Ανήκοντας στην ευρύτερη κατηγορία των επιθετικών επιχειρήσεων, οι Αμφίβιες Επιχειρήσεις εξαπολύονται με τη μεγαλύτερη δυνατή ισχύ από τη θάλασσα με ναυτικές και αποβατικές δυνάμεις, προς μία εχθρική ή καταληφθείσα από τον εχθρό ακτή με την υποστήριξη των απαιτούμενων αεροπορικών δυνάμεων.
Σκοπός τους είναι η εγκατάσταση στρατευμάτων στην ακτή, με σκοπό τη διεξαγωγή χερσαίων επιχειρήσεων για κατάληψη ή ανακατάληψη εδαφών, τη δημιουργία προωθημένης βάσης ή την απαγόρευση χρήσης της περιοχής και των εγκαταστάσεών της.
Παρόμοια χαρακτηριστικά παρουσιάζει η επιχείρηση της Ταχείας Ενίσχυσης Νήσου, με σκοπό την επείγουσα αποστολή και αποβίβαση χερσαίων δυνάμεων σε ακτή φίλιου νησιού που απειλείται ή δέχεται επίθεση. Παράλληλα εξετάζεται το δόγμα αμφίβιων επιχειρήσεων, περιλαμβανόμενης της ενίσχυσης νήσων.
Οι αμφίβιες επιχειρήσεις είναι οι πλέον πολύπλοκες διακλαδικές στρατιωτικές επιχειρήσεις. Είναι προφανές πως απαιτούν εξαιρετικά λεπτομερή σχεδιασμό και ακριβή εκτέλεση, καθώς συμμετέχουν μέσα και προσωπικό από τους τρεις κλάδους των ενόπλων δυνάμεων, τα οποία δρουν αλληλοεξαρτώμενα σε τόπο και χρόνο. Η στενή συνεργασία, ο λεπτομερής συντονισμός και έλεγχος των συμμετεχουσών δυνάμεων είναι απόλυτες προϋποθέσεις για την επιτυχή ολοκλήρωση του σκοπού μιας αμφίβιας επιχείρησης.
Δόγμα αμφίβιων επιχειρήσεων
Στην ορολογία του σχετικού ελληνικού δόγματος, η Αμφίβια Δύναμη αποτελείται από ναυτικές και αποβατικές δυνάμεις, οι οποίες εκπαιδεύονται, οργανώνονται και εξοπλίζονται για την εκτέλεση τέτοιων επιχειρήσεων. Η Αμφίβια Δύναμη Επιχειρήσεων (ΑΔΕ) είναι διακλαδική, συγκροτείται για να διεξάγει μια συγκεκριμένη αμφίβια επιχείρηση, αποτελείται από ναυτικές δυνάμεις και αποβατικά στρατεύματα υπό έναν διακλαδικό Διοικητή (ΔΑΔΕ), ενώ υποστηρίζεται από τις απαιτούμενες αεροπορικές δυνάμεις. Ο ΔΑΔΕ είναι πάντοτε αξιωματικός του ΠΝ. Τέλος, Αποβατική Δύναμη είναι μια επιχειρησιακή οργάνωση χερσαίων και αεροπορικών μονάδων του Στρατού, οι οποίες διατίθενται για την αμφίβια επιχείρηση. Στους ρόλους που μπορεί να αναλάβει μια ΑΔΕ περιλαμβάνονται:
- Η διεξαγωγή χερσαίων επιχειρήσεων για κατάληψη ή ανακατάληψη εδαφών.
- Η δημιουργία προωθημένης βάσης, είτε η κατάληψη ενός λιμένα ή αεροδρομίου για την απρόσκοπτη μεταφορά πρόσθετων δυνάμεων.
- Η απαγόρευση χρήσης της περιοχής και των εγκαταστάσεών της από τον εχθρό.
Μια ΑΔΕ διαθέτει ορισμένα μοναδικά επιχειρησιακά χαρακτηριστικά και πλεονεκτήματα, όπως η ενοποίηση ναυτικών και αποβατικών δυνάμεων. Απαιτείται επίσης η συμμετοχή αεροπορικών και ειδικών δυνάμεων, για να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Όλες αυτές οι δυνάμεις πρέπει να διαθέτουν κατάλληλη οργάνωση, υψηλή εκπαίδευση και αντίστοιχο εξοπλισμό.
