Με το ελληνικό πρόγραμμα απόκτησης νέων υποβρυχίων για την ανανέωση του στόλου και τη διατήρηση της ισχύος να μπαίνει σιγά σιγά σε μία τροχιά είναι σκόπιμο να εξεταστεί ο αντίστοιχος προγραμματισμός τριών νατοϊκών ναυτικών που τρέχει αυτό το διάστημα. Τρεις ναυτικές δυνάμεις με τόσο διαφορετικές επιχειρησιακές ανάγκες. Ως τρία κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ με διαφορετική γεωγραφία, θαλάσσιες προτεραιότητες και βιομηχανική βάση, η Ολλανδία, ο Καναδάς και η Πολωνία αντιμετωπίζουν διαφορετικές, αλλά εν μέρει αλληλεπικαλυπτόμενες, επιχειρησιακές απαιτήσεις ως προς την απόκτηση νέων υποβρυχίων.

Η επιτυχής προμήθεια απαιτεί τη μετατροπή των στρατηγικών αναγκών (άμυνα ακτών, συνεισφορά στο ΝΑΤΟ, κυριαρχία στην Αρκτική, προβολή ισχύος) σε συγκεκριμένες απαιτήσεις για τη σχεδίαση, την πρόωση, την αυτονομία, τους αισθητήρες, τα οπλικά συστήματα, την υποστήριξη και την εκπαίδευση. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του DefenceReview.gr, η Διεύθυνση Εξοπλισμών του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού βρίσκεται σε φάση σύνταξης όλων των νέων επιχειρησιακών απαιτήσεων και τεχνικών προδιαγραφών προκειμένου το Πολεμικό Ναυτικό να μπορεί να αξιολογήσει όλες τις προτεινόμενες νέες σχεδιάσεις υποβρυχίων που προσφέρονται από Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Νότια Κόρεα, Σουήδια και Ισπανία. Δεδομένου ότι τρια Ναυτικά βρίσκονται σε φάση απόκτησης νέων υποβρυχίων αποφασίσαμε να κάνουμε μια πρώτη ανασκόπηση των απαιτήσεων νέων υποβρυχίων των Ναυτικών του Καναδά, της Ολλανδίας και της Πολωνίας.

Ολλανδία

Το Βασιλικό Ολλανδικό Ναυτικό αντικαθιστά τα υποβρύχια κλάσης Walrus ώστε να διατηρήσει τις ικανότητες του ΝΑΤΟ σε επιχειρήσεις στη Βόρεια Θάλασσα, τη Βαλτική και πέραν αυτών. Η ολλανδική κυβέρνηση έχει επιλέξει τη Naval Group ως κύριο βιομηχανικό εταίρο για την κατασκευή των νέων συμβατικών υποβρυχίων. Η Naval Group (Γαλλία) επιλέχθηκε από το ολλανδικό Υπουργείο Άμυνας για το πρόγραμμα, με βάση μια συμβατική παραλλαγή του σχεδιασμού υποβρυχίων της οικογένειας Barracuda. ​​Οι άλλες κύριες υποψηφιότητες ήταν Το C718 μια ωκεάνια παραλαγή του σουηδικού A26 Blekinge το οποίο προσέφερε η Saab Kockums σε συνεργασία με τον εγχώριο ναυπηγικό κολοσσό Damen καθώς και η γερμανική Thyssenkrupp Marine Systems η οποία προσέφερε μια «εκστρατευτική» παραλλαγή του νέας σχεδίασης Type 212CD.

Οι κύριες επιχειρησιακές απαιτήσεις του ολλανδικού προγράμματος αναφέρονταν σε ένα υποβρύχιο με:

1. Επιχειρησιακή ικανότητα σε ρηχά και βαθιά ύδατα: Τα νέα υποβρύχια πρέπει να είναι ευέλικτα και ικανά να επιχειρούν στη Βόρεια Θάλασσα και τη Βαλτική, αλλά και να συμμετέχουν σε αποστολές μεγάλης ακτίνας μαζί με ναυτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ. Καθώς η κύρια απειλή του ΝΑΤΟ στη βόρεια θάλασσα είναι το ρώσικο ναυτικό και η αποκοπή της εξόδου του στον Ατλαντικό ωκεανό.
2. Συμβατική πρόωση με χαμηλό ακουστικό ίχνος: Πρόωση ντίζελ-ηλεκτρική (με σύστημα AIP ή προηγμένες μπαταρίες), βελτιστοποιημένη για αθόρυβη λειτουργία κοντά σε περιοχές με αυξημένη ναυτιλιακή κίνηση.
3. Σύγχρονοι αισθητήρες και συστήματα C4ISR: Πλευρικές και ρυμουλκούμενες συστοιχίες σόναρ, οπτικοί ιστός, και ασφαλείς συνδέσεις δεδομένων με τα δίκτυα του ΝΑΤΟ.
4. Ευελιξία οπλισμού και ειδικών επιχειρήσεων: Ικανότητα χρήσης τορπιλών βαρέως τύπου, πυραύλων κρούσης (εφόσον εγκριθεί πολιτικά), καθώς και δυνατότητα μεταφοράς/εξόδου ομάδων ειδικών δυνάμεων.
5. Βιομηχανική συμμετοχή: Ισχυρή απαίτηση για συμμετοχή ολλανδικών ναυπηγείων και εταιρειών στη συντήρηση, εκπαίδευση και μελλοντικές αναβαθμίσεις — καθοριστικός παράγοντας για πολιτική έγκριση.

