Ερώτημα πολύ δύσκολο να απαντηθεί… Με ένα ναι, ή με ένα όχι τουλάχιστον. Από πλευράς άσκησης εξωτερικής πολιτικής, ή πολιτικής βούλησης αν θέλετε, η απάντηση είναι σίγουρα αρνητική. Όπως ήταν και το 1974. Βέβαια από τότε έχουν αλλάξει αρκετά πράγματα, αλλά ΜΟΝΟ από επιχειρησιακής πλευράς, για την Ελλάδα. Προς το καλύτερο. Με την ανάλογη βαριά δαπάνη φυσικά όχι μόνο σε χρήμα αλλά και σε προσπάθεια και αίμα.

Το 1974 η Πολεμική Αεροπορία είχε στη διάθεσή της επαρκή μεν αριθμό, απαρχαιωμένων δε F-84F για να κάνει τη δουλειά της… Επί της ουσίας τίποτα άλλο. Για να μεταφέρουν επαρκή ισχύ πυρός, τα αεροπλάνα του τύπου αυτού θα απογειώνονταν από το αεροδρόμιο στο Καστέλι Ηρακλείου Κρήτης, αλλά δεν θα επέστρεφαν εκεί… Όσο για τα Phantom F-4E που από τον Απρίλιο του 1974 είχαν αρχίσει να παραδίδονται στην 117 Πτέρυγα Μάχης στην Ανδραβίδα, ναι θα μπορούσαν, έστω και με τη χρήση συμβατικών βομβών, να πλήξουν αποφασιστικά την τουρκική αποβατική δύναμη. Ούτε και αυτά όμως απογειώθηκαν ποτέ από τη Σούδα (115 Π.Μ.) όπου είχαν μετασταθμεύσει για το σκοπό αυτό… Κρατάμε λοιπόν αυτό. ΜΟΝΟ αυτό! Δηλαδή το ότι ΟΤΑΝ χρειάστηκε, τα ελληνικά μαχητικά δεν πέταξαν στην Κύπρο για να συνδράμουν τις εκεί φίλιες επίγειες δυνάμεις.

Πάμε στα επιχειρησιακά… Σε αντίθεση με τα F-84F τα F-4E θα μπορούσαν να πλήξουν τουρκικούς στόχους στην Κύπρο και να παραμείνουν πάνω από το νησί για περιορισμένο χρονικό διάστημα (μικρότερο των 20 λεπτών), πριν επιστρέψουν για προσγείωση στη Σούδα. Θα μπορούσαν δηλαδή να αμυνθούν σε περίπτωση που δέχονταν επίθεση από τουρκικά –ή βρετανικά- μαχητικά. Η Πολεμική Αεροπορία απέκτησε για πρώτη φορά πραγματική δυνατότητα να προσβάλει με μεγάλη ακρίβεια και επαρκή αυτονομία στόχους εδάφους και επιφανείας στην Κύπρο, λίγα χρόνια αργότερα. Περί το 1978-79, όταν είχε εντάξει πλήρως σε υπηρεσία το A-7H Corsair II. Επίσης εδώ και αρκετά χρόνια (15 συγκεκριμένα), από τότε που ενέταξε σε υπηρεσία το F-16C/D Block 52+, έχει τη δυνατότητα διεξαγωγής επιχειρήσεων με παράλληλη παρουσία πάνω από το νησί προς διασφάλιση αεροπορικής κυριαρχίας.

O παράγοντας «αυτονομία»

Μέχρι και το Block 50, η ακτίνα του F-16C (Combat Radius) έφτανε τα 750 περίπου ναυτικά μίλια. Ήτοι περί τα 1380 χιλιόμετρα, με φορτίο δύο βομβών των 2000 λιβρών (κατευθυνόμενων LGB, ή μη), δύο πυραύλων AIM-9 Sidewinder για αυτοπροστασία και τριών εξωτερικών δεξαμενών καυσίμου συνολικής χωρητικότητας 1040 US GAL (3.936 λίτρων) καυσίμου. Δηλαδή μία δεξαμενή καυσίμου στην άτρακτο (centerline) των 300 US GAL και δύο πτερυγικές των 370 US GAL έκαστη. Με την πιστοποίηση των σύμμορφων δεξαμενών καυσίμου CFT (Conformal Fuel Tanks) και των μεγάλων εξωτερικών υποπτερύγιων δεξαμενών των 600 US GAL (2.270 λίτρα) αρχικά επάνω στο F-16I Sufa και κατόπιν και στο Block 52+ και το Block 60 των ΗΑΕ,, η ακτίνα του μαχητικού έχει ξεπεράσει τα 1000 ναυτικά μίλια (1852 χιλιόμετρα!). Και μάλιστα με μεγαλύτερο οπλικό φορτίο. Υπό διαμόρφωση air-to-ground, τα ελληνικά Block 52+ και Block 52+ Advanced, έχουν τη δυνατότητα μαζί με τις CFT και τις 600αρες εξωτερικές δεξαμενές συν τη centerline, να φέρουν δύο βόμβες των 2000 λιβρών, δύο πυραύλους AIM-120 AMRAAM, δύο IRIS-T ή AIM-9 Sidewinder και τα δύο ατρακτίδια του συστήματος ναυτιλίας μικρού ύψους και στοχοποίησης LANTIRN! Πραγματικά εντυπωσιακό φορτίο για μαχητικό της τάξης των 10 τόνων!

Επίδειξη της μεγάλης μεταφορικής ικανότητας του F-16 σε καύσιμο, από ένα μαχητικό της USAF στην αεροπορική έκθεση του Παρισιού (Bourget) το καλοκαίρι του 2001. H πιστοποίηση των CFT και των μεγάλων εξωτερικών δεξαμενών των 600 US GAL, έχουν αλλάξει σημαντικά τα επιχειρησιακά δεδομένα για τις αεροπορικές δυνάμεις που αξιοποιούν το μικρό μαχητικό.