Πρόσθετο μοναδικό χαρακτηριστικό είναι η ταχεία ανάπτυξη δυνάμεων από τη θάλασσα στην επιλεγμένη ακτή. Πρόκειται για συγκρότηση μάχιμης δύναμης από το μηδέν, η οποία με την εξέλιξη των επιχειρήσεων υπερβαίνει τα εμπόδια της εχθρικής άμυνας και αναπτύσσεται σε δύναμη κρούσης με στόχο τους τελικούς αντικειμενικούς σκοπούς της. Ακριβώς οι ειδικές απαιτήσεις της ταχείας ανάπτυξης δύναμης στην ακτή από το μηδέν, δημιουργεί τις οργανωτικές και τεχνικές διαφορές μεταξύ των Αμφίβιων και των Χερσαίων Επιχειρήσεων.
Οι ελάχιστες προϋποθέσεις για την επιτυχημένη διεξαγωγή μιας αμφίβιας επιχείρησης είναι η επίτευξη ευνοϊκής αεροπορικής κατάστασης, η εξασφάλιση του θαλάσσιου ελέγχου στην περιοχή κίνησης της ΑΔΕ, καθώς και η υπεροχή των αποβατικών στρατευμάτων έναντι των αμυνόμενων στην ακτή. Η τελευταία προϋπόθεση μπορεί να παραβλέπεται, καθώς ενδεικτικά μια ευνοϊκή κατάσταση στη θάλασσα ή στον αέρα μπορεί να δικαιολογήσει μια απόβαση ακόμη και αν τα αποβατικά στρατεύματα δεν απολαμβάνουν της επιθυμητής υπεροχής έναντι των αμυνόμενων εχθρικών χερσαίων δυνάμεων.
Τρίτο κρίσιμο χαρακτηριστικό είναι η ενότητα προσπάθειας και η επιχειρησιακή συνοχή, οι οποίες απαιτούνται σε υψηλό βαθμό εξαιτίας της πολυπλοκότητας των αμφίβιων επιχειρήσεων.
Τύποι αμφίβιων επιχειρήσεων
Η Αμφίβια Έφοδος είναι ο κύριος τύπος Αμφίβιας Επιχείρησης. Είναι επίσης η μόνη Αμφίβια Επιχείρηση στην οποία αποβατικά στρατεύματα εγκαθίστανται μόνιμα στην ακτή.
Η Αμφίβια Καταδρομή είναι τύπος Αμφίβιας Επιχείρησης που περιλαμβάνει ταχεία διείσδυση ή προσωρινή κατάληψη μιας περιοχής, ακολουθούμενη πάντοτε από σχεδιασμένη αποχώρηση των αποβατικών δυνάμεων. Η Αμφίβια Καταδρομή διεξάγεται κυρίως για πρόκληση απωλειών και ζημιών στον εχθρό και την υποδομή του, συλλογή πληροφοριών, δημιουργία αντιπερισπασμού, σύλληψη ή απομάκρυνση προσωπικού και/ ή κυρίευση υλικού.
Η Αμφίβια Αποχώρηση είναι επίσης Αμφίβια Επιχείρηση και αναφέρεται στην αποχώρηση στρατευμάτων με πλοία ή σκάφη από εχθρική ή καταληφθείσα ακτή.
Τέλος, η Αμφίβια Επίδειξη διενεργείται με σκοπό την παραπλάνηση και την εξώθηση του εχθρού σε εσφαλμένες ενέργειες. Η ΑΔΕ μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως διπλωματικός μοχλός πίεσης στην ειρήνη και σε περίοδο κρίσης, συνεισφέροντας έτσι στην αποφυγή πολιτικών περιπλοκών και κινδύνων που εγκυμονεί η ανάπτυξη χερσαίων δυνάμεων σε ξένο έδαφος. Προσφέρει ναυτική και δυνητική χερσαία παρουσία χωρίς κατάληψη ξένου εδάφους και παρέχει αποτροπή χωρίς ανάληψη επιθετικών ενεργειών. Είναι δεδομένο πως οι ναυτικές δυνάμεις αποτελούν από τις πλέον ανώδυνες πολιτικά και ευέλικτες μορφές στρατιωτικής παρουσίας, καθώς μπορούν να πλέουν μέσω διεθνών υδάτων και διαύλων ναυσιπλοΐας χωρίς να παραβιάζουν ξένα χωρικά ύδατα.
