Τις τελευταίες μέρες είδαν το φως της δημοσιότητας πληροφορίες σχετικά με την πρόθεση της Κύπρου να προμηθευτεί μια Επιλαρχία αρμάτων μάχης Leopard-2A4, προκειμένου να αντισταθμίσει την επιθετική κίνηση της Τουρκίας να ενισχύσει τις κατοχικές δυνάμεις με τουλάχιστον μια Επιλαρχία αρμάτων μάχης Leopard-2A4 και με αυτοκινούμενα πυροβόλα Firtina των 155 χιλιοστών.
Η Εθνική Φρουρά συμπεριλαμβανομένης και της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου (ΕΛΔΥΚ) περιλαμβάνει 13.000 άνδρες και γυναίκες. Τέλος, όσον αφορά τις δυνάμεις ειδικών επιχειρήσεων υπάρχει ένα Σύνταγμα Καταδρομών συν την Μονάδα Υποβρυχίων Καταστροφών της Διοίκησης Ναυτικού της Εθνικής Φρουράς. Φυσικά, η βασική ενίσχυση της Εθνικής Φρουράς είναι η μεγάλη δεξαμενή των εφέδρων αλλά και η ελληνική υποστήριξη.
Ας ελπίσουμε πως δεν θα βρεθεί ένας ακόμα πολιτικός ηγέτης να αναφερθεί στην περίφημη φράση «Η Κύπρος κείται μακράν». Από την άλλη μεριά, οι Τουρκικές Δυνάμεις Κατοχής διαθέτουν προσωπικό 41.000 ατόμων υπαγόμενοι σε ένα Σώμα Στρατού, με δύο μεραρχίες ΠΖ, 1 ΤΘ ταξιαρχία, 2 Μ/Κ ταξιαρχίες με την μια εκ των δύο να είναι της Τουρκικής Δύναμης Κύπρου και εν κατακλείδι αναφορικά με τις ειδικές επιχειρήσεις εδρεύουν τρία τάγματα Καταδρομών και ένα τμήμα Ειδικών Επιχειρήσεων.
Αδιαμφισβήτα το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της Εθνικής Φρουράς απορρέει σε αυτόν τον τομέα. Η πρόσφατη απόκτηση των 41 μεταχειρισμένων 41 T-80U/UK προσδίδει ακόμα μεγαλύτερες επιχειρησιακές ικανότητες στην Εθνική Φρουρά. Συνολικά, συγκροτείται ένα αρματικό δυναμικό της τάξης των 82 σύγχρονων αρμάτων μάχης με πυροβόλο 125 χλστ. και δυνατότητα μάχης ημέρα και νύχτα.
Η Κύπρος αγόρασε τα πρώτα Τ-80 τον Οκτώβρη του 1996 έναντι 174 εκατ. δολαρίων ενω τον Οκτώβριο του 2009 προμηθεύτηκε άλλα 41 έναντι κόστους 115 εκατ. δολαρίων. Οι παραδόσεις ολοκληρωθηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2011. Το Τ-80 διαθέτει αυτοματοποιημένο σύστημα επαναγεμίσεως βλημάτων σε δύο παρτίδες των 28 βλημάτων με ελάχιστη γέμιση τα 7,5 δευτερόλεπτα και μέγιστη τα 19,1, το πυροβόλο του δύναται να εντοπίσει στόχους σε απόσταση 5.000 μέτρων την ημέρα και 2600 μέτρα την νύχτα απόρροια του θερμικού σκοπευτικού Agava, ενω η θωράκιση του άρματος περιλαμβάνει 780 χλστ εναντίον βλημάτων APFSDS και 1320 εναντίον βλημάτων ΗΕΑΤ. Από την άλλη μεριά τα ΤΘ της Ε.Φ διαθέτουν επιπλέον 52 ΑΜΧ-30Β2 συν τα 61 Μ-48 Α5 ΜΟLF της ΕΛ.ΔΥΚ. Πρόκεται για δύο κατηγορίες αρμάτων με πυροβόλο 105 χλστ και δυνατότητα διεξαγωγής επιχειρήσεων ημέρα και νύχτα.
Από την άλλη μεριά οι Τουρκικές Δυνάμεις Κατοχής έχουν στην διάθεση τους 164 Μ-48Α5Τ2.