Κατά προσέγγιση επομένως μιλάμε για Combat Radius 1900 χιλιομέτρων, τη στιγμή που η απόσταση μεταξύ Κρήτης-Κύπρου δεν ξεπερνά τα 800 χιλιόμετρα. Μία μικρή παρένθεση εδώ για να σημειώσουμε πώς παρά το ότι το εσωτερικό καύσιμο του F-35 (μιλάμε για την έκδοση –Α της USAF) είναι υπερδιπλάσιο του F-16C, φτάνοντας τα 8.139 κιλά (έναντι 3.160), η ακτίνα του (Combat Radius) δίνεται στα 700 περίπου ναυτικά μίλια. Λίγο χαμηλότερη δηλαδή με εσωτερικό φορτίο δύο βομβών των 2000 λιβρών και δύο πυραύλων αέρος-αέρος AIM-9… Αν και αυτό το νούμερο δεν είναι απόλυτα επιβεβαιωμένο, θεωρείται κοντινό στο πραγματικό δεδομένου ότι ήδη το USN έχει επίσημα εκφράσει προβληματισμούς για την ακτίνα του F-35C που ας σημειωθεί ότι φέρει περισσότερο εσωτερικό καύσιμο από τα –Α και –Β και επομένως έχει μεγαλύτερη αυτονομία! Το βέβαιο είναι ένα… Με εξωτερικό φορτίο καυσίμου, άρα μεγαλύτερη ακτίνα, το F-35 χάνει τα χαρακτηριστικά stealth. Ακόμη και αν δεχθούμε ότι και πάλι θα παρουσιάζει το χαμηλότερο RCS. Κλείνει η παρένθεση που δεν είναι παρά τροφή για προβληματισμό.

Φόρτωση AGM-154C JSOW σε Bkock 52+ Advanced της 335 Μοίρας. Το όπλο αυτό αν και λειτουργεί κατά τον ίδιο τρόπο με το AFDS, εξασφαλίσει μεγαλύτερα περιθώρια επιχειρησιακής ευελιξίας και επιβιωσιμότητας για το μαχητικό-φορέα. Μπορεί να αφεθεί σε ύψη μεταξύ 200 και 40.000 ποδών και με ταχύτητες 250 έως 650 κόμβους. Στην περίπτωση που αφεθεί σε χαμηλό ύψος επιτυγχάνει μέγιστη εμβέλεια 12 ναυτικών μιλίων, ενώ εάν η άφεση πραγματοποιηθεί σε μεγάλο ύψος, φθάνει σε αποστάσεις έως και 40 ναυτικών μιλίων. Μετά την άφεση, την καθοδήγηση και τον έλεγχο αναλαμβάνει ο δέκτης παγκόσμιας αναφοράς θέσης GPS και το σύστημα αδρανειακής πλοήγησης INS. Κατά την πτήση προς τον στόχο δέχεται συνεχώς στοιχεία ναυτιλίας μέσω της κεραίας GPS που βρίσκεται στη ράχη της ατράκτου του, ενώ στο τελικό στάδιο προσέγγισης στην επιλεχθείσα περιοχή και την προσβολή του στόχου, το AGM-154C ή JSOW/Unitary αξιοποιεί αισθητήρα απεικόνισης υπερύθρων (ΙR) τερματικής καθοδήγησης και σύστημα ραδιοζεύξης. Είναι εφοδιασμένo με πολεμική κεφαλή ΒLU-111/Β, βάρους 500 λιβρών. Η κεφαλή είναι ουσιαστικά μια βόμβα Mk82 με προγραμματιζόμενο πυροσωλήνα FMU-152.

Δεδομένου ότι η απόσταση μεταξύ Κρήτης-Κύπρου ανέρχεται σε 430 περίπου ναυτικά μίλια η ακτίνα του Block 52+/-52+ Advanced (ή Block 70), κρίνεται επαρκής με πλήρες εξωτερικό φορτίο καυσίμου. Περιορισμοί όμως υπάρχουν, και είναι σημαντικοί, κακά τα ψέματα. Τα ελληνικά μαχητικά που θα δεσμευθούν για να χτυπήσουν στόχους εδάφους στην Κύπρο και επιφανείας γύρω από το νησί, δεν θα πετάξουν στο ίδιο επίπεδο πτήσης. Λίγο μετά την απογείωσή τους και αφού κροσάρουν τις ανατολικές ακτές της Κρήτης, θα πρέπει να κατέβουν χαμηλά για να μην εντοπιστούν από τα ραντάρ της εχθρικής αεράμυνας. Και αυτό βέβαια είναι κάτι που ισχύει υπό προϋποθέσεις αν λάβει κανείς υπόψη ότι ακόμη και χαμηλά ιπτάμενα αεροσκάφη μπορούν να εντοπιστούν από τα τουρκικά Β737AEW&C. Ακόμα και αν πετούν σε μεγάλες αποστάσεις… Σε περίοδο κρίσης θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι ένα τέτοιο αεροπλάνο θα βρίσκεται μόνιμα στον αέρα. Θα πρέπει να παρακολουθείται από την ελληνική ΠΑ, η οποία εννοείται ότι θα πρέπει να δημιουργήσει συνθήκες αντιπερισπασμού! Το σύνολο της διαδρομής των ελληνικών σχηματισμών κρούσης θα πρέπει λοιπόν να καλυφθεί σε ύψος πτήσης ίσως και μικρότερο των 100 ποδών! Γιατί δεν είναι μόνο τα τουρκικά ραντάρ που πρέπει να αποφευχθούν… Είναι και τα βρετανικά! Το άρθρο με την εμπλοκή των Άγγλων στην πρώτη επιχειρησιακή εμφάνιση της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας πάνω από την Κύπρο (https://defencereview.gr/aygoystos-1964-i-elliniki-aeroporia-peta-gia-proti-fora-pano-apo-tin-kypro/) το δημοσιεύσαμε ΚΥΡΙΩΣ για αυτό… Για να θυμόμαστε ότι ο συμμαχικός παράγοντας θα είναι απέναντί μας και όχι μαζί μας. Η εικόνα και ο ήχος από την ενθουσιώδη υποδοχή του δημοσιογράφου του BBC (θα το έχετε δεί σίγουρα στα social media) στις τουρκικές δυνάμεις που «κατέφθαναν» στο νησί τον Ιούλιο του 1974, τα λένε όλα…

