Αισθανόμαστε ιδιαίτερα ευτυχείς, όλοι εδώ στη συντακτική ομάδα του DR, για το γεγονός πως, έστω και καθυστερημένα, η Πολεμική Αεροπορία (ΠΑ) προμηθεύεται σύγχρονα όπλα κρούσης και φυσικά μεριμνά για τον εκσυγχρονισμό των F-16 Block 50. Άποψη μας είναι πως ανάλογη κίνηση πρέπει να γίνει και για τα F-16 Block 30.
Σύμφωνα με απόλυτα επιβεβαιωμένες πλέον πληροφορίες, η Πολεμική Αεροπορία πρόκειται να παραλάβει εκτός από 38 F-16 Block 50 εκσυγχρονισμένα στο επίπεδο Block 50M, ατρακτίδια στοχοποίσης τύπου SNIPER, πυραύλους αέρος – επιφανείας τύπου AGM-84L Harpoon, καθώς και πυραύλους αντι-ραντάρ AGM-88B ΗΑRΜ, αναβαθμισμένους σε AGM-88E AARGM. Πρόκειται για μια ουσιαστική και καίρια ενίσχυση στο αμερικανικό οπλοστάσιο της ΠΑ γεγονός που φανερώνει και αποδεικνύει μια στρατηγική επιλογή ενίσχυσης της ελληνικής αποτροπής από τις ΗΠΑ και παράλληλα μια έμμεση πίεση της αμερικανικής κυβέρνησης προς τη Τουρκία.
Όταν παραληφθούν τα νέα όπλα αποτελούμενα από τους AGM-84L Harpoon, τους AGM-88E AARGM καθώς και τα ισραηλινά όπλα για τα ελληνικά F-16 (συλλογές Spice και Rampage) η ΠΑ θα έχει ενισχύσει καταλυτικά και περισσότερο αποφασιστικά από ποτέ το οπλοστάσιο κρούσης χερσαίων και ναυτικών στόχων.
Όλα αυτά τα προγράμματα εγκρίθηκαν το βράδυ της 27ης Ιουνίου (Δευτέρα) από τη Βουλή των Ελλήνων, προφανώς κατόπιν συνεννόησης με την αμερικανική πλευρά ως προς την αποδέσμευση, και πλέον εκκρεμεί η αποστολή LOR στις ΗΠΑ το ταχύτερο δυνατό για να ξεκινήσει η διαδικασία συμβασιοποίησης και υλοποίησής τους. Ελπίζουμε ότι θα εξελιχθεί στο συντομότερο δυνατό χρονικό διάστημα, από τη στιγμή που τόσο τα μαχητικά, όσο και τα ατρακτίδια στοχοποίησης και τα όπλα είναι κρίσιμα για την ελληνική αποτρεπτική ισχύ.
Στις δυνατότητες του νέας γενιάς AARGM, υπήρξε εκτενές αφιέρωμα πριν από λίγους μήνες (https://defencereview.gr/pyrayloi-anti-rantar-i-opla-makroy-pli/). Θα διαφωνήσουμε κάθετα με την άποψη ότι το βλήμα AGM-84L δεν αποτελεί μια αξιόλογη επιλογή για τη ναυτική κρούση λόγω παλαιότητας και υποδεέστερων επιδόσεων και φονικότητας σε σχέση με τον νέας γενιάς NSM/JSM. Θα ακολουθήσει μάλιστα και σχετική συγκριτική ανάλυση με τις δυνατότητες και τα χαραλτηριστικά των δύο αντιπλοϊκών πυραύλων για αυτόν ακριβώς το λόγο. Μαζί φυσικά με όσα στοιχεία προκύψουν από τις τελευταίες εξελίξεις.
Ο μαχητικός παράγοντας F-16
To αφιέρωμα στο F-16 και σε αυτά που εισήγαγε σε υπηρεσία στην Πολεμική Αεροπορία τα τελευταία 30 χρόνια, το περασμένο Σαββατοκύριακο, μόνο τυχαίο δεν ήταν. Συντάχθηκε δύο μόλις ημέρες πριν από την κατάθεση προς έγκριση στην επιτροπή εξοπλιστικών προγραμμάτων της Βουλής των Ελλήνων, τη Δευτέρα 27 Ιουνίου.