Συμπληρωματικά, υπάρχουν επιπλέον 184 Μ-48 Α5 εκδόσεων Τ1 και C χωρίς δυνατότητα νυχτερινών επιχειρήσεων. Από τα παραπάνω, συνάγεται το συμπέρασμα πως το αρματικό ισοζύγιο της Ε.Φ ήταν μέχρι πρότινος σε αρκετά καλό επίπεδο με συνολικά 195 άρματα μάχης με θερμικό σκοπευτικό και πυροβόλα των 120 και 105 χλστ. Το πλεονέκτημα της Τουρκίας έγκειται στην ποσοτική της υπεροχή που διαθέτει συνολικά 348 άρματα μάχης Μ-48 Α5 εκ των οποίων μόνον τα 164 με δυνατότητα νυχτερινών επιχειρήσεων και όλα με πυροβόλο 105 χλστ. Τελευταία προσθήκη τα 42 Leopard 2 A4.
Προτάσεις αναβάθμισης του αρματικού δυναμικού
Οι πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας αναφέρουν ότι η Κύπρος ενδιαφέρεται για την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία, γερμανικής εμπνεύσεως, για τη δημιουργία κοινού ευρωπαϊκού οπλοστασίου Leopard-2. Την σχετική είδηση είχαμε αναρτήσει στο «DefenceReview.gr» στις 5 Δεκεμβρίου του 2017.
Σύμφωνα με τη γερμανική αμυντική εφημερίδα « Griephan Briefe» η πρόταση ανήκει στην KMW (Krauss-Maffei Wegmann), κατασκευάστρια των αρμάτων μάχης Leopard-2, η οποία προτίθεται να αναλάβει τη δωρεάν αναβάθμιση των Leopard-2, που βρίσκονται σε υπηρεσία από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στο επίπεδο Leopard-2A7 και στη συνέχεια θα τα υπενοικιάσει στις χώρες που το επιθυμούν.
Εναλλακτικά, η χώρα ενδιαφέροντος θα μπορεί να καλύψει, με ίδιους πόρους, την αναβάθμιση και να έχει την πλήρη κυριότητα των αναβαθμισμένων αρμάτων μάχης, όπως συμβαίνει στα κοινά προγράμματα αναβάθμισης. Σε περίπτωση αδυναμίας κάλυψης του κόστους, η KMW θα αναλάβει την αναβάθμιση και στη συνέχεια η αποπληρωμή θα γίνει με τη μορφή της καταβολής ετήσιου ενοικίου.
Η πρόταση αυτή κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Άμυνας (EDA : European Defence Agency), η οποία, στις 22 Σεπτεμβρίου του 2017, εξέδωσε αίτημα για πληροφορίες (RFI), για την αναβάθμιση των Leopard-2A4 των χωρών-μελών της ΕΕ στο επίπεδο Leopard-2A7. Σε δεύτερη φάση, εάν βέβαια πετύχει το πρόγραμμα για τα Leopard-2A4, θα υπάρξουν ανάλογα προγράμματα και για τις εκδόσεις Leopard-2A5 και Leopard-2A6.
Σήμερα, σε επίπεδο ΕΕ, υπηρετούν περί τα 1.300 Leopard-2A4 (και συνολικά πάνω από 2.500 Leopard-2), εκ των οποίων 183 στην Ελλάδα (συν τα 170 Leopard-2HEL). Σύμφωνα με την KMW ένα πρόγραμμα, το οποίο θα επιφέρει ομοτυπία στο σύνολο των Leopard-2 που υπηρετούν σε χώρες-μέλη της ΕΕ, θα μειώσει σημαντικά το ετήσιο κόστος υποστήριξης και συντήρησης τους, με σημαντικό οικονομικό όφελος για τους χρήστες.
Το βέβαιο είναι ότι η Κύπρος θέλει να απαντήσει στις τουρκικές κινήσεις σε δύο επίπεδα: Στην ενίσχυση των αρμάτων μάχης και στην ενίσχυση της αντιαρματικής ικανότητας. Σε επίπεδο αρμάτων μάχης, η μία εναλλακτική που εξετάζεται είναι αυτή της προμήθειας Leopard-2A4 από την EDA. Αλλά αυτή η λύση είναι στα χαρτιά, δηλαδή δεν έχουν υπάρξει τελικές αποφάσεις. Και αν υπάρξουν ο χρόνος υλοποίησης της πρότασης της KMW είναι μεγάλος. Αρχικά πρέπει να βρεθεί η χώρα που θα διαθέσει Leopard-2A4, στη συνέχει αυτά θα πρέπει να αναβαθμιστούν στο επίπεδο Leopard-2A7 και στη συνέχεια η Κύπρος να τα νοικιάσει, να τα παραλάβει, να εκπαιδεύσει προσωπικό και να τα εντάξει επιχειρησιακά στην Εθνική Φρουρά. Όλα αυτά χρειάζονται χρόνο, τουλάχιστον 4-5 χρόνια. Συνεπώς δεν είναι η άμεση λύση που αναζητά η Κύπρος.