Στα 45 σχεδόν χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από την πρώτη πτήση του F-16 (1974), το μικρό αυτό αεροπλάνο από ελαφρύ μαχητικό αναχαίτισης, έχει μετατραπεί σε πραγματική πλατφόρμα πολλαπλών ρόλων. Εξού και τα τόσα προγράμματα δομικής αναβάθμισης… Εδώ βλέπουμε το ελληνικό διθέσιο F-16D Block 52+ (535) σε πτήση δοκιμής για την πιστοποίηση φορτίων και όπλων, στις ΗΠΑ, πριν από την παράδοσή του. Φέρει μέγιστο φορτίο καυσίμου και σχεδόν μέγιστο οπλικό φορτίο. CFT, τρείς εξωτερικές δεξαμενές καυσίμου, δύο AIM-120 AMRRAM στα ακροπτερύγια, δύο πυραύλους αντι-ραντάρ ΑGΜ-88 ΗΑRM, τα ατρακτίδια του συστήματος LANTIRN με τους εξωτερικούς πτερυγικούς αναρτήρες κενούς.

Το συγκεκριμένο προφίλ πτήσης (Hi-Lo-Lo) αυτόματα συνεπάγεται μεγάλη κατανάλωση καυσίμου, λόγω του μικρού ύψους πτήσης και του μέγιστου βάρους σε όπλα και καύσιμο που θα μεταφέρουν τα ελληνικά μαχητικά. Δεύτερος περιοριστικός παράγοντας είναι η εποχή που θα διεξαχθούν οι επιχειρήσεις. Μεγάλη θερμοκρασία επιφανείας, συνεπάγεται σημαντικά αυξημένο μήκος διαδρόμου για απογείωση με μέγιστο βάρος. Επομένως και περιορισμούς σε αυτό, οι οποίοι καθορίζονται από τον κατασκευαστή… Τρίτος περιορισμός είναι τα μαχητικά συνοδείας. Αυτά που θα καλύπτουν από αέρος τη δύναμη κρούσης. Στους σχηματισμούς COMAO που θα πετάξουν μέχρι την Κύπρο, θα πρέπει φυσικά να περιλαμβάνονται και μαχητικά με μέγιστο εσωτερικό και εξωτερικό καύσιμο και οπλικό φορτίο απαρτιζόμενο αποκλειστικά και μόνο από πυραύλους αέρος-αέρος. Αν τα μαχητικά αυτά είναι F-16, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι ΔΕΝ ΘΑ ΕΧΟΥΝ ΤΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΜΟΝΗΣ πάνω από την περιοχή των επιχειρήσεων, ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΔΙΟ ΧΡΟΝΟ που θα έχουν τα F-16 κρούσης. Για έναν πολύ απλό λόγο… Οι δεξαμενές των 600 US GAL δεν είναι απορριπτόμενες. Γεγονός που αυτόματα επιβάλλει τα F-16 που θα πετάξουν σε ρόλο εναέριας κάλυψης στην Κύπρο, να μπορούν να μεταφέρουν ΜΟΝΟ τις CFT και τις εξωτερικές υποπτερυγικές δεξαμενές των 370 US GAL. Για να μπορούν να εμπλακούν με τα τουρκικά μαχητικά, αφού τις απορρίψουν άδειες. Υπενθυμίζουμε ότι το βάρος του ζεύγους των CFT για το F-16 είναι μόλις 408 κιλά, ενώ η συνολική χωρητικότητά τους ανέρχεται σε 450 US GAL. Δηλαδή 1.703 λίτρα. Με δεδομένο ότι η εσωτερική χωρητικότητα των F-16C είναι 850 περίπου US GAL, η αύξηση που εξασφαλίζουν μόνο οι CFT σε μεταφερόμενη ποσότητα καυσίμου, αγγίζει το 44%. Χωρίς τη δέσμευση πτερυγικών αναρτήρων.

Το 533 και πάλι με διαφοροποιημένο το οπλικό φορτίο αέρος-αέρος. Είναι δύο IRIS-T και δύο AIM-120. Τα Block 70 θα είναι λοιπόν στο μέλλον τα μόνα μαχητικά της Πολεμικής Αεροπορίας που θα μπορούν να επιχειρήσουν αυτόνομα στην Κύπρο. Και σήμερα φυσικά μπορούν να το πράξουν με τη μορφή που έχουν ως Block 52+ και -52+ Advanced. Οτιδήποτε άλλο θα χρειαστεί εναέριο ανεφοδιασμό για να επιχειρήσει αποτελεσματικά… Δεδομένου ότι ο στόλος των ελληνικών C-130B/H έχουν παράλληλα με τον εκσυγχρονισμό τους υποστεί γενική συντήρηση και επιθεώρηση στην ΕΑΒ, το κόστος για την μετατροπή τους σε ιπτάμενα τάνκερ, μέσω της εγκατάστασης ατρακτιδίων Hose & Drogue, είναι χαμηλό και χωρίς τεχνικά ρίσκα.

Ο παράγοντας «εναέριος ανεφοδιασμός»

Παρά τη σχετικά μεγάλη αυτονομία που μπορεί η ΠΑ να εξασφαλίσει μέσω των Block 52+/-52+ Adv. /Block 70, είναι δεδομένο ότι για να επιχειρήσει αποτελεσματικά πάνω και γύρω από την Κύπρο, θα χρειαστεί και την συνδρομή ιπτάμενων τάνκερ. Που αυτή τη στιγμή ΔΕΝ ΔΙΑΘΕΤΕΙ. Η λύση της αξιοποίησης των C-130B/H που αναλύσαμε στο αφιέρωμά μας στον εναέριο ανεφοδιασμό (https://defencereview.gr/enaerios-anefodiasmos-gia-tin-polemiki-aeroporia-anagkaiotita-i-pleonasmos/) ΜΠΟΡΕΙ να λειτουργήσει, υπό την προϋπόθεση φυσικά ότι κάποιος θα πάρει τη μεγάλη απόφαση να την υλοποιήσει.