Μια ΑΔΕ μπορεί να αποπλεύσει άμεσα και με μυστικότητα εάν αυτό επιβάλλεται για πολιτικούς και διπλωματικούς λόγους, ή με πλήρη δημοσιότητα σε επίδειξη δύναμης και αποφασιστικότητας. Επίσης η ΑΔΕ μπορεί να παραμένει ακίνητη εν πλω, ή να εκτελεί επιδρομή ή απόβαση σε εχθρική ακτή, σε χρόνο και τόπο που επιλέγει η πολιτική ηγεσία και ανεξάρτητα από την υπάρχουσα υποδομή, όπως λιμάνια και αεροδρόμια.
Φάσεις αμφίβιων επιχειρήσεων
Οι αμφίβιες επιχειρήσεις ακολουθούν ένα σαφώς καθορισμένο πρότυπο ενεργειών ή φάσεων, οι οποίες είναι κατά σειρά η Σχεδίαση και οι επιχειρησιακές φάσεις, Επιβίβαση-Φόρτωση, Δοκιμή, Κίνηση και Έφοδο. Οι φάσεις αυτές μπορούν να επικαλύπτονται σε κάποιο βαθμό μεταξύ τους, ενώ πλαισιώνονται από υποβοηθητικές επιχειρήσεις, οι οποίες διεξάγονται πριν ή και κατά τη διάρκεια της αμφίβιας επιχείρησης, από δυνάμεις που υπάγονται ή όχι στον διακλαδικό Διοικητή ΑΔΕ για την άμεση ή έμμεση υποστήριξη της αποστολής.
Η φάση της Σχεδίασης καλύπτει τυπικά την περίοδο από την έκδοση των Κατευθυντήριων Εντολών για την αποβατική ενέργεια, από τον Α/ΓΕΕΘΑ ή τον Αρχιστράτηγο και μέχρι της επιβίβασης των στρατευμάτων στα πλοία. Τα επιτελεία του ΔΑΔΕ και του Διοικητή των Αποβατικών Στρατευμάτων (ΔΑΣ) διαμορφώνουν από κοινού εκτιμήσεις για τη διεξαγωγή της αμφίβιας επιχείρησης, που θα οδηγήσουν στις Βασικές Αποφάσεις για τον αμφίβιο ελιγμό. Ο ΔΑΣ είναι πάντοτε αξιωματικός του ΕΣ. Αν και η φάση της σχεδίασης είναι αυτόνομη, η σχετική διαδικασία δεν διακόπτεται με την επιβίβαση των στρατευμάτων στα πλοία, αλλά συνεχίζεται σε όλη τη διάρκεια της αμφίβιας επιχείρησης.
Η φάση της Επιβίβασης-Φόρτωσης περιλαμβάνει την περίοδο κατά την οποία επιβιβάζονται οι δυνάμεις και φορτώνονται τα υλικά και εφόδιά τους, στα πλοία της ΑΔΕ. Η επιβίβαση και φόρτωση πρέπει να εκτελούνται έτσι ώστε να εξυπηρετείται ο αμφίβιος ελιγμός της Σχεδίασης. Περαιτέρω, η φάση αυτή μπορεί να περιλαμβάνει προωθήσεις σε ενδιάμεσες νήσους-βατήρες τμημάτων που διατέθηκαν στην ΑΔΕ και στην τακτική διοίκηση του ΔΑΔΕ, αλλά δεν σχεδιάζεται να επιβιβασθούν στα πλοία της. Τέτοια τμήματα είναι τα αεροκίνητα, ειδικών επιχειρήσεων, ελικόπτερα Διοικητικής Μέριμνας, Μη-επανδρωμένα Εναέρια Οχήματα (UAV) κλπ.
