Τα δυο κράτη του ελληνισμού, Ελλάδα και Κύπρος βρίσκονται στο διαρκές στόχαστρο της αναθεωρητικής και επεκτατικής τουρκικής πολιτικής. Η αμυντική πολιτική και η αμυντική θωράκιση αποτελούν κεντρικά ζητήματα τα οποία πραγματεύεται το DefenceReview.gr.
Δεδομένων των καίριων εξελίξεων στη Κύπρο τόσο σε επίπεδο εξοπλιστικών προγραμμάτων όσο και με αφορμή τα όσα ανυπόστατα γράφθηκαν περί της προοπτικής παραχώρησης ρωσικών οπλικών συστημάτων στην Ουκρανία αποφασίζουμε να επισκεφτούμε τη Κύπρο.
Για τρίτη φορά (η 1η ήταν πέρσι την Άνοιξη και η δεύτερη στα πλαίσια της άσκησης «ΝΙΚΗΤΗΣ – ΔΗΜΗΤΡΑ» όπου κάναμε και το πρώτο αφιέρωμα στα νεοαποκτηθέντα αυτοκινούμενα πυροβόλα NORA) πραγματοποιούμε ένα ακόμη πολυήμερο οδοιπορικό στη Κυπριακή Δημοκρατία.
Πρώτος σταθμός στο οδοιπορικό μας, το Υπουργείο Άμυνας και το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Φρουράς. Σημείο αναφοράς η επίσκεψη μας και η συνέντευξη στο DefenceReview.gr και τον γράφοντα από τον Υπουργό Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΥΠΑΜ). Οδεύουμε προς τον Στρόβολο της Λευκωσίας και στη πύλη του Υπουργείου Άμυνας όπου μας υποδέχονται στενοί συνεργάτες του ΥΠΑΜ.
Ακολουθεί η συνάντηση μας με τον ΥΠΑΜ Χαράλαμπο Πετρίδη. Μας υποδέχεται θερμά στο γραφείο του και για αρκετή ώρα συζητάμε όλες τις τρέχουσες εξελίξεις αμυντικής θωράκισης και ενίσχυσης της Εθνικής Φρουράς. Η συζήτηση μας με τον Υπουργός Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας Χαράλαμπο Πετρίδη ξεκινά με βάση τα όσα γράφτηκαν από μερίδα του Κυπριακού Τύπου αναφορικά με τα ρωσικά οπλικά συστήματα.
Ο Υπουργός Άμυνας μας τονίζει τον κρίσιμο ρόλο και τη σημασία ρωσικών οπλικών συστημάτων στην άμυνα του νησιού και ξεκαθαρίζει πως ουδεμία πιθανότητα υπάρχει για πρόωρη απόσυρση ή παραχώρηση. Σημειώνει με έμφαση πως τα ρωσικά οπλικά συστήματα είναι αξιόμαχα στην Εθνική Φρουρά.
Γιάννης Νικήτας, DefenceReview.gr: Αναφορικά με τα όσα αναφέρθηκαν από μερίδα του τύπου για τα ρωσικά οπλικά συστήματα της Εθνικής Φρουράς, τίθεται ζήτημα πρόωρης απόσυρσης ρωσικών οπλικών συστημάτων και αποστολής τους στην Ουκρανία;
Υπουργός Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας Χαράλαμπος Πετρίδης: Αναφορικά με τις πληροφορίες που πρόσφατα έχουν δημοσιευθεί σε μερίδα του Τύπου το Υπουργείο Άμυνας δηλώνει ξεκάθαρα ότι δεν πρόκειται να μειώσει καθ` οιονδήποτε τρόπο τις αποτρεπτικές αμυντικές δυνατότητες μιας υπό κατοχή χώρας. Συνεπώς το θέμα θεωρείται λήξαν, δεν υπάρχει οποιαδήποτε σκέψη για πρόωρη απόσυρση οπλικών συστημάτων ρωσικής προέλευσης και στόχος του Υπουργείου Άμυνας παραμένει η προσήλωσή του στη συνεχή αναβάθμιση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων της Εθνικής Φρουράς.
Επόμενος σταθμός της συζήτησης μας τα εξοπλιστικά προγράμματα της Εθνικής Φρουράς. Η Εθνική Φρουρά τα τελευταία έτη εκσυγχρονίστηκε ριζικά και ουσιαστικά με τη προσπάθεια αυτή να εντείνεται και να βελτιώνεται. Για το 2023 ο αναπτυξιακός προϋπολογισμός που περιλαμβάνει τα εξοπλιστικά προγράμματα αναμένεται να ξεπεράσει τα 160 εκατομμύρια ευρώ. Ο Υπουργός μας τονίζει πως το 2022 ήταν ρεκόρ εξοπλιστικών δαπανών 18ετίας με 150 εκατομμύρια ευρώ.
