Τα τελευταία δύο χρόνια βλέπουμε σε όλες τις συγκρούσεις την διαρκώς αυξανόμενη χρήση εξοπλισμένων ή μη «Μη Επανδρωμένων Αεροχημάτων» καθώς και περιφερόμενων πυρομαχικών. Αυτό έχει ως συνέπεια μικρού κόστους πυρομαχικά μερικών δεκάδων χιλιάδων δολαρίων να προκαλούν ζημιές ή να καταστρέφουν τεθωρακισμένα οχήματα και άρματα μάχης υπερπολλαπλάσιου κόστους. Τεθωρακισμένα τα οποία χρειάζεται πολύ χρόνος και χρήμα για να αντικατασταθούν. Στην Ουκρανία που είναι το κύριο πεδίο όπου οι νέες τακτικές εφαρμόζονται, βλέπουμε την απόσυρση των τεθωρακισμένων οχημάτων από την πρώτη γραμμή λόγω της αυξημένης χρήσης περιφερόμενων πυρομαχικών όταν δεν υπάρχει επαρκής αντι-αεροπορική κάλυψη. Βλέπουμε την όλο και συχνότερη εμφάνιση ρομποτικών συστημάτων τα οποία μαζί με την εξέλιξη του ΑΙ, σιγά σιγά εδραιώνουν την ύπαρξη και χρήση τους σε ρόλους αναγνώριση, προσβολής και μεταφοράς εφοδίων.
Για την τακτική ΑΑ άμυνα των ελληνικών τεθωρακισμένων σχηματισμών επί του πεδίου, ο στρατός ξηράς διαθέτει σήμερα αριθμό συστημάτων VSHORADS τύπου TOR M1, OSA AKM και ASRAD με διαφορετικές δυνατότητες αντιμετώπισης εναέριων απειλών, καθώς και πυροβολαρχίες MIM-23 I-Hawk για ευρύτερη ΑΑ κάλυψη. Δηλαδή όλα τα μέσα που διαθέτει ο στρατός ξηράς για άμυνα σημείου και εναντίων στόχων χαμηλού κόστους όπως UAV και περιφερόμενα πυρομαχικά είναι πυραυλικά συστήματα όπου κάθε βολή είναι υψηλού κόστους ενώ παράλληλα το απόθεμα είναι μικρό και δύσκολα αναπληρώσιμο. Σε ένα μελοντικό πεδίο με δεκάδες UAV και περιφερόμενα πυρομαχικά απλώς αυτά τα συστήματα θα βγουν εκτός μάχης λόγω έλλειψης πυρομαχικών από τις πρώτες κι όλας μέρες. Από την άλλη όλα τα πυροβόλα που διαθέτουμε με εξαίρεση των συστημάτων βέλος δεν είναι ολοκληρωμένα με κάποιο ηλεκτρονικό σύστημα ελέγχου πυρός ώστε να μπορούν να παρακολουθήσουν και να βάλουν σε κινούμενους στόχους υψηλής ταχύτητας ή μικρής διατομής.
Επομένως ο Στρατός ξηράς και γενικά οι ένοπλες δυνάμεις, χρειάζονται συστήματα εγγύς άμυνας τα οποία να μπορούν με χαμηλό κόστος να αντιμετωπίζουν επερχόμενους στόχους τύπου UAV και περιφερόμενων πυρομαχικών προστατεύοντας μηχανοκίνητους σχηματισμούς ή τοποθεσίες υψηλής στρατηγικής αξίας. Όπως αεροδρόμια, στρατηγεία, πυροβολαρχίες πυροβολικού, αντιπλοϊκών πυραύλων, ΑΑ συστήματα μεγάλου βεληνεκούς, διυληστήρια, εργοστάσια Η/Ε κ.α. Το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση φαίνεται πως έχει γίνει με την ανάπτυξη του συστήματος «Κενταυρος» της ΕΑΒ το οποίο αν και πρωτότυπο έχει λάβει πολεμική δράση με το πολεμικό ναυτικό στην επιχείρηση ΑΣΠΙΔΕΣ. Ένα σύστημα το οποίο θα αποτελέσει ένα από τα επίπεδα ΑΑ άμυνας του επωνομαζόμενου «Ελληνικού θόλου» με εποχούμενα συστήματα που θα διατεθούν σε διάφορους σχηματισμούς του στρατού ξηράς στα νησιά και στο Έβρο. Είναι όμως αυτό από μόνο του να αντιμετωπίσει όλες τις πιθανές απειλές; Ή μήπως θα χρειαζόταν η δράση του να συνεπικουρείται από αντίστοιχα συστήματα πυροβόλων τερματικής Α/Α και αντιπυραυλικής άμυνας ή κινητικής ενέργειας στο μέλλον για μια πιο ολοκληρωμένη χαμηλού κόστους Α/Α άμυνας. Δηλαδή η τερματική άμυνα να είναι και αυτή πολυστρωματική διαθέτοντας, Α/Α πυροβόλα, πολύ βραχείς Α/Α πυραύλους και το σύστημα soft kill Κενταύρος.
