Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας ανέφερε κατά την ομιλία του, σήμερα στην Ολομέλεια της Βουλής, σχετικά με την κύρωση του κρατικού προϋπολογισμού για το 2024 (το πλήρες κείμενο της ομιλίας μπορείτε να δείτε ΕΔΩ). Αναφέρθηκε στους τέσσερις άξονες πάνω στους οποίους θα κινηθεί η εθνική στρατηγική. Όπως ανέφερε ο πρώτο άξονας είναι η επικαιροποίηση και η διεύρυνση της πολιτικής εθνικής ασφάλειας: «Έχουμε και πρέπει να έχουμε ανοιχτούς ορίζοντες. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έφερε μπροστά μας νέες προκλήσεις. Πολλά από τα μέσα, από τις μεθόδους που ακολουθούνται, εμφανίζονται και χρησιμοποιούνται για πρώτη φορά. Παρατηρείται ευρεία χρήση νέων συστημάτων διοίκησης, ελέγχου, νέων οπλικών συστημάτων μικρού κόστους μέγιστου αποτελέσματος. Αυτά πρέπει να τα μελετήσουμε, να αντλήσουμε διδάγματα, να τα προσαρμόσουμε στα δικά μας δεδομένα. Κι έχουμε ήδη εκκινήσει διαδικασίες για την κατάρτιση 12ετούς, μακροπρόθεσμου δηλαδή, προγράμματος. Και η ολοκλήρωση της κατάρτισης αυτού του προγράμματος δεν αποτελεί απλώς διευθέτηση εκκρεμότητας από το 2010 που μπήκαμε στην κρίση.
Είναι. ουσιαστική ενέργεια στρατηγικής προτεραιοποίησης. Πρέπει να λάβουμε κυρίες και κύριοι συνάδελφοι υπόψη μας μια νέα πραγματικότητα, τα αυτονόμως κινούμενα στον αέρα, στη θάλασσα, κάτω από τη θάλασσα, στην ξηρά. Τις νέες τεχνολογίες, την τεχνητή νοημοσύνη, τις σύγχρονες προκλήσεις κυβερνοασφάλειας. Είναι λοιπόν εύλογο να περιοριστούν τα προγράμματα που υλοποιούνται εκτός αυτού του σχεδιασμού. Τώρα η εθνική στρατηγική πρέπει να περιλαμβάνει την αμυντική διπλωματία. Δηλαδή τη δημιουργία συνεργασιών με χώρες που ασπάζονται τις αρχές μας, που βλέπουν τα πράγματα με τον ίδιο τρόπο με εμάς. Δεν χρειάζεται να σας θυμίσω τις συμφωνίες που είχα την τιμή να υπογράψω με την προηγούμενη ιδιότητά μου. Με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Γαλλία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τις αμυντικές συνεργασίες με την Αίγυπτο που θα πάω σε λίγες μέρες, τη Σαουδική Αραβία. Έχουμε ρόλο και λόγο».
Για τη θητεία είπε: «Πρέπει να κοιτάξουμε ξανά την θητεία. Έχουμε μελετήσει με προσοχή το φινλανδικό μοντέλο. Θα χρειαστεί μια ειδική συζήτηση πάνω σε αυτό. Όμως και εκεί θα προβούμε σε αλλαγές. Θα κοιτάξουμε ξανά την εφεδρεία και θα βελτιώσουμε κατά πολύ την εκπαίδευση, αλλά και την δυνατότητα το χρονικό αυτό διάστημα να είναι χρήσιμο για τους στρατεύσιμους. Έχουμε ονομάσει το πρόγραμμα «Θητεία-Ευκαιρία». Ο δεύτερος άξονας είναι «η υλοποίηση των μεγάλων εξοπλιστικών προγραμμάτων που ήδη τρέχουν. Θα τα συνεχίσουμε, αναφέρομαι στις φρεγάτες FDI, είχα την τιμή να παραλάβω τον ΚΙΜΩΝΑ λίγες εβδομάδες πριν. Τα αεροσκάφη Rafale, ο εκσυγχρονισμός των F-16 και βεβαίως σε μέσο χρόνο τα F-35. Για όλα αυτά έχουν προβλεφθεί πιστώσεις 2,57 δισεκατομμυρίων στον προϋπολογισμό».
Τρίτος άξονας είναι η αμυντική βιομηχανία: «Πρέπει να συζητήσουμε πάρα πολύ σοβαρά για τη δημιουργία αμυντικού οικοσυστήματος, που είναι κάτι το απολύτως αναγκαίο. Αφορά στήριξη της έρευνας και της ανάπτυξης, διότι θα δοθεί έμφαση στη διττή χρήση (και την στρατιωτική αλλά και την πολιτική). Στηρίζουμε τις παρεμβάσεις μας στα πρότυπα χωρών με τεράστια εμπειρία στα αμυντικά συστήματα καινοτομίας: Ηνωμένες Πολιτείες, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Ισραήλ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, νομίζω συμφωνούμε όλοι: Δεν μπορούν οι Ένοπλές Δυνάμεις να συνεχίσουν να είναι απλώς καταναλωτές ξένων οπλικών συστημάτων. Οφείλουμε τα χρήματα που επενδύουμε, εν μέρει τουλάχιστον, να τα οδηγήσουμε στην ανάπτυξη αυτού του οικοσυστήματος καινοτομίας.
