Τα “αφοσιωμένα” σε υποστήριξη Ειδικών Επιχειρήσεων μαχητικά αεροσκάφη είναι αποκύημα της ανάγκης αεροπορικών προσβολών υψίστης ακρίβειας κατά την εκτέλεση Ειδικών Επιχειρήσεων από τις SOF. Η ελληνική Διοίκηση Ειδικού Πολέμου προσανατολίζεται σε μία τέτοια κίνηση, η οποία, αν και μιμείται ξένες και πεπερασμένες ανάγκες αντιτρομοκρατικού πολέμου, ωστόσο θα προσφέρει υψηλής ποιότητας Εγγύς Αεροπορική Υποστήριξη τόσο στις επιχειρήσεις των ελληνικών Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων, όσο και σε επιχειρήσεις των ευρύτερων Ειδικών Δυνάμεων του ΣΞ κατά την διεξαγωγή συμβατικού πολέμου.
Οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις στα πλαίσια ανάπτυξης Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων έχουν δημιουργήσει την Διακλαδική Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων (ΔΔΕΕ) και την Διοίκηση Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ), που υπάγονται στο ΓΕΕΘΑ. Παράλληλα, στα πλαίσια ΝΑΤΟϊκών υποχρεώσεων, έχουν δημιουργήσει και μία Τμηματική Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων Μικρών Διακλαδικών Επιχειρήσεων (SOCC-Small Joint Operations: SOCC-SJO).
Η SOCC-SJO σταδιακά αποκτά μία Χερσαία Τακτική Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων – SOLTG (Special Operations Land Task Group), μία Ναυτική Τακτική Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων – SOMTG (Special Operations Maritime Task Group) και μία Αεροπορική Τακτική Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων (Special Operations Air Task Group – SOATG). Οι Τακτικές Διοικήσεις της SOCC-SJO θα τροφοδοτούνται από τις ΔΕΕ ΣΞ, ΠΝ και ΠΑ, αλλά και άλλους ΝΑΤΟϊκούς συμμάχους.
Την SOATG θα τροφοδοτεί η σχηματιζόμενη Μονάδα Ειδικών Αεροπορικών Επιχειρήσεων (ΜΕΑΕ) της ΔΕΠ, η οποία θα συνίσταται κυρίως από ελικόπτερα της Αεροπορίας Στρατού αλλά και αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας τα οποία θα ειδικεύονται στην υποστήριξη Ειδικών Επιχειρήσεων. Το πλέον “εξωτικό” στοιχείο της ΜΕΑΕ μπορεί να είναι η προσθήκη μαχητικών αεροσκαφών “αφοσιωμένων” στην υποστήριξη Ειδικών Επιχειρήσεων.
Συγκεκριμένα, η ΜΕΑΕ φαίνεται ότι αρχικά τουλάχιστον θα συνίσταται από δύο ελικόπτερα CH-47SD Chinook και τέσσερα NH-90 “Ειδικών Αποστολών”. Στα Chinook πιθανώς έχει τοποθετηθεί FLIR για νυκτερινές επιχειρήσεις, αν και η παραγγελία δέκα CH-47F θα σημάνει ότι αυτός ο τύπος θα επικρατήσει στην ΜΕΑΕ. Το μοντέλο “F”, ακόμα και στην συμβατική του διαμόρφωση, έχει χαρακτηριστικά Chinook Ειδικών Επιχειρήσεων.
Τα ΝΗ-90 διαθέτουν ήδη ένα βασικό FLIR και σημεία τοποθέτησης βραχιόνων ανάρτησης σχοινιών του συστήματος FRIES (Fast Rope Insertion Extraction System). Επιπλέον, φημολογείται ότι έχουν ζητηθεί από τις ΗΠΑ δώδεκα MH-60 (πιθανώς το μοντέλο “Μ”), αλλά η προσπάθεια μέχρι τώρα δεν έχει ευοδωθεί. Αν τελικά αποκτηθούν τα ΜΗ-60, τα ΝΗ-90 ίσως θα έπρεπε να αποσυρθούν από την ΜΕΑΕ, ώστε η μονάδα να μην επιβαρύνεται με έναν ακόμη τύπο ελικοπτέρου, το οποίο παρουσιάζει και σημαντικά προβλήματα.
Επίσης, εξετάζεται η ένταξη τεσσάρων με έξι OH-58 Kiowa Warrior, πιθανώς σε ρόλο ελαφράς επίθεσης/ υποστήριξης – αν και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και ως ελαφρά μεταφορικά/ εναέριας εφόδου, με τοποθέτηση προσθαφαιρούμενων εδράνων στα πλευρά τους για την μεταφορά τεσσάρων με έξι Οperator.
Η ΔΕΠ/ ΓΕΕΘΑ έχει αποκαλύψει ότι φιλοδοξεί η ΜΕΑΕ να αποκτήσει και ένα Σμήνος από μαχητικά F-16, τα οποία θα ειδικεύονται στην υποστήριξη Ειδικών Επιχειρήσεων. Πρόκειται για μία πολύ καλή ιδέα, ιδιαίτερα αν συνδυαστεί με την ένταξη της 31ης Μοίρας Επιχειρήσεων Έρευνας – Διάσωσης (31 ΜΕΕΔ), η οποία θα πρέπει να αποκτήσει και επισήμως αποστολές υποστήριξης Ειδικών Επιχειρήσεων με την προσφορά τόσο Διασωστών Μάχης όσο και Ελεγκτών Μάχης.
Μαχητικά “Ειδικών Επιχειρήσεων”
Το Αεροπορικό Όπλο εκ φύσεως είναι τεχνολογικά προηγμένο και πρωτοπόρο τόσο ως προς τις πλατφόρμες όσο και ως προς τους πιλότους και το υπόλοιπο αεροπορικό προσωπικό που διαθέτει. Ως εκ τούτου, η Αεροπορία δεν ήταν δύσκολο να “κουμπώσει” με τεχνολογικά προηγμένες Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων (ΔΕΕ) και κλασσικές Ειδικές Δυνάμεις. Οι Αεροπορίες Στρατού ή/και οι Πολεμικές Αεροπορίες του ΝΑΤΟ προσφέρουν αεροσκάφη σταθερής και περιστρεφόμενης πτέρυγας για σκοπούς διείσδυσης/ απαγκίστρωσης αλλά και υποστήριξης με πυρά τμημάτων των ΔΕΕ. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι το 160ό Σύνταγμα Ειδικών Επιχειρήσεων Αεροπορίας Στρατού (160th SOAR) του Αμερικανικού Στρατού και οι Μοίρες Ειδικών Επιχειρήσεων (SOS) της AFSOC/ USAF, που προσφέρουν ελικόπτερα ειδικών επιχειρήσεων ΜΗ-47, ΜΗ-60, ΜΗ-6, ελικοφόρα αεροσκάφη MC-130 και AC-130, καθώς και Μοίρες Ειδικών Τακτικών (STS), που αποτελούνται από Διασώστες-Νοσοκόμους Μάχης (PJ) και Ελεγκτές Μάχης (CCT).
Η συμμετοχή των μαχητικών αεροσκαφών σε Ειδικές Επιχειρήσεις – ιδιαίτερα των ΔΕΕ ΗΠΑ (USSOF) – είναι σχεδόν αναπόσπαστο κομμάτι κάθε επιχείρησης, μερικές δε φορές και επίκεντρο… Οι ρόλοι των μαχητικών σε μία Ειδική Επιχείρηση μπορεί να είναι:
Συνοδεία/ προστασία των ειδικών αεροπορικών ή/ και ναυτικών-αμφίβιων μέσων κατά τις φάσεις της διείσδυσης και απαγκίστρωσης.
Υποστήριξη Διείσδυσης/ Απαγκίστρωσης με παθητικούς ή ενεργούς (“κινητικούς”) τρόπους.
Εγγύς Αεροπορική Υποστήριξη.
Απομόνωση/ Αποκοπή του Στόχου της Ειδικής Επιχείρησης.
Καταστροφή Στόχου Υψηλής Αξίας.
Οι ρόλοι αυτοί μπορεί να αναλαμβάνονται είτε μεμονωμένα ή συνδυαστικά δύο, τρεις ή και όλοι μαζί, ανάλογα με τις απαιτήσεις της Ειδικής Επιχείρησης. Να σημειώσουμε πως ό,τι γνωρίζουμε από την συμμετοχή μαχητικών σε Ειδικές Επιχειρήσεις αφορά πολέμους κατά ασθενέστερων/ κατώτερα τεχνολογικά συμβατικών αντιπάλων (βλέπε Ιράκ 1990-91 και 2003, Σερβία 1999, Λιβύη 2011-σήμερα, Συρία 2011-σήμερα, Υεμένη 2014-σήμερα) και εναντίον ανορθόδοξων/ ασύμμετρων απειλών (Αντιτρομοκρατικός Πόλεμος 2001-σήμερα), και από όχι πολέμους με συμβατικούς αντιπάλους ισοδύναμης ισχύος και ισάξιας τεχνολογίας.
Ας δούμε σε αυτά τα πλαίσια απειλής λίγο πιό αναλυτικά κάθε ρόλο.
Συνοδεία/ προστασία των ειδικών αεροπορικών/ ναυτικών-αμφίβιων μέσων κατά τις φάσεις της διείσδυσης και απαγκίστρωσης.
Σε αυτόν τον ρόλο τα μαχητικά δεν συνοδεύουν από μικρή απόσταση τα ειδικά αεροπορικά ή/και ναυτικά-αμφίβια μέσα κατά την φάση της Διείσδυσης, γιατί δεν μπορούν να πετάξουν τόσο χαμηλά και αργά, ακολουθώντας το ανάγλυφο του εδάφους, με συνέπεια να προκαλούν συναγερμό στην εχθρική αεράμυνα και τις χερσαίες δυνάμεις του εχθρού κοντά στον στόχο. Κατά κανόνα, τα μαχητικά περιφέρονται μακριά από τον στόχο, σε χώρους αναμονής μακριά από την ακτίνα εντοπισμού του αντιπάλου, ή αναμένουν σε προωθημένες βάσεις (επίγειες και αεροπλανοφόρα) έτοιμα να επέμβουν. Η Συνοδεία/ Προστασία αφορά κυρίως την φάση της Απαγκίστρωσης, όταν πλέον έχει εκδηλωθεί η Ειδική Επιχείρηση στο έδαφος και έχει υπάρξει εμπλοκή με τον εχθρό, που είναι και ο κανόνας στις αποστολές Άμεσης Επιθετικής Ενέργειας (DA). Στην διάρκεια της μάχης, μπορεί εχθρικά μαχητικά να σπεύσουν για να υποστηρίξουν τις εχθρικές δυνάμεις στον στόχο και να καταρρίψουν ελικόπτερα ή να βυθίσουν τα σκάφη υποστήριξης που πλησιάζουν για Απαγκίστρωση. Τότε, τα εν αναμονή φίλια μαχητικά σπεύδουν για να προστατέψουν τόσο την επίγεια όσο και την εναέρια ή ναυτική-αμφίβια ειδική δύναμη. Σε περίπτωση Απαγκίστρωσης ομάδας ή ομάδων Αναγνώρισης – εφόσον αυτές δεν έχουν αποκαλυφθεί και δεν καταδιώκονται – τα μαχητικά επίσης δεν χρειάζεται να προσεγγίσουν την περιοχή Απαγκίστρωσης για την συνοδεία/ προστασία ελικοπτέρων ή σκαφών για τους ίδιους λόγους αφάνειας όπως και κατά την Διείσδυση.
Τους υπόλοιπους ρόλους τους σε Ειδική Επιχείρηση τα μαχητικά εκπληρώνουν πετώντας μαζί, πάνω από και γύρω από την δύναμη κρούσης των ΔΕΕ.
Υποστήριξη Διείσδυσης/ Απαγκίστρωσης με παθητικούς ή/και ενεργούς (“κινητικούς”) τρόπους.
