Σήμερα η Αμερικανική Πολεμική Αεροπορία βρίσκεται σε μια διαδικασία ένταξης σε υπηρεσία των νέων αεροσκαφών εναέριου ανεφοδιασμού KC-46A. Αποστολή τους είναι η ενίσχυση των επιθετικών επιχειρήσεων της Αμερικανικής Αεροπορίας, μέσω της αύξησης του χρόνου παραμονής στον αέρα των μαχητικών της αεροσκαφών. Επίσης, η χρήση των αεροσκαφών εναέριου ανεφοδιασμού επιτρέπει την κατά κύματα προσβολή στόχων στην εχθρική περιοχή, καθιστώντας έτσι την αντίδραση του αντιπάλου δυσκολότερη υπόθεση.
Επ’ ευκαιρία της ένταξης σε υπηρεσία των KC-46A εξετάζουμε την περίπτωση του εναέριου ανεφοδιασμού στο πλαίσιο της Πολεμική Αεροπορία (ΠΑ), σημειώνοντας επιγραμματικά τις λύσεις, που θα μπορούσε να εξετάσει η ΠΑ προκειμένου να αποκτήσει μια στοιχειώδη ικανότητα εναέριου ανεφοδιασμού. Βέβαια, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι όσο αναγκαίος είναι ο εναέριος ανεφοδιασμός για μια αεροπορική δύναμη, στην περίπτωση της Ελλάδας και της οικονομικής της κατάστασης είναι πλεονασμός. Αυτή η πραγματικότητα ωστόσο δεν μας απαγορεύει να εξετάσουμε τον εναέριο ανεφοδιασμό, στο γενικότερο πλαίσιο της ελληνοτουρκικής επιχειρησιακής πραγματικότητας.
Θα πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι η Τουρκία διαθέτει σε υπηρεσία, εδώ και 20 τουλάχιστον χρόνια, επτά (7) αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού KC-135R. Τα αεροσκάφη αυτά ήρθαν να καλύψουν και να «κλείσουν» τις αποστάσεις εντός της τουρκικής επικράτειας, η οποία, από τις ακτές του Αιγαίου μέχρι τα ανατολικά της σύνορα, έχει μήκος 1.600 χιλιόμετρα σε ευθεία γραμμή.
Επιστρέφοντας στον αμερικανικό πρόγραμμα, τα πρώτα KC-46A παραδόθηκαν στην Αμερικανική Αεροπορία τον Ιανουάριο του 2019. Το KC-46A αναπτύχθηκε με βάση το επιβατικό-εμπορικό αεροσκάφος 767, ενώ, συνολικά, η Αμερικανική Αεροπορία έχει παραγγείλει 52 αεροσκάφη, έναντι συνολικής ανάγκης για 179 νέα αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού. Τα KC-46A θα αντικαταστήσουν ισάριθμα KC-135R/T (σε υπηρεσία από τη δεκαετία του 1960). Επιχειρησιακά, τα KC-46A αναμένεται να σταθμεύσουν σε προκεχωρημένες βάσεις της Αμερικανικής Αεροπορίας, ανά τον κόσμο, με στόχο της αύξηση του χρόνου αποστολής των F-22, F-15, F-16 και F-35 της Αμερικανικής Αεροπορίας.
Η παράμετρος αυτή είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για τον Ειρηνικό όπου ισχύει αυτό που οι Αμερικανοί αποκαλούν «τυραννία της απόστασης» («tyranny of distance»), δηλαδή οι μεγάλες αποστάσεις μεταξύ των αμερικανικών βάσεων και των πιθανών στόχων, αποστάσεις οι οποίες για να καλυφθούν και τα αμερικανικά αεροπλάνα να μείνουν πάνω από την περιοχή ενδιαφέροντος για το επιθυμητό χρονικό διάστημα, θα πρέπει να υποστηριχθούν από αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού. Το KC-46A μπορεί να μεταφέρει 95.400 λίτρα καυσίμου. Επίσης μπορεί να εφοδιάσει τόσο με τη μέθοδο «Probe and Drogue», όσο και με τη μέθοδο «Boom», ενώ, εξίσου σημαντική είναι και η ικανότητα του αεροσκάφους να ανεφοδιάσει τρία (3) αεροσκάφη ταυτόχρονα.
Η ΠΑ ουδέποτε είχε στη διάθεση της αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού. Ωστόσο στα μέσα με τέλη της δεκαετίας του 1990 η Ελλάδα παρέλαβε, μαζί με τα 64 μεταχειρισμένα A-7E Corsair II του Αμερικανικού Ναυτικού, και αριθμό ατρακτιδίων εναέριου ανεφοδιασμού D-704. Σήμερα όμως δεν υπάρχουν τα A-7 Corsair II, ούτε η χώρα μπορεί να δαπανήσει τα ποσά που χρειάζεται η προμήθεια αεροσκαφών εναέριου ανεφοδιασμού. Ακόμα και η λύση των μεταχειρισμένων αμερικανικών KC-135 ενέχει μεγάλο κόστος δημιουργίας υποδομής και υποστήριξης, ενώ μιλάμε για αεροσκάφη που ήδη μετράνε πάνω από 40 χρόνια υπηρεσία.