Η Δοκιμή αποτελεί απαραίτητη φάση της αμφίβιας επιχείρησης για να ελεγχθούν η πληρότητα της σχεδίασης, ο συγχρονισμός των κινήσεων, η ετοιμότητα των Μονάδων, η εξοικείωση του προσωπικού με το σχέδιο και οι επικοινωνίες. Η φάση της Δοκιμής είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στην περίπτωση συμμετοχής επίτακτων πλοίων στην αμφίβια επιχείρηση. Περαιτέρω, η Δοκιμή μπορεί να είναι πλήρης ή και να αφορά τμήμα μόνον του σχεδίου της επιχείρησης. Η δοκιμή μπορεί να παραλειφθεί, όταν το επιβάλλουν οι συνθήκες και προέχει η ταχύτητα για την απόκτηση τακτικού πλεονεκτήματος, ή γενικά σε εξαιρετικές περιπτώσεις.
Στη φάση της Κίνησης προς την Περιοχή του Αντικειμενικού Σκοπού, οι δυνάμεις που αποτελούν την ΑΔΕ κινούνται από τα σημεία επιβίβασης-φόρτωσης προς την περιοχή των Αμφίβιων Επιχειρήσεων. Η κίνηση αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω σημείων ή περιοχών αναμονής ή συνάντησης των δυνάμεων. Η φάση αυτή ολοκληρώνεται όταν η ΑΔΕ φθάσει στις καθορισμένες θέσεις εντός της περιοχής Αμφίβιων Επιχειρήσεων.
Παράλληλα διεξάγονται Υποβοηθητικές Επιχειρήσεις, οι οποίες καλύπτουν δραστηριότητες που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια σχεδόν κάθε φάσης της Αμφίβιας Επιχείρησης και αποσκοπούν στην προετοιμασία του Πεδίου Μάχης. Υποβοηθητικές Επιχειρήσεις εκτελούνται κυρίως κατά τη διάρκεια της φάσης Μετακίνησης και στο αρχικό στάδιο της φάσης Εφόδου. Οι κύριοι τύποι τέτοιων επιχειρήσεων είναι:
- Επιχειρήσεις Υποστήριξης που πραγματοποιούνται εκτός του ΑΝΣΚ, όπως επιχειρήσεις παραπλάνησης του εχθρού, επιθετικές ναρκοθετήσεις, επιχειρήσεις ειδικών δυνάμεων κλπ.
- Επιχειρήσεις Προκεχωρημένης Δύναμης που πραγματοποιούνται προτού η ΑΔΕ φθάσει στην περιοχή των Αμφίβιων Επιχειρήσεων.
- Επιχειρήσεις προ της απόβασης που πραγματοποιούνται μετά την άφιξη της ΑΔΕ στη συγκεκριμένη περιοχή των Αμφίβιων Επιχειρήσεων.
Η φάση της Εφόδου καλύπτει την περίοδο από την άφιξη της ΑΔΕ στην περιοχή των Αμφίβιων Επιχειρήσεων, συμπεριλαμβάνει την εκπλήρωση της αποστολής και τερματίζεται με τη λήξη της Αμφίβιας Επιχείρησης.
Μια Αμφίβια Επιχείρηση ολοκληρώνεται όταν εκπληρωθεί η αποστολή της, σύμφωνα με τις Κατευθυντήριες Οδηγίες. Όταν ο ΔΑΔΕ, με τη σύμφωνη γνώμη του ΔΑΣ κρίνει πως έχουν εκπληρωθεί οι αποστολές που του ανατέθηκαν και επιτεύχθηκε η επιθυμητή κατάληξη της επιχείρησης, αναφέρει στον Επιχειρησιακό Διοικητή, ή στον Α/ΓΕΕΘΑ, ή στον Αρχιστράτηγο, ο οποίος διατάζει το πέρας της Αμφίβιας Επιχείρησης, με βάση τα ακόλουθα κριτήρια:
- Να έχουν επιτευχθεί οι ΑΝΣΚ των Αποβατικών Δυνάμεων.
- Να έχουν αποβιβασθεί στην ακτή επαρκείς Δυνάμεις Ελιγμού και Υποστήριξης, ώστε να εξασφαλίζεται η συνέχεια της αποβίβασης στρατευμάτων και υλικών για την περαιτέρω εξέλιξη των επιχειρήσεων.
