Η Τουρκία κινδυνεύει να αποβληθεί από το αμερικανικό πρόγραμμα των μαχητικών F-35, το πιο δαπανηρό όπλο του κόσμου, εάν η κυβέρνησή της παραλάβει ένα προηγμένο ρωσικό αντιπυραυλικό σύστημα, σύμφωνα με μία περίληψη της εμπιστευτικής έκθεσης του αμερικανικού Πενταγώνου που εστάλη στο Κογκρέσο, μετέδωσε το Πρακτορείο Bloomberg.
Παρόλο που η Τουρκία «ήταν σημαντικός εταίρος αυτού του προγράμματος», επενδύοντας περισσότερα από 1,25 δισεκατομμύρια δολάρια στο μυστικό αυτό αεριωθούμενο αεροσκάφος, από τότε που ξεκίνησε η φάση ανάπτυξής του το 2002, «η αμερικανική κυβέρνηση θα επανεξετάσει τη συνεχιζόμενη συμμετοχή της Τουρκίας ως μίας εκ των 8 χωρών, εάν αγοράσει τους S-400», σύμφωνα με την δισέλιδη περίληψη της έκθεσης.
«Η τουρκική κυβέρνηση έχει δηλώσει επανειλημμένα και δημοσίως ότι έχει συνάψει συμφωνία για την προμήθεια των S-400» με αρχική ημερομηνία παράδοσης τον Ιούλιο του 2019, σύμφωνα με την έκθεση που είδαν οι δημοσιογράφοι του Bloomberg News.
Εκτός από την Τουρκία που αγοράζει τα F-35, που κατασκευάζεται από την Lockheed Martin Corp., 10 τουρκικές εταιρείες έχουν προγραμματιστεί να παράγουν περίπου εξαρτήματα αξίας 12 δις. δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων των βασικών εξαρτημάτων όπως η κεντρική άτρακτος και ορισμένα εργαλεία προσγείωσης. Για ορισμένα αντικείμενα, όπως στην οθόνη του πιλοτηρίου, η Τουρκία είναι η μόνη πηγή.
«Η τουρκική βιομηχανία κατασκευάζει ανταλλακτικά αεροσκαφών για όλες τις παραλλαγές και τους πελάτες της F-35», αναφέρει το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ. Παρ’ όλα αυτά, η Αμερική δεν μπορεί καν να δεχθεί την εγκατάσταση στην Τουρκία του ρωσικού συστήματος.
Μια μεγαλύτερη διαβαθμισμένη έκθεση που εξετάζει τις σχέσεις των ΗΠΑ και της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένης της αγοράς των F-35, απαιτήθηκε και περιλαμβάνεται στο φετινό νομοσχέδιο για την αμυντική πολιτική μετά την επιμονή των Γερουσιαστών Thom Tillis, Ρεπουμπλικανός από τη Βόρεια Καρολίνα, και της Jeanne Shaheen, Δημοκρατικής από το Νιου Χάμσαϊρ.
Η νομοθεσία προέβλεπε ότι δεν θα γίνουν οι παραδόσεις των F-35 στην Τουρκία μέχρι την παράδοση της έκθεσης, κάτι που έγινε νωρίτερα αυτό το μήνα.
Η Τουρκία, την οποία η έκθεση αποκαλεί «κρίσιμο σύμμαχο του ΝΑΤΟ», θα παραλάβει σε περίπου δύο χρόνια τα πρώτα F-35 που αγόρασε. Έχει ήδη εγκρίνει την αγορά 30 από τα 100 μαχητικά αεροσκάφη.
