Την εβδομάδα που μας πέρασε βγήκε στο φως της δημοσιότητας (Δείτε εδώ) από τουρκικά μέσα κυρίως ότι η Τουρκία ενοικίασε για 99 χρόνια το λιμάνι της Χομς με προοπτική να δημιουργήσει μια αεροναυτική βάση σε αυτή την πλευρά της Μεσογείου. Λίγο αργότερα η Λιβυκή πλευρά διέψευσε τις πληροφορίες αυτές ως μη αληθείς. Από το 2015 η Τουρκία βρίσκεται σε μια συστηματική προσπάθεια για να αυξήσει την επιρροή της με την εγκαθίδρυση βάσεων σε χώρες αυξάνοντας το γεωπολιτικό της βάρος και συνάμα εξασφαλίζοντας σημαντικά οικονομικά και γεωπολιτικά οφέλη. Κοιτώντας τον χάρτη, βλέπουμε ότι οι βάσεις έχουν ως ρόλο την επιρροή σε περιοχές στρατηγικής σημασίας ή με πλούσια σε κοιτάσματα πετρελαίου.

Χάρτης 1: Περιοχές με Τουρκικές βάσεις ή Συμφωνίες ελλιμενισμού

Η θέση της Τουρκίας στον χάρτη και η στρατηγική της «αναβίωσης» της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με παράλληλη έξοδο στη Μεσόγειο που έχει ως σκοπό την ανάδειξής της σε περιφερειακή υπερδύναμη βάζοντας χέρι στον ορυκτό πλούτο της περιοχής, περνάει από τον περιορισμό και στρατηγικό στραγγαλισμό της Ελλάδας. Ανεξάρτητα εάν το δημοσίευμα ήταν αληθές ή όχι, τα συμφέροντα της Τουρκίας περνάνε από την νουθεσία της Λιβύης κάτι που έγινε πράξη στο παρελθόν και με το Τουρκο-λυβικό μνημόνιο. Εάν η Τουρκία καταφέρει να χειραγωγήσει και να ισχυροποιήσει τη θέση της στη Λιβύη θα έχει καταφέρει διπλό στρατηγικό χτύπημα με τεράστια οικονομικά οφέλη. Στο στρατηγικό σκέλος θα έχει καταφέρει να εγκαταστήσει μια αεροναυτική δύναμη στα δυτικά της Ελλάδας ανατρέποντας όλον τον αμυντικό σχεδιασμό και παράλληλα θα παρακωλύσει την οριοθέτηση των οικονομικών ζωνών μεταξύ Ελλάδας-Λιβύης σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Στον οικονομικό τομέα θα έχει οικονομικά οφέλη πουλώντας όπλα και εκπαίδευση στον Λιβυκό στρατό, δημόσια έργα θα καταλήγουν σε τουρκικές κατασκευαστικές εταιρίες και φθηνό πετρέλαιο θα ρέει στην τουρκική αγορά. Αν δε, η Αραβική Άνοιξη είχε πετύχει και στην διπλανή Αίγυπτο με την εγκαθίδρυση των αδελφών μουσουλμάνων, τώρα θα μιλάγαμε για γεωπολιτική ασφυξία της Ελλάδας.  

Η Χομς (Khoms ή Al Khums), είναι ένα μεγάλο λιμάνι στα βορειοδυτικά της Λιβύης ανάμεσα από την πρωτεύουσα Τρίπολη και την άλλη κύρια παραθαλάσσια πόλη της δυτικής Λιβύης Μισράτα, που εξυπηρετεί κυρίως εμπορικά φορτηγά πλοία και πλοία μεταφοράς κοντέινερ. Σε ευθεία γραμμή απέχει περίπου 950 χλμ από την περιοχή των Χανίων στην Κρήτη και 850 χλμ περίπου από την βορειοδυτική Πελοπόννησο και τις αεροπορικές βάσεις της Ανδραβίδας και του Αράξου.

Τι απειλή θα συνιστούσε μια πιθανή αεροναυτική βάση στη Χολμς της Λιβύης;

Ο κύριος αμυντικός άξονας της Ελλάδας είναι προσανατολισμένος προς τα ανατολικά όπου για δεκαετίες υπήρχε το πρόβλημα της αμφισβήτησης της ελληνικής δικαιοδοσίας στο Αιγαίο και η υπεράσπιση των ελληνικών νησιών από μια πιθανή επίθεση. Εξ άλλου η όποια τουρκική επιθετική ενέργεια θα γινόταν από τα ανατολικά. Η ναυπήγηση όμως του TCG Anadolu και μια πιθανή αεροναυτική βάση στη Λιβύη θα μετατοπίσει το ενδιαφέρον στα νοτιοδυτικά αφού σε μια πιθανή ελληνοτουρκική σύρραξη η Τουρκία θα μπορούσε να διεξάγει επιθετικές επιχειρήσεις από τα δυτικά αποσπώντας μέρος των αμυντικών αεροπορικών δυνάμεων από το κύριο μέτωπο.

Μια τουρκική επίθεση με αεροσκάφη και εξοπλισμένα drones από τα δυτικά θα μπορούσε να επιφέρει πλήγματα στο σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης στη δυτική Ελλάδα και στη συνέχεια να επιτεθεί σε τρεις κύριες αεροπορικές βάσεις που βρίσκονται στα δυτικά με καταστροφικές συνέπειες στην αμυντική λειτουργία.