Σκοπός του ήταν να αναδείξει την σημασία της παράτασης της επιχειρησιακής ζωής ενός μαχητικού που εδώ και πολλά χρόνια έχει ωριμάσει ώς πλατφόρμα πολλαπλών ρόλων. Μία πλατφόρμα που ναι μεν είχε σημαντικό κόστος για την Ελλάδα και την οικονομία της (ίσως μάλιστα μεγαλύτερο συγκριτικά με αυτό του Mirage 2000, αλλά αυτό είναι το αντικείμενου ενός ξεχωριστού άρθρου), αλλά αποδεδειγμένα είχε πολύ χαμηλότερο κόστος αγοράς και εκμετάλλευσης σε σχέση με τα δικινητήρια F-4E Phantom, Tornado IDS, F-15 και F/A-18 Hornet/Super Hornet. Πολύ χαμηλότερο…
Παράλληλα, με το πέρασμα του χρόνου και την αλματώδη εξέλιξη της τεχνολογίας ηλεκτρονικών και ηλεκτροοπτικών, απέκτησε ικανότητες άμεσα συγκρίσιμες με τις περισσότερες δικινητήριες πλατφόρμες. Αυτό είναι επομένως το πρώτο στοιχείο που πρέπει να κρατήσουμε. Το ότι δηλαδή το F-16 ταίριαξε απόλυτα στις πραγματικές ελληνικές επιχειρησιακές ανάγκες και λόγω του προσιτού κόστους αγοράς και χρήσης του, επέτρεψε στην Πολεμική Αεροπορία να το αποκτήσει σε επαρκείς αριθμούς για να καλύψει τις ανάγκες της.
Το δεύτερο στοιχείο που πρέπει να κρατήσουμε, προέρχεται από το πρώτο και σήμερα ήρθε ξανά στην επικαιρότητα, μέσω της εκδήλωσης ενδιαφέροντος από την πλευρά της Τουρκίας για την αγορά μαχητικών Eurofighter της έκδοσης παραγωγής Tranche 1 από τη Βρετανική Αεροπορία. Αν η Ελλάδα είχε υλοποιήσει το πρόγραμμα προμήθειας 60 έως 90 μαχητικών του τύπου και της διαμόρφωσης αυτής στα τέλη της δεκαετίας του ΄90, όπως τότε είχε ανακοινωθεί από την κυβέρνηση Κ. Σημίτη, σήμερα η Πολεμική Αεροπορία θα βρισκόταν στην καλύτερη των περιπτώσεων στην ίδια θέση με τη βρετανική (RAF), τη γερμανική (Luftwaffe) και την ιταλική (ΑΜΙ).
Εάν δηλαδή δεν τα είχε καθηλωμένα επί δεκαετία λόγω της οικονομικής κρίσης και του υψηλού κόστους εκμετάλλευσής τους, θα προσπαθούσε να τα ξεφορτωθεί επειδή, σε αντίθεση με τα F-16 και Mirage 2000, μπορούν να φέρουν μόνο πυραύλους αέρος – αέρος. Το ίδιο άλλωστε ίσχυε και με το γαλλικό Rafale στις αρχικές του διαμορφώσεις (F1 και F2). Αξίξει επίσης να σημειωθεί ότι με υπερβολικά υψηλό κόστος επιβαρύνεται τόσο η Πολεμική Αεροπορία, όσο και η τουρκική ΤΗΚ επειδή συνεχίζουν να χρησιμοποιούν το καυσιμοβόρο και υψηλών απαιτήσεων συντήρησης F-4E σε εκσυγχρονισμένες μορφές. Βέβαια η ΤΗΚ υποτίθεται ότι το αξιοποιεί και ώς φορέα του stand off πυραύλου cruise, τύπου SOM, αλλά και πάλι οι περιορισμοί είναι πολλοί και σημαντικοί.
Άρα, καταλήγουμε σε αυτό που έχουν καταλήξει δεκάδες αεροπορικές δυνάμεις ανά τον κόσμο. Μεταξύ αυτών και η USAF. Στο ότι είναι μεν αναγκαίες οι δικινητήριες πλατφόρμες ειδικών πλέον, υποστρατηγικού χαρακτήρα, ρόλων, αλλά ο κύριος όγκος πυρός θα μεταφερθεί από μονοκινητήρια μαχητικά (μη επανδρωμένα στις επόμενες δεκαετίες όπως το αυστραλοαμερικάνικο Loyal Wingman που πλέον ονομάζεται MQ-28 Ghost bat), χαμηλού κόστους.
Κατόπιν αυτών, ναι μεν στην Ελλάδα υφίσταται άμεση και απόλυτη ανάγκη στροφής στη φιλοσοφία των πυραυλοκεντρικών επιχειρήσεων, θα συμφωνήσουμε πλήρως με αυτό, αλλά παράλληλα για να εξασφαλιστούν τα αναγκαία κονδύλια προς την κατεύθυνση αυτή, θα πρέπει το κόστος αγοράς και χρήσης νέων μαχητικών αεροπλάνων να διατηρηθεί στα χαμηλότερα δυνατά επίπεδα. Αυτό το πλεονέκτημα δίνει ο συνολικός εκσυγχρονισμός του στόλου των ελληνικών F-16.
Όσες αεροπορικές δυνάμεις διατηρούν σε ενέργεια F-16 η Mirage 2000, τα διατηρούν ώς κόρη οφθαλμού και τα εκσυγχρονίζουν. Η Ινδική Αεροπορία εκσυγχρόνισε 50 δικά της Mirage 2000Η/ΤΗ στο επίπεδο – Ι/ – ΤΙ και η Γαλλική Αεροπορία εκσυγχρόνισε 55 βομβαρδιστικά Mirage 2000D, διατηρεί σε υπηρεσία τα Mirage 2000-5F και μόλις πρόσφατα απέσυρε από την ενεργό υπηρεσία τα τελευταία αναχαιτιστικά Mirage 2000C της δεκαετίας του ‘80. Που αξιοποιήθηκαν και ως πλατφόρμες βομβαρδισμού και κρούσης ακριβείας φορτωμένα με βόμβες καθοδήγησης λέιζερ (LGB), συνδυαστικά με τα Mirage 2000D.