Tα 30+ εκσυγχρονισμένα F-4E μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά τόσο σε ρόλους αέρος-αέρος, όσο και σε ρόλους αέρος-εδάφους. Βασικά τους μειονεκτήματα είναι η απουσία ολοκληρωμένου συστήματος αυτοπροστασίας και Η/Π, καθώς και το ότι ως αεροσκάφη παρουσιάζουν εξαιρετικά μεγάλο ηλεκτρομαγνητικό (RCS λόγω μεγέθους κυρίως) και θερμικό (IR) ίχνος. Για Link 16 και διασυνδεσιμότητα, ούτε λόγος να γίνεται… Επομένως και για τις δύο αυτές δουλειές χρειάζονται τη συνοδεία κατάλληλα εξοπλισμένων μαχητικών, δεδομένου ότι οι μόνοι αισθητήρες που εξασφαλίζουν στα πληρώματά τους επίγνωση της τακτικής κατάστασης, πέρα από τη στοχοποίηση, είναι το ραντάρ APG-65Y καθώς και το ατρακτίδιο LITENING II. Tα ελληνικά F-4E AUP είναι εξοπλισμένα με δέκτες RWR τύπου ALR-66 και φορείς-εκτοξευτές θερμοβολίδων και αερόφυλλων τύπου ALE-47. Εδώ βλέπουμε ένα τέτοιο μαχητικό φορτωμένο με βόμβα LGB (GBU-24) των 2000 λιβρών, τρεις εξωτερικές δεξαμενές καυσίμου και ατρακτίδιο στοχοποίησης, LITENING II. Παράλληλα μπορούν να μεταφερθούν μέχρι τέσσερις AIM-120 AMRAAM για σκοπούς αυτοπροστασίας, όσο και εναέριας κάλυψης φίλιων σχηματισμών.

Και εδώ βέβαια θα πρέπει να έχουμε υπόψη ότι:

Α. Τα C-130B/H που θα λειτουργήσουν ως ιπτάμενα τάνκερ, θα πρέπει να πετούν σε περιοχή στο μέσον περίπου της γραμμής Κύπρος-Κρήτη. Κατά συνέπεια θα πρέπει να προστατεύονται μόνιμα από δύναμη μαχητικών. Το ίδιο φυσικά ισχύει και το -ή τα- ΕΜΒ-145 AEW&C που θα καλύπτουν και θα συντονίζουν τις ενέργειες των ελληνικών σχηματισμών.

Β. Τα C-130B/H θα μπορούν να αξιοποιηθούν μόνο κατά την επιστροφή των ελληνικών μαχητικών από την Κύπρο. Γιατί αν χρησιμοποιηθούν και κατά τη μετάβαση προς τους στόχους, φυσικά θα «προδώσουν» το όλο «εγχείρημα».

Καταλήγουμε λοιπόν στο ότι ακόμα και αν για τα F-16C/D Block 52+/-52+ Advanced μπορεί να παραβλεφθεί –έστω και με περιορισμούς- ο παράγοντας «εναέριος ανεφοδιασμός», δεν μπορεί ΑΣΦΑΛΩΣ να γίνει το ίδιο και για τις άλλες εκδόσεις του F-16 σε ελληνική υπηρεσία (Block 30 και Block 50) και φυσικά και για τα Mirage 2000EG και -5Mk.2…

Το 240 σε πτήση δοκιμής από τη νότια Γαλλία όπου έγινε και η πιστοποίηση του AM-39 Exocet στα ελληνικά Mirage 2000EG την περίοδο 1996-1997. Τα μαχητικά αυτά δεδομένου ότι θα είναι φορτωμένα με δύο τέτοιους πυραύλους στους κεντρικούς πτερυγικούς αναρτήρες, θα φέρουν μόνο τις μικρές εξωτερικές δεξαμενές καυσίμου στην άτρακτο. Επομένως θα είναι αυτά με τη μικρότερη αυτονομία και άρα με τη μεγαλύτερη ανάγκη ανεφοδιασμού στον αέρα.

Γιατί ο ρόλος των Mirage θα ήταν καταλυτικός…

Ο στόλος των Mirage 2000, θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην έκβαση ελληνικών αεροπορικών επιχειρήσεων στην Κύπρο. Ο αριθμός των διαθέσιμων αεροπλάνων του τύπου βέβαια (είτε είναι της έκδοσης –EG, είτε -5Mk.2) είναι πολύ μικρός για ευρείας κλίμακας επιχειρήσεις, αλλά αυτό είναι ένα θέμα που έχουμε ήδη εξαντλήσει (https://defencereview.gr/metacheirismena-mirage-2000-5-5f-poso-pithani-einai-i-apoktisi-toys-apo-tin-polemiki-aeroporia/). Αν υποθέσουμε ότι θα έχουμε διαθεσιμότητα 100% (πράγμα αδύνατο) και για τις δύο εκδόσεις του Mirage 2000, το πρώτο που πρέπει να επισημάνουμε είναι ότι τα -5Mk.2 θα κληθούν να προκαλέσουν «κορεσμό» της εχθρικής αεράμυνας. «Κορεσμός» εχθρικής αεράμυνας σημαίνει πολύ απλά ότι 15 μαχητικά -5Mk.2 που εξαπολύουν ισάριθμους SCALP-EG, είναι 30 στόχοι προς αναχαίτιση και ανάσχεση… Και μάλιστα οι δεύτεροι (SCALP) είναι πολύ δύσκολο να στοχοποιηθούν και να προσβληθούν λόγω του μικρού μεγέθους τους αρχικά και κατ΄ επέκταση λόγω του εξαιρετικά μικρού ηλεκτρομαγνητικού τους ίχνους (RCS-Radar Cross Section). Δευτερευόντως ο SCALP-EG είναι δύσκολο να ανασχεθεί και λόγω του ιδιαίτερου προφίλ πτήσης του. Terrain Masking σε ύψος μικρότερο των 300 ποδών, χωρίς δυνατότητα παρεμβολής λόγω του εντελώς αυτόνομου συστήματος καθοδήγησής του… Που είναι συνδυασμός αδρανειακού συστήματος ναυτιλίας (IRS), δορυφορικού (GPS) και ψηφιακής βάσης δεδομένων εδαφικής διαμόρφωσης (TERPROM-TERrain PROfile Matching). H αυτονομία του όπλου και η αδυναμία παρεμβολής του τέλος, ισχύουν και για την κρίσιμη τελική φάση της ασφαλούς ταυτοποίησης και τελικής καθοδήγησης. Μέσω του αισθητήρα IR που χρησιμοποιεί, παράλληλα με τη φωτογραφική ταυτοποίηση του στόχου…

