Οι εξελίξεις των τελευταίων ωρών (ούτε καν εικοσιτετραώρων) θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι καταιγιστικές για τα ελληνικά δεδομένα των τελευταίων δέκα περίπου ετών. Μίας χρονικής περιόδου κατά την οποία, τουλάχιστον σε ότι αφορά στα εξοπλιστικά, δεν σημειώθηκαν παρά ελάχιστες εξελίξεις. Πρώτο ουσιαστικό προϊόν-αποτέλεσμα από την επίσκεψη Τσίπρα στις ΗΠΑ, ήταν η ανακοίνωση του εκσυγχρονισμού του στόλου των μαχητικών F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας –πλήν των Block 30- στο επίπεδο Block 70 Viper, όπως πιθανότατα θα έχετε ήδη διαβάσει.

Ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη αν κηφθεί υπόψη ότι μέσα από την αναγκαία αυτή κίνηση, διατηρείται το αξιόμαχο της Π.Α. σε υψηλά επίπεδα για τα επόμενα 20 τουλάχιστον χρόνια… Φυσικά μια αεροπορική δύναμη δεν είναι μόνο τα μαχητικά της αεροπλάνα. Είναι τα όπλα που μπορούν να φέρουν αυτά, είναι η ποιότητα και η ποσότητα της εκπαίδευσης που προσφέρει στο προσωπικό της (ιπτάμενο και εδάφους), είναι η δυνατότητά της να μεταφέρει υλικό και προσωπικό άμεσα, είναι η ικανότητα έγκαιρης προειδοποίησης, διοίκησης και ελέγχου που έχει και πολλά άλλα

Εν πάσει περιπτώσει, παρόλα αυτά η συγκεκριμένη εξέλιξη είναι – κατά γενική ομολογία- ένα σημαντικό βήμα προς εμπρός και σηματοδοτεί –ελπίζουμε- το τέλος μίας μακράς περιόδου στασιμότητας. Και περνάμε στο «δια ταύτα». Το τι περιλαμβάνει η συμφωνία για την αναβάθμιση των F-1C/D των προγραμμάτων Peace Xenia II, III και IV το διαβάσατε ή μπορείτε να το διαβάσετε σε σχετική ανάρτηση που παραθέσαμε στο defencereview.gr. Το πρώτο μεγάλο ερωτηματικό που προκύπτει είναι το ποιο θα είναι το μέλλον των F-16C/D Block 30. Τα σχετικά σενάρια τα έχουμε ήδη παραθέσει. Πιστεύουμε όμως ότι -υπό την προοπτική της απόσυρσης των εκσυγχρονισμένων F-4E P.I. 2000 μέσα στην επόμενη πενταετία και υπό την πραγματικότητα ότι δεν έχει ακόμη παρθεί καμία απόφαση σχετική με το μέλλον του Mirage 2000 στο ελληνικό οπλοστάσιο- πολύ απλά δεν υπάρχει η πολυτέλεια του να διαγραφούν από την δύναμη της ΠΑ άλλα 30+ μαχητικά. Θεωρούμε ΑΠΟΛΥΤΑ ΑΝΑΓΚΑΙΟ επομένως το να παραμείνουν σε υπηρεσία τα αεροπλάνα αυτά, επιβαρυνόμενοι το κόστος μίας αναβάθμισης τους. Το οποίο έχει εκτιμηθεί σε 400 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, δεδομένου ότι τα απάρτια (συστήματα και υποσυστήματα) του εν λόγω προγράμματος θα προκύψουν από τα F-16 Block 52+ Advanced.

Κάτι που με τη σειρά του συνεπάγεται ότι από το κόστος των 2,4 δις. δολαρίων (2,04 δις. Ευρώ με την τρέχουσα ισοτιμία), θα ανεβούμε στα 2,8 δις. δολάρια… Το δεύτερο αλλά εξίσου σημαντικό ερώτημα που προκύπτει είναι η συμμετοχή της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας στο πρόγραμμα.

Ένα τρίτο ερώτημα είναι το για πόσα και ποιών Block αεροπλάνα απαιτείται δομική αναβάθμιση. Θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη η υλοποίηση μίας τέτοιας διαδικασίας για τα Block 50, ενώ δεν υπάρχουν στοιχεία και αναφορές για τα Block 52+ και δεν έχει διευκρινιστεί το εάν σε περίπτωση που τελικά τα Block 30 εκσυγχρονιστούν στο επίπεδο Block 52+ Adv. (Block 52M), θα απαιτηθεί και δομική αναβάθμισή τους. Θεωρούμε δε ότι στο ζήτημα του εκσυγχρονισμού και της παράτασης της επιχειρησιακής ζωής του Block 30 θα πρέπει να αποδοθεί ιδιαίτερη σημασία και για έναν άλλο λόγο. Τους κινητήρες… Υπενθυμίζουμε ότι η δύναμη των 70 περίπου F-16C/D Block 30 και -50 των προγραμμάτων P.X.  Ι & ΙΙ, «φορά» τον κινητήρα F110 της General Electric (F110-GE-100 για το Block 30 και F110-GE-129 για το Block 50), ενώ τα Block 52+ και Block 52M είναι εξοπλισμένα με τον F100-PW-229 της Pratt&Whitney. Επειδή οι αεραγωγοί των προαναφερόμενων εκδόσεων είναι διαφορετικοί (στα Block 30 και -50 είναι οι μεγαλύτερης διατομής στην εισαγωγή MCID-Modular Common Inlet Duct- που είναι κατάλληλοι να τροφοδοτήσουν και τους δύο τύπους κινητήρων, ενώ στις συμβάσεις για τα Block 52+ και Block 52M περιλήφθηκαν οι μικρότερης διατομής NSI-Normal Shock inlet-), οι κινητήρες δεν είναι εναλλάξιμοι και ο νοών νοείτω για τη μέγιστη αυτή παράλειψη των ελληνικών ηγεσιών του παρελθόντος.