Ο ρόλος αυτός αφορά κυρίως την εναέρια διείσδυση των SOF σε περιοχές με αντιαεροπορική άμυνα, όπου ραντάρ και αισθητήρες αντιαεροπορικών όπλων καθιστούν αδύνατη την αφανή εισχώρηση στον εχθρικό εναέριο χώρο και σχεδόν βέβαιη την πρόκληση βαριών απωλειών έως και την πλήρη καταστροφή της δύναμης. Ακόμα και κατώτερες τεχνολογικά αεράμυνες είναι ικανές να προκαλέσουν απώλειες σε υψηλής τεχνολογίας αεροσκάφη (π.χ. κατάρριψη F-117 από τους Σέρβους). Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα, η προσδοκία της “αφανούς” διείσδυσης από αέρα είναι σχεδόν αδύνατη, εκτός από περιπτώσεις που ο αντίπαλος δεν διαθέτει απολύτως καμία δυνατότητα αεράμυνας (π.χ. οι Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν). Τα μαχητικά με ειδικά ατρακτίδια Ηλεκτρονικού Πολέμου (ΗΠ) μπορεί να εκπέμψουν παρεμβολές, για να “τυφλώσουν” ραντάρ και να εμποδίσουν επικοινωνίες, ώστε να καλύψουν την διείσδυση ελικοπτέρων ή αεροσκαφών. Πέραν αυτού, με όπλα μακρού πλήγματος και ειδικά όπλα αντι-ραντάρ, τα μαχητικά μπορεί να ανοίξουν “τρύπες” στην εχθρική αεράμυνα – έστω και προσωρινά – ώστε να διεισδύσουν οι SOF. Επιπλέον, μαχητικά μπορεί να προσβάλλουν στόχους στην ευρύτερη περιοχή του στόχου των SOF, ώστε να αποσπάσουν την προσοχή της αεράμυνας σε άλλα σημεία, αλλά και να καλύψουν την πτήση ελικοπτέρων μέσα στο γενικό χάος των βομβαρδισμών. Παρόμοια παθητική/ ενεργή υποστήριξη, τα μαχητικά μπορούν να προσφέρουν και σε ναυτικές/ αμφίβιες Ειδικές Επιχειρήσεις, εξουδετερώνοντας κυρίως παράκτια ραντάρ, εκτοξευτές αντι-πλοϊκών πυραύλων και αντι-αποβατικά όπλα, τόσο κατά την φάση της Διείσδυσης όσο και της Απαγκίστρωσης.
Εγγύς Αεροπορική Υποστήριξη
Στον ρόλο αυτό, τα μαχητικά καλούνται από την επίγεια/ αμφίβια δύναμη SOF για να πλήξουν εχθρικές θέσεις, όπως οχυρωμένα σημεία, ομαδικά και βαρέα όπλα κ.λπ., για να βοηθήσουν τις επίγειες δυνάμεις να φτάσουν στον ή στους ΑΝΣΚ τους και να εκτελέσουν τις σχεδιασμένες ενέργειες επί του στόχου. Επίσης, καλούνται να πλήξουν ενισχύσεις που σπεύδουν να ενισχύσουν την άμυνα του στόχου ή να πλευροκοπήσουν/ περικυκλώσουν την φίλια επιδρομική δύναμη. Κύριο χαρακτηριστικό της ΕΑΥ σε Ειδικές Επιχειρήσεις είναι η μεγάλη εγγύτητα των φίλιων δυνάμεων στους στόχους των αεροπορικών προσβολών. Αυτό συμβαίνει γιατί οι SOF συνήθως εμπλέκονται με τον εχθρό σε Εγγύς Μάχη/ Μάχη Εγγύς Απόστασης (Close Combat/ Close Quarters Combat). Ως εκ τούτου, απαιτείται απόλυτη ακρίβεια από τα αεροπορικά πυρά, ώστε να εξασφαλίζεται η ασφάλεια των φίλιων τμημάτων αλλά και των αμάχων, που μπορεί να υπάρχουν στον στόχο ή πέριξ αυτού – κάτι σχεδόν αναπόφευκτο ιδιαίτερα σε αστικό περιβάλλον.