H Αμερικανική Αεροπορία εκσυγχρονίζει εκτενώς 608 μαχητικά F-16 Block 40/42 και Block 50/52 που διαθέτει, διατηρώντας παράλληλα μέσω συνεχών αναβαθμίσεων απόλυτα αξιόμαχα και τα παλιότερα Block 30/32. Τα παραδείγματα είναι πραγματικά ατελείωτα. Το πιο πρόσφατο είναι αυτό της Δανίας (https://defencereview.gr/i-dania-den-tha-aposyrei-proora-kai-tha-di/) που αποφάσισε να παρατείνει την υπηρεσία του F-16AM/BM μέχρι το 2027. Η Ρουμανία αγοράζει τα περισσότερα (32 από τα 44) F-16AM/BM της Νορβηγίας, η Ιορδανία παρήγγειλε F-16V, η Ταϊβάν εκσυγχρόνισε σε Viper, 144 παλιά Block 20 (υποβαθμισμένα Block 50) και αγόρασε 66 καινούρια, η Βουλγαρία αγόρασε καινούρια Viper και επιθυμεί περισσότερα κ.ο.κ.
Συμπερασματικά, ο μόνος ασφαλής και εφικτός τρόπος για να εκσυγχρονιστούν οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις ουσιαστικά και σε σύντομο χρόνο, είναι να μπει μία τάξη από πλευράς ομοιογένειας και ομοιοτυπίας στο στόλο των μαχητικών της Πολεμικής Αεροπορίας. Μόνο έτσι η τελευταία θα αποκτήσει μεγάλη επιχειρησιακή αυτονομία και θα εξοικονομηθούν τα κονδύλια για να αποκτηθεί και να στηθεί πραγματικά αξιόπιστο δίκτυο επιτήρησης, αντιβαλλιστική άμυνα, πυραυλικά συστήματα μέσης και μεγάλης ακτίνας, συστήματα ηλεκτρονικού πολέμιου και τόσα άλλα με πραγματικά κρίσιμο ρόλο στις σύγχρονες επιχειρήσεις.
Κάτι που άλλωστε αποδεικνύεται καθημερινά επί του πεδίου στην Ουκρανία. Διατηρούμε την ελπίδα ότι η καθυστέρηση που σημειώθηκε στη λήψη της απόφασης εκσυγχρονισμού των 38 ελληνικών F-16 Block 50 και η, από ότι όλα δείχνουν, εγκατάλειψη των 32 Block 30 στην απαξίωση μέχρι την απόσυρση, θα αντισταθμιστούν με την ενίσχυση του στόλου των Mirage 2000-5Mk.2 από μαχητικά -9 της Αεροπορίας των ΗΑΕ και σε δεύτερο χρόνο από την απόκτηση μίας ακόμη Μοίρας Rafale.
H συγκρότηση δύο Μοιρών εξοπλισμένων με F-35A φαίνεται ότι βρίσκεται αρκετά μακριά χρονικά για την Πολεμική Αεροπορία. Μιλάμε για βάθος χρόνου 15 τουλάχιστον ετών από σήμερα, με το ρυθμό των παραδόσεων που διέρρευσε (τέσσερις μονάδες κατ ΄έτος) από το 2026 – 2027 και μετά. Μέχρι τότε θα πρέπει να είναι σε θέση να κάνει οικονομικά, αποτελεσματικά και αξιόπιστα τη δουλειά της σε όλους τους ρόλους.
Εφόσον αυτή η συνθήκη επιτευχθεί, οι πιθανότητες και οι δυνατότητες της Ελλάδας να συγκροτήσει μία πραγματικά ισχυρή και αποτελεσματική άμυνα έναντι πυραυλικών απειλών τύπου Bora ή SOM και ταυτόχρονα να χτίσει πραγματική αποτροπή σε αέρα, ξηρά και θάλασσα, θα είναι σαφώς μεγαλύτερες. Υπό αυτό το πρίσμα, τα 70 συνολικά F-16 Block 30 και Block 50 θα έπρεπε να είχαν δρομολογηθεί προς εκσυγχρονισμό τουλάχιστον δύο χρόνια πριν.
Θα έπρεπε δηλαδή να έχει ήδη αποσταλεί σχετική LOR, να έχει ληφθεί LOA, να έχουν παραγγελθεί τα υλικά και τα συστήματα και να έχουν ολοκληρωθεί η τροποποίηση και οι δοκιμές του πρωτοτύπου εκσυγχρονισμού του Block 30 σε Block 50M. Κάλιο αργά παρά ποτέ όμως…