- Να έχουν εγκατασταθεί στην ακτή η Διοίκηση, οι Επικοινωνίες και το Κέντρο Συντονισμού Πυρών Υποστήριξης.
- Να έχει αναφέρει ο ΔΑΣ πως είναι έτοιμος να αναλάβει την πλήρη ευθύνη για τη συνέχιση των επιχειρήσεων στην ξηρά.
Με την ολοκλήρωση της Αμφίβιας Επιχείρησης, εάν αυτό δεν είναι ήδη καθορισμένο, ο Επιχειρησιακός Διοικητής μεριμνά για τον καθορισμό νέων σχέσεων διοίκησης και νέα υπαγωγή των αμφίβιων δυνάμεων. Οι αποβατικές δυνάμεις μπορούν να επιβιβασθούν και πάλι στα πλοία και η ΑΔΕ να αποπλεύσει για διεξαγωγή νέας αμφίβιας επιχείρησης, ή να διαλυθεί η επιχειρησιακή της οργάνωση.
Ο ΔΑΣ από την πλευρά του, έχοντας ήδη ανεπτυγμένες τις δυνάμεις του στην ακτή –έχοντας καταλάβει τους ΑΝΣΚ που είχαν τεθεί, εξασφαλίσει το προγεφύρωμα, αναπτύξει επαρκείς δυνάμεις ελιγμού, υποστήριξης μάχης, Διοικητικής Μέριμνας, τις αναγκαίες επικοινωνίες και τα μέσα συντονισμού των όπλων υποστήριξης στην ακτή– μπορεί να αναλαμβάνει την πλήρη ευθύνη της συνέχισης των επιχειρήσεων στην ξηρά, ή να τεθεί υπό τη διοίκηση έτερου τμηματικού διοικητή χερσαίων δυνάμεων υψηλότερου επιπέδου, ο οποίος είτε ακολουθεί, είτε συναντάται με συνένωση.
Οργάνωση δυνάμεων
Μια ΑΔΕ περιλαμβάνει:
- Μία ή περισσότερες Αμφίβιες Ομάδες, όπου ανήκουν πλοία ειδικά σχεδιασμένα και κατασκευασμένα για την εκφόρτωση μάχης των αποβατικών δυνάμεων στην ακτή.
- Μία ή περισσότερες Ομάδες Μεταφορών. Επειδή τα πλοία της Αμφίβιας Ομάδας μπορεί να μην επαρκούν για τις αυξημένες απαιτήσεις μιας τέτοιας επιχείρησης, χρησιμοποιούνται επίτακτα εμπορικά πλοία για μεταφορά δυνάμεων και υλικών υποστήριξης.
- Προκεχωρημένη Ομάδα ή Δύναμη. Αποτελείται από πλοία που προηγούνται της κύριας δύναμης με σκοπό την εκτέλεση καθηκόντων προπαρασκευής της περιοχής διακλαδικών αποβατικών επιχειρήσεων, όπως ο ναυτικός βομβαρδισμός, η ναρκαλιεία, η ναρκοθέτηση, η καταστροφή υποθαλάσσιων εμποδίων, η αναγνώριση, η υδρογράφηση μάχης κλπ. Η δύναμη αυτή διαθέτει δική της προστασία και υποστήριξη. Εφόσον στο πλαίσιο της προπαρασκευής απαιτείται κατάληψη περιοχών ή εξουδετέρωση χερσαίων στόχων, η Προκεχωρημένη Δύναμη περιλαμβάνει αποβατικές ή καταδρομικές δυνάμεις. Η ομάδα αυτή διαλύεται με την άφιξη της κύριας δύναμης στην περιοχή της Αμφίβιας Επιχείρησης και διαθέτει τις μονάδες της σε αυτήν.
- Ομάδα Προπετάσματος. Πρόκειται για τα πλοία που παρέχουν προστασία στην ΑΔΕ –κυρίως στην Αμφίβια Ομάδα και στην Ομάδα Μεταφορών– καθώς κινούνται προς την περιοχή της Αμφίβιας Επιχείρησης και ενώ δρουν σε αυτήν.
