Συνολικά 200 ισραηλινά μαχητικά έλαβαν μέρος σε μια από τις μεγαλύτερες αεροπορικές επιχειρήσεις της πρόσφατης στρατιωτικής ιστορίας ενώ συνολικά ρίφθηκαν περισσότερα από 300 πυρομαχικά και όπλα προκειμένου να χτυπηθούν περίπου 100 στόχοι βαθιά στην ιρανική ενδοχώρα. Μεταξύ των κυριότερων όπλων που χρησιμοποιήθηκαν από τα ισραηλινά μαχητικά F-16, F-35 και F-15 ήταν τα όπλα κρούσης όπως οι stand off πύραυλοι Rampage, οι συλλογές βομβών SPICE, οι πύραυλοι ROCKS και οι αμερικανικής προέλευσης βόμβες ακριβείας GBU-39 SDB. Επίσης, χρησιμοποιήθηκαν οι αεροεκτοξευόμενοι AIR LORA καθώς και οι BLUE SPARROW/ GOLDEN HORIZON. Παραμένει άγνωστο εάν χρησιμοποιήθηκαν οι GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator (MOP). Θα τα αναλύσουμε παρακάτω δεδομένου πως η Πολεμική Αεροπορία έχει ήδη προβεί στην αγορά των συλλογών βομβών SPICE καθώς και των πυραύλων Rampage. Ύψιστης σημασίας κεφάλαιο είναι και η στοχοποίηση των μονάδων αεράμυνας και των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν όπως αυτή έλαβε χώρα από τις Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις και τις Υπηρεσίες Πληροφοριών του Ισραήλ.
Σημαντικότερος εκπρόσωπος των ανεμοπορούντων κατευθυνόμενων βομβών ακριβείας, είναι το ισραηλινό κιτ SPICE (Smart, Precise Impact, Cost-Effective). Αυτό επιβεβαιώνεται και από το ότι έχει σημειώσει τη μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία σε σχέση με όλα τα αντίστοιχα δυτικά όπλα, περιλαμβανομένων και των αμερικανικών JDAM, παρά τη χαμηλότερη τιμή τους.
Το κιτ αυτό μετατρέπει τις απλές βόμβες 1000 (450 κιλά) και 2000 λιβρών (900 κιλά), σε όπλα stant-off με ακτίνα 60 τουλάχιστον χιλιομέτρων και ακρίβεια τριών μέτρων (CEP) για το SPICE 2000 (βόμβες MK-84, BLU-109, RAP-2000). Ακόμα μεγαλύτερη είναι η ακτίνα για το κιτ SPICE 1000 (περί τα 120 χιλιόμετρα) που περιλαμβάνει και πτέρυγες και μπορεί να τοποθετηθεί σε συμβατικές βόμβες (MK-83, MPR1000, BLU-110, RAP-1000). To κιτ SPICE 2000 βάρους 150 κιλών σχεδόν διπλασιάζει το μήκος της βόμβας Mk.84 σε 4,2 μέτρα. Στο ρύγχος βρίσκονται τέσσερα σταθερά πτερύγια, εκτεπάσματος 60 εκατοστών. Στο ουραίο τμήμα βρίσκονται τέσσερα τραπεζοειδή πτερύγια εκπετάσματος 1,2 μέτρων και πίσω τους υπάρχουν άλλα τέσσερα κινούμενα πτερύγια ελέγχου με εκπέτασμα 70 εκατοστών. Το SPICE 2000 πετά στη μέγιστη ακτίνα του με άφεση από μεγάλο ύψος (42.000 πόδια) και υψηλή υποηχητική ταχύτητα. Στο μικρότερο SPICE 1000, τα πτερύγια ρύγχους δεν υπάρχουν. Αντιθέτως έχουν τοποθετηθεί πτέρυγες που εκτείνονται επιτρέποντας μικρότερη γωνία κατολίσθησης και άρα μεγαλύτερη οριζόντια απόσταση από το σημείο άφεσης.
