Αναπόσπαστο κομμάτι της πολεμικής διαδικασίας είναι η λήψη και η μεταφορά δεδομένων μάχης σε ζωντανό χρόνο από πάσης φύσεως αισθητήρα, με σκοπό την καταστροφή της απειλής σε μικρό χρονικό διάστημα. Εν έτη 2021 η λήψη της πληροφορίας σχετικά με την γεωγραφική τοποθεσία του αντιπάλου μπορεί να γίνει είτε μέσω του ίδιου του βλήματος, είτε μέσω Ειδικών Μονάδων Αναγνώρισης, είτε μέσω συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου, είτε εν τέλη μέσω αυτόνομων Μη Επανδρωμένων Αεροχημάτων.
Η γενικότερη αντίληψη περί δημιουργίας ενός ενιαίου διακλαδικού δόγματος ISR στο αμερικανικό στράτευμα, στηρίζεται εν πολλοίς σε μη επανδρωμένα αεροχήματα μεσαίου και μεγάλου υψομέτρου MALE/HALE και υψηλής αντοχής, τα οποία θα υποκαταστήσουν ( μέχρι ενός βαθμού) τους ακριβούς στρατιωτικούς δορυφόρους. Στόχος είναι η δημιουργία »εναέριων θόλων» επιτήρησης και παρακολούθησης μεγάλων γεωγραφικά διαστάσεων εντός των οποίων συντελούνται στρατιωτικές επιχειρήσεις. Η επανάσταση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μέσω μπαταριών ιόντων λιθίου και ηλιακών συσσωρευτών επιτρέπει μεγάλη χρονική αυτονομία και ενισχυμένες επιδόσεις σε τέτοιου είδους αεροχήματα.
Το Bρετανικό UAV HALE PHASA-35
Το PHASA-35 είναι ένα UAV κατηγορίας μεγάλου υψομέτρου υψηλής αντοχής HALE, που κατασκευάστηκε από την Βρετανική BAE Systems σε συνεργασία με την Prysmatic. Η καινοτομία στην κατασκευή του έγκειται στο γεγονός ότι λειτουργεί μέσω ηλιακών συλλεκτών, μπαταριών ιόντων λιθίου και ηλεκτρικής ενέργειας, όντας ικανό να πετάξει για διάστημα μεγαλύτερο του ενός έτους. Ζυγίζει 150 κιλά και έχει 35 μέτρα άνοιγμα πτέρυγας, όντας ικανό να εκτελέσει αποστολές επιτήρησης συνόρων, παρακολούθησης, ελέγχου εναέριας/θαλάσσιας κυκλοφορίας και αποστολής πληροφοριών σε επίγεια μέσα Διοίκησης-Ελέγχου είτε μέσω βίντεο είτε μέσω φωτογραφιών.
Σύμφωνα με ανεπίσημες πηγές, η τελική διαμόρφωση αισθητήρων βρίσκεται ακόμα υπό ανάπτυξη, ενώ σχεδιάζεται έτσι ώστε να ανιχνεύει απειλές στο και ηλεκτρομαγνητικό φάσμα. Το ύψος πτήσης του ανέρχεται στα 55.000-70.000 πόδια, θέτοντάς το ως φθηνό υποκατάστατο-συμπληρωματικό στρατιωτικών δορυφόρων. Σύμφωνα με την κατασκευάστρια, το μη επανδρωμένο αερόχημα PHASA-35 ανοίγει το δρόμο στα ΜΕΑ κατηγορίας HALE τα οποία θα καλύπτουν το χάσμα μεταξύ αεροσκαφών και δορυφορικής τεχνολογίας, πετώντας εντός της ατμόσφαιρας και της στρατόσφαιρας. Μπορεί να φέρει αισθητήρες εντός φορέων επί των πτερύγων με μέγιστο βάρος τα 15 κιλά.
Το UAV Skydweller Aero
To UAV Skydweller Aero (δεν αποτελεί τελική ονομασία προϊόντος) είναι ένα μη επανδρωμένο αερόχημα μεγάλου υψομέτρου υψηλής αντοχής HALE, το οποίο κατασκευάστηκε από την αμερικανο-ισπανική εταιρεία Skydweller Aero. Λειτουργεί μέσω ηλιακών συλλεκτών, μπαταριών ιόντων λιθίου, ενώ σχεδιάζεται να λειτουργήσει και μέσω καύσιμου υδρογόνου. Έχει άνοιγμα πτέρυγας 72 μέτρα, εκ των οποίων τα 70 περίπου είναι καλυμμένα φωτοβολταϊκές κυψέλες συσσώρευσης ηλιακής ενέργειας.