- Ομάδα Ναυτικής Υποστήριξης. Περιλαμβάνει τα πλοία που υποστηρίζουν με πυρά ναυτικού πυροβολικού την αμφίβια έφοδο και τις επακόλουθες επιχειρήσεις.
- Ομάδα ή Ομάδες Ελέγχου. Περιλαμβάνει σκάφη ελέγχου της κίνησης από τα πλοία προς την ακτή.
- Αποβατικά Στρατεύματα του ΕΣ.
Τα αποβατικά στρατεύματα αποτελούνται από τις μονάδες του ΕΣ που έχουν διατεθεί για την αμφίβια επιχείρηση και είναι οργανωμένα για να εκτελέσουν την επιβίβαση και φόρτωση υλικών και εφοδίων, την απόβαση, τη διεξαγωγή της εφόδου, τον συντονισμό των πυρών υποστήριξης μετά την εγκατάσταση των μέσων C2 στην ακτή και αφού ο ΔΑΔΕ μεταβιβάσει με διαταγή του την ευθύνη. Επίσης την εκφόρτωση των αποβατικών πλοίων και μεταφορά των υλικών στις ακτές, τον χειρισμό και την τακτική χρήση των αμφίβιων οχημάτων, τα οποία αποτελούν οργανικό τμήμα των αποβατικών στρατευμάτων. Τέλος για να εκτελέσουν αεροκίνητες επιχειρήσεις μικρών τμημάτων, μέχρι επιπέδου Μονάδας πεζοναυτών ή καταδρομών ή αερομεταφερόμενου πεζικού ή και απλού πεζικού, καθώς και αεραποβατικές επιχειρήσεις από μονάδες αλεξιπτωτιστών, με αφετηρία από πλοία του ΠΝ ή από βάσεις νησιών βατήρων από την ηπειρωτική χώρα.
Η ΑΔΕ δεν περιλαμβάνει αεροπορικές δυνάμεις, οι οποίες όμως παρέχουν την απαιτούμενη υποστήριξη. Στον ΔΑΔΕ εκχωρείται Διευθυντής Αεροπορικών Επιχειρήσεων, ο οποίος είναι φυσικά αξιωματικός της ΠΑ και υποστηρίζεται από πρόσθετους αξιωματικούς σε σχετικά ειδικά καθήκοντα.
Επιχειρήσεις Πέραν του Ορίζοντα
Οι Αμφίβιες Επιχειρήσεις διεξάγονται με μεγαλύτερη επιτυχία, όταν η ΑΔΕ επιχειρεί πέραν του ορίζοντα από την ακτή, παραμένοντας έτσι εκτός εμβέλειας των συστημάτων επιτήρησης και του δραστικού βεληνεκούς των όπλων του εχθρού. Η εμβέλεια των συστημάτων επιτήρησης και το βεληνεκές των οπλικών συστημάτων αυξομειώνεται συνεχώς εξαιτίας της επίδρασης διαφόρων περιβαλλοντικών και τεχνολογικών παραγόντων.
Επομένως ο ορίζοντας για τις Αμφίβιες Επιχειρήσεις δεν είναι μια σταθερή γραμμή σε συγκεκριμένη απόσταση από την εχθρική ακτή, αλλά διαφορετική για κάθε συγκεκριμένη Αμφίβια Επιχείρηση ανάλογα με τις δυνατότητες και τους περιορισμούς των συστημάτων επιτήρησης και των οπλικών συστημάτων του εχθρού. Όταν η ΑΔΕ βρίσκεται πέραν της γραμμής αυτής, ο ΔΑΔΕ αποκτά μεγαλύτερη ευελιξία ελιγμών.
Σκοπός των Επιχειρήσεων Πέραν του Ορίζοντα είναι η επίτευξη αιφνιδιασμού μέσω της δημιουργίας πολλαπλών απειλών και τελικά η καταστροφή του εχθρού διαμέσου ταχέων, ισχυρών και αναπάντεχων ενεργειών. Απαραίτητη προϋπόθεση για την αποτελεσματική διεξαγωγή τέτοιων επιχειρήσεων είναι η ύπαρξη κατάλληλων θαλάσσιων και επίγειων χώρων που θα χρησιμοποιηθούν ως Βάσεις Εξόρμησης. Οι τελευταίες, τα θαλάσσια και εναέρια μέσα μεταφοράς, οι αναγκαίες δομές και τα μέσα επικοινωνιών που απαιτούνται για Διοίκηση & Έλεγχο (C2) των τμημάτων, θα πρέπει να είναι διαθέσιμα στους διοικητές των δυνάμεων.