Η δεύτερη εναλλακτική είναι η προμήθεια μεταχειρισμένων Leopard-2A4. Αλλά οι περισσότερες χώρες που διατηρούν στο οπλοστάσιο τους Leopard-2A4 τα χρειάζονται και δεν τους περισσεύουν, μεταξύ των οποίων και Ελλάδα, διότι ακούστηκε και η πληροφορία ότι η Ελλάδα θα διαθέσει μια Επιλαρχία Leopard-2A4 στην Κύπρο, κάτι που δεν ευσταθεί μιας και τα 353 ελληνικά Leopard-2HEL/2A4 είναι εντεταγμένα σε σχηματισμούς πρώτης γραμμής και είναι απολύτως απαραίτητα για την άμυνα της Θράκης. Πιθανή απώλεια μιας Επιλαρχίας Leopard-2A4 θα λειτουργούσε αρνητικά, ως προς την ισορροπία δυνάμεων στο μέτωπο της Θράκης. Με άλλα λόγια η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να αφαιρέσει μια Επιλαρχία Leopard-2A4 από το δυναμολόγιο της.
Όπως έχουν γράψει στο παρελθόν μόνο η Ισπανία και η Φιλανδία διαθέτουν 108 και 93 Leopard-2A4 σε αποθήκευση και είναι πρόθυμες να τα πουλήσουν. Συγκεκριμένα, από τα 108 ισπανικά Leopard-2A4, τα 54 βρίσκονται σε καθεστώς αποθήκευσης, ενώ τα υπόλοιπα 54 αναμένεται να τεθούν σε αποθήκευση σύντομα, καθώς ο Ισπανικός Στρατός έχει αποφασίσει να στηριχτεί αποκλειστικά στη χρήση των 219 Leopard-2E (έκδοση του Leopard-2A6), που απέκτησε νέα, σε αντίθεση με τα Leopard-2A4 που απέκτησε μεταχειρισμένα από τη Γερμανία.
Το 2013 η Ισπανία διέθεσε προς πώληση τα 108 Leopard-2A4 που διαθέτει στο Περού, αλλά το Σεπτέμβριο του ίδιου έτους η Λατινοαμερικανική χώρα τα απέρριψε με την αιτιολογία ότι η συντήρηση τους ήταν ακριβή για τα οικονομικά της δεδομένα. Έτσι τα 108 ισπανικά Leopard-2A4 παραμένουν διαθέσιμα.
Το 2003 η Φιλανδία προμηθεύτηκε 124 μεταχειρισμένα Leopard-2A4 από τη Γερμανία, εκ των οποίων 12 μετατράπηκαν σε γεφυροφόρα και 12 χρησιμοποιήθηκαν ως πηγή άντλησης ανταλλακτικών. Τον Ιανουάριο του 2014 αποφασίστηκε η προμήθεια, έναντι του ποσού των € 200 εκατομμυρίων, 100 μεταχειρισμένων ολλανδικών Leopard-2A6 προς αντικατάσταση των ισάριθμων Leopard-2A4, εκ των οποίων επτά έχουν μετατραπεί σε συστήματα εγγύς αντιαεροπορικής άμυνας (Marksman), ενώ τα υπόλοιπα 93 βρίσκονται σε καθεστώς αποθήκευσης και προς πώληση.
Συνεπώς εάν η Κύπρος επιθυμεί την προμήθεια μεταχειρισμένων Leopard-2A4 οι μόνες χώρες που θα μπορούσαν να ανταποκριθούν θετικά στο κυπριακό αίτημα είναι η Ισπανία και η Φιλανδία.
