρους 250+κιλών, ενώ μπορεί να επιχειρεί σε μέγιστο υψόμετρο 6.000 μέτρων (20.000 ποδών) με ταχύτητες από 100-200 χιλιόμετρα την ώρα, ανάλογα της αποστολής. Το αερόχημα μπορεί να δεχθεί και να διαβιβάσει πληροφορίες και δεδομένα σε αποστάσεις έως 200 χιλιόμετρα ή έως 1.000 χιλιόμετρα, μέσω δορυφορικών συστημάτων επικοινωνιών.

Για αποστολές μακράς ακτίνας-δράσης η τυπική διαμόρφωση του Patroller είναι δύο ηλεκτροπτικοί-υπέρυθροι αισθητήρες και δύο εξωτερικές δεξαμενές καυσίμου. Σε αποστολές επιτήρησης εδάφους η τυπική διαμόρφωση είναι ένας ηλεκτροπτικός-υπέρυθρος αισθητήρας, ένα ραντάρ συνθετικής απεικόνισης ή αισθητήρας COMINT και μια εξωτερική δεξαμενή καυσίμου. Σε αποστολές επιτήρησης θαλάσσης η τυπική διαμόρφωση είναι ένας ηλεκτροπτικός-υπέρυθρος αισθητήρας, ένα ραντάρ έρευνας επιφανείας και μια εξωτερική δεξαμενή καυσίμου. Τέλος σε πλήρη σύνθεση το Patroller μπορεί να εφοδιαστεί με έναν ηλεκτροπτικό-υπέρυθρο αισθητήρα και δύο αισθητήρες επιλογής (COMINT, ELINT, ραντάρ συνθετικής απεικόνισης ή ραντάρ επιτήρησης επιφανείας).

Γνώμη μας είναι πως η ελληνική πλευρά πρέπει να κινηθεί προς την υλοποίηση της απόκτησης τουλάχιστον 16 συστημάτων UAV Patroller και να εξασφαλίσει τα 18 συστήματα Sperwer που ο Γαλλικός στρατός αποσύρει από την υπηρεσία, με παράλληλο εκσυγχρονισμό τους στο επίπεδο Sperwer-B.

Άλλα μέσα επιτήρησης του Όπλου των ΔΒ είναι τα radar επιτήρησης εδάφους και οι θερμικές κάμερες επιτήρησης.

Ο ΕΣ διαθέτει τα radar επιτήρησης εδάφους BOR-A-550 ( 40 τον αριθμό ) καθώς και τα παλιότερα Stentor ( 6 στην Ζ.Ε της ΑΣΔΕΝ και 4 στην Ζ.Ε του Δ’ Σ.Σ)  και Decca που χρησιμοποιούνται πλέον ως εφεδρικά.

Το RADAR BOR-A-550 είναι ένας χερσαίας και παράκτιας επιτήρησης ραδιοεντοπιστής (GSR) κατάλληλος για στρατιωτική χρήση, σε επιχειρήσεις επιτήρησης ακτών και χερσαίων συνόρων. Συνδυάζει την επιτήρηση εδάφους, θάλασσας και χαμηλά ιπτάμενων στόχων ταξινομώντας αυτόματα αυτούς ημέρα και νύχτα κάτω από οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες.

Στην διεθνή αγορά έχουν παρουσιαστεί νέας τεχνολογίας ραντάρ επιτήρησης εδάφους όπως το γαλλικό Ground Observer-20 MM της γαλλικής Thales το οποίο μπορεί να εντοπίσει μικρούς στόχους εδάφους, αλλά και μικρά UAV, σε μέγιστη απόσταση 15 χιλιομέτρων (ελικόπτερο) ή 4 χιλιομέτρων (Micro-UAV). Το ραντάρ είναι τρισδιάστατο και έχει την ικανότητα εντοπισμού και ταξινόμησης των απειλών (UAV, ελικόπτερα, οχήματα, πεζοί). Το ραντάρ μπορεί να μεταφερθεί από στρατιώτη και να αναπτυχθεί εντός πέντε λεπτών, ενώ μπορεί να λειτουργεί συνεχώς για πέντε ώρες πριν χρειαστεί αλλαγή μπαταριών. Στο έδαφος το Ground Observer-20 MM μπορεί να εντοπίζει πεζό σε απόσταση 9 χιλιομέτρων, ελαφρύ όχημα στα 13 χιλιόμετρα και τεθωρακισμένο όχημα στα 15 χιλιόμετρα.

Άλλα μέσα επιτήρησης σε χρήση με τον ΕΣ είναι οι θερμικές κάμερες Margot XXL, με 20 να βρίσκονται σε υπηρεσία. Τα συστήματα αυτά χρήζουν εκσυγχρονισμού με ελληνικές εταιρίες να έχουν προσφερθεί να αναλάβουν το σχετικό εργό.

Συνοψίζοντας οι εξοπλιστικές ανάγκες για τις σύγχρονες Διαβιβάσεις περιλαμβάνουν:

Ολοκληρωμένα Συστήματα Διοίκησης και Ελέγχου ή ορθότερα C4 ISR (Command, Control, Communications, Computers, Intelligence, Surveillance and Reconnaissance) από το επίπεδο Ταξιαρχίας και άνωθεν με ικανότητες να δέχονται πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο από πολλαπλούς αισθητήρες και να διαμορφώνουν εικόνα της τακτικής κατάστασης σε όλα τα επίπεδα (τακτικό, επιχειρησιακό, στρατηγικό) αναλόγως του επιπέδου διοίκησης.

Νέο τηλεπικοινωνιακό υλικό διαβιβάσεων ικανό να διαχειρίζεται όλες τις σύγχρονες απειλές Η/Π για τις φίλιες μονάδες.

Σύγχρονα UAV τακτικού- επιχειρησιακού και στρατηγικού επιπέδου αναλόγως του κλιμακίου διοίκησεως. Δηλαδή από το επίπεδο του Λόχου Διαβιβάσεων της Ταξιαρχίας έως τη Διοίκηση Διαβιβάσεων.

Ολοκληρωμένα συστήματα Η/Π.

Αισθητήρες επιτήρησης πεδίου μάχης και μέσα έγκαιρης προειδοποίησης.

Ικανότητες στρατηγικής παρατήρησης που διασφαλίζεται μέσω της συμμετοχής σε ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα δορυφορικής επιτήρησης. Στο παρόν θα αναφερθούμε και με ξεχωριστό μας άρθρο – ανάλυση.

Επίλογος

Στη παρούσα ανάλυση θίξαμε τις βασικές εξοπλιστικές επιλογές του Όπλου των Διαβιβάσεων. Είναι ευνόητο πως υπάρχουν κι άλλες, ίσως και πιο εξεζητημένες. Περιμένουμε τις προτάσεις σας και τις παρατηρήσεις σας για την ανάπτυξη αυτού του εξαιρετικά κρίσιμου και ευαίσθητου τομέα του στρατεύματος.