Όπως έγινε γνωστό ο Ελληνικός Στρατός (ΕΣ) βρίσκεται μπροστά στην τελική απόφαση και έγκριση, από το Αμερικανικό Κογκρέσο, προσφοράς 1.200 οχημάτων M-1117, εκ των οποίων 800 είναι ο αριθμός που ενδιαφέρει τον ΕΣ. Όπως επίσης έγινε γνωστό τα M-1117 θα διατεθούν σε Διμοιρίες και Ουλαμούς ανιχνευτών των Μηχανοκίνητων και Τεθωρακισμένων Ταξιαρχιών στη θέση των παλαιότερων Mercedes-Benz 240GD και στην 29η Ταξιαρχία Εσωτερικής Ασφάλειας στην Κομοτηνή.
Η είδηση συνοδεύτηκε από δεκάδες σχόλια, άλλα θετικά και άλλα αρνητικά για το ενδιαφέρον και την προοπτική απόκτησης τους. Στο πλαίσιο του υγιούς διαλόγου με τους φίλους και αναγνώστες μας θα θέλαμε να καταθέσουμε και την δική μας άποψη για το θέμα. Πριν όμως καταθέσουμε την άποψη μας κρίνουμε σκόπιμο και γόνιμο να γνωρίσουμε καλύτερο το M-1117, πως εξελίχθηκε, ποια είναι τα χαρακτηριστικά του και οι προοπτικές αναβάθμισης τους.
Το M-1117 Guardian (Φύλακας) ή ASV (Armored Security Vehicle) αναπτύχθηκε ως ένα ελαφρύ όχημα, διάδοχο του V-100 και V-150 Commando για τον εφοδιασμό της Αμερικανικής Στρατονομίας. Η ανάπτυξη του ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1995 και το πρωτότυπο παρουσιάστηκε τον Φεβρουάριο του 1997. Η παραγωγή του ξεκίνησε το 1999. Πρόκειται δηλαδή για οχήματα 20 ετών περίπου. Σε υπηρεσία αντικαθίσταται από τα οχήματα M-ATV της Oshkosh, έκαστο αξίας $ 470.000. Να σημειωθεί ότι το 1999 το κόστος κάθε M-1117 ήταν $ 800.000 (σε σημερινές τιμές).
Τα M-1117 σχεδιάστηκαν κατόπιν δυο (2) ρητών απαιτήσεων της Αμερικανικής Στρατονομίας: Να ενσωματώνουν ανεξάρτητο σύστημα ανάρτησης, για μεγαλύτερη ευελιξία, και να ενσωματώνουν αυξημένο επίπεδο προστασίας με την ενσωμάτωση θωράκισης της IBD Deisdenroth, συνθετική κεραμική θωράκιση εξωτερικά, πάνω από την εργοστασιακή θωράκιση, και προστατευτικό πλέγμα (Spall Liner) στο εσωτερικό, για την προστασία από θραύσματα. Το πρόγραμμα παραγωγής των M-1117 τερματίστηκε το 2002, στο πλαίσιο της γενικότερης αναδιανομής κονδυλίων που έγινε τότε, λόγω των αναγκών αντιμετώπισης της τρομοκρατίας, μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.
Ωστόσο, η δράση του M-1117 στο Αφγανιστάν και το Ιράκ αποδείχθηκε ιδιαίτερα αποτελεσματική, σε σχέση με τη χρήση των HMMWV, τα οποία αποδείχθηκαν ευάλωτα σε επιθέσεις και απώλειες (αυτή η εμπειρία οδήγησε στην ανάπτυξη της έκδοσης Up-armored HMMWV με ενισχυμένη θωράκιση και επίπεδο προστασίας). Οι θετικές αναφορές, για το M-1117, του 527ου και του 720ου Τάγματος Στρατονομίας του Αμερικανικού Στρατού, ιδιαίτερα για την ανθεκτικότητα του οχήματος σε πυρά όπλων μικρού διαμετρήματος, νάρκες και αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς, οδήγησαν στην επαναφορά του προγράμματος παραγωγής.