Πολωνία

Το πρόγραμμα ORKA της Πολωνίας στοχεύει στην ανασυγκρότηση μιας αξιόπιστης υποβρύχιας δύναμης (τρεις μονάδες προγραμματισμένες) μετά από δεκαετίες χωρίς εγχώρια ναυπήγηση υποβρυχίων. Η Βαρσοβία αναζητά διεθνή εταίρο με στόχο τη γρήγορη ανάπτυξη επιχειρησιακής ικανότητας στο ιδιαίτερα κρίσιμο περιβάλλον της Βαλτικής Θάλασσας με το βλέμα στην αυξανόμενη απειλή της Ρωσίας μετά και την εισβολή στην Ουκρανία το 2022. Είναι ένα κομμάτι της συνολικής αύξησης της στρατιωτικής δύναμης και αποτρεπτικής ισχύος της Πολωνίας, μίας μεγάλης ευρωπαϊκής χώρας με επιταχυνόμενη ανάπτυξη που ενδέχεται να παίξει καίριο ρόλο στην Ευρωπαϊκή ήπειρο τα επόμενα χρόνια. Οι κύριοι διεκδικητές του πολωνικού προγράμματος είναι η γερμανική Thyssenkrupp Marine Systems με το T-212 CD, η σουηδική SAAB Kockums με το A26 Blekinge, η ιταλική Fincantieri με το U-212 NFS, η γαλλική Naval Group με το Scorpene, η ισπανική Navantia με το S-80 Plus και η νοτιοκορεάτικη Hnawha Ocean με το KSS-III.

Οι κύριες επιχειρησιακές απαιτήσεις του πολωνικού προγράμματος αναφέρονται σε ένα υποβρύχιο με:

1. Επιχειρησιακή απόδοση σε ρηχά νερά: Το Βαλτικό περιβάλλον απαιτεί μικρότερα, ευέλικτα και αθόρυβα υποβρύχια για ανθυποβρυχιακές και αποτρεπτικές αποστολές.
2. Δυνατότητα πολλαπών αποστολών: Χρήση τορπιλών, ναρκοθέτηση ή εκτόξευση πυραύλων κατά πλοίων για έλεγχο θαλασσίων περιοχών και αποτροπή.
3. Βιομηχανική συνεργασία και μεταφορά τεχνογνωσίας: Απαίτηση για συναρμολόγηση και συντήρηση εντός Πολωνίας, με συμμετοχή της PGZ για ενίσχυση της εθνικής αυτονομίας.
4. Ταχεία απόκτηση και διαλειτουργικότητα: Η Πολωνία χρειάζεται γρήγορη επιχειρησιακή ετοιμότητα και πλήρη ενσωμάτωση στα δίκτυα του ΝΑΤΟ.
5. Ισορροπία κόστους–απόδοσης: Με στόλο μόλις τριών σκαφών, η Πολωνία απαιτεί μέγιστη αποδοτικότητα ανά μονάδα και ελαχιστοποίηση κόστους εκπαίδευσης και υποδομών.

Καναδάς

Ο Καναδάς έχει ξεκινήσει το πρόγραμμα Canadian Patrol Submarine Project (CPSP) για την αντικατάσταση των γερασμένων υποβρυχίων κλάσης Victoria με στόλο έως και 12 νέων, συμβατικών υποβρυχίων. Ο κύριος σκοπός είναι η ενίσχυση της κυριαρχίας στον Αρκτικό κύκλο, η υποστήριξη της άμυνας της ηπείρου και η ενίσχυση των αποστολών επιτήρησης μεγάλης ακτίνας. Το καναδικό ναυτικό έχει την επιχειρησιακή ανάγκη να καλύψει μεγάλες θαλάσσιες εκτάσεις τριών ωκεανών του Ειρηνικού, του Ατλαντικού και του Βόρειου παγωμένου ωκεανού αντιμετωπίζοντας την πρόκληση δύο υπερδυνάμεων, της αναδυόμενης Κίνας και της Ρωσίας καθώς και της υπεράσπισης των συμφερόντων του Καναδά στον Αρκτικό κύκλο.