Μια άλλη εναλλακτική που εξετάζει η Εθνική Φρουρά είναι ο εκσυγχρονισμός των 82 εν υπηρεσία, ρωσικής προέλευσης, αρμάτων μάχης T-80U/UK, τα οποία αποκτήθηκαν σε δύο διαδοχικές παραγγελίες, μία το 1996 και μία το 2009. Το 1996 η Κύπρος προμηθεύτηκε 41 T-80U/UK, έναντι $ 174 εκατομμυρίων, τα οποία παρέλαβε το 1996 και το 1997, ενώ το 2009 προμηθεύτηκε άλλα 41 T-80U/UK, έναντι € 115 εκατομμυρίων, τα οποία παρέλαβε το πρώτο εξάμηνο του 2011.
Τα κυπριακά T-80U/UK ενσωματώνουν τεχνολογίες της δεκαετίας του 1990 και χρειάζονται αναβάθμισης. Ευκαιρία για την Κύπρο, υπό την πίεση βέβαια της τουρκικής επιθετικότητας, να αναβαθμίσει ένα αξιόλογο άρμα μάχης και να το καταστήσει ανώτερο του Leopard-2A4. Στην περίπτωση της αναβάθμισης των T-80U/UK οι εναλλακτικές της Κύπρου είναι η ρωσική πρόταση T-80BVM και η ουκρανική T-84 Oplot-M.
Το T-80BVM αποτελεί αναβάθμιση του T-80BV και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 2017, ως ένα πακέτο ριζικής αναβάθμισης των 4.500 περίπου T-80 που διατηρεί σε υπηρεσία η Ρωσία, τα περισσότερα σε αποθήκευση, λόγω του αυξημένου επιχειρησιακού κόστος, το οποίο επιβαρύνει η παλαιότητα τους. Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες η Ρωσία ήδη αναβαθμίζει έναν μικρό αριθμό T-80 στο επίπεδο T-80BVM.
Το αναβαθμισμένο T-80BVM διαθέτει καλύτερη θωράκιση, καθώς ενσωματώνει τη θωράκιση Relikt τύπου ERA, ίδια με τη θωράκιση που χρησιμοποιούν τα αναβαθμισμένα T-90M και T-90MS. Η θωράκιση Relikt προστατεύει το άρμα από αντιαρματικά βλήματα με δύο πολεμικές κεφαλές σε κάθετη διάταξη (tandem), ενώ μειώνει το βαθμό διάτρησης από βλήματα APFSDS κατά 50%. Πλευρικά, το άρμα έχει ενισχυθεί με ελαστικές ποδιές, επί των οποίων έχουν τοποθετηθεί πλάκες θωράκισης. Το πίσω μέρος του οχήματος και του πύργου έχουν ενισχυθεί με προστατευτικό πλέγμα. Την προστασία του T-80BVM συμπληρώνει ένα παθητικό σύστημα αυτοπροστασίας.
Το T-80BVM ενσωματώνει το βελτιωμένο πυροβόλο 2A46M των 125 χιλιοστών με μέγιστο βεληνεκές τα 2-3 χιλιόμετρα, με τη χρήση βλημάτων APFSDS, την ημέρα ή 2-2,6 χιλιόμετρα για βολές τη νύχτα. Σε βολή στα 2 χιλιόμετρα η διατρητική ικανότητα του T-80BVM είναι της τάξεως των 590-630 χιλιοστών. Σημαντικό είναι και το γεγονός ότι το πυροβόλο μπορεί να εκτοξεύσει και τα κατευθυνόμενα αντιαρματικά βλήματα 9M119M Refleks (AT-11 Sniper-B), μέγιστου βεληνεκούς 5 χιλιομέτρων. Το T-80BVM ενσωματώνει αυτόματο σύστημα γέμισης και αναχορηγία 45 βλημάτων. Ο οπλισμός του άρματος περιλαμβάνει και δύο πολυβόλα, ένα συζυγές των 7,62 χιλιοστών και ένα των 12,7 χιλιοστών.
Άλλες βελτιώσεις αφορούν στην υιοθέτηση νεότερου και ικανότερου Συστήματος Ελέγχου Πυρός, του 45Μ, ενώ ο κινητήρας έχει παραμείνει ο ίδιος, δηλαδή ο GTD-1250TF μέγιστης ισχύος 1.250 ίππων, ενώ για μικρά χρονικά διαστήματα η μέγιστη ισχύς μπορεί να αυξηθεί στους 1.400 ίππους. Τα σκοπευτικά του άρματος έχουν βελτιωθεί με την εγκατάσταση του συστήματος σκοπευτικών 9K119, όπως επίσης έχει βελτιωθεί και το σύστημα επικοινωνιών.