Τα πλεονεκτήματα των Επιχειρήσεων Πέραν του Ορίζοντα είναι σημαντικά:
- Μείωση της αποτελεσματικότητας των εχθρικών οπλικών συστημάτων –παράκτια όπλα, βλήματα, νάρκες– τα οποία μπορούν να εμπλέξουν τις ναυτικές αποβατικές δυνάμεις.
- Απόκρυψη των προθέσεων και των δυνατοτήτων της αμφίβιας δύναμης, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το μήκος του εχθρικού παράκτιου μετώπου και να διατάσσονται αραιότερα οι δυνάμεις του εχθρού.
- Εκμετάλλευση των κενών εξαιτίας της αραιής εχθρικής διάταξης, με ταχεία μεταφορά δυνάμεων και διείσδυση από αναπάντεχες κατευθύνσεις.
- Εξαναγκασμός του εχθρού να μετακινεί δυνάμεις για την αντιμετώπιση των αμφίβιων δυνάμεων, που ενεργούν σε μη αναμενόμενο χρόνο και τόπο, καθώς και από αναπάντεχες κατευθύνσεις.
Σημαντικά όμως είναι επίσης τα μειονεκτήματα:
- Αύξηση των αποστάσεων από την ακτή, του απαιτούμενου χρόνου κίνησης και της τρωτότητας των μέσων μεταφοράς κατά τη διάρκεια της κίνησης.
- Αύξηση των απαιτήσεων για πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο, επιχειρήσεις της προωθημένης δύναμης, καθώς και C2.
- Μείωση της δυνατότητας υποστήριξης των αμφίβιων δυνάμεων από το ναυτικό πυροβολικό.
- Απαίτηση αυξημένων ικανοτήτων πλοήγησης από τα πληρώματα των μέσων μεταφοράς της αμφίβιας δύναμης.
Το Σχέδιο για την εκτέλεση Επιχειρήσεων Πέραν του Ορίζοντα χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη πολυπλοκότητα, λόγω της μεγαλύτερης απόστασης μεταξύ θαλάσσιων και επίγειων Βάσεων Εξόρμησης και των ακτών αποβάσεων, των αναγκών σε πυρά υποστήριξης και των αναγκαίων συστημάτων Διοίκησης, Ελέγχου και Επικοινωνιών (C3).
Οι μεγαλύτερες αποστάσεις των Βάσεων Εξόρμησης δημιουργεί την απαίτηση για ύπαρξη εναλλακτικών ακτών αποβάσεων, οι οποίες μπορεί να επιλεγούν ως κύριες ακόμη και στη διάρκεια της κίνησης των δυνάμεων προς την ακτή.
Ο μεγαλύτερος χρόνος προσέγγισης στην εχθρική ακτή προκαλεί αύξηση των αναγκών για ακριβείς πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο, για την τακτική κατάσταση στην περιοχή επιχειρήσεων. Οι ανάγκες πληροφοριών αυξάνουν όσο αυξάνουν και οι πιθανές ακτές απόβασης.
Η αποτελεσματικότητα των Επιχειρήσεων Πέραν του Ορίζοντα βελτιώνεται κατακόρυφα με χρήση Αμφίβιων Τεθωρακισμένων Οχημάτων με μεγάλη αυτονομία θαλάσσιας κίνησης, δυνατότητα πλεύσης με υψηλή ταχύτητα, προστασία του προσωπικού από εχθρικά πυρά και ικανότητα ταχείας εξόδου από τη θάλασσα στην ακτή. Πολύτιμες είναι επίσης οι αξιόπιστες αποβατικές άκατοι με αντίστοιχες ικανότητες.