Διευκρινίζει πως το κύριο βάρος στα εξοπλιστικά θα δοθεί στα νέα αντιαεροπορικά συστήματα της Διοίκησης Αεροπορίας Εθνικής Φρουράς.
Ποιες οι κύριες εξοπλιστικές προτεραιότητες για την Εθνική Φρουρά; Σε ποιους εξοπλιστικούς τομείς αναμένεται να δοθεί το κύριο βάρος;
ΥΠΑΜ Χαράλαμπος Πετρίδης: Η προσπάθεια εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης της Εθνικής Φρουράς είναι μια διαδικασία που απαιτεί προσεκτικούς και λεπτούς χειρισμούς τόσο σε επιχειρησιακό όσο και σε διπλωματικό επίπεδο. Σε συνεργασία με την ηγεσία του ΓΕΕΦ έχουμε ιεραρχήσει τις προτεραιότητες, λαμβάνοντας υπόψη τις σύγχρονες απαιτήσεις και ανάγκες, τις νέες τεχνολογίες, τις αλλαγές στο γεωπολιτικό περιβάλλον και τις οικονομικές δυνατότητες της Κυπριακής Δημοκρατίας και έχουμε καταρτίσει εξοπλιστικό πλάνο το οποίο αποτελείται από βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες ενέργειες.
Αυτός ο προγραμματισμός τηρείται και εφαρμόζεται και προσαρμόζεται σε όλα τα νέα δεδομένα. Ενδεικτικά να αναφέρω ότι το Υπουργείο υλοποιεί προγράμματα που αφορούν την ενίσχυση των δυνατοτήτων έγκαιρης προειδοποίησης, συλλογής πληροφοριών και επίγνωσης της κατάστασης. Επιπρόσθετα, εργαζόμαστε για την ενίσχυση των δυνατοτήτων της ΕΦ για αντιμετώπιση των απειλών που προέρχονται από τον αέρα. Στόχος μας είναι να δημιουργηθεί μια σύγχρονη, αποτελεσματική και αποτρεπτική αντιαεροπορική άμυνα που να καλύπτει στο σύνολό τους, τις ανάγκες της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Αδράτουμε την απάντηση του ΥΠΑΜ αναφορικά με τα νέα αντιαεροπορικά συστήματα και συνεχίζουμε τη συζήτηση μας σχετικά με οπλικά συστήματα στρατηγικού χαρακτήρα ρωτώντας τον ΥΠΑΜ εάν θεωρεί πως υπάρχουν οι προοπτικές η Εθνική Φρουρά οπλικά συστήματα όπως αντιαεροπορικά μεγάλου βεληνεκούς ή πυραυλικά συστήματα μεγάλου βεληνεκούς;
Ο ΥΠΑΜ Χαράλαμπος Πετρίδης σημειώνει: Στόχος μας είναι η αναβάθμιση και ο εκσυγχρονισμός της Εθνικής Φρουράς με μέσα και συστήματα που θα της δώσουν όλες τις δυνατότητες που απαιτούνται για να είναι σε θέση να εκτελεί με επιτυχία την αποστολή της αντιμετωπίζοντας κάθε νέα απειλή. Συζητάμε με προηγμένες στρατιωτικά χώρες προκειμένου να θωρακίσουμε με τον καλύτερο, υπό τις περιστάσεις τρόπο, την άμυνα της πατρίδας μας. Εργαζόμαστε για να υλοποιήσουμε αυτόν το στόχο με σταθερά βήματα.
Κάνοντας μια αποτίμηση του έργου του σημερινού ΥΠΑΜ και των προκατόχων του τον ρωτάμε αναφορικά με τα εξοπλιστικά που έχουν ήδη υλοποιηθεί. Από την παρακάτω απάντηση του ΥΠΑΜ κύριο στοιχείο είναι πως για πρώτη φορά η Εθνική Φρουρά θα παραλάβει μη φονικά συστήματα από τις ΗΠΑ. Ο ΥΠΑΜ προσθέτει επίσης την αύξηση δυνατοτήτων συλλογής πληροφοριών, στοχοποίησης και συστημάτων του Πυροβολικού.