Η ουκρανική επιλογή είναι το πακέτο αναβάθμισης T-84 Oplot-M, το οποίο αποτελεί εξέλιξη του πακέτου αναβάθμισης T-84 Oplot. Το T-84 Oplot-M είναι εφοδιασμένο με το κύριο πυροβόλο KBA-3 των 125 χιλιοστών, το συζυγές KT-7.62 των 7,62 χιλιοστών και το KT-12.7 των 12,7 χιλιοστών. Το κύριο πυροβόλο ενσωματώνει αυτόματο σύστημα γέμισης, ενώ μπορεί να εκτοξεύσει και κατευθυνόμενα αντιαρματικά βλήματα μέγιστου βεληνεκούς. Εσωτερικά το άρμα έχει απόθεμα 46 βλημάτων, 1.250 φυσιγγίων των 7,62 χιλιοστών και 450 φυσιγγίων των 12,7 χιλιοστών.
Το νέο Σύστημα Ελέγχου Πυρός αποτελείται από σκοπευτικό ημέρας για τον πυροβολητή, το πανοραμικό περισκόπιο PNK-6 για τον αρχηγό, το θερμικό σκοπευτικό PTT-2, αντιαεροπορικό σκοπευτικό και σύστημα ελέγχου πυρός για το αντιαεροπορικό πυροβόλο των 12,7 χιλιοστών. Το μέγιστο βεληνεκές εντοπισμού του θερμικού σκοπευτικού PTT-2 είναι 8 χιλιόμετρα. Το άρμα ενσωματώνει και το νέο βαλλιστικό υπολογιστή LIO-V.
Η προστασία του άρματος έχει ενισχυθεί σημαντικά και περιλαμβάνει επιπλέον θωράκιση Duplet τύπου ERA και το ενεργητικό σύστημα αυτοπροστασίας Zaslon. Προστατευτικές ποδιές με θωράκιση έχουν τοποθετηθεί και πλευρικά του άρματος. Επίσης ενσωματώνει και το οπτοηλεκτρονικό σύστημα αντιμέτρων Varta η χρήση του οποίου διαταράσσει και παρεμβάλει τα συστήματα καθοδήγησης των κατευθυνόμενων αντιαρματικών βλημάτων με τη χρήση δεσμών λέιζερ. Το T-84 Oplot-M ενσωματώνει τον κινητήρα 6TD-2E6 μέγιστης ισχύος 1.200 ίππων. Εναλλακτικά μπορεί να εφοδιαστεί και με τον κινητήρα 6TD-3 μέγιστης ισχύος 1.500 ίππων.
Και οι δύο περιπτώσεις, τόσο η ρωσική, όσο και η ουκρανική, είναι αξιόλογες και αναβαθμίζουν το T-80 σημαντικά και σίγουρα σε καλύτερο επίπεδο από το Leopard-2A4, που αποτελεί τη νέα απειλή για την Εθνική Φρουρά.
Μια άλλη εναλλακτική λύση, η οποία αποτελεί δική μας σκέψη, είναι αυτή της διερεύνησης της πιθανότητας προμήθειας μεταχειρισμένων Merkava Mk.3 από το Ισραήλ. Επιλέξαμε το Merkava Mk.3 διότι στις εκδόσεις Mk.1 και Mk.2 το ισραηλινό άρμα μάχης ενσωματώνει πυροβόλο των 105 χιλιοστών, άρα δεν θα έκανε τη διαφορά. Από την άλλη η έκδοση Mk.4 πρόσφατα εντάχθηκε στο ισραηλινό οπλοστάσιο και δεν υπάρχει περίπτωση διάθεσης του, διότι είναι απολύτως αναγκαίο για το Ισραήλ. Μόνο καινούργια μπορεί να πάρει η Κύπρος, αλλά το κόστος είναι ανασταλτικός παράγοντας.
Όχι ότι είναι βέβαιο ότι το Ισραήλ είναι διατεθειμένο να αποδεσμεύσει άρματα Merkava Mk.3, αλλά μια διερευνητική επαφή δεν θα έκανε κακό. Άλλωστε οι σχέσεις Ισραήλ και Κύπρου είναι εξαιρετικές. Επιπλέον, το Ισραήλ διατηρεί σε υπηρεσία 730 περίπου Merkava Mk.3 και η πιθανότητα πώλησης 41 ή 82 τέτοιων αρμάτων στην Κύπρο δεν θα είχε αντίκτυπο στην αμυντική ισχύ του Ισραήλ, αφού μιλάμε για μικρή ποσότητα, σε σχέση με τη διαθέσιμη.
