Το ζήτημα της απόκτησης των νέων φρεγατών για το Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ) μας έχει απασχολήσει πολλάκις. Είναι γεγονός πως το ΠΝ καλείται να αντικαταστήσει συνολικώς 9 κύριες μονάδες κρούσης της Διοίκησης Φρεγατών σε άμεσο χρόνο. Οι συζητήσεις για την προμήθεια μόλις δύο γαλλικών ψηφιακών φρεγατών Belharra μολονότι έχουν προχωρήσει σε μεγάλο βαθμό εντούτοις ο αριθμός των μόλις δύο πλοίων είναι ανεπαρκής. Η ελληνική πλευρά δεν έχει καταφέρει να σχεδιάσει ένα πλήρες ναυπηγικό πλάνο που αφενός θα περιλαμβάνει την αντικατάσταση των 9 φρεγατών και αφετέρου θα συνδυάζει οικονομικές διευκολύνσεις και ασφαλώς το ζήτημα της εύρεσης ενός στρατηγικού επενδυτή όπως η Naval Group για τα Ναυπηγεία.
Εκτίμηση μας είναι πως ο αριθμός των μόλις δύο πλοίων είναι ανεπαρκής και ως εκ τούτων ανεβάζει το κόστος στα 2,5 δις ευρώ μαζί με το πλήρες πακέτο όπλων, υποστήριξης, εκπαίδευσης και υποδομών ενώ δεν διασφαλίζει οικονομίες κλίμακας και ναυπήγηση των πλοίων στην Ελλάδα.
Πως θα έπρεπε να διαπραγματευτούμε – Ένα προτεινόμενο πλάνο
Δεδομένου πως οι ανάγκες του ΠΝ είναι για την αντικατάσταση 9 φρεγατών, τον άμεσο εκσυγχρονισμό των 4 φρεγατών ΜΕΚΟ 200ΗΝ, των νέων τορπιλών καθώς και ναυπήγησης νέων υποβρυχίων η ελληνική πλευρά θα έπρεπε να διαπραγματευτεί με τη γαλλική ένα πλήρες πακέτο εντάσσοντας όλα τα παραπάνω ή μέρος αυτών σε μια συνολική διαπραγμάτευση που θα περιλάμβανε ευρεία διαπραγμάτευση πρωτίστως σε πολιτικό επίπεδο εξασφαλίζοντας οικονομικές διευκολύνσεις όπως η μακροπρόθεσμη αποπληρωμή και ναυπήγηση στην Ελλάδα σε συνεργασία με πλειάδα ελληνικών αμυντικών βιομηχανιών έχοντας μεγάλο εθνικό οικονομικό όφελος και φυσικά εγχώρια προστιθέμενη αξία ενώ απαραίτητη θα ήταν η μεταφορά τεχνογνωσίας στην ελληνική βιομηχανία.
Μια πρώτη προσέγγιση
Θεωρούμε πως ιδανική λύση θα ήταν η διαπραγμάτευση για 4 φρεγάτες Belharra καθώς και η ναυπήγηση επιπλέον 4 κορβετών Gowind ώστε να αντικατασταθούν οι 9 φρεγάτες κλάσης «ΕΛΛΗ» τύπου «S». Ένα τέτοιο πλάνο θα εξασφάλιζε πολύ καλύτερες τιμές και φυσικά θα ικανοποιούσε επακριβώς τις απαιτήσεις σε τεχνικό επίπεδο του ΠΝ με όλες τις ενδεδειγμένες τεχνικές τροποποιήσεις στα πλοία. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε την επιλογή του Ναυτικού των ΗΑΕ ως παράδειγμα μιας επιλογής ενώ άλλη επιλογή θα ήταν μια Gowind ακόμα πιο βαριά εξοπλισμένη με ισχυρότερο ραντάρ (NS-100 ή NS-200) και Aster 30.