Στη συγκεκριμένη περίπτωση στόχοι των SCALP-EG θα είναι ασφαλώς οι σταθμοί ραντάρ του τουρκικού ΣΑΕ και τα δύο μεγάλα αεροδρόμια που βρίσκονται απέναντι από την Κύπρο. Του Ικονίου και των Αδάνων (Ιντσιρλίκ). Αυτή η ενέργεια φυσικά θα γίνει λίγο πριν το πρώτο κύμα των ελληνικών F-16 κρούσης φτάσει στις ακτές της Κύπρου… Και βέβαια ΧΩΡΙΣ ΚΑΝ ΝΑ ΧΡΕΙΑΣΤΕΙ ΝΑ ΠΛΗΣΙΑΣΟΥΝ τους στόχους τους! Στα -5Mk.2 αναφερόμαστε… Επιπρόσθετα, μπορούν ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ να λειτουργήσουν ως πλατφόρμες Η/Π, μέσω παρεμβολών από το σύστημα ICMS 2000Mk.3, αλλά και ως μαχητικά εναέριας κάλυψης μέσων-μεγάλων αποστάσεων (BVR), εκμεταλλευόμενα τις δυνατότητες των MICA που θα μεταφέρουν και φυσικά την πολύ μεγάλη ακτίνα αποκάλυψης και εγκλωβισμού ιπτάμενων στόχων του ραντάρ RDY-2!

Καταλαβαίνετε λοιπόν ΓΙΑΤΙ το σύνολο των Mirage 2000EG δεν αναβαθμίστηκε σε -5Mk.2. Και ΓΙΑΤΙ ενώ υπήρχε η δυνατότητα να αγοραστούν άλλα 10-15 τουλάχιστον καινούρια αεροπλάνα της έκδοσης αυτής και να συγκροτηθούν τρείς πλήρεις και ετοιμοπόλεμες Μοίρες πολλαπλών ρόλων και στρατηγικού χαρακτήρα, εμείς δεν ασκήσαμε καν το δικαίωμα προαίρεσης (option) για τις τρείς πρόσθετες μονάδες που περιλαμβάνονταν στη σύμβαση του Αυγούστου του 2000… Καταλαβαίνετε τέλος ΓΙΑΤΙ ενώ τα μαχητικά αυτά εντάχθηκαν σε υπηρεσία το Νοέμβριο του 2007, μετά από την αποκατάσταση προβλημάτων που εντοπίστηκαν στη λειτουργία του ICMS 2000Mk.3 εντός δύο ετών (όχι 15!), μέχρι σήμερα, δηλαδή 11 ΟΛΟΚΛΗΡΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ, δεν έχει υπογραφεί σύμβαση FOS (Follow On Support) για την προμήθεια ανταλλακτικών

Ας έρθουμε όμως και πάλι στο επιχειρησιακό κομμάτι… Το καύσιμο που φέρουν εσωτερικά τα -5Mk.2 σε σχέση με τα παλαιότερα –EG είναι ακριβώς το ίδιο. 3.976 λίτρα. Εξωτερικά όμως, τα αεροπλάνα της νεότερης έκδοσης μπορούν να μεταφέρουν περισσότερο. Το ίδιο ισχύει και για τα διθέσια. Η εσωτερική χωρητικότητα των οποίων είναι ελαφρά μικρότερη (3.904 λίτρα). Τα Mirage 2000EG/BG μπορούν να φέρουν εξωτερικά μία κεντρική (centerline) δεξαμενή τύπου RPL-522 χωρητικότητας 1300 λίτρων (343 US GAL) και κάτω από την πτέρυγα δύο δεξαμενές τύπου RPL-501/502, χωρητικότητας 1700 λίτρων (449 US GAL) έκαστη. Και οι δύο αυτοί τύποι εξωτερικών δεξαμενών καυσίμου, είναι πιστοποιημένοι για πλεύση με υπερηχητικές ταχύτητες. Στα μονοθέσια και διθέσια -5Mk.2, έχουν πιστοποιηθεί οι χωρητικότητας 2000 λίτρων (529 US GAL) εξωτερικές δεξαμενές τύπου RPL 541/542, γεγονός που αυξάνει ακόμα περισσότερο την αυτονομία του αεροπλάνου σε σχέση με την παλαιότερη έκδοση, αλλά και με το F-16 ΑΛΛΑ… To Mirage 2000 σε οποιαδήποτε έκδοσή του, δεν «φορά» CFT….