Νέα αντιαρματικά όπλα
Τα αντιαρματικά όπλα αποτελούν δομικό στοιχείο κάθε στρατιωτικού σχεδιασμού, τόσο σε επίπεδο αμυντικών όσο και σε επίπεδο επιθετικών επιχειρήσεων. Και τούτο διότι το μεγάλο βεληνεκές που διαθέτουν, σε συνάρτηση με την ικανότητα τους να διαπερνούν τις σύγχρονες θωρακίσεις, τα καθιστούν μια αποτελεσματική και οικονομική λύση.
Η σωστή χρησιμοποίηση των αντιαρματικών όπλων προϋποθέτει την απόλυτη εκμετάλλευση των σημείων στήριξής τους. Με άλλα λόγια, η εκτέλεση εύστοχων και αποτελεσματικών πυρών απαιτεί τη σωστή τοποθέτηση, την κίνηση και τη χρήση τους. Η βασική αρχή στην τοποθέτηση των αντιαρματικών όπλων είναι η ενέδρα. Θα πρέπει να τοποθετηθούν έτσι ώστε να μπορούν να βάλουν από κρυμμένη και αν είναι δυνατό από προστατευμένη θέση. Θα πρέπει επίσης να έχουν το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού και της εμπλοκής με τον εχθρό από πίσω και πλάγια. Η κάλυψη, απόκρυψη, ο αιφνιδιασμός, τα κριτήρια εμπλοκής και οι βολές στα πλάγια των εχθρικών δυνάμεων είναι οι βασικές αρχές κατά τη διαδικασία της τοποθέτηση τους. Άλλα κριτήρια είναι η διασπορά, η αμοιβαία υποστήριξη και η εκμετάλλευση του μεγάλου βεληνεκούς τους.
Στα όρια της κύριας αμυντικής τοποθεσίας ο εκάστοτε διοικητής οργανώνει τις δυνάμεις του ανάλογα με την τακτική κατάσταση, Συνήθως, τα αντιαρματικά όπλα αναπτύσσονται μαζικά, αλλά μπορεί και να προβεί και σε απόσπαση ορισμένων στοιχείων για να ενδυναμώσει την αντιαρματική άμυνα σε ένα συγκεκριμένο σημείο του μετώπου. Εναλλακτικά, ισχυρές αντιαρματικές δυνάμεις μπορεί να τοποθετηθούν για την κάλυψη προσβάσεων, που διαθέτουν πεδία μεγάλου βεληνεκούς. Σε περιοχές όπου τα πεδία βολής είναι μικρότερα και περιορισμένα, η αντιαρματική άμυνα βασίζεται στα άρματα μάχης, λόγω της μεγαλύτερης ευελιξίας που διαθέτουν σε σχέση με τα αντιαρματικά όπλα.
Για τη συγκέντρωση πυρών σε συγκεκριμένη περιοχή, οι αντιαρματικές δυνάμεις τοποθετούνται σε βάθος ή πλευρικά σε σχέση με το μέτωπο. Για την επίτευξη βάθους, οι αντιαρματικές δυνάμεις τοποθετούνται σ’ όλο το βάθος του αμυντικού τομέα, έτσι ώστε να είναι σε θέση να μετακινούνται από τις μπροστινές γραμμές προς εναλλακτικές ή συμπληρωματικές θέσεις, να συγκεντρώνουν τα πυρά τους και να διατηρήσουν το βεληνεκές ασφάλειας τους. Η επιδέξια ενσωμάτωση, στο αμυντικό δίκτυο, αντιαρματικών πυρών και κωλυμάτων, εμποδίζει τον εχθρό να βάλλει με ευκολία κατά φίλιων αντιαρματικών συστημάτων. Έτσι οι φίλιες δυνάμεις επιβραδύνουν το ρυθμό κίνησης τους.