Το ρωσικό σύστημα S-400 σχεδιάστηκε για να καταρρίπτει τα αεροσκάφη των ΗΠΑ και του δυτικού συνασπισμού σε μεγαλύτερες κλίμακες και υψόμετρα από τα παλαιότερα συστήματα. Αμερικανοί αξιωματούχοι ανησυχούν ότι η ευαίσθητη τεχνολογία των F-35 που σχεδιάστηκε για να αποφύγει ένα τέτοιο σύστημα θα μπορούσε να διακυβευτεί και να χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση του ρωσικού συστήματος αεράμυνας εάν η Τουρκία αποκτήσει και τα δύο συστήματα.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους στην Ουάσιγκτον, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε ότι η χώρα του θέλησε να αγοράσει πυραύλους Patriot που κατασκευάζονται από την Αμερική, αλλά ποτέ δεν ήταν σε θέση να πάρει τη δέσμευση της Ουάσιγκτον. Είπε ότι δεν υπάρχει επιστροφή στη συμφωνία για τους S-400, αλλά άφησε την πόρτα ανοιχτή για να αγοράσει το υλικό των Η.Π.Α. στο μέλλον.
«Η τρέχουσα συμφωνία είναι μια ολοκληρωμένη συμφωνία-δεν μπορώ να την ακυρώσω», δήλωσε ο Τσαβούσογλου. «Αλλά χρειάζομαι περισσότερα. Προτιμώ να αγοράσω από τους συμμάχους μου».
Σύμφωνα με το αμερικανικό Πρακτορείο, η περίληψη που στάλθηκε στο Κογκρέσο αναγνώρισε τη θέση της Τουρκίας, λέγοντας ότι η χώρα έχει «απογοητευτεί από την παρατεταμένη δεκαετή έρευνας για να αγοράσει ένα (καλό) σύστημα αεροπορίας και πυραυλικής άμυνας».
Καθώς οι ΗΠΑ προσπαθούν να αποτρέψουν την Τουρκία από τα σχέδια για την αγορά του S-400, η κυβέρνηση «έχει αναπτύξει ένα εναλλακτικό πακέτο για να προσφέρει στην Τουρκία ένα ισχυρό, ικανό, συμβατό με το ΝΑΤΟ σύστημα αεροπορικής και πυραυλικής άμυνας που απαιτεί υποστήριξη από το Κογκρέσο», αναφέρει η περίληψη. Το Πεντάγωνο δήλωσε ότι «είναι ουσιώδες να παράσχει μια πραγματική εναλλακτική λύση που θα ενθάρρυνε την Τουρκία να απομακρυνθεί από μια καταστροφική απόκτηση του S-400», αναφέρει η έκθεση.
Η γερουσιαστής Shaheen δήλωσε σε δήλωσή της ότι «ήταν ευχαριστημένη από την έγκαιρη και περιεκτική φύση» της πλήρους, διαβαθμισμένης έκθεσης του Πενταγώνου, αλλά παρότρυνε το τμήμα Άμυνας να «μοιραστεί αυτές τις πληροφορίες με τον αμερικανικό λαό».
«Ο περιορισμός της διαθεσιμότητας αυτής της έκθεσης σε μια επιλεγμένη ομάδα δεν ήταν η πρόθεση του νόμου που έγραψα και εγώ ο Γερουσιαστής Tills», ανέφερε.
Καθώς οι νομοθέτες αναθεωρούν τα μέτρα που πρέπει να πάρουν τώρα, η Shaheen είπε ότι είναι κρίσιμο να έχουμε κατά νου ότι οι S-400 «δημιουργούν σοβαρές αδυναμίες στον εναέριο χώρο του ΝΑΤΟ και θα παρουσιάσει επιπλέον ζητήματα πληροφοριών για τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλους συμμάχους του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας».
Η περίληψη της έκθεσης του Πενταγώνου αναγνώρισε την «μοναδική γεωστρατηγική θέση της Τουρκίας στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ» και δήλωσε ότι έχει ένα «αξιόπιστο σχέδιο» για αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 2% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος μέχρι το 2024-ένα βασικό αίτημα που έκανε ο Πρόεδρος Τραμπ στην Ατλαντική Συμμαχία.
Εκτός από την ενδεχόμενη απομάκρυνση από το πρόγραμμα F-35, η απόκτηση των S-400 θα μπορούσε να προκαλέσει κυρώσεις από τις ΗΠΑ και θα μπορούσε να επηρεάσει την απόκτηση άλλων όπλων από την Τουρκία, όπως το ελικόπτερο CH-47F Chinook της Boeing και το μαχητικό επίσης της Lockheed, αλλά και τα ελικόπτερα Black Hawk UH-60.