Μέχρι στιγμής έχει καταφέρει να πετάξει για 90 μέρες συνεχόμενα, με μέγιστο βάρος απογείωσης τα 2.500 κιλά στα 4.930 πόδια με ταχύτητα πλεύσης 100 κόμβων. Θα χρησιμοποιηθεί από το Ισπανικό και το Αμερικανικό Στράτευμα για να καλύψει τις ανάγκες εναέριας/θαλάσσιας επιτήρησης, αναμετάδοσης επικοινωνιών, επιτήρησης συνόρων, και ζωντανής μετάδοσης πληροφορίας μάχης σε Κέντρα Διοίκησης-Ελέγχου. Σύμφωνα με ανεπίσημες πηγές θα φέρει σύστημα αυτόματης αναγνώρισης στόχου (automatic identification system AIS), αλλά και σύστημα αναμετάδοσης δορυφορικών επικοινωνιών.
Το UAV HALE Zephyr
Το Zephyr είναι ένα μη επανδρωμένο αερόχημα μεγάλου υψομέτρου υψηλής αντοχής HALE που σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε από την Airbus D.S. Λειτουργεί μέσω ηλιακών συλλεκτών, μπαταριών ιόντων λιθίου και ηλεκτρικής ενέργειας, είναι ικανό να πετάει για 45 μέρες συνεχόμενα στα 70.000 πόδια (εντός της στρατόσφαιρας). Έχει άνοιγμα φτερών 25 μέτρα και σύμφωνα με την κατασκευάστρια ζυγίζει λιγότερο από 75 κιλά.
H έκδοση Zephyr-S έχει άνοιγμα πτέρυγας 25 μέτρα και μεταφέρει φορτίο αισθητήρων 5 κιλών. Προορίζεται για διεξαγωγή στρατιωτικών αποστολών, συμπεριλαμβανομένης της θαλάσσιας επιτήρησης, της παρακολούθησης συνόρων, της μετάδοσης εικόνας/πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο, της αυτόνομης πλοήγησης, της αναμετάδοσης δορυφορικών επικοινωνιών και της ανίχνευσης πορείας εχθρικών πυραύλων. Τέλος διαθέτει σύστημα αυτόματης ταυτοποίησης στόχου (automatic identification system AIS), διεξάγοντας έρευνα μέσω ηλεκτροπτικής και θερμικής κάμερας.
To αμερικανικό UAV HALE Odysseus
To αμερικανικό UAV HALE Odysseus κατασκευάζεται από την εταιρεία Aurora Flights Sciences ως μέρος του προγράμματος Vulture της DARPA. Το πρόγραμμα σε γενικό βαθμό προσπαθεί να δημιουργήσει ένα πλέγμα αυτόνομων μη επανδρωμένων αεροχημάτων με σκοπό να λειτουργήσουν ως ψευδοδορυφόροι μεγάλου υψομέτρου (high altitude pseudosatellites HAPS). Σύμφωνα με την DARPA απώτερος σκοπός του προγράμματος είναι τα μη επανδρωμένα συστήματα τύπου HAPS να λειτουργήσουν ως υποκατάστατα στρατιωτικών δορυφόρων, κινούμενα για διαστήματα μεγαλύτερα του ενός έτους μέσω ηλιακής-ηλεκτρικής ενέργειας, εστιάζοντας στο κομμάτι αναμετάδοσης τηλεπικοινωνιών σε αποστάσεις μεγαλύτερες του ορίζοντα.
Το UAV HALE Odysseus λειτουργεί με μπαταρίες ιόντων λιθίου και ηλιακούς συλλέκτες, έχοντας ως άνοιγμα πτέρυγας τα 75 μέτρα και μεταφέροντας φορτίο 25 κιλών. Είναι ικανό να πετάξει σε ύψη μεγαλύτερα από 65.000 πόδια, ενώ σχεδιάζεται να φτάσει μέχρι και τα 80.000ft. Μέχρι στιγμής έχει καταφέρει να πετάξει αυτόνομα για τρεις μήνες ενώ υπολογίζεται πως θα καταφέρει να ξεπεράσει το διάστημα των έξι μηνών.