Το M-1117 ζυγίζει 13.410 κιλά (βάρος μάχης), ενώ οι διαστάσεις του είναι (μήκος x πλάτος x ύψος) 6 x 2,6 x 2,6 μέτρα. Ενσωματώνει κινητήρα Cummins 6CTA8.3 μέγιστης ισχύος 260 ίππων. Η μέγιστη ταχύτητα του (σε οδό) είναι 100 χιλιόμετρα την ώρα περίπου, ενώ με ταχύτητα 65 χιλιομέτρων την ώρα η αυτονομία του είναι 650 χιλιόμετρα περίπου. Η μεταφορική του ικανότητα είναι ανάλογη με την έκδοση. Στην έκδοση που πιθανότατα θα παραλάβει ο ΕΣ το όχημα μπορεί να μεταφέρει πέντε (5) άτομα. Ομοίως, ο τυπικός εξοπλισμός τους αποτελείται από ένα πολυβόλο M2ΗΒ των 12,7 χιλιοστών και έναν (1) αυτόματο εκτοξευτή βομβίδων Mk.19 των 40 χιλιοστών.
Η σχεδίαση του προσφέρει στο πλήρωμα όραση και παρατήρηση σ’ ολόκληρο το τόξο των 360°, ενώ διαθέτει και σύστημα κλιματισμού (Air Condition). Η θωράκιση του είναι τοποθετημένη με κλίση για να μην δημιουργεί κάθετες επιφάνειες έτσι ώστε να εξοστρακίζει αντιαρματικές ρουκέτες κατηγορίας RPG. Η ευθεία προσβολή από RPG μπορεί να οδηγήσει στην καταστροφή του οχήματος και την απώλεια του πληρώματος υπό την προϋπόθεση ότι η προσβολή γίνεται από πολύ κοντινή απόσταση ή σε ευαίσθητο σημείου του οχήματος. Η θωράκιση με κλίση εμφανίζει την ιδιότητα της μεγαλύτερης ανθεκτικότητας, σε σχέση με την κάθετη θωράκιση.
Ένα περιστατικό, που αναφέρεται στις αναφορές της Αμερικανικής Στρατονομίας, κατέδειξε την επιστροφή ενός M-1117 στη βάση του, μετά την προσβολή του από αυτοσχέδιο εκρηκτικό μηχανισμό στο Αφγανιστάν. Από την έκρηξη το όχημα υπέστη βλάβη και στους τέσσερις (4) τροχούς, αλλά κατάφερε να κινηθεί για 45 χιλιόμετρα και να επιστρέψει στη βάση του χωρίς άλλη απώλεια. Μια βελτίωση που φέρουν τα οχήματα, ως αποτέλεσμα της εμπειρίας από το Αφγανιστάν, αλλά και το Ιράκ, είναι η προσθήκη 15 επιπλέον πείρων πρόσδεσης του πύργου με το όχημα για μεγαλύτερη ασφάλεια του πύργου και τη μείωση των πιθανοτήτων αποκόλλησης τους, σε περίπτωση προσβολής.
Η κατασκευάστρια εταιρία Textron έχει αναπτύξει μια συλλογή αναβάθμισης, τόσο του M-1117, όσο και των HMMWV. Η συλλογή LTV-SUK (Light Tactical Vehicle-Survivability Upgrade Kit) αφορά στη εργασίες και αντικατάσταση συστημάτων με στόχο την αύξηση του επιπέδου προστασίας των οχημάτων. Επίσης προβλέπει και πρόγραμμα αποκατάστασης και επαναφοράς των επιδόσεων των οχημάτων σε εργοστασιακό επίπεδο. Επίσης, τον Οκτώβριο του 2013, η Textron παρουσίασε την πρόταση αναβάθμισης MSFV (Mobile Strike Force Vehicle) των M-1117,κατόπιν σχετικού αιτήματος του Εθνικού Στρατού του Αφγανιστάν.