Απομόνωση/ Αποκοπή του Στόχου της Ειδικής Επιχείρησης
Εκτός από την παροχή ΕΑΥ επί του στόχου, τα μαχητικά μπορεί να αναλάβουν και την αποκοπή/ απομόνωση του στόχου σε έναν ευρύ κύκλο γύρω από αυτόν. Αυτό μπορεί να επιβάλλεται από την παρουσία μηχανοκίνητων δυνάμεων σε ικανή απόσταση από τον στόχο που επιτρέπει την ταχεία επέμβασή τους. Τα μαχητικά μπορεί να καταστρέψουν γέφυρες και άλλες οδικές υποδομές για να εμποδίσουν ή να καθυστερήσουν την άφιξη των μηχανοκίνητων δυνάμεων. Επιπλέον, μπορούν να επιτεθούν στις μηχανοκίνητες φάλαγγες που σπεύδουν με ταχύτητα από κύριες οδούς, ώστε να τις αναγκάσουν σε διασπορά για να επιβιώσουν. Με πύραυλους αέρος-αέρος, τα μαχητικά μπορούν επίσης να αναχαιτίσουν μία αεροκίνητη δύναμη ταχείας αντίδρασης του εχθρού.
Καταστροφή Στόχου Υψηλής Αξίας.
Σε αυτή την περίπτωση τα μαχητικά αποκτούν πρωταγωνιστικό ή έστω συμπρωταγωνιστικό ρόλο με τις SOF. Τα μαχητικά καλούνται και καθοδηγούνται με ακρίβεια από τις SOF στο έδαφος, για να καταστρέψουν έναν πολύ σημαντικό στόχο. Αυτό μπορεί να συμβεί σε δύο περιπτώσεις: α) κατά την εξόντωση ανθρώπινου στόχου υψηλής αξίας (HVI) και β) κατά την καταστροφή εγκατάστασης/ οπλικού συστήματος υψηλής αξίας.
Στην πρώτη περίπτωση (Ηigh Value Individual) οι SOF καλούν την Αεροπορία να εξοντώσει τον στόχο είτε γιατί το τμήμα αναγνώρισης, που ανακάλυψε και επιτηρεί τον στόχο, κρίνει ότι αυτός μπορεί να μετακινηθεί άμεσα, οπότε η επιδρομική δύναμη SOF δεν θα προλάβει να φτάσει ή θα γίνει αντιληπτή από μακριά, είτε γιατί ο ανθρώπινος στόχος βρίσκεται σε ισχυρά οχυρωμένη βάση, και μία χερσαία επίθεση από τις SOF θα ενείχε βαριές απώλειες.
Στην δεύτερη περίπτωση (εγκατάσταση/ οπλικό σύστημα), ο λόγος της πρωταγωνιστικής συμμετοχής των μαχητικών είναι ότι ο στόχος συνήθως είναι μεγάλης έκτασης ή/και βαριάς κατασκευής, κάτι που θα απαιτούσε από τις SOF μεγάλο αριθμό ανδρών και μεγάλες ποσότητες εκρηκτικών, και μακρά παραμονή επί του στόχου για την τοποθέτησή τους. Οι βόμβες ακριβείας μπορούν να πετύχουν την καταστροφή γρήγορα και αποτελεσματικά. Στην περίπτωση του κρίσιμου οπλικού συστήματος ή του κέντρου C4Ι, η εξ αποστάσεως καταστροφή με αεροπορική προσβολή προφυλάσσει τις SOF από την σύγκρουση με τις ισχυρές δυνάμεις, της οχυρωμένης θέσης και τα βαρέα όπλα, που συνήθως προστατεύουν τόσο σημαντικούς στόχους.
Συνθήκες ελληνικών Ειδικών Επιχειρήσεων
Από τους ανωτέρω ρόλους των μαχητικών σε Ειδικές Επιχειρήσεις, οι ελληνικές ΔΕΕ/ Ειδικές Δυνάμεις μπορούν να αποκομίσουν χρήσιμα στοιχεία για την υλοποίηση της ιδέας ένταξης μαχητικών της ΠΑ στην ΜΕΑΕ της ΔΕΠ/ ΓΕΕΘΑ, οι οποίες όμως θα πρέπει να προσαρμοστούν στην ελληνική πραγματικότητα. Τρεις παράγοντες πρέπει να ληφθούν υπόψιν.