Αυτή τη στιγμή η τουρκική πολεμική βιομηχανία προσφέρει αυτή τη δυνατότητα στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις με τα εξοπλισμένα drones Bayraktar TB2 και TB3 στο μέλλον ικανό να επιχειρεί από το TCG Anadolu, το  UCAV Akinci και μελλοντικά με το στελθ UCAV Kizilema. Επίσης μαχητικά αεροσκάφη με την βοήθεια ιπτάμενων τάνκερ προερχόμενα από τη Χομς έχουν τη δυνατότητα να χτυπήσουν στόχους βαθιά στην ελληνική ενδοχώρα από τα δυτικά και μακριά από τα ελληνικά συστήματα αεράμυνας.

Ένα πιθανό σενάριο θα ήταν:

UCAV Akinci προερχόμενα θεωρητικά από βάση στη Λιβύη εξοπλισμένα με τουρκικούς πυραύλους πλεύσης SOM A, τυφλώνουν το ελληνικό σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης καταστρέφοντας μια σειρά από ραντάρ που βρίσκονται στη δυτική Ελλάδα. Το UCAV Akinci μπορεί να ίπταται για 24 ώρες, έχει εμβέλεια που αγγίζει τα 7500 χλμ και μπορεί να φέρει οπλισμό βάρους 1300 κιλών. Φέρει ραντάρ AESA και μπορεί να κατευθυνθεί αυτόνομα προς τον στόχο ή με έλεγχο μέσω δορυφόρου. Ο οπλισμός που μπορεί να φέρει είναι πραγματικά εντυπωσιακός μιας και τα περισσότερα τουρκικά αεροπορικά όπλα έχουν ενσωματωθεί στο λογισμικό του. Επίσης έχει τη δυνατότητα να διεξάγει επιχειρήσεις αέρος-αέρος. Έχει έξι σημεία ανάρτησης οπλισμού στις πτέρυγες και ένα στην κοιλιακή περιοχή. Ο πύραυλος SOM A, είναι ένας πύραυλος κρουζ με χαρακτηριστικά στελθ και εμβέλεια μεγαλύτερη των 250 χλμ.

Χάρτης 2: Φανταστικό Σενάριο

Όταν λοιπόν το ελληνικό σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης τυφλωθεί τότε Bayraktar TB2/3 από το TCG Anadolu θα μπορούσαν να συνδράμουν τα Akinci ώστε να φέρουν σε πέρας την πρώτη φάση της επίθεσης που δεν είναι άλλος από την απενεργοποίηση των αεροδρομίων που βρίσκονται μέσα στην εμβέλεια τους. Το τουρκικό ελικοπτεροφόρο που μπορεί να πλέει κάπου 200-300 χιλιόμετρα από τις ελληνικές ακτές θα είναι το ορμητήριο των μικρότερων αυτών UCAV με εμβέλεια τηλεχειρισμού περίπου τα 300 χλμ. Το TCG Anadolu είναι ένα ελικοπτεροφόρο/ μίνι αεροπλανοφόρο αποβατικό που μπορεί να φέρει συνδυασμό μέχρι 30 αεροσκάφη, drones και ελικόπτερα και 550-700 πεζοναύτες με τον βαρύ οπλισμό τους.

Έχοντας με το πρώτο κύμα αποδιοργανώσει πλήρως την αμυντική λειτουργία τότε επανδρωμένα μαχητικά αεροσκάφη από τη Χομς και επιθετικά ελικόπτερα από το ελικοπτεροφόρο θα μπορούσαν να αποτελειώσουν το έργο χτυπώντας στόχους στην ελληνική επικράτεια από τα δυτικά τελείως ανενόχλητα. Μελλοντικά και με την είσοδο σε υπηρεσία πιο σύγχρονων οπλικών συστημάτων όπως το UCAV Kizilema και ο μίνι πύραυλος κρουζ Kemankes με εμβέλεια πάνω από 200 χλμ όπου όλα τα παραπάνω τουρκικά UCAV θα έχουν τη δυνατότητα να φέρουν περισσότερους από έναν, τα πράγματα θα μπορούσαν να γίνουν ακόμη πιο δύσκολα.  

Το παραπάνω φανταστικό σενάριο αποδεικνύει τη σοβαρότητα της κατάστασης. Το υπουργείο Εξωτερικών θα πρέπει να κάνει όλες εκείνες τις διπλωματικές κινήσεις ώστε να αποτρέψει η Τουρκία να περικυκλώσει στρατηγικά την Ελλάδα. Να συνάψει και να διατηρήσει τις στρατηγικές συμμαχίες που θα βοηθήσουν όταν αυτό χρειαστεί και να προσπαθήσει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις εκείνες που θα βοηθήσουν για μια αμοιβαία επωφελή συμφωνία μεταξύ των κρατών της Ελλάδας και της Λιβύης στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου πετώντας απ’ έξω, την συνήθως μη αποδεχόμενη του Διεθνούς Δικαίου, Τουρκία. Παράλληλα το ΓΕΕΘΑ πρέπει να εκπονήσει σχέδια αντιμετώπισης της νέας απειλής που προέρχεται από τη μετατόπιση του ενδιαφέροντος της Τουρκίας στο νέο πεδίο αντιπαράθεσης που θα μας απασχολήσει τα επόμενα χρόνια και λέγεται Ανατολική Μεσόγειος.