Το πρόγραμμα απόκτησης νέων υποβρυχίων έχει περάσει στη δεύτερη φάση όπου η short list αποτελείται από δύο σχεδιάσης, του γερμανικού T-212 CD της Thyssenkrupp Marine Systems και του νοτιοκορεάτικου KSS-III της Hnawha Ocean, εκ των οποίων η μία θα είναι ο νικητής. Στην όλη διαδικασία σημετείχαν επίσης αλλά δεν προκρίθηκαν η έκδοση Blackfin/Barracuda της Naval Group, η έκδοση εκτεταμένης εμβέλειας του A26 Blekinge της SAAB Kockums και το S-80 Plus της Navantia.

Οι κύριες επιχειρησιακές απαιτήσεις του καναδικού ναυτικού είναι:

1. Ικανότητα επιχειρήσεων κάτω από πάγο: Ενισχυμένο κύτος και πύργος για διέλευση κάτω από πάγο και δυνατότητα ανάδυσης μέσω λεπτών στρωμάτων πάγου. Το CPSP δίνει προτεραιότητα στην αρκτική επιχειρησιακή ικανότητα.
2. Μεγάλη αυτονομία και εργονομία: Αποστολές μακράς διάρκειας απαιτούν επαρκή αποθέματα καυσίμου, ενέργειας και χώρους διαβίωσης για πληρώματα που θα επιχειρούν απομονωμένα επί εβδομάδες.
3. Μεγάλος στόλος: Ο σχεδιασμός για έως 12 μονάδες επιβάλλει αυστηρό προγραμματισμό ναυπήγησης, συμμετοχή καναδικής βιομηχανίας και ικανότητα υποστήριξης σε εθνικό επίπεδο.
4. Αισθητήρες επιτήρησης και ASW: Έμφαση σε συστήματα κατά υποβρυχίων απειλών και συλλογής πληροφοριών σε αρκτικά και παράκτια περιβάλλοντα, με ασφαλείς συνδέσεις δεδομένων προς το NORAD και το ΝΑΤΟ.
5. Χαμηλό ρίσκο προμήθειας και βιωσιμότητα: Λόγω της γήρανσης των Victoria, ο Καναδάς δίνει βαρύτητα σε ρεαλιστικά χρονοδιαγράμματα παράδοσης και προβλέψιμο κόστος κύκλου ζωής.

Κοινές απαιτήσεις των τριών προγραμμάτων

Παρ’ ότι τα τρία αυτά ναυτικά έχουν τελίως διαφορετικές επιχειρησιακές ανάγκες, παρ ‘όλ αυτά όσον αφορά τα κύρια τεχνικά χαρακτηριστικά των υποβρυχίων υπάρχουν κοινές συνισταμένες για τις απαιτήσεις του οπλισμού και του εξοπλισμού των υποβρυχίων.

1. Ακουστική απόκρυψη και επιβιωσιμότητα: Χρήση ελαχιστοποιημένων κραδασμών, ειδικών επικαλύψεων και αθόρυβης πρόωσης για επιβίωση σε περιβάλλοντα υψηλής απειλής.
2. Προηγμένα συστήματα σόναρ: Συνδυασμός κύριου, πλευρικού και ρυμουλκούμενου σόναρ για κάλυψη όλων των ακουστικών περιοχών.
3. Ενεργειακά συστήματα – AIP ή μπαταρίες λιθίου: Το AIP εξασφαλίζει μακρά παραμονή σε κατάδυση σε χαμηλές ταχύτητες ενώ οι νέες μπαταρίες ιόντων λιθίου προσφέρουν καλύτερες επιδόσεις αλλά με αυξημένο κόστος.
4. Αρθρωτή σχεδίαση και δυνατότητα αναβάθμισης: Ανοικτή αρχιτεκτονική συστήματος μάχης για μελλοντική προσθήκη όπλων ή μη επανδρωμένων συστημάτων.
5. Ενσωμάτωση μη επανδρωμένων συστημάτων (UUV/AUV): Οι πλατφόρμες πρέπει να μπορούν να εκτοξεύουν και να ανακτούν υποβρύχια drones για αποστολές αναγνώρισης ή ναρκοπολέμου.
6. Επικοινωνίες και ασφαλή δίκτυα: Απαιτούνται αναδυόμενες κεραίες, δορυφορικές συνδέσεις και ασφαλείς πρωτόκολλοι για διαμοιρασμό δεδομένων με συμμαχικές δυνάμεις.
7. Οπλισμός: Τορπίλες βαρέως τύπου, πύραυλοι κατά πλοίων ή/και δυνατότητα για κρούση ξηράς. ανάλογα με την πολιτική απόφαση και τις οικονομικές δυνατότητες κάθε κράτους.
8. Εκπαίδευση και υποστήριξη εδάφους: Προσομοιωτές υψηλής πιστότητας, εκπαιδευτικά κέντρα και εγκαταστάσεις συντήρησης είναι αναπόσπαστο μέρος της επιχειρησιακής ετοιμότητας.
9. Συντήρηση και εθνική συμμετοχή: Ανάπτυξη τοπικών υποδομών, αποθήκευση ανταλλακτικών και εκπαίδευση τεχνικού προσωπικού για ταχεία επιχειρησιακή διαθεσιμότητα.
10. Διαλειτουργικότητα με ΝΑΤΟ: Εξασφάλιση πλήρους συμβατότητας με δίκτυα δεδομένων και διαδικασίες ASW της Συμμαχίας.
11. Βιομηχανικά και τεχνολογικά αντισταθμιστικά: Καθορισμός συγκεκριμένων στόχων για μεταφορά τεχνολογίας, πνευματικά δικαιώματα και δημιουργία θέσεων εργασίας.