Κατ’ αρχάς, η δράση των ελληνικών ΔΕΕ/ Ειδικών Δυνάμεων δεν θα διεξαχθεί σε περιβάλλον Αντιτρομοκρατικού Πολέμου, όπου οι αεροπορίες και τα ναυτικά των ΗΠΑ/ ΝΑΤΟ έχαιραν πλήρους Αεροπορικής και Ναυτικής Κυριαρχίας, και δρούσαν εν πλήρη απουσία αντιαεροπορικών και αντιπλοϊκών συστημάτων ικανών να βλάψουν μαχητικά αεροσκάφη και ναυτικά μέσα, αντιστοίχως. Αντίθετα, η δράση των ελληνικών ΔΕΕ/ Ειδικών Επιχειρήσεων θα διεξαχθεί σε περιβάλλον όπου ακόμα και η τοπική/ προσωρινή αεροπορική και ναυτική υπεροχή θα είναι αμφίβολες, καθώς θα διεξάγεται ένας αμφίρροπος σκληρός αεροναυτικός αγώνας με δεκάδες αισθητήρες και σύγχρονα πυραυλικά συστήματα να ψάχνουν για να βρουν και να πλήξουν στόχους.
Δεύτερον, οι ελληνικές ΔΕΕ/ Ειδικές Δυνάμεις θα δράσουν εντός των πλαισίων της κύριας αποστολής των Ενόπλων Δυνάμεων, ήτοι της υπεράσπισης/ ανακατάληψης φίλιου – κυρίως νησιωτικού – εδάφους, με τις επιχειρήσεις σε εχθρικό έδαφος (βλέπε Μικρασιατική ακτή) έστω και σε μικρό βάθος να είναι ουσιαστικά αδύνατες. Σκοπός των ΔΕΕ/ Ειδικών Δυνάμεων θα είναι κυρίως η ενίσχυση ή ανακατάληψη νήσων, μικρονήσων και νησίδων.
Τρίτον, ο ανωτέρω στρατηγικός/ επιχειρησιακός προσανατολισμός των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων δίνει την εντύπωση ότι οι ΔΕΕ/ Ειδικές Δυνάμεις θα δράσουν εντός “φίλιου” εναέριου και θαλάσσιου περιβάλλοντος. Πρακτικά, ωστόσο, αυτό δεν ισχύει. Η μεγάλη εγγύτητα της ηπειρωτικής χώρας του εχθρού στα νησιά, η ακτίνα του πυραυλικού πυροβολικού και των αντιαεροπορικών πυραύλων του πάνω και πέρα από τα νησιά – έως και μέρος της ηπειρωτικής Ελλάδας – και η ικανότητα άμεσης αεραπόβασης/ απόβασης ισχυρών δυνάμεων σε πολλαπλά σημεία του Αιγαίου, δημιουργεί ένα “εχθρικό” περιβάλλον για τις ελληνικές ΔΕΕ/ Ειδικές Δυνάμεις ήδη από την νοητή γραμμή που με κατεύθυνση βορράς-νότος διέρχεται το μέσον του Αιγαίου και προς τα ανατολικά.
Με βάση τις ανωτέρω συνθήκες, είναι φανερό ότι η διεξαγωγή Ειδικών Επιχειρήσεων από την Ελλάδα με “αφάνεια” και με την αεροπορική και ναυτική υποστήριξη που έχαιραν οι USSOF κατά τρομοκρατών και ασθενικών κρατών είναι σχεδόν αδύνατη. Άλλωστε και οι ΗΠΑ απομακρύνονται πλέον από το αντιτρομοκρατικό μοντέλο πολέμου, και το Πεντάγωνο απαιτεί από την USSOCOM – τον οργανισμό “ομπρέλα” των USSOF – να επαναπροσδιορίσει την θέση της με γνώμονα την υποστήριξη συμβατικών δυνάμεων σε συνθήκες συμβατικού πολέμου με ισοδύναμους και ισάξιους τεχνολογικά αντιπάλους.