Μια άλλη επιλογή συνολικής διαπραγμάτευσης αλλά με μεγάλο οικονομικό κόστος (πολύ μεγαλύτερο των κορβετών θα ήταν η επιλογή των Fremm HN ελληνικής διαμόρφωσης με ραντάρ SEA FIRE και μεγάλο αριθμό βλημάτων ASTER 30 την ιδανική επιλογή για την Ανατολική Μεσόγειο. Το ΠΝ θα μπορούσε να διαπραγματευτεί στη βάση των 4 φρεγατών Fremm HN και των 4 Belharra.
Θεωρούμε όμως πως κάτι τέτοιο θα είχε μεγάλο τίμημα και ρεαλιστικότερη επιλογή θα αποτελούσε η επιλογή των 4 Belharra και 4 Gowind.
Μια δεύτερη προσέγγιση
Ένα άλλο πλάνο όχι απαραίτητα συνδυαστικά με το προαναφερθέν θα ήταν η διαπραγμάτευση εκτός από μονάδες κρούσης επιφανείας, να συζητηθεί και η επιλογή των κορυφαίων υποβρυχίων Scorpene. To ΠΝ καλείται άμεσα να αντικαταστήσει τα γερασμένα 6 υποβρύχια τύπου 209. Επομένως, κάλλιστα θα μπορούσε να τεθεί και αυτό στην εξίσωση. Η ναυπήγηση 4 Scorpene θα ήταν μεγάλη ανάσα για το ΠΝ και φυσικά θα έδινε το ποιοτικό προβάδισμα στο ΠΝ έναντι της απειλής. Η προμήθεια ασφαλώς θα έπρεπε να ταυτιστεί με γαλλικά στρατηγικά όπλα Scalp Naval γεγονός που θα έδινε στις Belharra το προνόμιο να φέρουν αποκλειστικά και μόνον αντιαεροπορικά όπλα.
Το ΠΝ θα επέλεγε 4 φρεγάτες Belharra με 32 βλήματα Aster 30 και φυσικά το καλύτερο ραντάρ το Sea Fire με δυνατότητα να εμπλέκει ταυτοχρόνως 16 στόχους όταν σήμερα τα πλοία εμπλέκουν με τα βλήματα τους μόλις 2 εναέριες απειλές.
Όλα τα παραπάνω αποτελούν εκτιμήσεις μας έπειτα από συζητήσεις τόσο με τη γαλλική όσο και την ελληνική πλευρά. Έχοντας ως γνώμονα πως το ΠΝ καλείται να αντικαταστήσει πολλά πλοία η λύση της επιλογής μόλις δύο φρεγατών Belharra είναι λάθος. Όχι γιατί η Belharra είναι ακατάλληλη επιλογή. Κάθε άλλο. Είναι μια κορυφαία σχεδίαση. Αλλά γιατί δεν εξασφαλίζει:
1. Οικονομικές διευκολύνσεις.
2. Ναυπήγηση στην Ελλάδα
3. Μεταφορά τεχνογνωσίας
4. Εξαγορά ναυπηγείων και εύρεση στρατηγικού επενδυτή
5. Οικονομίες κλίμακας
6. Ευρεία γαλλική χρηματοδότηση με τη συμμετοχή γαλλικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
7. Εξασφάλιση ενός ναυπηγικού προγράμματος με στόχο να αποδοθούν τουλάχιστον 8 νέα πλοία σε βάθος δεκαετίας αντικαθιστώντας το σύνολο των φρεγατών κλάσης ΕΛΛΗ.
8. Πολλαπλά αντισταθμιστικά οφέλη όπως συμβολικό κόστος στο πρόγραμμα απόκτησης βαρέων τορπιλών και του εκσυγχρονισμού των ΜΕΚΟ 200 ΗΝ.
9. Μεγάλη εμπλοκή πλειάδας ελληνικών εταιρειών της αμυντικής βιομηχανίας.
10. Ομοιοτυπία αισθητήρων, ηλεκτρονικών, οπλικών συστημάτων και λοιπών μηχανικών μερών.
11. Την εξασφάλιση άμεσης λύσης με αποδέσμευση μονάδων επιφανείας από το Γαλλικό Ναυτικό και τη μίσθωση του στο ΠΝ.
12. Αντισταθμιστικά ωφελήματα όπως τη παραχώρηση μεταχειρισμένου υλικού.
Ανακεφαλαιώνοντας, απαιτείται μια συνολική διαπραγμάτευση από τη πολιτική ηγεσία στη βάση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος για την αντικατάσταση του συνόλου των κύριων μονάδων κρούσης του ΠΝ. Είναι λογικό όταν το ΠΝ διαπραγματεύεται για μόλις δύο πλοία ένας εντελώς ανεπαρκής αριθμός οι τιμές να είναι υψηλές. Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να συνδέσει το ζήτημα της ανανέωση του Στόλου του ΠΝ με το μέλλον της ναυπηγικής βιομηχανίας της χώρας μας καθώς και το σκέλος της χρηματοδότησης.
Φυσικά η γαλλική πλευρά είναι λογικό όταν διαπραγματεύεται για περισσότερα πλοία να είναι πιο ευέλικτη στις τεχνικές απαιτήσεις του ΠΝ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα όπλα εγγύς άμυνας των πλοίων κατηγορίας CIWS. Ασφαλώς και οι φρεγάτες Belharra πρέπει να φέρουν όπλο εγγύς άμυνας όπως το RΑΜ. Είναι επίσης δεδομένο, πως η γαλλική πλευρά αυξάνει το κόστος της ολοκλήρωσης του συστήματος λόγω του ότι είναι αμερικανικό οπλικό σύστημα ενώ στο ενδεχόμενο των περισσότερων πλοίων θα ήταν πολύ πιο ευκίνητη και ευέλικτη. Το ίδιο θα μπορούσε να γίνει με την προσθήκη των βλημάτων CAMM στα πλοία άλλη μια ιδανική προσθήκη.
Χρειάζεται συνολική διαπραγμάτευση στη βάση των ελληνικών αναγκών τόσο σε τεχνικό όσο και σε οικονομικό και βιομηχανικό επίπεδο. Οι φρεγάτες Belharra με 32 βλήματα Aster 30, ένα πανίσχυρο ραντάρ, ένα άριστο πλέγμα συστημάτων ανθυποβρυχιακού πολέμου, την εγκατάσταση ενός ικανού CIWS, τη σουίτα ηλεκτρονικού πολέμου, τις δυνατότητες πολέμου επιφανείας και όλα τα ηλεκτρονικά και αισθητήρες των πλοίων είναι άλμα στο μέλλον. Είναι ποιοτική αναβάθμιση κατά πολύ ανώτερη κάθε απειλής του τουρκικού ναυτικού. Επιπροσθέτως, αυτό που θέλουμε να τονίσουμε είναι πως το ΠΝ μεσοπρόθεσμα θα μπορούσε να επιλέξει και μια νέα Belharra ακόμα πιο βαριά φορτωμένη και εξοπλισμένη στα μέτρα του ΠΝ και της Ανατολικής Μεσογείου και φυσικά πιο μεγάλου εκτοπίσματος. Όμως κάτι τέτοιο απαιτεί να πειστεί η γαλλική πλευρά πως η Ελλάδα βλέπει το πρόγραμμα των Belharra σοβαρά.
Το ζήτημα είναι να υπάρχει η πολιτική βούληση για ενίσχυση του ΠΝ και δημιουργία ενός ισχυρού Στόλου με σύγχρονα πλοία. Η Αίγυπτος πρόσφατα μας έδειξε τον δρόμο. Το μόνον που χρειάζεται είναι πυγμή και διάθεση για διαπραγμάτευση στη βάση ενός συνολικού ναυπηγικού πλάνου.
