Μια πολύ ενδιαφέρουσα είδηση δημοσίευσε χθες η ιστοσελίδα «The Drive», σύμφωνα με την οποία ο Αμερικανικός Στρατός αποφάσισε την τροποποίηση του δυναμολογίου επιθετικών και αναγνωριστικών ελικοπτέρων, με τέτοιο τρόπο που ανοίγει ένα μεγάλο παράθυρο ευκαιρίας στην Ελλάδα να αποκτήσει μεταχειρισμένα AH-64D Apache/Longbow Apache από τις ΗΠΑ.
Συγκεκριμένα, ο αρχικός σχεδιασμός των Αμερικανών ήταν να αναβαθμίσουν 634, από τα 653 AH-64 Apache που διαθέτει σήμερα ο Αμερικανικός Στρατός, στο επίπεδο AH-64Ε Guardian Apache, και η προμήθεια 56 νέων AH-64Ε Guardian Apache. Σύνολο 690 ΑΗ-64E Guardian Apache. Ο στόλος αυτός θα ενισχύονταν και από 300-350 ελαφρά ελικόπτερα ένοπλης αναγνώρισης, στο πλαίσιο του προγράμματος FARA (Future Attack Reconnaissance Aircraft), αντικατάστασης των 340 περίπου OH-58D Kiowa Warrior που αποσύρθηκαν.
Ωστόσο, σύμφωνα με το «The Drive» (την είδηση δημοσιεύει και η ιστοσελίδα «The National Interest») ο Αμερικανικός Στρατός άλλαξε προγραμματισμό και πλέον σχεδιάζει να διατηρήσει σε υπηρεσία το 50% του στόλου των AH-64 Apache, δηλαδή 345 ελικόπτερα, φυσικά αναβαθμισμένων στο επίπεδο AH-64E Guardian Apache, με παράλληλη προμήθεια διπλάσιου αριθμού ελικοπτέρων του προγράμματος FARA, δηλαδή 600-700 ελικόπτερα.
Σύμφωνα με τις ισχύουσες απαιτήσεις του Αμερικανικού Στρατού, τα ελικόπτερα του προγράμματος FARA θα είναι επανδρωμένα, αλλά με δυνατότητα μη-επανδρωμένης λειτουργίας, συμβατικής ή έλικας μεταβλητής γεωμετρίας (Tilt-Rotor), ικανό να «βλέπει» μακρύτερα, να πετά μακρύτερα και με μεγαλύτερη ταχύτητα, να εγκλωβίζει και να εμπλέκει στόχους μακρύτερα από το AH-64 Apache. Θα πρέπει επίσης να προστατεύεται καλύτερα από το AH-64 Apache, έτσι ώστε να μπορεί να επιχειρεί αποτελεσματικό σε αστικό περιβάλλον και σε περιβάλλον με έντονη εχθρική αντιαεροπορική δράση.
Τα ελικόπτερα του προγράμματος FARA θα πρέπει να ανακηρυχτούν επιχειρησιακά το 2028, σύμφωνα με το ισχύον χρονοδιάγραμμα, ενώ η παραγωγή τους αναμένεται να συνεχιστεί έως το 2048. Πιθανότατα το διάστημα 2028-2048 να είναι αυτό, μέσα στο οποίο θα αποσύρονται τα 345 περίπου AH-64 Apache από τις τάξεις του Αμερικανικού Στρατού, άρα θα είναι διαθέσιμα για τους ενδιαφερόμενους. Αντίστοιχα, το πρόγραμμα αναβάθμισης των αμερικανικών AH-64 Apache, στο επίπεδο AH-64E Guardian Apache θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως το 2026.
Το γιατί ο Αμερικανικός Στρατός δεν θα αποδεσμεύσει ελικόπτερα AH-64 Apache πριν το 2028 προκύπτει από την πάγια τακτική των Αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων να μην αποδεσμεύουν οπλικά συστήματα που αποσύρουν ή αντικαθιστούν πριν ενταχθεί σε υπηρεσία ικανός αριθμός νέων συστημάτων, σε ποσοστό άνω του 50% του δυναμολογίου σε επίπεδο μονάδας. Εφόσον ικανοποιηθεί αυτή η συνθήκη τα αποσυρόμενα συστήματα, στη συγκεκριμένη περίπτωση ελικόπτερα AH-64D Apache/Longbow Apache, γίνονται διαθέσιμα προς τρίτες χώρες, με προβάδισμα για τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ, κατά πάγια τακτική του Αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών.