Θα δημιουργηθεί ένα καινούριο νομικό πρόσωπο, το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Έρευνας και Ανάπτυξης Καινοτομίας, που θα κινητοποιεί όλους τους διαθέσιμους πόρους. Και πρέπει να σας πω ότι οι πόροι υπάρχουν ήδη, δεν χρειάζεται να εξευρεθούν. Σε συγκεκριμένο κονδύλιο βρήκα 25 εκατομμύρια για την έρευνα. Στο αμυντικό οικοσύστημα θα συμμετέχουν και τα κέντρα ερευνών των Ενόπλων Δυνάμεων και οι ανώτατες στρατιωτικές σχολές. Ο στόχος του Κέντρου είναι η αξιοποίηση των διεθνών διακρατικών σχέσεων, η μεταφορά τεχνογνωσίας, η αξιοποίηση όλων των διεθνών αμυντικών οργανισμών που συμμετέχει η Ελλάδα (και συμμετέχουμε σε πολλούς), αλλά και η διασύνδεση των μερών με το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας».
Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην ΕΑΒ (Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας) και το νομοθέτημα που ετοιμάζεται για την επιβίωση της. Όπως είπε: «Η κατάσταση είναι απολύτως προβληματική … Πολλά από τα μεταγωγικά μας αεροπλάνα παραμένουν καθηλωμένα. Δεν εκτελούνται συμφωνίες συντήρησης και επισκευής εκατοντάδων εκατομμυρίων για δεκαετίες. Πάνω από 350 εκατομμύρια ευρώ απαίτηση στον ισολογισμό της εταιρίας δεν θα εισπραχθεί ποτέ. Αφορά πρόγραμμα προ εικοσαετίας και πλέον. Πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ εμφανίζονται σαν υλικά σε αποθήκες χαμένα. Δεν υπάρχει απογραφή αποθήκης από το 2014. Πάνω από 120 εκατομμύρια της Πολεμικής Αεροπορίας έχουν δοθεί και καταβληθεί για προγράμματα που δεν έχουν υλοποιηθεί.
Δεν υπάρχει εταιρεία η οποία να εμφανίζει ισολογισμούς που να συνιστούν τέτοιο ευχολόγιο και δεν υπάρχει εταιρεία που οι ελεγκτές της να μην μπορούν να επιβεβαιώσουν κανέναν από τους αριθμούς που περιλαμβάνονται στον ισολογισμό της. Μόνο το ’23 20 εκατομμύρια δεν μπόρεσαν καν να απορροφηθούν για επισκευές αεροσκαφών και επιστρέφονται στον Υπουργείο Οικονομικών. Είναι εθνική ανάγκη να δώσουμε λύση για την ΕΑΒ. Και προσδοκώ από όλα τα κόμματα να σταθούν αρωγοί σε αυτήν την προσπάθεια, γιατί θα χρειαστεί να συγκρουστούμε με αντιλήψεις και νοοτροπίες δεκαετιών. Αλλά πρέπει να δημιουργήσουμε μια σύγχρονη Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία γιατί είναι η ραχοκοκαλιά που στηρίζει το μυϊκό σύστημα της Πολεμικής μας Αεροπορίας».
Ο τέταρτος άξονας είναι το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων, για το οποίο είπε ότι «η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης πρέπει να είναι προτεραιότητα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας … εστιάζουμε στις στεγαστικές τους ανάγκες. Νομίζω ότι συμφωνούμε όλοι ότι οι στεγαστικές τους ανάγκες είναι απόρροια των μετακινήσεων ανά την επικράτεια, που τους επιβάλλει το καθήκον και η πατρίδα τους αναθέτει. Έχουμε καταρτίσει ένα μεγαλόπνοο πρόγραμμα κατασκευής 1.400 κατοικιών, χωρισμένο σε φάσεις υλοποίησης. Ελπίζω ότι σε συνεννόηση με τον αρμόδιο Υπουργό, το Νίκο Παπαθανάση, θα χρηματοδοτηθεί η πρώτη φάση 500 κατοικιών σε 13 νησιά του Αιγαίου, όπου το κόστος κατοικίας είναι υψηλότατο και δεν υπάρχει δυνατότητα με τους μισθούς που δίνει το Ελληνικό Δημόσιο τα στελέχη μας να μπορούν να διαβιώσουν με αξιοπρέπεια».