Με άλλα λόγια αυξάνεται ο χρόνος εμπλοκής των αντιαρματικών βλημάτων και συνεπώς αυξάνεται και η πιθανότητα καταστροφής ενός εχθρικού στόχου. Ανεξάρτητα από το εάν τα αντιαρματικά όπλα επιχειρούν μόνα τους η σε συνεργασία με τις δυνάμεις ελιγμού (άρματα μάχης ή τεθωρακισμένα οχήματα), τοποθετούνται χωριστά και πάντα επιλέγουν πολλαπλές θέσεις πυρός, έτσι ώστε να καλύψουν βασικούς και δευτερεύοντες τομείς πυρός. Σε κάθε περίπτωση, οι αντιαρματικές δυνάμεις μπορούν να βάλλουν κατά δύο ή περισσότερους στόχους πριν αλλάξουν θέση βολής. Όταν η απόσταση από τον στόχο είναι μικρότερη του βεληνεκούς ασφαλείας, τότε τα αντιαρματικά όπλα μετακινούνται κατάλληλα έτσι ώστε να επανακτήσουν το απαιτούμενο βεληνεκές ασφάλειας. Διαφορετικά, θα πρέπει να αλλάζουν θέση μετά από κάθε εμπλοκή.
Ένα σύστημα με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον τόσο για την Εθνική Φρουρά όσο και για τον Ε.Σ είναι ο αντιαρματικός εκτοξευτής νέας γενιάς Kornet-D. Οι δύο εκτοξευτές 9M133M Kornet-EM φέρονται επί οχήματος GAZ-562 με συνολικό απόθεμα οκτώ αντιαρματικών πυραύλων με μέγιστο βεληνεκές τα 8000 μέτρα διαθέτοντας αντιαρματική κεφαλή ενώ μπορεί να βληθεί έως και τα 10000 μέτρα με τη προσθήκη θερμοβαρικής κεφαλής. Η φιλοσοφία καθοδήγησης του πυραύλου Kornet-D προς τον στόχο είναι fire and forget.
Έχοντας κατά νου τις πρόσφατες συγκρούσεις στη Συρία και την ευρεία χρήση αντιαρματικών όπλων εύκολα καθίσταται σαφές πως τα αντιαρματικά όπλα παραμένουν μια μόνιμη και θανάσιμη απειλή για τα σύγχρονα άρματα μάχης. Ειδικότερα η ύπαρξη μιας πολυεπίπεδης και πολυστρωματικής αντιαρματικής άμυνας μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά θανάσιμη απειλή για τα τουρκικά Leo 2A4.
Ένα άλλο οπλικό σύστημα που μας κέντρισε το ενδιαφέρον και τη προσοχή είναι το Ρωσικό όχημα υποστήριξης BMPT Terminator. To BMPT Terminator φέρει 4 αντιαρματιακούς πυραύλους 9M120 Ataka (μπορούν να μπουν και Kornet), δύο πυροβόλα 2Α42 των 30 χλστ, δύο εκτοξευτές χειροβομβίδων AG-17D και πολυβόλο 7,62 PKTM. Το όχημα βασίζεται σε σκάφος άρματος μάχης Τ-72. Η τελευταία έκδοση του Terminator και η πλέον σύγχρονη βασίζεται σε σκάφος Τ-90. Το ρωσικό θηρίο φέρει όπως προαναφέραμε τέσσερις αντιαρματικούς πυραύλους 9M120 Ataka. Η πλέον σύγχρονη έκδοση είναι 9M120D εκεί όπου το βεληνεκές του πυραύλου φτάνει τα 10.000 μέτρα. Παράλληλα το BMPT Terminator εκτός από αξιόπιστη λύση στην αντιαρματική άμυνα μπορεί με τα λοιπά του όπλα να προσφέρει αντιαεροπορική κάλυψη έναντι ελικοπτέρων και να λειτουργήσει από κοινού στα τακτικά συγκροτήματα αρμάτων μάχης T-80 και BMP-3 της Εθνικής Φρουράς με πολλαπλά επιχειρησιακά οφέλη.
BMPT Terminator…
Συνεχίζοντας ένα πρόσθετο οπλικό σύστημα για την Εθνική Φρουρά είναι το Σερβικό ALAS. Οι εκδόσεις του συστήματος είναι η ALAS-A, η ALAS-B και η ALAS-C. Στη πρώτη έκδοση το σύστημα επιτυγχάνει βεληνεκές 25 χιλιόμετρα, στη δεύτερη 60 χιλιόμετρα ενώ η τρίτη είναι έκδοση παράκτιας άμυνας. Βέβαια στα 25 χιλιόμετρα το πρόβλημα είναι η στοχοποίηση και η κατάδειξη του στόχου. Αυτό είναι κάτι που αναιρείται είτε από την ύπαρξη προωθημένων ομάδων ειδικών δυνάμεων ή με τη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Η καθοδήγηση του πυραύλου προς τον στόχο γίνεται μέσω οπτικής ίνας με τη δυνατότητα διαρκούς αλλαγής της πορείας του πυραύλου προς τον στόχο ώστε να επιτυγχάνεται η μέγιστη ακρίβεια.