Σύμφωνα με ανεπίσημες πηγές, πέραν της αναμετάδοσης τηλεπικοινωνιών, θα εστιάσει και σε λειτουργίες ISR (Intelligence, Surveillance, and Reconnaissance) όπου η μεταφορά τεχνογνωσίας θα γίνει από την αμερικανική LockheedMartin.
Κινεζικά UAV σε περιβάλλον εγγύς διαστήματος
Η γενικότερη αντίληψη της Κίνας περί ανάπτυξης μη επανδρωμένων στρατιωτικών ψευδοδορυφόρων HAPS διαφέρει μερικώς από εκείνη των ΗΠΑ και της Δύσης (αν τις θεωρήσουμε ως μία ενιαία πολιτική οντότητα). Ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες-Δύση εστιάζουν στο κομμάτι αναμετάδοσης επικοινωνιών και συλλογής πληροφοριών από υψόμετρα μεταξύ 50.000-70.000ft (πόδια), η Κίνα φαίνεται να διαμορφώνει μία εναέρια αρχιτεκτονική ΜΕΑ συστημάτων που θα δρουν σε ύψος 80.000-100.000ft.
Η ανάπτυξη τέτοιων συστημάτων γίνεται από την εταιρεία China Aerospace Science and Industry Corporation (CASIC) και σύμφωνα με συνέντευξη που έδωσε το 2016 ο υποδιευθυντή της εταιρείας, Wei Yiyin, απώτερος σκοπός είναι η δημιουργία ενός πλέγματος μη επανδρωμένων αεροχημάτων τα οποία θα πετούν πάνω από τα εχθρικά ραντάρ και τα συστήματα αεράμυνας.
Συγκεκριμένα δήλωσε πως κατασκευάζονται stealth UAV τα οποία θα δρουν σε »near space environment» (περιβάλλον εγγύς διαστήματος) μεταξύ 20.000 και 100.000 χιλιομέτρων πάνω από την επιφάνεια της γης. Είναι άξιο απορίας βέβαια πως ένα ΜΕΑ σταθερών πτερύγων θα καταφέρει να φτάσει σε υψόμετρα εγγύς διαστήματος, καθώς αεροχήματα σταθερής πτέρυγας δεν είναι ικανά να ίπτανται σε τέτοια ύψη.
Από τα μέσα Αυγούστου κυκλοφόρησε στα κινεζικά ΜΜΕ μία εικόνα ενός νέου UAV MALE/HALE της εταιρείας CASIC, το οποίο σύμφωνα με την αμυντική επιθεώρηση Jane’s ανήκει στην οικογένεια UAV ΜΑLE/HALE WJ-700. Το Jane’s αναφέρει πως οι βασικές ομοιότητες του σχεδιασμού είναι το ημικύκλιο ραχιαίο στόμιο εισόδου αέρα (A / C), το ελαφρώς πτυσσόμενο πτερύγιο (B) και η θέση του κινητήρα (D). Η China Daily σε σχετική ανάρτηση ανέφερε πως τέτοιου είδους UAV θα λειτουργούν συνεργατικά με UAV τύπου HAPS, μεταδίδοντας δεδομένα στοχοποίησης και ανιχνεύοντας κινήσεις πυραύλων σε συγκεκριμένο γεωγραφικό περιβάλλον.
Η Κίνα στις 24 Μαρτίου 2017 ανακοίνωσε πως δοκίμασε επιτυχώς την πτήση του μεγαλύτερου ηλιακού drone της στο περιβάλλον τους εγγύς διαστήματος. Έχει κατασκευαστεί με άνοιγμα φτερών 45 μέτρων με ενσωματωμένο ηλιακό συσσωρευτή, όντας ικανό να πετάξει με από ταχύτητες 150 έως 200 χιλιομέτρων ανά ώρα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το ύψος πτήσης του δεν είναι ακόμα γνωστό, όπως ούτε και ο τρόπος με τον οποίο θα λειτουργεί συνεργατικά με άλλου τύπου MEA του Κινεζικού Στρατού.