Παρά τα 25 σχεδόν χρόνια υπηρεσίας που «κουβαλούν» τα Mirage 2000EG, αλλά και τον απαρχαιωμένο εξοπλισμό αποστολής τους, εξακολουθούν να έχουν το ρόλο πολύτιμου επιχειρησιακού χαρτιού για την Πολεμική Αεροπορία και την ελληνική άμυνα. Λόγω του ΑΜ-39 φυσικά, αλλά όχι μόνο… Τα μαχητικά αυτά δεν έχουν υποστεί ΠΟΤΕ δομική αναβάθμιση και άλλα τινά, γιατί ΔΕΝ ΤΗΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ. Δεν έχουν όριο δομικής ζωής. Το σύστημα αυτοπροστασίας και Η/Π ICMS 2000Mk.I που διαθέτουν, θεωρείται ακόμα και με τα σημερινά δεδομένα, από τα κορυφαία στον κόσμο. Έχει επίσης εξοπλιστεί με το σύστημα ναυτιλίας του -5Μκ.2, το αδρανειακό ΤΟΤΕΜ 3000 που συνδυάζεται και με GPS, για τη διασφάλιση μεγαλύτερης ακρίβειας στοχοποίησης. Ο ρόλος τους θα είναι καταλυτικός για την επικράτηση του ΠΝ σε επιχειρήσεις επιφανείας…

Και κάτι τελευταίο… Tα παλαιότερα –EG που θα κληθούν να πλήξουν μονάδες του τουρκικού στόλου με τους αερομεταφερόμενους ΑΜ-39 Exocet γύρω από την Κύπρο, δεν θα φορούν πτερυγικές εξωτερικές δεξαμενές καυσίμου. Θα έχουν φορτωμένους AM-39 στη θέση τους. Επομένως τόσο τα -5Mk.2, όσο και τα –EG θα χρειαστεί να ανεφοδιαστούν στον αέρα προκειμένου να εξασφαλιστεί επαρκής χρόνος παραμονής τους (Loiter time) πάνω από την περιοχή των επιχειρήσεων.

Εν κατακλείδι… Γιατί η Πολεμική Αεροπορία δεν πρέπει να αφεθεί άλλο στην τύχη της

Με δεδομένο το ότι ένας σημαντικός αριθμός μαχητικών F-16 φορτωμένων με πυραύλους HARM (AGM-88) πρωτευόντως και δευτερευόντως και με άλλα όπλα όπως οι AGM-65 Maverick ή οι βόμβες LGB, θα πρέπει να αναλάβει την καταστολή και καταστροφή μονάδων της εχθρικής αεράμυνας (S-400 προσεχώς), σε συνδυασμό με το ότι θα πρέπει ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ να υπάρχει διαθέσιμος επαρκής αριθμός μαχητικών για την συνολική κάλυψη του FIR Αθηνών σε περίπτωση επιχειρήσεων στην Κύπρο, ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΥΜΕ ΤΟ ΠΡΟΦΑΝΕΣ… Ότι δηλαδή επιβάλλεται ΑΜΕΣΑ ενίσχυση του αριθμού των Mirage 2000 σε ελληνική υπηρεσία, μέσω της προμήθειας μεταχειρισμένων μονάδων. ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ ΑΜΕΣΑ επίσης, ο εκσυγχρονισμός των F-16C/D Block 30 και -50, ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ με το πρόγραμμα των F-16C/D Block52+ και -52+ Advanced.

To περιβόητο TC-1 (το 045, το τελευταίο Block 50 που κατασκευάστηκε), για το οποίο τόσος λόγος έχει γίνει πρόσφατα… Είναι πανομοιότυπο με τα Block 52+ αλλά με τον κινητήρα F110 της General Electric και φυσικά τον ευρείας διατομής αεραγωγό. Θα μπορούσε κάποιος να μας ενημερώσει σχετικά με το ποίο θα είναι το κόστος της μετατροπής ενός Block 30 στο ίδιο επίπεδο (για να αξιοποιηθεί ως πρωτότυπο), έτσι ώστε να έχουμε μία εικόνα για το εάν είναι φρόνιμο να πουληθούν τα μαχητικά αυτά ή όχι;

Σύμφωνα με την πρόσφατη ενημέρωση του Α/ΓΕΑ, Αντιπτέραρχου (Ι) Χ. Χριστοδούλου, προς τους διαπιστευμένους στο ΥΠΕΘΑ δημοσιογράφους, ο εκσυγχρονισμός των Block 50 σε Block 52+ Advanced θα γίνει σε δεύτερο χρόνο, ενώ και το κόστος του προγράμματος θα είναι μικρό λόγω του υπάρχει πρωτότυπο (TC-1) εδώ και αρκετά χρόνια. Ποιο είναι αυτό; Υπενθυμίζουμε ότι το τελευταίο ελληνικό μονοθέσιο Block 50 που κατασκευάστηκε, το 045, παρέμεινε στις ΗΠΑ για αρκετά χρόνια και χρησιμοποιήθηκε ως πρωτότυπο για τη διαμόρφωση Block 52+. Για τον ίδιο σκοπό θα χρησιμοποιηθεί και στο μέλλον. Αυτό που δεν καταλαβαίνουμε είναι ΓΙΑΤΙ ο εκσυγχρονισμός των Block 50 δεν περιλήφθηκε στη σύμβαση για τον εκσυγχρονισμό των Block 52+ και Block 52+ Advanced. Είναι θέμα κόστους ή έχουμε τόσο μεγάλα χρονικά περιθώρια, που μας επιτρέπουν να παραπέμψουμε τον εκσυγχρονισμό των Block 50 στο… μέλλον; Γιατί συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα εξ όσων γνωρίζουμε δεν δόθηκε! Σε ότι αφορά στα Block 30, τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι επίσης πολλά… Πόσο θα κοστίσει η αναβάθμισή τους σε Block 52+ Advanced; Είναι τόσο εκτεταμένες οι τροποποιήσεις που θα απαιτηθούν, ώστε καθιστούν ασύμφορο το εγχείρημα και επιβάλλουν την πώληση των αεροσκαφών του τύπου;