Εν κατακλείδι, καταλαβαίνουμε ότι παρ’ όλες τις μικρές ή μεγάλες διαφορές στις επιχειρησιακές απαιτήσεις του κάθε ναυτικού κάποια κύρια δεδομένα παραμένουν τα ίδια. Σημαντικός παράγοντας είναι πάντα το κόστος και οι οικονομικές δυνατότητες της κάθε χώρας. Αν και στην προκειμένη περίπτωση αναφερόμαστε σε τρεις «πλούσιες» χώρες με δυνατότητα πολλαπλών επιλογών. Όσον αφορά το ελληνικό πρόγραμμα, θεωρούμε ότι όλες οι παραπάνω υποψηφιότητες θα κονταροχτυπηθούν για μία θέση στην τελική short list και θα είναι προς όφελος του ναυτικού και των οικονομικών του προγράμματος η εκκίνηση μιας διαδικασίας διαγωνισμού η οποία θα αναδείξει την καλύτερη υποψηφιότητα και θα βοηθήσει στην όσο το δυνατόν μείωση του κόστους του προγράμματος.

Αξίζει επίσης να διαβάσετε την ανάλυση μας με τίτλο: «Πολεμικό Ναυτικό: Συγκριτική ανάλυση και αξιολόγηση υποψηφίων σχεδιάσεων νέων Υποβρυχίων» η οποία δημοσιεύτηκε από τον γράφων, συντάκτη του DefenceReview.gr και Ναυπηγό Μηχ. Μηχανικό Αναστάσιο Παπανδρέου, το προηγούμενο Σάββατο 1η Νοεμβρίου 2025 (https://defencereview.gr/hellenic-navy-new-submarines-program/)

Τα βασικά χαρακτηριστικά ενός υποβρυχίου τα οποία αποτελούν τη βάση σύγκρισης μεταξύ διαφόρων τύπων και κλάσεων είναι:

• Η τεχνολογία πρόωσης – Αυτονομία
• Σχεδίαση – Ακουστική υπογραφή
• Οπλισμός
• Ηλεκτρονικά

Ως εκ τούτων, οδεύοντας σε λίγο καιρό σε ένα πρόγραμμα αξιολόγησης νέων υποβρυχίων, οι κατασκευαστές θα μπούνε στη μάχη της επικράτησης επιδεικνύοντας τις αρετές των σχεδιάσεων τους μαζί με προτάσεις τοπικής ναυπήγησης και αντίστοιχα σχήματα αποπληρωμής των οικονομικών υποχρεώσεων του προγράμματος. Θεωρούμε δε ότι όλοι οι κατασκευαστές σύγχρονων υποβρυχίων συμβατικής πρόωσης κυρίως από τη Γηραιά Ήπειρο θα προστρέξουν σε ένα νέο πρόγραμμα αρκετών δισεκατομυρίων ευρώ.

Τεχνολογία Πρόωσης και Αυτονομία

Τα τελευταία 25 χρόνια έχουν γίνει μεγάλες προσπάθειες έτσι ώστε τα υποβρύχια συμβατικής πρόωσης να αποκτήσουν μεγάλη αυτονομία σε κατάδυση. Μέχρι την εμφάνιση των συστημάτων «Αναερόβιας Πρόωσης» η αυτονομία σε κατάδυση των παλαιότερων υποβρυχίων εξαρτιόταν μόνο από τις μπαταρίες. Κάτι που έδινε αυτονομία για λίγες μέρες της τάξης των τριών-τεσσάρων ημερών. Η επανάσταση έγινε με την τοποθέτηση των συστημάτων αναερόβιας πρόωσης η οποία σε μερικές περιπτώσεις ανέβασε την αυτονομία σε κατάδυση στο εκπληκτικό νούμερο των τριών περίπου εβδομάδων. Οι τρεις αρχικές τεχνολογίες που εφαρμόστηκαν ήταν τα Fuel Cells στα γερμανικά υποβρύχια, το MESMA στα γαλλικά υποβρύχια και το Stirling στα σουηδικά υποβρύχια. Όλες με διαφορετική αρχή λειτουργίας. Αναλυτική παρουσίαση των συστημάτων μπορείται να διαβάσετε ΕΔΩ.

Η δεύτερη επανάστση στην πρόωση των συμβατικών υποβρυχίων ήταν η εμφάνιση τα τελευταία πέντε περίπου χρόνια των νέων μπαταριών ιόντων λιθίου που όπως φαίνεται έχουν αρχίσει να κερδίζουν κατά κράτος την αγορά και προσφέρονται πια σε όλες τις νέες σχεδιάσεις. Οι μπαταρίες ιόντων λιθίου σε σύγκριση πάντα με τις παλαιότερες τεχνολογίας Μολύβδου οξέος, προσφέρουν μεγαλύτερη ενεργειακή πυκνότητα και επομένως περισσότερο αποθηκευμένο φορτίο και γρηγορότερη φόρτηση. Αυτό δίνει στο υποβρύχιο τη δυνατότητα πλεύσης με μπαταρία κατά 40% περισσότερο χρόνο σε σύγκριση με τις υπάρχουσες μπαταρίες. Τα δύο βασικά μειονεκτήματα των μπαταριών ιόντων λιθίου είναι ευαισθησία σε θερμική και φυσική καταπόνηση οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν ανάφλεξη. Όμως η τεχνολογία έχει προχωρήσει και οι μπαταρίες θα πρέπει να θεωρούνται αρκετά ασφαλής για να τοποθετηθούν σε ένα υποβρύχιο. Έιναι τέτοια η εμπιστοσύνη αλλά και οι επιδόσεις των νέων μπαταριών που οι Γάλλοι προσφέρουν τα δικά τους υποβρύχια συμβατικής πρόωσης Scorpene και Baracuda μόνο με μπαταρίες ιόντων λιθίου και optional το σύστημα MESMA.

Έτσι έχουμε τα γαλλικά υποβρύχια Scorpene Evolved και Baracuda όπως αναφέραμε και παραπάνω κυρίως με μπαταρίες ιόντων λιθίου, τα γερμανικά υποβρύχια Type 214NG & Type 212 CD με μπαταρίες ιόντων λιθίου και σύστημα αναερόβιας πρόωσης Fuel Cells τέταρτης γενιάς (4GFC) του συστήματος PEMFC, το ιταλικό U-212NFS επίσης με μπαταρίες ιόντων λιθίου ιταλικής τεχνολογίας και κατασκευής μαζί με σύστημα αναερόβιας πρόωσης Fuel Cells και το νοτιοκορεάτικο KSS-III μπαταρίες ιόντων λιθίου και σύστημα αναερόβιας πρόωσης Fuel Cells. Επίσης το σουηδικό Α26 θα φέρει μπαταρίες ιόντων λιθίου και σύστημα αναερόβιας πρόωσης κινητήρα Stirling νέας γενιάς και το ισπανικό S-80 μπαταρίες ιόντων λιθίου και σύστημα αναερόβιας πρόωσης BEST.

Σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν γίνει γνωστές, το Scorpene έχει περίπου 12 ημέρες αυτονομία σε κατάδυση, το Α26 περίπου 18 ημέρες το Type 214 21 ημέρες, το S-80 21 ημέρες και το KSS-III 21 ημέρες, ενώ δεν υπάρχουν πληροφορίες για το γερμανο-νορβηγικό Type 212 CD και το ιταλικό U-212NFS, εικάζουμε όμως ότι θα είναι και αυτά γύρω στις 20 ημέρες μιας και πλην των γαλλικών, σουηδικών και ισπανικών όλα τα υπόλοιπα μοιράζονται την ίδια τεχνολογία πρόωσης.

Σχεδίαση – Ακουστική υπογραφή

Η ακουστική υπογραφή ενός υποβρυχίου είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για την επιβίωση του και ένας αέναος πόλεμος μεταξύ της μείωσης της ακουστικής υπογραφής και της βελτίωσης των ηλεκτρονικών μέσων έρευνας των κυνηγών υποβρυχίων. Η μείωση της ακουστικής υπογραφής ενός υποβρυχίου εξαρτάται από τρεις βασικές παραμέτρους. Ο πρώτος είναι η σχεδίαση της γάστρας, δηλαδή κατά πόσον ομαλοποιείται η ροή του νερού γύρω από το σώμα του υποβρυχίου χωρίς να δημιουργεί θόρυβο και επίσης κατά πόσον μπορεί να ανακλάσει ενεργητικά σήματα εντοπισμού μακριά από την πηγή. Ο δεύτερος είναι, κατα πόσο αθόρυβο είναι το σύστημα πρόωσης. Δηλαδή ο κινητήρας πρόωσης και η προπέλα. Και ο τρίτος κατά πόσο έχουν χρησιμοποιηθεί υλικά απορρόφησης ενεργητικών κυμάτων. Όλα τα νέα υποβρύχια άλλα λιγότερο και άλλα περισσότερο έχουν υιοθετήσει πρακτικές μείωσης του θορύβου.

