Αυτή τη στιγμή υπάρχουν υπό ανάπτυξη, από την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, ένας αριθμός όπλων κάποια από τα οποία θα μας απασχολήσουν εκτενώς στο αμέσως επόμενο ή στο κοντινό μέλλον. Αναφερόμαστε είτε σε νέες εξελιγμένες εκδόσεις υπάρχοντων όπλων είτε σε εντελώς νέα που βρίσκονται στο στάδιο του σχεδιασμού και ανάπτυξης.

MICA NG

Ο νέος πύραυλος της MBDA France είναι η εξέλιξη του πολύ γνωστού MICA IR/EM που χρησιμοποιείται απ’ όλα τα σύγχρονα γαλλικά μαχητικά για Air-Air εμπλοκές σε μικρές μέχρι μεσσαίες αποστάσεις, συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών Mirage 2000-5 MK2 και Rafale F3R. Η νέα έκδοση του πυραύλου MICA NG, που αναμένεται να είναι διαθέσιμη από το 2027, θα μπορεί να βληθεί απ’ όλες τις υπάρχουσες πλατφόρμες του προκατόχου του MICA IR/EM, όπως είναι το αντιαεροπορικο σύστημα MICA VL GBAD, τον Sylver A35 και από τα αεροσκάφη που προαναφέραμε.

Βασισμένος σε ένα εντελώς νέο σχέδιο, ο πύραυλος MICA NG επικεντρώνεται σε έναν εκτεταμένο επανασχεδιασμό της τρέχουσας οικογένειας MICA, διατηρώντας παράλληλα την ίδια αεροδυναμική και επιφάνειες ελέγχου, όπως μακριά φτερά τύπου χορδής, επιφάνειες ελέγχου ουράς και έλεγχο διανύσματος ώσης (TVC). Το βλήμα έχει την ίδια διάμετρο (160 χλστ.), το ίδιο μήκος 3,1 μέτρα και το ίδιο βάρος (112 κιλά) με την προηγούμενη έκδοση. Αυτό επιτρέπει την ελαχιστοποίηση της ποσότητας προσαρμογής που απαιτείται για τη λειτουργία του νέου συστήματος με υπάρχουσες πλατφόρμες και εκτοξευτές και διατηρεί τη μοναδική ιδέα που χαρακτηρίζει την επιτυχία του πυραύλου MICA: την επιλογή δύο διαφορετικών ανιχνευτών, υπέρυθρων και ραδιοσυχνοτήτων.

Ο εκτενής επανασχεδιασμός αφορά την εσωτερική διάταξη με την εισαγωγή τεχνολογιών και συστημάτων τελευταίας γενιάς που, χωρίς να διακυβεύεται η αεροδυναμική, το βάρος, το κέντρο βάρους και η αδράνεια του πυραύλου, προσφέρει σημαντικά βελτιωμένη ικανότητα απέναντι σε τρέχουσες και μελλοντικές απειλές.

Στον MICA NG, στην έκδοση IR, τοποθετείται ένας νέος ανιχνευτής υπερύθρων IIR που βασίζεται σε έναν νέο αισθητήρα, ο οποίος θα παρέχει αυξημένη ευαισθησία. Από την άλλη στην έκδοση EM τοποθετείται ενώ ένας νέος ανιχνευτής ραδιοσυχνοτήτων με κεραία ενεργής ηλεκτρονικής σάρωσης (AESA) σύγχρονες τακτικές εμπλοκής του στόχου. Ο μικρότερος όγκος ηλεκτρονικών εξαρτημάτων θα επιτρέψει στο MICA NG να μεταφέρει μεγαλύτερο φορτίο προωθητικού καυσίμου, επεκτείνοντας σημαντικά την εμβέλειά του και ο νέος πυραυλοκινητήρας διπλού παλμού θα παρέχει πρόσθετη ενέργεια στον πύραυλο στο τέλος της πτήσης του, βελτιώνοντας την ικανότητα ελιγμών και την ικανότητά του να αναχαιτίζει στόχους σε μεγάλη απόσταση. Εκτιμάται ότι η νέα έκδοση θα επιτυγχάνει 30% μεγαλύτερη εμβέλεια σε σύγκριση με την υπάρχουσα.

Πολύ σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι υπάρχοντες MICA μπορούν να αναβαθμιστούν στο επίπεδο NG. Αυτό σημαίνει αυτόματα ότι το υπάρχον σημαντικό απόθεμα της Π.Α. δεν θα πάει χαμένο αλλά θα αναβαθμιστεί για να εξοπλίζει τα Rafale και Mirage 2000-5Mk2 στο μέλλον επεκτείνοντας τους φακέλους αναχαίτησης.

ASTER Block 1 NT

Επόμενος είναι ο γνωστός αντιαεροπορικός πύραυλος ASTER που εξοπλίζει διάφορες ευρωπαϊκές κλάσεις πλοίων και το σύστημα SAMP/T παρέχοντας αντιαεροπορική ομπρέλα μεγάλου βεληνεκούς.

Η αρχική έκδοση του πυραύλου παρείχε προστασία από όλο το φάσμα των εναέριων απειλών: υπερηχητικούς και υποηχητικούς πυραύλους, πυραύλους αντι-ραντάρ, μαχητικά αεροσκάφη, UAV και ελικόπτερα, σε μικρές και μεσαίες αποστάσεις και σε ύψη έως 20χλμ.  Η πρώτη αναβαθμισμένη έκδοση του πυραύλου Aster 30 είναι ο Aster 30 B1, η νέα αυτή έκδοση προσέδωσε αντιβαλιστική προστασία όταν το βλήμα απέκτησε δυνατότητα πλήγματος έναντι βαλιστικών πυραύλων μικρού βεληνεκούς έως 600χλμ (SRBM). Την έκδοση αυτή θα φέρουν και οι ελληνικές φρεγάτες τύπου FDI. Η νεότερη έκδοση είναι ο Aster 30 B1 ΝΤ (New Technology) η οποία αναμένεται να μπει σε υπηρεσία μέσα στο 2025. Η νέα έκδοση επεκτείνει την δυνατότητα αναχαίτησης βαλιστικών πυραύλων με βεληνεκές μέχρι τα 1.500χλμ καθώς και αποσπώμενων κεφαλών.

Ο Aster 30 B1 ΝΤ χρησιμοποιεί νέας γενιάς ενεργό ερευνητή μπάντας Ka και νέο συστήμα ελέγχου του όπλου. Ο νέος ερευνητής προσδίδει:

• Αυξημένο βεληνεκές πρόσκτησης στόχου.
• Πρόσκτηση στόχων με χαμηλή διατόμη ραντάρ.
• Λεπτότερη γωνιακή ανάλυση για μεγαλύτερη ακρίβεια εντοπισμού του στόχου.
• Αυξημένη πιθανότητα άμεσου πλήγματος.

Η επόμενη έκδοση που βρίσκεται σε ανάπτυξη είναι ο Aster Block 2. Ο νέος πύραυλος θα επεκτείνει το φάκελο αντημετώπισης βαλιστικών πυραύλων με βεληνεκή γύρω στα 3.000 χλμ

Πρόγραμμα FC/ASW

Το πρόγραμμα FC/ASW (Future Cruise/Anti-Ship Weapon) είναι μια συνεργασία μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας και Γαλλίας, η οποία ξεκίνησε το 2017 για την αντικατάσταση στο μέλλον των πυραύλων κρουζ Storm Shadow/Scalp και των αντιπλοϊκών πυραύλων Harpoon/Exocet από μια κοινή πλατφόρμα. Στις 18 Φεβρουαρίου του 2022 υπογράφτηκε το συμβόλαιο μεταξύ των δύο μερών για την έναρξη των εργασιών ανάπτυξης του νέου όπλου. Ενάμισι χρόνο περίπου αργότερα, στις 17 Νοεμβρίου του 2023, επιβεβαιώθηκε η προσχώρηση της Ιταλίας στο πρόγραμμα με απότερο σκοπό την αντικατάσταση στο μέλλον των δικών της Storm Shadow και Teseo. Η ανάπτυξη του νέου όπλου αναμένεται να διαρκέσει 2023 και 2028. Η έκδοση land attack/deep strike αναμένεται να μπει σε υπηρεσία το 2028 ενώ η έκδοση κατά πλοίων θα πάει λίγο πιο πίσω με ενδεχόμενη ημερομηνία το 2034. Οι εκδόσεις του πυραύλου θα είναι δύο. Μία υποηχητική χαμηλής παρατηρησημότητας και μία υπερηχητική έκδοση υψηλής ευελιξίας.