Gepard 1A1/A2
Το πιο γνωστό αυτοκινούμενο ατιαεροπορικό σύστημα του ΝΑΤΟ είναι το SPAAG Gepard A1/A2 το οποίο αναπτύχθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 60 από την KMW και Rheinmetall για την αντιαεροπορική κάλυψη των γερμανικών μηχανοκίνητων και τεθωρακισμένων σχηματισμών από τα σοβιετικά αεροσκάφη. Το σύστημα παράχθηκε σε 420 μονάδες για τον γερμανικό στρατό και 95 για τον ολλανδικό. Από αυτά, μεγάλος αριθμός έχει βγει εκτός υπηρεσίας, 150 μονάδες περίπου έχουν πωληθεί σε τρίτες χώρες ενώ 50 μονάδες έχουν προωθηθεί στην Ουκρανία έχοντας πλούσια πολεμική εμπειρία. Το σύστημα αποτελείται από έναν πύργο δύο ατόμων (αρχηγός και πυροβολητής) ο οποίος διαθέτει δύο πυροβόλα Oerlikon GFD των 35 χιλιοστών εκατέροθεν του πύργου που βάλουν βολίδες 35x228mm FAPDS (Frangible Armour Piercing Discarding Sabot) σε εμβέλειες 6000 μέτρων. Η συνήθης αναχορηγία του συστήματος είναι 320 βλήματα FAPDS και 20 AP (Armor Piercing) κατά τεθωρακισμένων στόχων σε κάθε πυροβόλο. Ο ρυθμός βολής του κάθε πυροβόλου είναι 550 β.α.λ. Για πρόσκτηση και παρακολούθηση στόχου διαθέτει δύο ραντάρ. Ένα ραντάρ έρευνας MPDR 12 που αναδιπλώνεται στο πίσω μέρος της κορυφής του πύργου και λειτουργεί στη μπάντα S με εμβέλεια 15 χλμ και ένα ραντάρ παρακολούθησης και ελέγχου βολής τοποθετημένο στο εμπρόσθιο τμήμα του πύργου, το οποίο λειτουργεί στη μπάντα Ku και έχει επίσης εμβέλεια 15 χλμ. Ο ηλεκτρονικός εξοπλισμός συμπληρώνεται από σύστημα IFF Model 1-IV και σύστημα αποστασιαμέτρησης λέιζερ. Ο πύργος είναι τοποθετειμένος στο σκάφος Leopard 1 και ολόκληρο το σύστημα έχει μήκος 7,68 μέτρα, πλάτος 3,71 μέτρα, ύψος 3,29 μέτρα και βάρος μάχης 47,5 τόνους. Το σύστημα εξυπηρετείται από τρία άτομα προσωπικό, αρχηγό-πυροβολητή-οδηγό. Είναι πολύ σημαντικό η μεγάλη ομοιοτυπία με τα υπάρχοντα Leopard 1A5 του ελληνικού στρατού.
Oerlicon Skyranger
Το Skyranger είναι ένα κινητό επίγειο σύστημα αεράμυνας (GBAD) εναντίον εναέριων στόχων σε μικρή και πολύ μικρή εμβέλεια και εναντίον επίγειων στόχων. Είναι ένα σύστημα υψηλής ευκινησίας που συνδυάζει πυροβόλα και πυραύλους σε τροχοφόρους φορείς είτε τακτικών στρατιωτικών φορτηγών είτε τεθωρακισμένων όπως το Boxer. Eίναι εξοπλισμένο με υπερσύγχρονους αισθητήρες αναζήτησης και παρακολούθησης που παρέχουν απρόσκοπτη επιτήρηση αέρα και εδάφους 360° και ακριβή δεδομένα ελέγχου πυρός. Το ενσωματωμένο Oerlikon Revolver Gun 35 mm παρέχει απόλυτη δύναμη πυρός και ακρίβεια σε συνδυασμό με την τεχνολογία Oerlikon Ahead και Air Burst.