Ο κ. Δένδιας, στην ίδια συνεδρίαση της Βουλής, απαντώντας σε ζητήματα που έθεσαν Κοινοβουλευτικοί Εκπρόσωποι και Βουλευτές κομμάτων της Αντιπολίτευσης, ανέφερε μεταξύ άλλων: «Όσον αφορά το ζήτημα των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων, δεν υπάρχει καμία πρόθεση να κλείσουμε τις αμυντικές μας δυνατότητες παραγωγής. Αυτό που πρέπει να κάνουμε όμως και ξαναλέω, πρέπει να το κάνουμε όλοι μαζί-το πρόβλημα υπερβαίνει κατά πολύ τη θητεία μιας Κυβέρνησης και η επίλυσή του απαιτεί χρόνο κατά πολύ περισσότερο από τη βούληση μία μόνο κυβέρνησης – είναι να αναζητήσουμε και στην ΕΑΒ και στα ΕΑΣ συναινέσεις. Τα έχουμε ανάγκη. Η χώρα τα χρειάζεται. Αλλά σας είπα το παράδειγμα του 2006, διότι τι μπορεί να σου προσφέρει κάποιος όταν του ζητάς πυρομαχικά το 2006 και δεν στα έχει παραδώσει το 2023;
Άρα λοιπόν, πρέπει να δούμε τι κάνουμε, πώς το κάνουμε και πόσο κοστίζει. Όσον αφορά τα ζητήματα των C-130, έχετε απόλυτο δίκιο. Δεν θέλω να μπω σε αριθμούς. Θα στεναχωρηθούμε πάρα πολύ εδώ μέσα. Αλλά, κατ’ ιδίαν να σας πω τι παρελήφθη και τι έχει γίνει, γιατί αυτό είναι στοιχείο της παθολογίας της ΕΑΒ. Αν πάτε έξω από τις εγκαταστάσεις της ΕΑΒ θα δείτε παρατεταγμένα τα C-130 του ελληνικού κράτους και αυτά τα θέματα πρέπει να τα λύσουμε. Όταν λέμε, έχουμε αερομεταφερόμενες δυνάμεις πρέπει να υπάρχουν και μέσα αερομεταφοράς. Είναι αυτονόητο. Σας λέω καθαρά, δεν έχω να σας κρύψω οτιδήποτε, θα το κάνουμε όλοι μαζί, θα τα ξέρετε όλα και θα έχουμε συνυπευθυνότητα όλοι.
Βεβαίως, στο τέλος υπάρχει η πολιτική απόφαση και για αυτή λογοδοτώ. Αλλά οφείλουμε όλοι να έχουμε πλήρη κατανόηση και άποψη για το τι συμβαίνει. Δεν έχω εντολή από τον Πρωθυπουργό να εφαρμόσω κομματική πολιτική εδώ ή να προσπορίσω στη Νέα Δημοκρατία κομματικό όφελος. Να λύσουμε ένα μεγάλο πρόβλημα προσπαθώ, γιατί δεν μπορεί να υπάρχει Πολεμική Αεροπορία χωρίς Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία. Δεν μπορεί να υπάρχει. Τελεία.
Έρχομαι στα drones. Δεν θέλω να σας πω αριθμούς. Και δεν θέλω να σας πω προβλήματα. Θα σας πω ένα στοιχείο μόνο. Έχουμε 35 διαφορετικούς τύπους drones. 35, πώς το ακούτε; Πρέπει λοιπόν κατ’ ιδίαν να σας πω και απόλυτους αριθμούς και αποστολές και τα λοιπά. Στο πλαίσιο των απορρήτων, για να είμαστε εξηγημένοι. Το ίδιο ισχύει και για τα Marder. Το ίδιο ισχύει και για οτιδήποτε έχει να κάνει με τα οπλικά συστήματα. Δεν θέλετε οι φίλοι μας γείτονες να ακούνε απλώς την ομιλία μου στη Βουλή και να σημειώνουν.
Όσον αφορά το ζήτημα της εφεδρείας, συμφωνώ απολύτως κύριοι συνάδελφοι, ορθά θέτετε την Ελβετία. Έχουμε επιλέξει την Φινλανδία για ένα βασικό λόγο. Έχω ενημερωθεί για το ελβετικό μοντέλο. Έχω συναντηθεί με Ελβετό αξιωματικό. Έχω αναλυτικές σημειώσεις για το τι κάνουν. Επιλέγαμε ως πρότυπο τη Φινλανδία. Γιατί; Λόγω της συμμετοχής τους στο ΝΑΤΟ και επίσης θεωρούμε ότι προσιδιάζει περισσότερο το σύστημά της με αυτό που εμείς θα θέλαμε να κάνουμε.
Αλλά έχετε απόλυτο δίκιο, χρειάζεται τεράστια αναβάθμιση της εφεδρείας, δεν είναι ένα θέμα με τον στρατό και το ξεχάσαμε. Πρέπει να μπορούμε να διατηρούμε δυνατότητα τουλάχιστον στήριξης του οικοδομήματος των Ενόπλων Δυνάμεων. Να είμαστε ειλικρινείς, δεν είμαστε πολλοί εμείς οι Έλληνες, είμαστε 10 εκατομμύρια, χρειαζόμαστε λοιπόν μια πραγματική, «ζωντανή», εκπαιδευόμενη εφεδρεία».