Γιάννης Νικήτας: Κύριε Υπουργέ, κατά τη θητεία σας ποια ήταν τα κύρια εξοπλιστικά προγράμματα που έχουν υλοποιηθεί;
ΥΠΑΜ Χαράλαμπος Πετρίδης: Από τη διαπίστωση της επιχειρησιακής απαίτησης, μέχρι τον καταρτισμό των προδιαγραφών ενός οπλικού συστήματος, τη διερεύνηση της αγοράς, την εξέταση εναλλακτικών λύσεων και τη συνομολόγηση μίας Σύμβασης συνήθως χρειάζεται αρκετός χρόνος. Ως εκ τούτου, επί θητείας μου μπορεί είτε να παραλαμβάνεται εξοπλισμός που αφορά Σύμβαση που συνομολογήθηκε από προκατόχους μου είτε να συνομολογείται σύμβαση, που ο εξοπλισμός να παραληφθεί από τον διάδοχο μου. Η ουσία του ζητήματος είναι να υπάρχει συνέχεια και συνέπεια στην εξοπλιστική προσπάθεια. Παρόλα αυτά μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι παρατηρείται σημαντική πρόοδος στην υλοποίηση εξοπλιστικών προγραμμάτων και ότι πολύ πρόσφατα έχουν ενισχυθεί οι δυνατότητες του Πυροβολικού και των Ειδικών Δυνάμεων, ενώ έχει αρχίσει η υλοποίηση του προγράμματος Εγκατάστασης Συστήματος Επιτήρησης της Γραμμής Κατάπαυσης του Πυρός. Επίσης, αναμένεται σύντομα η ολοκλήρωση της πρώτης προμήθειας μη φονικού εξοπλισμού από τις ΗΠΑ.
Γιάννης Νικήτας: Προχωράμε στα θέματα της θητείας με επίκεντρο τη μείωση θητείας στην Εθνική Φρουρά ρωτώντας τον υπουργό εάν θεωρεί πως η μείωση της θητείας στην Εθνική Φρουρά ήταν ένα βήμα προς την σωστή κατεύθυνση;
ΥΠΑΜ, Χαράλαμπος Πετρίδης: Η μείωση της θητείας των στρατευσίμων οπλιτών από τους 24 στους 14 μήνες, η οποία αποφασίστηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο το Φεβρουάριο του 2016, αποτέλεσε σταθμό στην ιστορία της Εθνικής Φρουράς. Ήταν μια κοινωνική απαίτηση, η οποία περιλαμβανόταν στο προεκλογικό πρόγραμμα του Προέδρου της Δημοκρατίας και υλοποιήθηκε και εφαρμόστηκε με επιτυχία. Με την εξέλιξη αυτή, ταυτόχρονα καθιερώθηκε ο θεσμός των Συμβασιούχων Οπλιτών. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της μετεξέλιξης της Εθνικής Φρουράς σε ένα σύγχρονο ημιεπαγγελματικό στρατό με αυξημένες δυνατότητες και μέσα.
Η στελέχωση των κύριων οπλικών συστημάτων των Μονάδων με επαγγελματίες οπλίτες, επαυξάνει αισθητά τη μαχητική ικανότητα της Εθνικής Φρουράς. Επιτυγχάνεται ταυτόχρονα η εξασφάλιση ύπαρξης και ανανέωσης του προσωπικού με μέσο όρο ηλικίας, δυνάμενο να ανταποκριθεί στις αυξημένες επιχειρησιακές ανάγκες της Δύναμης. Αναμφίβολα υπάρχουν πολλά ακόμα να γίνουν, τόσο για τη βελτίωση του θεσμού των ΣΥΟΠ, όπου καταβάλλονται συνεχείς προσπάθειες για αναβάθμιση της εκπαίδευσης, της επαγγελματικής τους κατάρτισης και την εκμετάλλευση των γνώσεων που διαθέτουν, αλλά και γενικότερα για την επένδυση σε έμψυχο και άψυχο υλικό, με γνώμονα πάντα το αξιόμαχο και την αναβάθμιση της Εθνικής Φρουράς.
Επόμενο θέμα στη συζήτηση μας η αμυντική διπλωματία. Ο ΥΠΑΜ υπογραμμίζει την κατακόρυφη αναβάθμιση της εξωστρέφειας της Εθνικής Φρουράς και την ανάπτυξη στρατηγικών δεσμών με τη Γαλλία και το Ισραήλ.