Η απόσυρση των 340 περίπου OH-58D Kiowa Warrior, χωρίς αντικατάσταση τους, έχει δημιουργήσει ένα επιχειρησιακό κενό στις τάξεις της Αμερικανικής Αεροπορίας Στρατού. Το κενό αυτό καλύφθηκε μερικώς από την αναδιάταξη των μονάδων AH-64 Apache και την αποστράγγιση της Εθνοφρουράς από ελικόπτερα AH-64 Apache. Για παράδειγμα, τον Ιανουάριο του 2018 η Εθνοφρουρά διέθετε μόλις 72 AH-64 Apache για ολόκληρη την αμερικανική επικράτεια.
Αλλά, τι σημαίνουν όλα αυτά για την Ελλάδα; Σε γενικές γραμμές τα 28 εν υπηρεσία AH-64 Apache του Ελληνικού Στρατού (ΕΣ) μόλις και με τα βίας καλύπτουν τις επιχειρησιακές απαιτήσει στη Θράκη και το Αιγαίο. Θετική εξέλιξη είναι φυσικά η αναμενόμενη έλευση των 70 OH-58D Kiowa Warrior, αξιοποίηση των οποίων θα απαλλάξει τα AH-64 Apache από σημαντικό επιχειρησιακό φόρτο, κάτι που πρακτικά σημαίνει, μικρότερη καταπόνηση, μικρότερες απαιτήσεις και δαπάνες συντήρησης και μεγαλύτερη διαθεσιμότητα.
Το σημαντικότερο πρόβλημα εντοπίζεται στα 19 παλαιότερα AH-64A+ Apache τα οποία θα πρέπει να υποστούν πρόγραμμα αναβάθμισης, δεδομένου ότι βρίσκονται σε υπηρεσία για πάνω από 20 χρόνια και ενσωματώνουν τεχνολογία της δεκαετίας του 1980 και, εάν παραμείνουν ως έχουν, θα απαξιωθούν σύντομα, ενώ η τεχνική τους υποστήριξη θα γίνεται ολοένα και δυσκολότερη.
Παρά το γεγονός ότι απολαμβάνουν επαρκή υποστήριξη σε ανταλλακτικά, λόγω της διάθεσης μεγάλων ποσοτήτων αναλώσιμων και απαρτίων, αυτό όμως συμβαίνει για τα κύρια συγκροτήματα και υπό-συγκροτήματα των ελικοπτέρων. Πρόβλημα υποστήριξης υπάρχει σε μικρό αριθμό υπό-συστημάτων τα οποία η κατασκευάστρια εταιρία έχει σταματήσει να υποστηρίζει, λόγω μεταβίβασης της γραμμής παραγωγής σε νεότερα υπό-συστήματα. Για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα η Αεροπορία Στρατού (ΑΣ) μελετά ένα μικρό αλλά σημαντικό πρόγραμμα επιλεκτικής αναβάθμισης των 19 AH-64+ Apache, συνολικού ύψους € 30 εκατομμυρίων, με στόχο την αντικατάσταση των υπό-συστημάτων που δεν μπορούν πλέον να υποστηριχτούν. Σύμφωνα με πληροφορίες μας οι πρώτες επαφές με την Boeing έχουν ήδη γίνει.
Από την άλλη ένα πιθανό πρόγραμμα αναβάθμισης των 19 AH-64+ Apache στο επίπεδο AH-64D Longbow Apache ενέχει μεγάλο κόστος, το οποίο υπολογίζεται στα € 570-665 εκατομμύρια για την αναβάθμιση, δηλαδή € 30-35 εκατομμύρια ανά ελικόπτερο, και επιπλέον € 110-125 εκατομμύρια για τη σύμβαση εν συνεχεία υποστήριξης. Αυτή η αδυναμία, σε συνδυασμό με την απόφαση του Αμερικανικού Στρατού να αποσύρει 345 AH-64 Apache, ανοίγει ένα μεγάλο παράθυρο ευκαιρίας στην ΑΣ να στραφεί και να διεκδικήσει την απόκτηση μεταχειρισμένων ελικοπτέρων από τις ΗΠΑ, δεδομένου ότι η συγκυρία ευνοεί μια τέτοια προσπάθεια λόγω του εξαιρετικού επιπέδου των Ελληνοαμερικανικών σχέσεων.
Μελανό σημείο ο πιθανός χρόνος αποδέσμευσης των αμερικανικών AH-64D Apache/Longbow Apache, ο οποίος προσδιορίζεται, όπως προείπαμε, για το 2028. Ωστόσο πιστεύουμε, υπό το πρίσμα της οικονομικής αδυναμίας της Ελλάδας, ότι η ευκαιρία απόκτησης μεταχειρισμένων AH-64 Apache είναι ιδανική για τη χώρα μας και δεν θα πρέπει να χαθεί.