Φυσικά ιδιαίτερη μνεία έχουμε κάνει στα Ισραηλινά καρφιά που και αυτά θα αποτελούσαν μια άλλη επιλογή:
Εναέρια μέσα
Για το τέλος αφήσαμε μια πιο φουτουριστική επιλογή που είναι ο εκσυγχρονισμός των Κυπριακών ΜΙ-35 P και η προσθήκη αντιαρματικών όπλων στα AW 139 της Εθνικής Φρουράς.
Πρόσφατα αναπτύχθηκε η βασική κοινή αναβαθμισμένη διαμόρφωση Mi-35P, η οποία είναι μια οικονομικότερη έκδοση του πακέτου αναβάθμισης Mi-35M. Στη νέα έκδοση το ελικόπτερο ενσωματώνει το σύστημα OPS-24N-1L με σύστημα θερμικής απεικόνισης 3ης γενιάς, κάμερα ημέρας και αποστασιόμετρο λέιζερ. Το πιλοτήριο ενσωματώνει το ολοκληρωμένο σύστημα πλοήγησης KNEI-24E-1 με οθόνες απεικόνισης πολλαπλών λειτουργιών, το ψηφιακό σύστημα πτήσεως PKV-8-35 και το προηγμένο σκοπευτικό σύστημα PrVK-24-2, το οποίο υποστηρίζει τη χρήση των κατευθυνόμενων αντιαρματικών βλημάτων 9M127-1 Ataka-VM.
Τα Κυπριακά AW 139 θα μπορούσαν να αποκτήσουν πτερυγικούς φορείς ανάρτησης όπλων όπως αντιαρματικούς πυραύλους Brimstone και καλάθους ρουκετών. Σχετικές εκδόσεις έχουν παρουσιαστεί από την Ιταλική Leonardo.
Θεωρούμε πως τα παραπάνω δεν αποτελούν ιδιαίτερα ακριβές επιλογές για την Εθνική Φρουρά. Αντίθετα είναι λύσεις με σχετικό φθηνό κόστος και καλό επιχειρησιακό αποτέλεσμα έχοντας μια πολύ ικανοποιητική αναλογία κόστους/ οφέλους.
Στόχος μας ήταν να παρουσιάσουμε ορισμένες λύσεις και επιλογές. Φυσικά υπάρχουν και άλλα οπλικά συστήματα με μεγάλο ενδιαφέρον για τη Κύπρο όπως παράκτιες συστοιχίες.
Συνοψίζοντας οι επιλογές που ξεχωρίσαμε είναι οι εξής:
1. Εκσυγχρονισμός των Τ-80
2. Απόκτηση μεταχειρισμένων αρμάτων
3. Αντιαρματικά όπλα – Πυραυλικά συστήματα
4. Οχήματα υποστήριξης
5. Εκσυγχρονισμός των ελικοπτέρων
Η κυπριακή κυβέρνηση δεν έχει δικαιολογίες ως προς την εύρεση χρημάτων. Οι τελευταίες εξελίξεις με την ενίσχυση των τουρκικών δυνάμεων κατοχής δεν αφήνουν περιθώρια για περαιτέρω αδράνεια.
Αν η Τουρκία θελήσει να κλιμακώσει περαιτέρω θα το κάνει όπως φαίνεται στη Κύπρο καθότι η γεωγραφία από τακτικής και στρατηγικής άποψης την ευνοεί χωρίς να αποκλείονται και άλλες κύριες ή δευτερεύουσες ενέργειες στη περιοχή ευθύνης της ΑΣΔΕΝ ή του Δ Σώματος. Λύσεις δεν είναι να μεταφερθούν ελληνικά άρματα στη Κύπρο καθώς κάτι τέτοιο θα αποδυνάμωνε την άμυνα του Δ ΣΣ. Εκτίμηση μας είναι πως υπάρχουν λύσεις που μπορούν να ενισχύσουν αποφασιστικά την Εθνική Φρουρά και να αποτελέσουν ποιοτική διαφοροποίηση με τη δυνητική απειλή. Το θέμα είναι υπάρχει πολιτική βούληση και πυγμή για τέτοιες κινήσεις;