Γιάννης Νικήτας: Πως αξιολογείτε την στενή συνεργασία της Εθνικής Φρουράς με τις Ένοπλες Δυνάμεις του Ισραήλ και της Γαλλίας; Υπήρξε περαιτέρω ποιοτική εμβάθυνση;
ΥΠΑΜ, Χαράλαμπος Πετρίδης: Όπως έχω αναφερθεί αρκετές φορές δημόσια, η κυριότερη αποστολή του Υπουργείου Άμυνας είναι η ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας της χώρας, προκειμένου να δημιουργηθούν συνθήκες ασφάλειας και σταθερότητας στους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας και γενικότερα στην ευρύτερη περιοχή. Για να επιτευχθεί αυτό πρέπει να επικεντρωθούμε στη Εθνική μας ασφάλεια, στην Άμυνα και Ασφάλεια εντός της ΕΕ και στην Αμυντική Διπλωματία που αφορά τις διμερείς, τριμερείς και πολυμερείς μας συνεργασίες σε επίπεδο Υπουργείων Άμυνας με περιφερειακούς εταίρους.
Τα αποτελέσματα των ενεργειών μας στην Αμυντική Διπλωματία κρίνονται ξεκάθαρα αποτελεσματικά, καθότι έχουμε πετύχει μέσα σε λίγα χρόνια να αναπτύξουμε στενή συνεργασία όχι μόνο με τη Γαλλία και το Ισραήλ αλλά και με άλλες χώρες, με τις οποίες σε πολιτικό επίπεδο βρισκόμαστε σε συνεχή διάλογο και αλληλοενημέρωση για θέματα Άμυνας και Ασφάλειας, ενώ σε στρατιωτικό επίπεδο υλοποιούμε Ετήσια Προγράμματα Αμυντικής – Στρατιωτικής Συνεργασίας, τα οποία περιλαμβάνουν συνεκπαιδεύσεις και κοινές ασκήσεις με τεράστια επιχειρησιακά οφέλη. Είναι γεγονός ότι, με τη Γαλλία, το Ισραήλ και την Αίγυπτο, η συνεργασία μας έχει προχωρήσει σε ένα εξαιρετικό επίπεδο. Πέραν των κοινών συμφερόντων και αντιλήψεων σε αρκετούς τομείς όπως η ενέργεια, η οικονομία, ο τουρισμός, η παιδεία και πολλά άλλα , η συνεργασία μας σε θέματα Άμυνας και Ασφάλειας ήταν απαραίτητη για την ασφάλεια και σταθερότητα της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου.
Η συμμετοχή της ΕΦ σε κοινές διμερείς ασκήσεις, αλλά και σε πολυεθνικό επίπεδο με το Ισραήλ είναι ένα φαινόμενο το τελευταίο διάστημα απολύτως φυσιολογικό αφού η διαλειτουργικότητα που έχει αναπτυχθεί μεταξύ των Ενόπλων Δυνάμεων μας, δημιούργησε τις προϋποθέσεις για τα στρατιωτικά τμήματα μας να μπορούν ενεργούν από κοινού χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα. Από την άλλη η συχνή παρουσία των Γαλλικών Δυνάμεων στην περιοχή, απόρροια της απόφασης για κοινή ναυτική παρουσία στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου με επίκεντρο την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, έδωσε την ευκαιρία στις Ένοπλες Δυνάμεις μας να συνεργαστούν πιο στενά, με τις Γαλλικές Ένοπλες Δυνάμεις και να αναπτύξουν σε πολλούς τομείς ικανότητες που ενισχύουν την επιχειρησιακή ικανότητα και ετοιμότητα της ΕΦ. Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω και επιπλέον ότι, η Γαλλία και το Ισραήλ αποτελούν τους πλέον ισχυρούς εταίρους σε θέματα αμυντικών εξοπλισμών, δείχνουν ξεκάθαρα ότι, η συνεργασία αυτή θα συνεχιστεί και θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο τα επόμενα χρόνια.
Με τον ΥΠΑΜ προχωράμε στο επόμενο ζήτημα. Το Δόγμα Ενιαίου Αμυντικού Χώρου ρωτώντας τον εάν το Δόγμα Ενιαίου Αμυντικού Χώρου αποτελεί παρελθόν ή μπορεί να αναβιώσει δεδομένης της ποιοτικής αναβάθμισης της απειλής στα κατεχόμενα;
ΥΠΑΜ, Χαράλαμπος Πετρίδης: Η αναθεωρητική, αποσταθεροποιητική και παραβατική στάση της Τουρκίας, απαιτεί τη συνεχή επαγρύπνηση και ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος των ενόπλων δυνάμεων της Ελλάδας και της Κύπρου. Καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση. Υφίσταται και αναβαθμίζεται συνεχώς η συνεργασία της Κύπρου με την Ελλάδα στον τομέα της Ασφάλειας και της Άμυνας. Η συνεργασία και η επικοινωνία είναι σχεδόν καθημερινή τόσο σε πολιτικό όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο. Σ’ αυτό το πλαίσιο συνεχίζουμε και παράλληλα εμβαθύνουμε τη διμερή αμυντική συνεργασία μας, η οποία βασίζεται στην αδελφική, στρατηγική σχέση μας, με σκοπό την αντιμετώπιση των προκλήσεων και απειλών των κοινών εθνικών συμφερόντων.