Τα γαλλικά (αναφερόμαστε στα Scorpene) αν και παλαιότερη σχεδίαση, η γάστρα προέρχεται από τα γαλλικα πυρηνικά υποβρύχια κλάσης Amethyste που θεωρούνται από τα πιο αθόρυβα στον κόσμο. Το γερμανικό Type 214 είναι μέχρι σήμερα αποδεδειγμένα ίσως το πιο αθόρυβο συμβατικό υποβρύχιο όμως και αυτό είναι μια σχεδίαση 25ετίας. Σήμερα έχουν βγει στο προσκήνιο νέες σχεδιάσεις όπως το Type 212 CD, το U-212NFS και το KSS-III τα οποία έχουν βελτιστοποιηθεί ακόμη περισσότερο. Χαρακτηριστικό είναι το Type 212 CD όπου ο κατασκευαστής έχει υιοθετήσει μία γάστρα σχήματος diamond η οποία σύμφωνα με την ThyssenKrupp θα έχει απαρράμιλες stealth ικανότητες. Για χρόνια το παθητικό σόναρ θεωρούνταν ο βασιλιάς του υποβρυχιακού πολέμου επειδή δεν προδίδει τη θέση του υποβρυχίου. Καθώς όμως τα υποβρύχια έχουν γίνει πολύ πιο αθόρυβα, η αποτελεσματικότητα του παθητικού σόναρ έχει μειωθεί. Για την ανίχνευση των πιο αθόρυβων υποβρυχίων, μπορεί να χρειαστεί η χρήση του ενεργού σόναρ.

Επομένως, το να είσαι αόρατος στο ενεργό σόναρ μπορεί να προσφέρει ένα τακτικό πλεονέκτημα. Ένα κανονικό κύτος υποβρυχίου με κυλινδρική διατομή αντανακλά τα εισερχόμενα κύματα σόναρ σχεδόν από κάθε κατεύθυνση. Ωστόσο, μια επίπεδη επιφάνεια, θα αντανακλά τον ήχο προς μία διαφορετική κατεύθυνση από εκείνη της πηγής. Αυτή είναι η ίδια βασική αρχή που χρησιμοποιείται στα αεροσκάφη stealth. Το U-212NFS από την άλλη έχει επανασχεδιασμένη πλώρη ενώ υπάρχει και βελτίωση της υδροδυναμικής της γάστρας του θα επωφεληθεί από την υιοθέτηση ενός Propeller Boss Cap Fins (PBCF) και ενός νέου σχήματος των ουραίων πηδαλίων έτσι ώστε το νερό που ρέει κατά μήκος της γάστρας να τίθεται σε κίνηση («προστροβιλίζεται») πριν φτάσει στα πτερύγια της έλικας προκειμένου να μειωθεί ο θόρυβος που δημιουργείται από τη σπηλαίωση. Το νοτιοκορεάτικο KSS-III είναι κατασκευασμένο από χάλυβα υψηλής σκληρότητας ΗΥ-100 για την επίτευξη μεγάλου βάθους κατάδυσης. Επίσης έχει γίνει βελτιστοποίηση στο σκάφος και έχουν γίνει επιστρώσεις με ειδικά υλικά για περαιτέρω μείωση του ακουστικού ίχνους σε σύγκριση με τα υπάρχοντα υποβρύχια του ναυτικού της Νότιας Κορέας

Οπλισμός

Η νέα τάση στο οπλισμό των υποβρυχίων είναι η ενσωμάτωση στρατηγικών πυραύλων κρουζ μεγάλης εμβέλειας στα υποβρύχια συμβατικής πρόωσης. Ένα όπλο το οποίο πριν από είκοσι χρόνια θεωρούνταν εξωτικό ακόμη και για μεσαίας κλίμακας ναυτικές δυνάμεις, σήμερα προσφέρεται από τους κατασκυαστές. Βέβαια μεγάλο ρόλο σε αυτό παίζει και η ανάπτυξη αντίστοιχων ευρωπαϊκών και άλλων χωρών όπλων τα οποία μπορούν να ενσωματωθούν στα υποβρύχια και να προσφερθούν στον πελάτη, παρακάμπτοντας το μονοπώλειο και την άρνηση πρόσβασης σε τέτοια όπλα από τη μεριά των ΗΠΑ. Επίσης μεγάλο ρόλο παίζει και ο αριθμός των μεταφερόμενων όπλων.

Σήμερα σχεδόν όλα τα νέα υποβρύχια προσφέρονται με όπλα κρουζ είτε τους ευρωπαϊκούς MdCN και στο μέλλον τους ELSA, είτε τους αμερικάνικους Tomahawk είτε τους νοτιοκορεάτικους Chonryong.