Ανάλογα με τις τακτικές ανάγκες, το Skyranger μπορεί να εξοπλιστεί είτε με ένα πυροβόλο 35 mm x 228 KDG είτε με ένα πυροβόλο 30 mm x 173 KCE. Και τα δύο πυροβόλα χαρακτηρίζονται από υψηλό ρυθμό βολής, εξαιρετική ακρίβεια και πυρομαχικά AHEAD. Το διαμέτρημα 35 mm προσφέρει δυνατότητα C-RAM και αποτελεσματική εμβέλεια έως 4.000 μέτρα. Το διαμέτρημα 30 mm έχει αποτελεσματικό βεληνεκές έως και 3.000 μέτρα και ο πυργίσκος του όπλου έχει σχεδιαστεί για να τοποθετεί επίσης πυραύλους αεράμυνας μικρής εμβέλειας. Ο συγκεκριμένος πύργος προσφέρεται και ως σταθερός για αγγύς άμυνα υψηλής σημασίας στόχων όπως τα αεροδρόμια κ.α. ως μέρος του συστήματος Skynex.
Μια τρίτη επιλογή θα ήταν η ανάπτυξη ενός ελληνικού αντίστοιχου συστήματος. Ήδη κάποια μέρη για πρόσκτηση και ταυτοποίηση των στόχων θα πρέπει να αναπτυχθούν για την εποχούμενη έκδοση του συστήματος «Κένταυρος». Δεν είναι κάποα καινούρια πρόταση αλλά θα μπορούσε να είναι εξέλιξη των πρωτότυπων συστημάτων που είδαν το φως της δημοσιότητας δέκα χρόνια πριν. Όπου διάφορα πυροβόλα εγκαταστάθηκαν πάνω σε τεθωρακισμένα του Ε.Σ. Πιο ειδικά αναφερόμαστε στην περίπτωση χρήσης του αποθέματος των εξάκανων περιστρεφόμενων πυροβόλων των 20χιλ της πολεμικής αεροπορίας για τη δημιουργία ενός συστήματος SPAAG ελληνική σχεδίασης που θα έκανε χρήση αυτών των πυροβόλων και θα επιχειρούσε παράλληλα με με το σύστημα Κενταύρος. Το Μ61Α1 Gatling υπάρχει σε όλα τα αμερικάνικης κατασκευής αεροσκάφη που προμηθεύτηκε η πολεμική αεροπορία από το 1965 μέχρι σήμερα. Υπάρχει σε όλα τα F-104G, Α-7Ε/Η και F-4E που έχουν αποσυρθεί. Ήτοι πάνω από 200 Μ61Α1 λογικά βρίσκονται στις αποθήκες της Π.Α. τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή ενός ελληνικού συστήματος SPAAG. Το Μ61Α1 είναι ένα εξάκανο περιστρεφόμενο πυροβόλο των 20 χιλ που βάλει βολίδες 20 x 102mm με ρυθμό 6000 β.α.λ. και σε μέγιστη απόσταση 3000 μέτρων. Μια έκδοση του πυροβόλου χρησιμοποιείται από το σύστημα CIWS MK15 Phalanx για αντιπυραυλική προστασία των μονάδων του Π.Ν., οπότε είναι ένα πιστοποιημένο πυροβόλο για τη χρήση αυτή. Ένας πυργίσκος με ένα ή δύο πυροβόλα, ραντάρ πρόσκτησης και παρακολούθησης στόχων και Η/Ο σύστημα σε ένα compact σύστημα ώστε να μπορεί να μεταφερθεί από κάποιο τεθωρακισμένο του Ε.Σ. όπως τα Μ-113 ή τα M-1117 ASV που υπάρχουν σε μεγάλους αριθμούς θα ήταν ένα πρόγραμμα προς ανάπτυξη που θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει το ΕΛΚΑΚ.