Τελευταίο θέμα οι τουρκικές προκλήσεις στη Κύπρο και τη κυπριακή ΑΟΖ.
Γιάννης Νικήτας, DefenceReview.gr: Κύριε Υπουργέ η Τουρκία έχει αναβαθμίσει τις προκλήσεις της σε Αιγαίο και Κύπρο (με αμφότερες ενέργειες επί της Κυπριακής ΑΟΖ και των κατεχομένων). Εκτιμάτε πως η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να αντιδράσει πιο δυναμικά σε διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο;
ΥΠΑΜ, Χαράλαμπος Πετρίδης: Η κυβέρνηση θα συνεχίσει τις επίμονες προσπάθειές της προκειμένου να επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για ειρηνική επίλυση του Κυπριακού στη βάση των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες όπως την εφαρμογή Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, που πρόσφατα πρότεινε.
Στο πλαίσιο αυτό και για αντιμετώπιση της συνεχούς αδιαλλαξίας της Τουρκίας, η οποία επιδεικνύει απαράδεκτη επιθετικότητα τόσο επί του εδάφους όσο και στις θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου, αλλά και τα σχέδιά της για εποικισμό της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου, πράξεις που καταδικάζουν την όποια προσπάθεια για μια λύση του Κυπριακού, σε διπλωματικό επίπεδο θα συνεχιστούν οι ενέργειες για ενίσχυση των σχέσεων της Κύπρου με χώρες της ευρύτερης περιοχής (Μέσης Ανατολής και Κόλπου), η ενεργός και ουσιαστική συμμετοχή στα Ευρωπαϊκά δρώμενα και η ανάπτυξη συμμαχιών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σταθερή πολιτική μας αποτελεί η ανάπτυξη των σχέσεων και η διεύρυνση του φάσματος διμερών και πολυμερών θεμάτων συζήτησης με τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και άλλων σημαντικών δρώντων του διεθνούς συστήματος, προκειμένου να πειστεί η Τουρκία ότι η επίλυση του Κυπριακού είναι προς το συμφέρον όλων των πλευρών. Σε αυτή την ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο, η Εθνική Φρουρά απαιτείται να παραμείνει προσηλωμένη στην αποστολή της, για την υπεράσπιση της ελευθερίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας, συνδράμοντας στην εμπέδωση του αισθήματος ασφάλειας του Κυπριακού Ελληνισμού.
Στο σημείο αυτό ολοκληρώνεται η συνέντευξη του ΥΠΑΜ και θα θέλαμε να εκφράσουμε τις ειλικρινείς μας ευχαριστίες προς τον Υπουργό Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας Χαράλαμπο Πετρίδη.
Κεντρικά σημεία της συνέντευξης αποτελεί η εξοπλιστική προσπάθειας με έμφαση στα νέα αντιαεροπορικά συστήματα και τον έλεγχο αέρος με νέα ραντάρ, η απόκτηση νέων οπλικών συστημάτων για το Πυροβολικό Μάχης, την προμήθεια ολοκληρωμένου συστήματος επιτήρησης με πολλές προεκτάσεις και ως προς τη στοχοποίηση καθώς και την εξοπλιστική αναθέρμανση με τις ΗΠΑ που σηματοδοτεί η απόκτηση μη φονικών οπλικών συστημάτων.
Πέραν της συνέντευξης με τον ΥΠΑΜ της Κυπριακής Δημοκρατίας τα εξοπλιστικά προγράμματα της Εθνικής Φρουράς θα αποτελέσουν αντικείμενο επόμενης ανάλυσης με εκτενή σχολιασμό και παράθεση στοιχείων.
Επίσης το προσεχές διάστημα θα δημοσιεύσουμε το αφιέρωμα στη Διοίκηση Αεροπορίας της Εθνικής Φρουράς από την επίσκεψη μας στις 451 και 453 Μοίρες Ενεργού Αεράμυνας που διαθέτουν τα οπλικά συστήματα BUK M1-2 και TOR M1 καθώς και την επίσκεψη μας στη Μονάδα Υποβρυχίων Καταστροφών.