Το Type 214 φέρει στην πλώρη οχτώ τορπιλοσωλήνες των 533 χιλ τοποθετημένους σε διάταξη διπλού L και σε συνδυασμό 16 τορπίλες και υποβρυχίως εκτοξευόμενους πυραύλους κατά πλοίων. Το Scorpene μπορεί να φέρει και να εξαπολύσει από τους έξι τορπιλοσωλήνες στο σύνολο συνδυασμό 18 τορπιλών ή πυραύλων είτε σε αποστολές ναρκοθέτησης μέχρι 30 ναρκών. Οι τορπίλες βαρέως τύπου 533mm που είναι ενσωματωμένες στο σύστημα του πλοίου είναι οι γαλλικές F21 και οι ιταλικές BlackShark. Επίσης οι υποβρυχίως εκτοξευόμενοι πύραυλοι κατά πλοίων επιφανείας είναι βέβαια οι γαλλικοί SM39 Exocet. Τέλος η Naval Group έχει ενσωματώσει και προσφέρει στους διεθνείς πελάτες της και τον πύραυλο πλεύσης μακράς εμβέλειας Scalp Naval.

To Barracuda έχει την ικανότητα να φέρει μεγάλο αριθμό όπλων τόσο σε απόλυτο αριθμο (30) όσο και σε ποικιλία. Όπως οι γαλλικές τορπίλες F21, οι πύραυλοι κατά πλοίων ΑΜ-39 Β2 Exocet, πύραυλοι κρουζ Scalp Naval, νάρκες και στο μέλλον υποβρυχίως εκτοξευόμενα μή επανδρωμένα οχήματα τύπου UAV & UUV.

Τα κύρια όπλα του Type 212 CD είναι οι βαριές τορπίλες των 533 χιλιοστών οι οποίες βάλονται από έξι στο σύνολο τορπιλοσωλήνες. Το ιδιαίτερο στη διάταξη των τορπιλοσωλήνων είναι ότι είναι όλες τοποθετημένες στην αριστερή πλευρά της πλώρης σε δύο σειρές των τριών. Το σύνολο των μεταφερόμενων όπλων είναι επτασφράγιστο μυστικό από την εταιρία ενώ στο μέλλον θα μπορεί εκτός των τορπιλών να βάλει και υποβρυχίως εκτοξευόμενους πυραύλους το οποίο στο μέλλον θα είναι προφανώς κάποια υποβρυχίως εκτοξευόμενη έκδοση του αντιπλοϊκού πυραυλου NSM της Kongsberg καθώς και του συστήματος IDAS (Interactive Defense & Attack System) για άμυνα και επίθεση του υποβρυχίου.

Το κύριο νέο χαρακτηριστικό αυτής της νέας κλάσης νοτιοκορεάτικων υποβρυχίων είναι η ύπαρξη ενός κάθετου εκτοξευτή (VLS) για βολή βαλλιστικών πυραύλων τύπου Hyunmoo 4-4. Ο λόγος της αύξησης του μήκους του υποβρυχίου στο δεύτερο Batch είναι λόγω της αύξησης των κάθετων κελιών από τα έξι στα δέκα. Ο βαλλιστικός πύραυλος Hyunmoo 4-4 είναι ουσιαστικά η υποβρυχίως εκτοξευόμενη έκδοση του Hyunmoo 2Β, ενός SRBM με συμβατική κεφαλή και βεληνεκές της τάξης των 500 χιλιομέτρων και βάρος κεφαλής ενός τόνου. Επίσης από τους κάθετους εκτοξευτές τα υποβρύχια αυτά θα έχουν τη δυνατότητα στο μέλλον να εκτοξεύουν και τον πύραυλο κρουζ Chonryong με βεληνεκές επίσης στς 500 χιλιόμετρα. Πέραν του συστήματος VLS, τα υποβρύχια είναι επίσης εξοπλισμένα με έξι τορπιλοσωλήνες με δυνατότητα βολής βαρέων τορπιλών K761 Tiger Shark, αντιπλοϊκούς πυραύλους και νάρκες.

Ηλεκτρονικά

Όλα τα υποβρύχια ενσωματώνουν την τελευταία λέξη της τεχνολογίας όσον αφορά τις συσκευές ανίχνευσης και στοχοποίησης, τις επικοινωνίες και τα συστήματα μάχης. Τα γερμανικά υποβρύχια θα ενσωματώνουν το νέο σύστημα μάχης ORCCA το οποίο αναπτύχθηκε από την κοινοπραξία KTA Naval Systems η οποία είναι μία σύμπραξη των εταιριών Kongsberg, TKMS και STN Atlas Elektronik. Σύμφωνα με την KTA Naval System το ORCCA είναι ένα νέο σύστημα διαχειρισης μάχης τέταρτης γενιάς το οποίο είναι πλήρως ψηφιακό και ενσωματώνει όλες τις κύριες λειτουργίες του υποβρυχίου. Αποτελείται από σταθμούς εργασίας με οθόνες των 32 ιντσών και ανάλυση 4K, με πλήρως εναλάξιμες λειτουργίες έτσι ώστε από κάθε σταθμό εργασίας το πλήρωμα να μπορεί να διατελέσει όλες τις λειτουργίες του υποβρυχίου. Θεωρούμε ότι το σύστημα αυτό θα μπει και στα ελληνικά Type 214 πρώτης γενιάς κατά το επικείμενο πρόγραμμα αναβάθμισης. Από κει και πέρα τα νέα γερμανικά υποβρύχια ενσωματώνουν την τελευταία γενιά ιστών τύπου optronic της Hendsoldt καθώς και εξελιγμένα συστήματα σοναρ.    