Οι ιδιαιτερότητες του ελληνικού επιχειρησιακού περιβάλλοντος περιλαμβάνουν την ύπαρξη ενός μεγάλου αριθμού κύριων και ενδιάμεσων νήσων, καθώς και νησίδων πλησίον των πιθανών ακτών αποβάσεων, παρέχοντας τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν ως Βάσεις Εξόρμησης. Τα τμήματα που θα ενεργούν είτε ως αμφίβιες είτε ως αεροκίνητες ή αεραποβατικές δυνάμεις πέραν του ορίζοντα θα έχουν το πλεονέκτημα ενέργειας σε μη αναμενόμενο τόπο και χρόνο.
Επίσης, η προστασία των δυνάμεων μπορεί να εξασφαλισθεί είτε από επίγεια εγκατεστημένα μέσα, είτε από μεταφερόμενα στην περιοχή, ενώ οι γραμμές άμυνας που σχηματίζονται λόγω της θέσης των νησιών του Αιγαίου, προσφέρουν επιπλέον προστασία από τα εχθρικά πυρά αεροσκαφών, πλοίων και υποβρυχίων.
Αμφίβιες δυνάμεις
Το γενικό αυτό περίγραμμα του δόγματος Αμφίβιων Επιχειρήσεων ελάχιστα αποκαλύπτει για τις πραγματικές ικανότητες διεξαγωγής τους. Η «τεχνογνωσία» διεξαγωγής τέτοιων επιχειρήσεων ενσωματώνεται στην 32η Ταξιαρχία Πεζοναυτών «Μόραβας» του Ελληνικού Στρατού, καθώς και στη Διοίκηση Αμφίβιων Δυνάμεων του Πολεμικού Ναυτικού. Η 32η ΤΑΞ ΠΖΝ βρίσκεται συγκεντρωμένη στην περιοχή του Βόλου –με εξαίρεση το 575 Τάγμα Πεζοναυτών στον Αυλώνα– ενώ η ΔΑΔ και τα πλοία της βρίσκονται στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας, εισάγοντας περιττές περιπλοκές στις σχετικές επιχειρήσεις, ειδικά όταν απαιτείται ταχεία αντίδραση. Δεύτερη παραδοξολογία σε επίπεδο οργάνωσης ήταν η υπαγωγή της 32ης ΤΑΞ ΠΖΝ στο Β’ Σώμα Στρατού (πλέον Ι Μεραρχία Πεζικού), ενώ προορίζεται να δράσει στην περιοχή ευθύνης της Ανωτάτης Στρατιωτικής Διοίκησης Εσωτερικού και Νήσων (ΑΣΔΕΝ). Στην ουσία η 32 ΤΑΞ ΠΝ είναι η εφεδρεία της ΑΣΔΕΝ.
Επιπλέον του Λόχου Στρατηγείου, στην 32η ΤΑΞ ΠΖΝ ανήκουν:
- Τα 505, 521 και 575 Τάγματα Πεζοναυτών.
- Η 3η Ίλη Μέσων Αρμάτων με Leopard 1A5.
- Μία Μοίρα Πυροβολικού (ΜΠΒ) με αυτοκινούμενα πυροβόλα Μ109.
- Ένας Λόχος Μηχανικού (ΛΜΧ).
- Μία Πυροβολαρχία Ελαφρού Αντι-Αεροπορικού Πυροβολικού (ΠΕ Α/Α ΠΒ)
- Ένας Λόχος Διαβιβάσεων (ΛΔΒ).
- Ένα Τάγμα Υποστήριξης (ΤΥΠ).
Ενώ ο εξοπλισμός της 32ης ΤΑΞ ΠΖΝ δεν διαφέρει σημαντικά από εκείνον των υπόλοιπων σχηματισμών και μονάδων του ΕΣ, το αντίθετο ισχύει για τη Διοίκηση Αμφίβιων Δυνάμεων του Αρχηγείου Στόλου. Για την ακρίβεια, στα πλοία της ΔΑΔ στηρίζεται η ελληνική ικανότητα αποβάσεων σε ακτές χωρίς λιμενικές εγκαταστάσεις. Πρόκειται για πέντε Αποβατικά Πλοία Αρμάτων (Landing Ship Tank: LST) ή αρματαγωγά τύπου “Jason” κατά τον ιστότοπο του ΠΝ, καθώς και για τέσσερα αερόστρωμνα Πλοία Ταχείας Μεταφοράς (ΠΤΜ) τύπου Zubr.