Πέρα από το αντίκτυπο αυτού του γεγονότος σε καθαρά επιχειρησιακό επίπεδο, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε επίσης ότι η Πολεμική Αεροπορία έχει κάνει τεράστιες επενδύσεις (εκπαιδεύσεις, δημιουργία υποδομών τεχνικής υποστήριξης και προμήθεια ανταλλακτικών) και για τους δύο τύπους κινητήρων. Αυτές με την παραμονή του Block 50 μόνο σε υπηρεσία θα χαθούν σε πολύ μεγάλο βαθμό. Σχεδόν κατά το ήμιση!   

Συμπερασματικά μένει επομένως να διευκρινιστούν πολλά σχετικά με το νέο πρόγραμμα ομογενοποίησης του στόλου των ελληνικών F-16. Παρά το γεγονός ότι δεν θα πρέπει να αναμένεται καμία απολύτως αλλαγή στην πολιτική των ΗΠΑ έναντι της Ελλάδας σε ότι αφορά στην αποδέσμευση ακόμη και υποστρατηγικού χαρακτήρα και δυνατοτήτων όπλων, το πέρασμα από τρείς διαφορετικές εκδόσεις σε μία προηγμένη επιχειρησιακά, θα εξοικονομήσει στην ελληνική άμυνα και την ΠΑ τεράστια κονδύλια σε βάθος εικοσαετίας και θα αναβαθμίσει βέβαια κατακόρυφα τις δυνατότητες τις στο πεδίο των σύγχρονων αεροπορικών επιχειρήσεων.

Το γεγονός ότι στη συμφωνία έχει περιληφθεί η αγορά 123 τερματικών LINK 16, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τα αντίστοιχα συστήματα που «φορούν» τα Block 52M (-52+ Adv.) θα αντικατασταθούν. Άρα θα είναι διαθέσιμα για ενσωμάτωση στα Block 30, σε περίπτωση που αποφασιστεί ο εκσυγχρονισμός τους. Αυτό με τη σειρά του συνεπάγεται ότι ακόμη και χωρίς το ραντάρ APG-83 AESA, τα μαχητικά αυτά θα μπορούν να αξιοποιούν ΠΛΗΡΩΣ την εικόνα που θα λαμβάνουν από τα φίλια F-16 Block 70, αλλά και από τα ΑΣΕΠΕ (EMB-145AEW&C). Θα είναι με απλά λόγια διαθέσιμος στις τάξεις της ΠΑ ένας στόλος 150+ μαχητικών, που θα επιτρέπει απόλυτη διαλειτουργικότητα, με ότι αυτό σημαίνει για την αποτελεσματική αντιμετώπιση ακόμη και απειλών με χαρακτηριστικά stealth, όπως είναι το F-35. Γιατί, ας μην γελιόμαστε, ναι μεν ο εντοπισμός και ο εγκλωβισμός τέτοιου είδους στόχων είναι από δύσκολος έως αδύνατος για συμβατικά αερομεταφερόμενα ραντάρ με κεραία μηχανικής σάρωσης, αλλά είναι απόλυτα εφικτός για συστήματα AESA, λόγω της ικανότητά τους να εξασφαλίζουν μεγαλύτερες αποστάσεις και καλύτερη ευκρίνεια αποκάλυψης, σε διαφορετικά επίπεδα και σε διαφορετικά αζιμούθια…

Ο εκσυγχρονισμός των F-16 τέλος, θα επιτρέψει στην Πολεμική Αεροπορία και στον ελληνικό αμυντικό σχεδιασμό κατ’ επέκταση και κάτι ακόμα πιο σημαντικό. Το να «πάει στην επόμενη ημέρα». Να σχεδιάσει δηλαδή υπό μακράν καλύτερες προϋποθέσεις και όχι υπό συνθήκες πίεσης χρόνου, το μέλλον και τη μορφή του στόλου των μαχητικών της. Σε αυτό το φλέγον ζήτημα θα αναφερθούμε μέσω νέας ανάρτησης, στα επόμενα εικοσιτετράωρα.