Μεγάλο μέρος της τεχνολογίας που χρησιμοποιείται στα υποβρύχια Scorpène προέρχεται από τα πυρηνικά υποβρύχια κλάσης Le Triomphant και Baracuda, όπως το αυτοματοποιημένο σύστημα ελέγχου υποβρυχίων και το Submarine Tactical Integrated Combat System (SUBTICS). Τα ηλεκτρονικά συστήματα του σκάφους είναι ενσωματωμένα με το (SUBTICS) το οποίο ελέγχεται από έξι πολυλειτουργικές κονσόλες Colibri Mk II COTS με δύο οθόνες 19 ιντσών. To σόναρ που μπορεί να φέρει το υποβρύχιο είναι είτε το TSM 2233 Mk II είτε το S-Cube Integrated and Modular Submarine Sonar Suite. Το S-Cube μπορεί να περιλαμβάνει συστοιχίες πλώρης, πρύμνης, πλευρικές, κατανεμημένη, ρυμουλκούμενη, αναχαίτισης και ενεργή συστοιχία, παρακολούθηση αυτοθορύβου, τρισδιάστατο MOAS, καθώς και σχετικές λειτουργίες.

Το σύστημα πληροφοριών μάχης του Type 212 NFS είναι το Athena Mk2/U της ιταλικής Leonardo. Το σύστημα αποτελείται από κάθετες οθόνες πολλαπλής αφής, οι κονσόλες διαφέρουν από αυτές που είναι εγκατεστημένες στις επίγειες μονάδες, καθώς πρέπει να ταιριάζουν στους περιορισμούς του υποθαλάσσιου περιβάλλοντος (π.χ. μειωμένος χώρος, απαιτήσεις χαμηλού επιπέδου θορύβου, ανάγκη περιορισμού της κατανάλωσης ενέργειας κ.λπ.). Όλοι οι περιορισμοί που αποτελούν τη βάση της αρχιτεκτονικής για το υλικό του CMS. Στην πραγματικότητα, οι κονσόλες είναι υδρόψυκτες για μείωση του θορύβου και είναι κατασκευασμένες από ειδική ίνα άνθρακα για να συμμορφώνονται με τις προαναφερθείσες περιβαλλοντικές απαιτήσεις.

Όσον αφορά τα ηλεκτρονικά το KSS-III, διαθέτει πλήρη σουίτα ανθυποβρυχιακού πολέμου η οποία περιλαμβάνει πλευρικές διατάξεις (FAS), συρώμενη διάταξη, παθητική και ενεργή διάταξη όλα της εταιρίας LIG Nex1 καθώς και σόναρ αποφυγής ναρκών της Tkales. Διαθέτει σύστημα ανάλυσης και μείωσης αυτοθορύβου επίσης της LIG Nex1. Το σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου είναι το RESM Pegaso της Indra και το σύστημα μάχης του υποβρυχίου έχει αναπτυχθεί από τη νοτιοκορεάτικη Hanhwa. Τέλος διαθέτει τον οπτρονικό ιστό αναζήτησης-επίθεσης Series 30 ΑΟΜ/SOM της γαλλικής Safran.

Εν κατακλείδι, το πρόγραμμα των νέων υποβρυχίων μόλις ξεκινάει για το πολεμικό ναυτικό. Οι λύσεις είναι πολλές και για δυνατούς λύτες. Μεγάλο ρόλο θα παίξει σίγουρα το κόστος και ο τρόπος αποπληρωμής αλλά και οι δυνατότητες μεταφοράς νέων όπλων. Το σίγουρο είναι ότι τα Type 214 πρώτης γενιάς θα αναβαθμιστούν από τη γερμανική TKMS με τα αντιστοιχα ηλεκτρονικά γερμανικής κυρίως προέλευσης. Θα συνεχίσει την παράδοση το πολεμικό ναυτικό διαλέγοντας πάλι ένα γερμανικής σχεδίασης υποβρύχιο ανάμεσα στο Type 214NG και το Type 212CD ή θα προτιμήσει νέες σχεδιάσεις με μεγαλύτερη γκάμα ηλεκτρονικών και όπλων άγνωστα στην απέναντι πλευρά;

Πολεμικό Ναυτικό: Συγκριτική ανάλυση και αξιολόγηση υποψηφίων σχεδιάσεων νέων Υποβρυχίων