Το συγκρότημα ρύγχους του SPICE περιέχει μονάδα καθοδήγησης GPS/INS και ηλεκτροπτικό ερευνητή διπλής διαμόρφωσης, CCD και υπέρυθρης απεικόνισης (ΙR), αποδίδοντας ικανότητα προσβολής όλο το εικοσιτετράωρο. Το σύστημα καθοδήγησης επίσης χρησιμοποιεί αντιπαραβολή εικόνας (scene-matching guidance) για Αυτόνομη Πρόσκτηση Στόχου (ΑΤΑ). Στο πίσω τμήμα του όπλου υπάρχει υποδοχή (slot) για εισαγωγή εμπορικής κάρτας μνήμης (64ΜΒ), ίδια με αυτή που χρησιμοποιείται σε κοινές ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές. Το ουραίο συγκρότημα περιέχει τα ηλεκτρονικά καθοδήγησης, ελέγχου πτήσης και διασύνδεσης με το αεροσκάφος, την παροχή ισχύος, τους μηχανισμούς ενεργοποίησης πτερυγίων και την προαιρετική ζεύξη δεδομένων. Μετά την άφεση από το αεροσκάφος, το SPICE χρησιμοποιεί καθοδήγηση GPS/INS. Περί τα 17 χιλιόμετρα από τον στόχο ενεργοποιούνται οι ηλεκτροοπτικοί αισθητήρες που αναζητούν τα τοπογραφικά χαρακτηριστικά της περιοχής του στόχου. Η προαιρετική ψηφιακή ζεύξη δεδομένων επιτρέπει την παρέμβαση του πληρώματος στη στοχοποίηση. Στην περίπτωση αυτή όμως, απαιτείται η μεταφορά ατρακτιδίου ζεύξης δεδομένων στο μαχητικό-πλατφόρμα. Η συμβολογία καθοδήγησης του όπλου από τον χειριστή, παρουσιάζεται στο HUD. Για όλους αυτούς του λόγους η οικογένεια των κιτ SPICE έχει επιτύχει σημαντική εμπορική επιτυχία.
To Rampage είναι πύραυλος αέρος – εδάφους. Πρόκειται για ρουκέτα πυροβολικού για την ακρίβεια που έχει τροποποιηθεί με ελάχιστες παρεμβάσεις, σε αερομεταφερόμενο πύραυλο. Ώς όπλο προέρχεται από τη ρουκέτα πυροβολικού που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος EXTRA (Extended Range Artillery). Η ρουκέτα αυτή μπορεί να εκτοξευτεί από διάφορους εκτοξευτές, έχει ακτίνα 150 χιλιομέτρων, πολεμική κεφαλή βάρους 120 κιλών και ακρίβεια προσβολής (CEP) 10 μέτρων.
Εντάχθηκε σε υπηρεσία το 2016 και η κατασκευάστρια ΙΜΙ (Israel Military Industries), ανέπτυξε και μία αερομεταφερόμενη έκδοση του όπλου, αρχικά γνωστή ως MARS (Multi purpose Air launced Rocket system). Αφορμή για την ανάπτυξη του όπλου, στάθηκε η κατάρριψη ενός ισραηλινού F-16 από πύραυλο συστήματος ΑΑ τύπου S-200 της αεράμυνας της Συρίας τον Φεβρουάριο του 2018. Σε δεύτερο χρόνο στη διαδικασία ενεπλάκει και η Elbit Systems που έχει αναλάβει και την εμπορική προώθηση του ώς Rampage. H ακτίνα του Rampage εικάζεται ότι υπερβαίνει τα 150 χιλιόμετρα της ακτίνας της ρουκέτας του συστήματος EXTRA, αφού είναι αερομεταφερόμενο. Από την πλευρά της Elbit systems βέβαια, κάτι τέτοιο δεν επιβεβαιώνεται. Πρόκειται για πύραυλο χαμηλού κόστους (για αυτό και πολλές πηγές επιμένουν να το κατατάσσουν στην κατηγορία των ρουκετών) με συστήματα καθοδήγησης INS (IMU – Inertial Measurement Unit) τεχνολογίας μικροηλεκτρομηχανικής (MEMS – Micrto Electro Mechanical Systems) και GPS με ενσωματωμένο σύστημα ADA εναντίον παρεμβολών.
Η βασική φιλοσοφία επιχειρησιακής χρήσης του Rampage είναι καταστροφή της αεράμυνας ή στόχων του εχθρού, με τα μαχητικά που το εξαπολύουν να παραμένουν εκτός της ακτίνας των αντιαεροπορικών του πυραύλων. Πριν από την άφεση του Rampage, ο χειριστής του μαχητικού που το μεταφέρει, διοχετεύει τις συντεταγμένες του στόχου από τον υπολογιστή αποστολής, στο σύστημα καθοδήγησης του. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται ΙΤΑ (Initial Transfer Alignment) και απαιτεί ελάχιστο χρόνο, συνήθως μικρότερο το ενός λεπτού. Αμέσως μετά την άφεση, ή την εκτόξευσή του από το μαχητικό, το Rampage που ανήκει στα όπλα φιλοσοφίας fire & forget, κατευθύνεται προς το στόχο. Η τροχιά του διαμορφώνεται ανάλογα με τη γωνία και την ταχύτητα με την θα πλήξει το στόχο. Επειδή δεν είναι βαλλιστικός πύραυλος και άρα η τροχιά του δεν είναι παραβολική, είναι δύσκολο, σε συνδυασμό με την υπερηχητική ταχύτητα πτήσης του, να εγκλωβιστεί και να καταστραφεί στον αέρα. Ακόμη και από σύγχρονα αντιπυραυλικά συστήματα. Η τακτική άφεσης – εκτόξευσης του Rampage, είναι σχεδόν ίδια με αυτές της εκτόξευσης πυραύλων αέρος – αέρος μέσης και μεγάλης ακτίνας (BVR).
Όσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα και το ύψος εκτόξευσης, τόσο μεγαλύτερη είναι και η απόσταση που θα καλύψει το Rampage. To μαχητικό που το μεταφέρει, μπαίνει σε ελαφρά άνοδο με πορεία προς το στόχο, με σκοπό να δώσει στο όπλο τις καλύτερες δυνατές προϋποθέσεις βολής. Το Rampage έχει σχεδιαστεί για την καταστροφή σταθερών στόχων όπως εγκαταστάσεων αεροπορικών βάσεων (πύργος ελέγχου, καταφύγια αεροσκαφών και κέντρα επιχειρήσεων πολεμικών μοιρών), αποθηκών πυρομαχικών, αντιαεροπορικών συστοιχιών, κέντρων επικοινωνιών, μονάδων παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος κ.ο.κ. Στο πλαίσιο της ανάπτυξης και της επιχειρησιακής του αξιολόγησης, το Rampage χρησιμοποιήθηκε και σε αποστολές καταστροφής επίγειων στόχων στη Συρία τον Απρίλιο του 2019, σύμφωνα με πληροφορίες που δεν έχουν επιβεβαιωθεί από τους Ισραηλινούς. Η πληροφορία αυτή, μαζί με φωτογραφίες, δημοσιεύθηκε στο “Τhe Aviationist” (https://theaviationist.com/2019/04/24/lets-talk-about-the-israeli-rampage-stand-off-weapon-reportedly-used-in-combat-in-syria-for-the-first-time/).
Υπό την προϋπόθεση ότι το πρόγραμμα θα εξελιχθεί κανονικά και χωρίς ιδιαίτερες καθυστερήσεις, η Πολεμική Αεροπορία θα είναι η πρώτη αεροπορική δύναμη που θα εντάξει στο οπλοστάσιό της το Rampage μετά την ισραηλινή. Παράλληλα, οι Αμερικανοί αποπειράθηκαν αρχικά να διασφαλίσουν stand-off δυνατότητα μέσω της ανάπτυξης ενός όπλου (όχι κιτ προσαρμογής σε βόμβες) καθοδήγησης INS/GPS, βάρους 250 λιβρών (113 κιλκών) για σταθερούς στόχους, που ονόμασαν Small Diameter Bomb. To αρχικό συμβόλαιο υπογράφηκε από τη Boeing το 2005, αλλά το πρόγραμμα εγκαταλείφθηκε. Η Raytheon ήταν αυτή που κέρδισε το συμβόλαιο για το περισσότερο εξελιγμένο SDB II, ή GBU-39/B StormBreaker που πλέον εισέρχεται μετά από πολλά χρόνια καθυστερήσεων σε υπηρεσία στην Αμερικανική Αεροπορία (https://defencereview.gr/kathysterisi-enos-etoys-stis-paradose/). Σε αντίθεση με το SDB I, το StormBreaker μπορεί να καταστρέψει και κινούμενους στόχους. Μετά την άφεση κατευθύνεται προς την περιοχή του στόχου με καθοδήγησης INS/GPS. Το πλήρωμα του μαχητικού από το οποίο έγινε η άφεση, μπορεί να αλλάξει την πορεία του όπλου, επικοινωνώντας με αυτό μέσω data link (Link 16). Η μέγιστη ακτίνα του αναφέρεται ότι ανέρχεται σε 110 χιλιόμετρα και περιορίζεται στα 75 περίπου για κινούμενους στόχους.
Για τη φάση πρόσκτησης του στόχου (ΤΑ-Target Aquisition), χρησιμοποιεί αισθητήρα ραντάρ χιλιοστομετρικού μήκους κύματος, μη ψυχόμενο αισθητήρα IR και ημιενεργό λέιζερ. Το όπλο σε ημι-αυτόνομη λειτουργία κατηγοριοποιεί συγκεκριμένη κατηγορία στόχων. Η κοίλου γεμίσματος εκρηκτική θραυσματογόνος πολεμική κεφαλή του StormBreaker είναι επαρκής εναντίον συγκεντρώσεων προσωπικού, τεθωρακισμένων οχημάτων, κοινών κτιρίων, σκαφών επιφανείας μικρού μεγέθους και γενικά “μαλακών¨στόχων. Λόγω της ιδιότητάς του αυτής, προς αποτροπή πρόκλησης παράπλευρων απωλειών, αποδόθηκε έμφαση από τους Αμερικανούς στη μεταφορά μεγάλου αριθμού τέτοιων όπλων από τα μαχητικά τους αεροπλάνα.
Το F-15E μπορεί να μεταφέρει μέχρι 28 SDB II, ανά τέσσερα σε εφτά ειδικούς φορείς BRU-61/A, ενώ το F-35 στη διαμόρφωση Block 4 και στις τρεις εκδόσεις, θα μεταφέρει οκτώ εσωτερικά και μέχρι 16 εξωτερικά. Η Raytheon είχε προτείνει το StormBreaker στη Βρετανία για το πρόγραμμα SPEAR 3 (Selective Precision Effects at Range Capability 3) to 2014. Χωρίς επιτυχία όμως όπως θα δούμε, αφού οι Βρετανοί αποφάσισαν την ανάπτυξη ενός αυτοπροωθούμενου όπλου από την MBDA.
H ισραηλινή Rafael ανέπτυξε όπλο αντίστοιχο του SDB εδώ και πολλά χρόνια. Το Spice 250 ίδιου βάρους με το SDB και εκρηκτική θραυσματογόνο κεφαλή βάρους 75 κιλών, εντάχθηκε σε υπηρεσία στην Αεροπορία του Ισραήλ πριν από το 2005. Tο σύστημα καθοδήγησής του είναι ίδιας φιλοσοφίας με αυτό των SPICE 1000 και 2000, παρά το γεγονός ότι δεν είναι add-on kit, αλλά κανονικό ανεμοπορών όπλο. Η ακτίνα του φτάνει τα 100 χιλιόμετρα και πλέον η ισραηλινή εταιρεία έχει υπό ανάπτυξη μία νέα έκδοση του με ακτίνα 150 χιλιομέτρων.
Το Spice 250 ER επειδή είναι εφοδιασμένο με μικρό στροβιλοκινητήρα βέβαια δεν κατατάσσεται στα ανεμοπορούντα όπλα, οπότε θα το δούμε στο επόμενο αφιέρωμά μας στους μινι πυραύλους cruise.
ROCKS: Ο σύγχρονος πύραυλος προσβολής μεγάλου βεληνεκούς που χρησιμοποίησε το Ισραήλ κατά του Ιράν, μάθημα για την Ελλάδα η αξία τέτοιων όπλων
Στην πρόσφατη επιδρομή στο Ιράν, το Ισραήλ χρησιμοποίησε μεταξύ άλλων όπλων που προαναφέραμε παραπάνω και τον πύραυλο μεγάλου βεληνεκούς ROCKS. Ο πύραυλος βρίσκεται σε υπηρεσία από το 2019 και έχει πιστοποιηθεί στα ισραηλινά F-16 Fighting Falcon και F-35A Lightning II. Ο ROCKS αναπτύχθηκε από την Rafael Advanced Defense Systems και μέχρι σήμερα το Ισραήλ είναι ο μοναδικός του χρήστης. Σχεδιάστηκε για να προσβάλει στρατηγικούς στόχους υψηλής επιχειρησιακής αξίας από απόσταση και με ακρίβεια. Εκτός από στατικούς στόχους μπορεί να προσβάλει και κινούμενους, ενώ παραμένει επιχειρησιακός ακόμα και σε περιβάλλον άρνησης σήματος GPS (Global Positioning System : Σύστημα Παγκόσμιου Προσδιορισμού Θέσης). Το ακριβές μέγιστο βεληνεκές του ROCKS δεν είναι γνωστό, αλλά διάφορες πηγές εκτιμούν μέγιστο βεληνεκές πολύ άνω των 300 χιλιομέτρων.
Ο πύραυλος ενσωματώνει τεχνολογίες από τον πύραυλο Popeye, μέγιστου βεληνεκούς 78 χιλιομέτρων, και τις κατευθυνόμενες βόμβες SPICE (Smart, Precise Impact, Cost-Effective), μέγιστου βεληνεκούς 150 χιλιομέτρων στην έκδοση SPICE-250ER (Extended Range). Σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρία ο ROCKS έχει Πιθανότητα Κυκλικού Σφάλματος (CEP : Circular Error Probability) της τάξεως των τριών (3) μέτρων στο μέγιστο βεληνεκές. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ημέρα και νύχτα, κάτω από οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες και είναι ανθεκτικός στις ηλεκτρονικές παρεμβολές. Ως προς την πολεμική κεφαλή ο χρήστης μπορεί να επιλέξει διατρητική, για την καταστροφή υπόγειων ή καλά προστατευμένων στόχων, είτε με θραυσμάτων για την προσβολή στόχων επιφανείας. Για πλοήγηση και πρόσκτηση στόχου ο ROCKS συνδυάζει Αδρανειακό Σύστημα Πλοήγησης (INS : Inertial Navigation System), GPS και ηλεκτροπτικό αισθητήρα, ο οποίος χρησιμοποιείται κατά την τερματική φάση, προκειμένου να εξασφαλιστεί η καταστροφή του στόχου και ο πύραυλος να μην επηρεαστεί από πιθανή άρνηση σήματος GPS.
Άποψη μας είναι ότι το ROCKS θα μπορούσε να αποτελέσει μια εξαιρετική λύση για την Πολεμική Αεροπορία (ΠΑ) και την ικανότητα της να προσβάλει στρατηγικής σημασίας στόχους βαθιά στην τουρκική ενδοχώρα. Πρέπει να καταλάβουμε ότι τα σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη είναι μόνο μια παράμετρος. Η άλλη είναι τα όπλα μακρού πλήγματος. Αναγκαία και ορθή η απόφαση απόκτησης νέων μαχητικών αεροσκαφών, αλλά από μόνα τους δεν κάνουν τη διαφορά. Με σύγχρονα όπλα μακρού πλήγματος, όχι μόνο σας το ROCKS, αλλά και άλλες σχεδιάσεις, αμερικανικές ή ευρωπαϊκές, η ΠΑ θα έχει στο οπλοστάσιο της ολοκληρωμένες λύσεις προσβολής κρίσιμων τουρκικών στόχων. Υπάρχει και το ζήτημα της επιβίωσης των σύγχρονων αεροσκαφών. Γιατί να στείλουμε ένα Rafale ή F-35 Lightning II να χτυπήσει στόχους βαθιά μέσα στην Τουρκία, εκθέτοντας τα σε κίνδυνο; Γιατί να μην μπορούν αυτά τα σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη να αφήνουν τα όπλα τους από μακριά, δηλαδή από ασφάλεια; Το ίδιο ισχύει και για τα ελληνικά F-16 Viper. Αεροσκάφη με εξαιρετικές δυνατότητες, αλλά πάλι χωρίς όπλα μακρού πλήγματος.
Η σημασία ένταξης τέτοιων όπλων σε υπηρεσία από την ΠΑ είναι ζωτικής σημασίας για την επικράτηση των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων σε μία σύρραξη. Πέρα από τη μεγάλη ισχύ της πολεμικής τους κεφαλής, τη μεγάλη ακρίβεια προσβολής, ακόμη και καλά προστατευμένων στόχων, τη μεγάλη απόσταση που διανύουν και βέβαια τη μεγάλη ψυχολογική τους επίδραση στον αντίπαλο, μέσω του κορεσμού της αντιαεροπορικής άμυνας του, έχουν και άλλο ένα σημαντικό τακτικό πλεονέκτημα. Η φιλοσοφία Fire-and-Forget που ενσωματώνουν αποδεσμεύει τα μαχητικά-φορείς αμέσως μετά την άφεση τους. Η πρόσφατη χρήση του πυραύλους ROCKS από το Ισραήλ ήταν μόνο η αφορμή γι’ αυτό το σύντομο άρθρο-σχόλιο. Αιτία είναι η πολυετής αδράνεια της χώρας μας στον τομέα την απόκτησης σύγχρονων όπλων αέρος-εδάφους μεγάλου βεληνεκούς, τομέα στον οποίο δυστυχώς υστερούμε και πρέπει να καλύψουμε το χαμένο έδαφος με γοργά βήματα, πριν είναι πολύ αργά για την άμυνα μας.