Αυτό όμως που μπορεί να γίνει είναι η οικονομική δημιουργία μιας στοιχειώδους ικανότητας και δυνατότητας εναέριου ανεφοδιασμού για την ΠΑ. Για παράδειγμα, τα ελληνικά μεταφορικά αεροσκάφη C-130B/H AUP, μέσω περιορισμένης έκτασης τροποποιήσεων, μπορούν να λειτουργήσουν ως αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού, με την εγκατάσταση δύο (2) ατρακτιδίων με σύστημα «Hose and Drogue» κάτω από τις πτέρυγες. Η λύση αυτή θα επέτρεπε σε κάθε ελληνικό C-130 να ανεφοδιάζει δύο (2) αεροσκάφη ταυτόχρονα.
Δεν πρόκειται για μια γενικευμένη λύση στο πρόβλημα, αλλά τουλάχιστον σε τακτικό επίπεδο η ΠΑ θα έχει δυνατότητα εναέριου ανεφοδιασμού, τόσο για τα Mirage-2000, που έχουν τη σχετική υποδομή, όσο και για τα F-4 AUP και F-16 τα οποία μπορούν να την αποκτήσουν, μέσω της δυνατότητα τροποποίησης των εξωτερικών δεξαμενών καυσίμων και την προσθήκη πτυσσόμενων probe, ικανών να δεχθούν ανεφοδιασμό με τη μέθοδο «Probe and Drogue». Βέβαια, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι τα F-16 Block.52+ και Advanced Block.52+ ήδη έχουν μεγαλύτερη αυτονομία και ακτίνα δράσης, λόγω των σύμμορφων δεξαμενών που ενσωματώνουν.
Αυτό μας οδηγεί σε μια άλλη λύση, για τον στόλο των F-16, που είναι η διεύρυνση του προγράμματος αναβάθμισης Viper στα μαχητικά των εκδόσεων Block.50 και Block.30 με μέριμνα για την προσθήκη σύμμορφων δεξαμενών καυσίμου, κάτι που θα τους έδινε τη δυνατότητα αύξησης της αυτονομίας και ακτίνας δράσης τους. Η λύση αυτή είναι ακριβότερη, αλλά έχει το όφελος της αναβάθμισης του συνόλου των ελληνικών F-16 στο ανώτερο δυνατό επίπεδο, που είναι το Viper. Ίσως αυτή η λύση να είναι προτιμότερη, καθώς η επιχειρησιακή χρήση ενός αεροσκάφους εναέριου ανεφοδιασμού απαιτεί και τη δέσμευση μαχητικών αεροσκαφών για την προστασία του, αφού ένα τέτοιο αεροσκάφος είναι, εκ των πραγμάτων, στόχος υψηλής αξίας.
Και ας μη ξεχνάμε ότι υπάρχουν και τα EriEye που θα πρέπει να προστατεύονται. Εδώ φαίνεται άλλο ένα κενό στο οπλοστάσιο της ΠΑ, που δεν είναι άλλο από την έλλειψη ενός εκπαιδευτικούς αεροσκάφους-ελαφρού μαχητικό, όπως είναι για παράδειγμα το M-346FA Master. Τα αεροσκάφη αυτά, εκτός από τις υπηρεσίες εκπαίδευσης που παρέχουν, μπορούν να λειτουργούν και ως μαχητικά σε αποστολές αεράμυνας σημείου και συνοδείας-προστασίας των EriEye και των C-130 (ως αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού), αποδεσμεύοντας πολύτιμο αριθμό μαχητικών αεροσκαφών Mirage-2000 και F-16 για αποστολές αναχαίτισης και προσβολής.
Επιχειρησιακά, η ΠΑ, θέμα εναέριου ανεφοδιασμού δεν έχει πάνω από το Αιγαίο. Θέμα έχει όταν θα πρέπει να βρεθεί και να επιχειρεί συνεχώς πάνω από την Κύπρο, η οποία γεωγραφικά βρίσκεται πολύ κοντά στην Τουρκία και μακριά από την Ελλάδα. Όλες οι παραπάνω λύσεις αυξάνουν κατακόρυφα την ικανότητα της ΠΑ να επιχειρεί και να βρίσκεται στην Κύπρο, συνεχώς και υπό οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες, προστατεύοντας έτσι τα εθνικά συμφέροντα του ελληνισμού.