Επίδειξη quick turn around διαδικασίας με φόρτωση δύο μη κατευθυνόμενων βομβών των 2000 λιβρών σε F-16C Block 30 της 346 Μοίρας πριν από αρκετά χρόνια στη Λάρισα (110Π.Μ.). Παρά το γεγονός ότι υπηρετούν στην ΠΑ επί 25 και πλέον συναπτά έτη, τα μαχητικά αυτά έχουν υποστεί προγράμματα δομικής αναβάθμισης Falcon Up και Falcon STAR. To Falcon UP πρόγραμμα υλοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις της ΕΑΒ, όταν από την πλευρά του κατασκευαστεί επιβλήθηκε ως αναγκαίο για την εξασφάλιση ωφέλιμης ζωής, 8000 ωρών πτήσης (αυτό ήταν αρχικό νούμερο που υπόσχονταν η General Dynamics για να αποκαλυφθεί ότι το πραγματικό όριο δεν ξεπερνούσε τις 5.500 ώρες!). Ακολούθησε και Falcon STAR (STructural Augmentation Roadmap). Έχουμε δηλαδή, όπως και άλλες αεροπορικές δυνάμεις, πληρώσει εκατομμύρια δολάρια για δύο δομικές αναβαθμίσεις μόνο και μόνο για να διασφαλίσουμε το όριο των 8000 ωρών πτήσης, που ήταν το όριο δομικής ζωής που αρχικά υπόσχονταν ο κατασκευαστής και τώρα θέλουμε να πουλήσουμε τα αεροπλάνα; Και μάλιστα σε μία περίοδο που δεν μπορούμε να τα αντικαταστήσουμε;

Τέλος, το ίδιο ΑΜΕΣΑ επιβάλλεται η μετατροπή πέντε τουλάχιστον C-130H κατά προτίμηση, σε ιπτάμενα τάνκερ. Αν όντως εννοούμε να αποκτήσουμε τη δυνατότητα διεξαγωγής εκτεταμένων αεροπορικών επιχειρήσεων και ισχυρής παρουσίας στην Κύπρο, δεν μπορεί να γίνει καμία παρέκκλιση από αυτά τα τρία «ΠΡΕΠΕΙ».  Για να ακριβολογούμε, αν θέλουμε να συνεχίσουμε να έχουμε Πολεμική Αεροπορία και επομένως περιθώρια για να ασκήσουμε πραγματική εξωτερική πολιτική, αυτές οι τρείς επιλογές είναι ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ. Οι μόνες που έχουμε για τα χρόνια που έρχονται… Με την απόσυρση των F-4E AUP και των Mirage 2000EG/BG μέσα στα πέντε επόμενα χρόνια (μέχρι το 2023), δηλαδή την απώλεια 50+ μονάδων και την ενδεχόμενη πώληση (εξακολουθούμε να μην κατανοούμε με βάση ποια λογική εξακολουθεί να επιδιώκεται, ιδίως από τη στιγμή που δεν έχουμε κανένα διαθέσιμο οικονομικό στοιχείο) των 32 Block 30 (σύνολο 85 μονάδες!) η Πολεμική Αεροπορία θα αποδυναμωθεί σε τέτοιο βαθμό που οριακά θα καλύπτει πλέον τις ανάγκες επιτήρησης και προστασίας του FIR Αθηνών… Ούτε κατά διάνοια δεν θα μπορούμε να μιλάμε για δυνατότητα διεξαγωγής επιχειρήσεων στην Κύπρο, ή κοντά στην Κύπρο.

Άλλη μία φωτογραφία του διθέσιου 535 από τις δοκιμές πιστοποίησης συστημάτων και όπλων στο Block 52+ (Peace Xenia III) από την αεροπορική βάση Edwards στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Αυτή τη φορά το οπλικό φορτίο είναι δύο AGM-65 Maverick.

Έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί οι καταστάσεις, ειδικά τα τελευταία πέντε χρόνια, είναι πλέον στην πόρτα μας ο κίνδυνος να χαθούν οριστικά οι πραγματικά τεράστιες επενδύσεις που έχουν γίνει για την Πολεμική Αεροπορία στη δεκαετία 1998-2008. Σε αεροσκάφη (Mirage 2000-5Mk.2, F-16 Block 52+ και Block 52+ Advanced, EMB-145 AEW&C, χωρίς να περιλαμβάνουμε τα προγράμματα εκσυγχρονισμού) και όπλα (ΑΙΜ-120 ΑΜRΑΑΜ, ΑΜ-39 Εxocet, SCALP-EG, MICA EM/IR, IRIS-T, JDAM, AGM-154C JSOW, AGM-88 HARM, AGM-65 MAVERICK). Και φυσικά σε πολλά άλλα συστήματα, αλλά και σε εκπαιδεύσεις προσωπικού και δημιουργία υποδομών… ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ κατά την ταπεινή μας άποψη. Η οποία ίσως επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι από τις αρχές της δεκαετίας του ’50, ο σχεδιασμός του ΝΑΤΟ για το μέγεθος και τη δυναμική της Ελληνικής Αεροπορίας, προέβλεπε τη συγκρότηση και λειτουργία 10 πολεμικών Μοιρών (200 μαχητικά). Με βάση την κοινή λογική ΜΟΝΟ με τον εκσυγχρονισμό των 84 Block 52+ και Block 52+ Advanced σε επίπεδο Block 70, ΔΕΝ ΘΑ ΚΑΤΟΡΘΩΣΟΥΜΕ να ανταπεξέλθουμε στις προκλήσεις και τους κινδύνους της επόμενης δεκαετίας. Τελεία και παύλα.