Στην έκδοση MSFV το όχημα ενσωματώνει πύργο Cockerill Mk.III με πυροβόλο των 90 χιλιοστών χαμηλής πίεσης για αποστολές υποστήριξης πεζικού με πυρά και αντιαρματικό ρόλο. Η έκδοση αυτή έχει επιλεγεί από το Αφγανιστάν και το Ιράκ, αλλά ακόμα δεν έχει υπάρξει κάποιο συμβόλαιο. Η έκδοση MSFC μπορεί να αποκτηθεί ως νέο όχημα ή ως συλλογή αναβάθμισης εν υπηρεσία οχημάτων. Εκτός από την Αμερικανική Στρατονομία οχήματα M-1117 διαθέτουν το Αφγανιστάν, η Βουλγαρία, ο Καναδάς, η Κολομβία και το Ιράκ.
Ο ρόλος των M-1117 στο ΕΣ δεν είναι αυτός της αντικατάστασης τεθωρακισμένων οχημάτων μεταφοράς προσωπικού. Αυτά που θα παραλάβει ο ΕΣ δεν έχουν την μεταφορική ικανότητα των M-113. Συνεπώς, εκ των πραγμάτων, ο ρόλος τους θα είναι υποστηρικτικός. Δηλαδή θα χρησιμεύσουν σε δευτερεύουσες αποστολές όπως η συνοδεία και προστασία εφοδιοπομπών, η εσωτερική ασφάλεια στη Ζώνη Ευθύνης του 4ου Σώματος Στρατού (4 ΣΣ) στον Έβρο, η αναγνώριση, σε μονάδες του Έβρου και της ΑΣΔΕΝ, η αντιμετώπιση επιθετικών ενεργειών (αεροπρογεφυρωμάτων) στην ΑΣΔΕΝ και η προστασία σημαντικών, για την άμυνα μας, εγκαταστάσεων και βάσεων ανά την Ελλάδα.
Τα οχήματα είναι ηλικίας 20 ετών, δηλαδή δεν είναι νέα, αλλά δεν είναι και παλιά, ενώ θα παραχωρηθούν δωρεάν. Μόνο με τη δαπάνη μεταφοράς τους στην Ελλάδα θα επιβαρυνθούμε. Όλοι μας θα θέλαμε να προμηθευτούμε νέα τακτικά οχήματα, νέα οχήματα κατηγορίας MRAP, νέα τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού και μάχης, νέα μαχητικά αεροσκάφη, νέα υποβρύχια, νέες φρεγάτες και ότι άλλο χρειαζόμαστε για την εθνική μας άμυνα. Θέλουμε, αλλά μπορούμε; Η απάντηση είναι όχι, δεν μπορούμε γιατί η κυβέρνηση κρίνει, λανθασμένα κατά την άποψη μας, ότι υπάρχουν άλλες πιεστικότητες κοινωνικές ανάγκες να καλυφθούν.
Καλώς ή κακώς αυτή είναι η πραγματικότητα. Από τη στιγμή που δεν δίδονται χρήματα για την άμυνα, στρεφόμαστε σε μεταχειρισμένα. Υπό αυτή την άποψη κρίναμε ως θετική την απόκτηση των 70 ελικοπτέρων OH-58D Kiowa Warrior και κρίνουμε ως θετική την απόκτηση των M-1117, οχήματα τα οποία θα καλύψουν κενά στον ΕΣ για 15-20 περίπου χρόνια και τη δυνατότητα τους να αναβαθμιστούν, τόσο σε επίπεδο προστασίας όσο και σε επίπεδο ισχύος πυρός (πυροβόλο των 90 χιλιοστών, φορέας αντιαρματικών όπλων, φορέας όλμων κ.ά.). Τέλος, η ποσότητα των 800 οχημάτων σημαίνει ομοιοτυπία και οικονομίες κλίμακας στο ζήτημα της υποστήριξης τους.
Για τα τεθωρακισμένα οχήματα του ΕΣ και για τα προβλήματα παλαιότητας και επιχειρησιακής απαξίωσης που αντιμετωπίζουν μπορείτε να διαβάσετε στο παρακάτω άρθρο:
