To Σύστημα Αεροπορικού Ελέγχου (ΣΑΕ) και η προοπτική αναβάθμισης του μας έχει απασχολήσει πολλάκις. Ο πλέον κρίσιμος πολλαπλασιαστής ισχύος είναι τα Erieye EMB-145H AEW&C της 380 Μοίρας «ΟΥΡΑΝΟΣ» που επιχειρούν από την αεροπορική βάση της Ελευσίνας. Τα ελληνικά Erieye είναι υπέρ πολύτιμες αεροπορικές πλατφόρμες στην υπηρεσία της ΠΑ και δικαίως ανήκουν στη κατηγορία των στρατηγικών συστημάτων.
Στη πρόσφατη ελληνοτουρκική κρίση τα Erieye της 380 Μοίρας επιχειρούσαν δίνοντας εικόνα στόχων αέρος και επιφανείας στο ΓΕΕΘΑ συνθέτοντας επακριβώς την τακτική κατάσταση θαλάσσης και αέρος. Η πολιτική ηγεσία και οι φυσικές ηγεσίες (διαχρονικά και διακομματικά) της ΠΑ αδιαφόρησαν επιδεικτικά για τα Erieye και αποτέλεσμα της αδιαφορίας ήταν η μη υπογραφή σύμβασης τεχνικής υποστήριξης. Εξ όσων γνωρίζουμε το ΓΕΑ πλέον εργάζεται στη κατεύθυνση αυτή.
Τα Erieye έχουν επιδείξει υψηλή αξιοπιστία και μεγάλες επιχειρησιακές δυνατότητες αποδεικνύοντας τον ρόλο και τη σημασία που πρέπει να αποδίδει η πολιτική και η φυσική ηγεσία των ΕΔ στα αεροσκάφη αυτά. Έχοντας τις παραπάνω σκέψεις κατά νου θεωρούμε σκόπιμο και εξ όσων γνωρίζουμε η σουηδική SAAB δεν θα ήταν αρνητική στο ενδεχόμενο ανταλλαγής των Erieye με τα GlobalEye.
Το ζήτημα που αναφέρουμε ούτε αβάσιμο είναι ούτε άτοπο. Με γνώμονα το παραπάνω θέμα η ΠΑ μπορεί να εξετάσει τη μεταπώληση των Erieye στη σουηδική SAAB και ακολούθως να προμηθευτεί ισάριθμα ή λιγότερα GlobalEye. Ακόμα προμήθεια λιγότερων GlobalEye η ΠΑ θα αποκτούσε κυριολεκτικά πρωτόγνωρες επιχειρησιακές δυνατότητες δεδομένου πως τα GlobalEye διαθέτουν υπέρτερα τεχνικά χαρακτηριστικά συγκριτικά με τα Erieye.
Καρδιά του GlobalEye είναι το ραντάρ EriEye ER (Extended Range), εξέλιξη του EriEye, που διατηρεί σε υπηρεσία η ΠΑ. Το GlobalEye μπορεί να εντοπίσει στόχους στον αέρα, τη θάλασσα και το έδαφος και προσφέρεται τόσο ως νέο σύστημα, όσο και ως πακέτο αναβάθμισης. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που στα ΗΑΕ αναφέρεται ως SRSS (Swing Role Surveillance System : Σύστημα Επιτήρησης Εναλλαγής Ρόλου).
Το GlobalEye, που αποτελεί εξέλιξη του EriEye, αποτελεί την απάντηση της Saab στην ανάγκη για ένα αεροσκάφος πολλαπλού ρόλου με έμφαση στην έγκαιρη προειδοποίηση και τον εντοπισμό στόχων στον αέρα, τη θάλασσα και το έδαφος. Ενσωματώνει ραντάρ AESA που λειτουργεί στην ζώνη συχνοτήτων S και είναι τεχνολογίας στοιχείων νιτριδίου του γαλλίου (GaN). Η εμβέλεια αποκάλυψης στόχων επιπέδου F-16 είναι πάνω από τα 450 χιλιόμετρα. Παράλληλα, διατηρεί την ικανότητα να έχει εικόνα επιφανείας εντοπίζοντας ακόμα και μικρές λέμβους στην επιφάνεια της θάλασσας. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι το GlobalEye λειτουργεί με κάλυψη 360ο. Επιπλέον το GlobalEye λειτουργεί και ως σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου ενω μπορεί να φέρει και όπλα προσβολής στόχων επιφανείας RBS-15.
Το GlobalEye εκτός από ιπτάμενο ραντάρ είναι και αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας. Πρόκειται κυριολεκτικά για ένα πολυεργαλείο. Θα σας παραθέσουμε ακολούθως το εξής πολύ ενδιαφέρον στοιχείο που αποδεικνύει έπειτα από δοκιμές της SAAB την τεχνολογική δυνατότητα του GlobalEye στον εντοπισμό εναέριων στόχων έπειτα από αξιολόγηση της σουηδικής εταιρείας.
Το αεροσκάφος μπορεί να επιχειρεί για 11 ώρες πετώντας στα 35000 πόδια και δύναται να εντοπίζει στόχους που πετούν χαμηλά στα 200 πόδια σε απόσταση 458 χιλιομέτρων ή 247 ναυτικών μιλίων (η δοκιμή πραγματοποιήθηκε με Gripen) . Αντίστοιχα, ένα σύγχρονο ραντάρ της SAAB εγκαταστημένο επί εδάφους σε υψόμετρο 2800 ποδών μπορεί να εντοπίζει τον ίδιο στόχο στα 152 χιλιόμετρα ή στα 82 ναυτικά μίλια. Επιπροσθέτως, αξίζει να τονιστεί πως έχει την ικανότητα να απογειώνεται και προσγειώνεται σε αεροδρόμιο με διαδρόμους μικρότερους των 2000 μέτρων.
Όπως έχουμε επισημάνει τα ελληνικά Erieye δεν μπορούν να εκσυγχρονιστούν σε GlobalEye ενώ ενδεχόμενη απόκτηση δύο επιπλέον GlobalEye για παράδειγμα θα αύξανε το κόστος υποστήριξης απόρροια της πολυτυπίας (το Erieye είναι εγκαταστημένο επί αεροσκάφους Embraer ενώ το GlobalEye επί αεροσκάφους Bombardier).
Το GlobalEye εκτός από ιπτάμενο ραντάρ λειτουργεί και ως σύστημα που προσφέρει πληροφορίες για χερσαίες μετακινήσεις δυνάμεων και σύνθεση εικόνας επιφανείας (διαθέτει συστήματα Automatic Identification System (AIS), Electro-Optical System (EOS) και Inverse Synthetic Aperture Radar – ISAR. Πρόκειται για το ραντάρ Seaspray 7500E το οποίο φέρεται στο κάτω μέρος της ατράκτου του GlobalEye.
Τα πλοία μπορούν να λαμβάνουν εικόνα τακτικής κατάστασης μέσω Link δίχως να κάνουν χρήση ραντάρ άρα εκπομπών και να είναι σε θέση να στοχοποιηθούν. Να λειτουργούν δηλαδή σε περιβάλλον ελέγχου και περιορισμένων εκπομπών ραντάρ. Αυτό επιτυγχάνεται ακόμα και σήμερα με τα Erieye που μέσω Link 11B δίνουν εικόνα στα πλοία.
Το GlobalEye μπορεί να είναι η ελληνική απάντηση σε μια πλειάδα αναδυόμενων απειλών από τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις:
Στόχους χαμηλού ηλεκτρομαγνητικού ίχνους όπως η πλειάδα των UAV. To νέο σουηδικό ραντάρ είναι ικανό να εντοπίζει στόχους χαμηλού ηλεκτρομαγνητικού ίχνους όπως είναι τα F-35 Lightning II ή τα τουρκικά UAV. Και εξηγούμαστε: Ως φερόμενα σε ιπτάμενες πλατφόρμες αμφότερα το Erieye και GlobalEye έχουν τη δυνατότητα σάρωσης μιας συγκεκριμένης περιοχής ή ενός σημείου υπό διαφορετικές γωνίες και διοπτεύσεις. Επίσης, ως συστήματα παρέχουν τη δυνατότητα εντοπισμού στόχων σε διαφορετικές αποστάσεις μέσω της αυξομείωσης της ισχύος εκπομπής τους και της διαφοροποίησης της συχνότητας του εκπεμπόμενου σήματος. Όλα αυτά σε συνδυασμό με το ότι το F-35, όπως και κάθε σχεδίαση χαμηλής παρατηρησιμότητας (Stealth), παρουσιάζουν μεγαλύτερο ηλεκτρομαγνητικό ίχνος πλευρικά και στο τόξο των 180 μοιρών πίσω από το αεροσκάφος σε σχέση με τη μετωπική τους επιφάνεια, καθιστούν τα ιπτάμενα ραντάρ πραγματικό πολλαπλασιαστή ισχύος όχι μόνο για τη ΠΑ αλλά γενικά για τις Ένοπλες Δυνάμεις.
Βαλλιστικοί πύραυλοι
Ηλεκτρονικός Πόλεμος
Χερσαίες απειλές ασύμμετρου χαρακτήρα
Υπενθυμίζεται, τον Νοέμβριο του 2015 τα ΗΑΕ υπέγραψαν συμβόλαιο ύψους $ 1,27 δισεκατομμυρίων για τρία GlobalEye.
Συνοψίζοντας, η ΠΑ πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο μεταπώλησης των Erieye στη SAAB και ακολούθως την απόκτηση GlobalEye. Το GlobalEye αδιαμφισβήτητα αποτελεί επιλογή στρατηγικού χαρακτήρα όχι μόνον για τη ΠΑ αλλά και για γενικότερα τις Ένοπλες Δυνάμεις. Επιλογή που σε συνδυασμό με τα Rafale και τα υπό εκσυγχρονισμό F-16 θα προσέδιδε ποιοτική υπεροχή στη ΠΑ απέναντι στη Τουρκική Αεροπορία και συνάμα μια εξαιρετική πλατφόρμα παροχής πληροφοριών για το ΠΝ και τον ΕΣ.