Τα βλήματα του προγράμματος FC/ASW θα ενσωματώνουν κινητήρα ramjet, το μήκος τους θα είναι περί τα πέντε μέτρα, το βάρος τους περί τα 800 κιλά και θα ενσωματώνουν τρείς πολεμικές κεφαλές, μια κύρια των 200 κιλών και δύο μικρότερες των 50 κιλών έκαστη. Οι δύο μικρότερες πολεμικές κεφαλές είτε θα συμβάλουν την καταστρεπτική ισχύ της κύριας πολεμικής κεφαλής ή θα αποχωρίζονται του βλήματος πριν την πρόσκρουση, δηλαδή θα λειτουργούν ως υπό-πυρομαχικά, με στόχο την προσβολή του στόχου σε διαφορετικά σημεία. 

SuperSonic Strike Missile

Στις 24 Νοεμβρίου 2023, η Νορβηγική κυβέρνηση ανακοίνωσε της έναρξη της ανάπτυξης του νέου αντιπλοϊκού πυραύλου που θα συμπληρώσει τον NSM. Η Νορβηγία συνεργάζεται στο συγκεκριμένο πρότζεκτ με τη Γερμανία με κύριο ανάδοχο την Kongsberg Defence & Aerospace. Κύριος σκοπός του προγράμματος είναι η ανάπτυξη ενός υπερηχητικού πυραύλου κρούσης/κατά πλοίων, ο οποίος θα συμπληρώσει τον NSM στις ναυτικές και επίγειες πλατφόρμες των ενόπλων δυνάμεων των δύο κρατών. Ο νέος πύραυλος θα ονομάζεται SuperSonic Strike Missile (3SM) Tyrfing και αναμένεται να μπει σε υπηρεσία μετά το 2035 όταν ο NSM θα κλείνει ήδη 25 χρόνια περίπου ευδόκιμης υπηρεσίας. Ο 3SM θα έχει δυνατότητα προσβολής στόχων τόσο στη θάλασσα όσο και στην ξηρά, στατικούς ή σε κίνηση, υπό οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες, ημέρα και νύχτα. Σύμφωνα με πληροφορίες ο νέος αυτός πύραυλος θα εξοπλίσει στο μέλλον και τα νέα υποβρύχια Type 212CD που είναι στη φάση της σχεδίασης ως κοινό πρόγραμμα μεταξύ των δύο αυτών κρατών.

Ανακεφαλαιώνοντας λοιπόν, παραπάνω αναλύθηκαν οι εξελίξεις σε κάποια ευρωπαϊκά όπλα με άμεσο ελληνικό ενδιαφέρον. Οι Aster, MICA, Scalp, Exocet και Harpoon υπηρετούν ήδη στις τάξεις των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων μέσα από τις εναέριες και θαλάσσιες πλατφόρμες που διαθέτουμε. Από την άλλη πάλι, ενδεχομένως στο μέλλον οι ελληνικοί Harpoon να αντικατασταθούν από τους NSM ανάλογα με το που θα κινηθούν στο άμεσο μέλλον οι ελληνικοί εξοπλισμοί. Είναι λοιπόν επιτακτική ανάγκη η παρακολούθηση των εξελίξεων όσον αφορά τα όπλα αυτά ώστε να γίνουν οι κατάλληλες επιλογές αναβάθμισης/αντικατάστασης που εκ των πραγμάτων θα απαιτηθούν στο κοντινό μέλλον, έτσι ώστε οι ελληνικές ναυτικές μονάδες και εναέριες πλατφόρμες να διαθέτουν αναβαθμισμένη αποτρεπτική ικανότητα.