To EMB-145 απέδειξε την τεράστια επιχειρησιακή του αξία, ιδίως στο κομμάτι της διενέργειας συνδυασμένων αεροπορικών επιχειρήσεων (COMAO-COMbined Air Operations), στις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ πάνω από τη Λιβύη το 2011, επιχειρώντας από τη Σούδα (115 Π.Μ.). Είναι ένα πολύτιμο asset για την Πολεμική Αεροπορία και θα καταστεί ακόμα πιο πολύτιμο όταν ΟΛΑ τα μαχητικά της εξοπλιστούν με LINK 16. Σημειώστε ότι το ελληνικό ΑΣΕΠΕ μπορεί να δίνει πλήρη εικόνα των κινήσεων των εχθρικών μονάδων επιφανείας και στις μονάδες του ΠΝ, από πολύ μεγάλες αποστάσεις, μέσω Link 11…

Και για να κλείσουμε με το θέμα της Κύπρου, οι βασικές προϋποθέσεις υπάρχουν από πλευράς Πολεμικής Αεροπορίας. ΑΚΟΜΑ… Αλλά όχι για πολύ. Καλό θα ήταν όπως η Αεροπορία Στρατού «κατέβηκε» στη Μεγαλόνησο, συνεργάστηκε με την Εθνική Φρουρά και την Κυπριακή αεράμυνα, συμμετείχε σε κοινές ασκήσεις και γνώρισε το πεδίο στο οποίο είναι πιθανόν να κληθεί να επιχειρήσει, να πράξει το ίδιο και η ΠΑ. Φυσικά και αυτό δεν είναι αρκετό αλλά… Το εάν η τελευταία μείνει σε μία τυπική παρουσία, απλά και μόνο για τη δημιουργία εντυπώσεων όπως είχε γίνει στο παρελθόν με το «ενιαίο αμυντικό Δόγμα Ελλάδας-Κύπρου» ή όχι, είναι καθαρά ζήτημα άσκησης εξωτερικής πολιτικής…

Επειδή η Τουρκική Αεροπορία βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από την Κύπρο, θα έχει ασφαλώς το τακτικό πλεονέκτημα από τη στιγμή που θα μπορεί να διατηρεί σχηματισμούς αεροσκαφών πάνω από το νησί, σχεδόν καθόλη της διάρκεια του εικοσιτετραώρου. Για να αντιμετωπιστεί αυτή ευχέρεια των Τούρκων, ο ελληνικός επιχειρησιακός σχεδιασμός θα πρέπει να περιλαμβάνει ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΝΑΡΙΑ. Ακόμα και αυτό της επιχειρησιακής αξιοποίησης του αεροδρομίου της Πάφου, μέσω της διαρκούς μεταστάθμευσης έξι έως οκτώ μαχητικών εκεί σε υπηρεσία readiness. Με βάση τις συνθήκες Ζυρίχης και Λονδίνου, η Ελλάδα παραμένει εγγυήτρια δύναμη για την ασφάλεια της Κύπρου. Επομένως σε περίπτωση που η Άγκυρα υλοποιήσει –ξανά- τις απειλές της, η Ελλάδα θα πρέπει να επέμβει…

Ο φορέας υποπυρομαχικών AFDS (Autonomous Free Flight Dispenser System) είχε στις αρχές του 2000 πιστοποιηθεί παράλληλα στα A-7E/H αλλά και στα εκσυγχρονισμένα F-4E AUP. Όπλο κατάλληλο για την εξ΄ αποστάσεως προσβολή διαδρόμων αεροδρομίων , αλλά και εχθρικών συγκεντρώσεων. Η καθοδήγησή του είναι αυτόνομη μέσω συστήματος INS συνδυασμένου με GPS και η ακτίνα του κυμαίνεται από 9 έως 26 χιλιόμετρα, ανάλογα με το ύψος από το οποίο θα γίνει η άφεση του από το αεροσκάφος-φορέα. Είναι ανεμοπορών φορέας πυρομαχικών (διαθέτει πτέρυγες εκπετάσματος ενός μέτρου) και όχι όπλο οριζόντιας πλεύσης όπως το SCALP-EG. Φέρει 24 βομβίδια RCB (Runway Cratering Bomb) βάρους 870 λιβρών. Επιτρέπει με άλλα λόγια στο μεγάλων διαστάσεων και ορατό με γυμνό μάτι ακόμα και από 10 μίλια μακριά Phantom να προσεγίσει το στόχο του από χαμηλό ύψος και με ένα Pop-Up ελιγμό να ανέλθει για δευτερόλεπτα στο κατάλληλο ύψος για την άφεσή του και κατόπιν να απομακρυνθεί με σχετική ασφάλεια…

H Πολεμική Αεροπορία που αυτές τις ημέρες γιορτάζει, ΔΙΑΘΕΤΕΙ το κατάλληλο έμψυχο και άψυχο υλικό για να προστατέψει αποτελεσματικά τον ελληνισμό όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και στα Βαλκάνια… Δεν είναι σενάρια επιστημονικής φαντασίας αυτά που γράφουμε. Αυτό που χρειάζεται είναι συνέχεια και συνέπεια. Εδώ και δέκα χρόνια η ελληνική πολιτεία έχει αφήσει την Πολεμική Αεροπορία στην τύχη της. Να προσπαθεί να τα βγάλει πέρα κοιτάζοντας πώς θα ανταπεξέλθει την επόμενη ημέρα, χωρίς κανένα σχεδιασμό για το παρόν και το μέλλον, χωρίς υποστήριξη και χωρίς καμία επένδυση. Αυτά που χρειάζεται να γίνουν είναι πραγματικά πολύ λίγα –σε κόστος κυρίως- μπροστά σε αυτά που έγιναν κατά τη δεκαετία 1998-2008. Το να αποδώσουμε την ικανότητα σε μικρό αριθμό C-130H να λειτουργούν και ως ιπτάμενα τάνκερ, το να αποκτήσουμε μία πρόσθετη Mοίρα μεταχειρισμένων Mirage 2000 και να τους αποδώσουμε επίσης την ικανότητα να φέρουν Exocet και το να εκσυγχρονίσουμε τα 70 F-16C/D Block 30 και Block 50, είναι τα βασικά και είναι πραγματικά «σταγόνα στον ωκεανό» μπροστά στα κονδύλια που δαπανήθηκαν και την προσπάθεια που καταβλήθηκε τα τελευταία 20 χρόνια. Με όσα «παρατράγουδα» είχε η όλη διαδικασία.