Η βίαιη διείσδυση των ΔΕΕ/ Ειδικών Δυνάμεων σε εχθρικό περιβάλλον είναι η πλέον ισχυρή πιθανότητα. Αυτό σημαίνει ότι δυνάμεις κρούσης των ΔΕΕ/ Ειδικών Δυνάμεων θα πρέπει να διεισδύσουν/ μεταφερθούν μέχρι τους στόχους τους με την βοήθεια ισχυρών αεροναυτικων δυνάμεων. Να σημειώσουμε, ότι σε συνθήκες συμβατικού πολέμου οι “βαρύτερες” και πολυπληθέστερες κλασσικές Ειδικές Δυνάμεις αποκτούν τον κύριο ρόλο και την κρίσιμη σημασία εν σχέση με τις ΔΕΕ, οι οποίες θα πρέπει να υποστηρίξουν τις επιχειρήσεις Δυνάμεων Ταχείας Αντίδρασης των Ειδικών Δυνάμεων.
Εδώ να σημειώσουμε ότι, αν και οι ελληνικές αμυντικές ανάγκες επιτάσσουν την ανάπτυξη ισχυρών “κλασσικών” Ειδικών Δυνάμεων ως κύριας στρατηγικής εφεδρείας και δυνάμεων κρούσης-ταχείας αντίδρασης, η έμφαση έχει δοθεί περισσότερο στις ΔΕΕ και συγκεκριμένα στην ανεξάρτητη δράση τους. Αυτό οφείλεται περισσότερο σε ΝΑΤΟϊκές/ Αμερικανικές ανάγκες και όχι σε Εθνικές. Οι ΔΕΕ είναι πολύτιμο εργαλείο, αλλά θα πρέπει να εξυπηρετούν/ υποστηρίζουν τις αποστολές των κλασσικών Ειδικών Δυνάμεων, που με την σειρά τους έχουν στρατηγικό ρόλο στον ευρύτερο αμυντικό σχεδιασμό, ιδιαίτερα στο Αιγαίο. Ως εκ τούτου, η ΠΑ καλό είναι να προσφέρει ένα Σμήνος μαχητικών για υποστήριξη Ειδικών Επιχειρήσεων, αλλά θα πρέπει να εστιάσει περισσότερο και κυρίως στην υποστήριξη Επιχειρήσεων Ειδικού Σκοπού (αποβατικές, αεραποβατικές ενέργειες κ.λπ.) των Πεζοναυτών, Καταδρομέων και Αλεξιπτωτιστών.
Το “Σύνδρομο του Δαίδαλου”
Η ένταξη ενός Σμήνους μαχητικών στην ΜΕΑΕ της ΔΕΠ/ΓΕΕΘΑ πιστεύουμε ότι θα έχει μεγαλύτερη αξία ως ένας τροπος να δημιουργηθεί μία “μαγιά”, που θα ζυμώσει όλη την ΠΑ για ολοκληρωμένες διακλαδικές επιχειρήσεις με τις Ειδικές Δυνάμεις – την κύρια στρατηγική εφεδρεία/ δύναμη ταχείας αντίδρασης, παρά ως μέσο υποστήριξης της στενής έννοιας των Ειδικών Επιχειρήσεων. Η “ενσωματωμένη” λειτουργία του Σμήνους στις Ειδικές Επιχειρήσεις ΕΣ και ΠΝ αλλά και στις Επιχειρήσεις Ειδικού Σκοπού των Ειδικών Δυνάμεων, θα βοηθούσε την ΠΑ να ξεπεράσει το “Σύνδρομο του Ίκαρου”, που περιγράφει ο αναλυτής του ιδρύματος RAND, Carl Builder, στο ομώνυμο βιβλίο του.
Σύμφωνα με τον Builder, “η Αεροπορία έχει εγκαταλείψει την έννοια της αεροπορικής ισχύος ως μία ενοποιημένη θεωρία που αφορά την εφαρμογή του αεροπορικού όπλου. Αν και περιορισμένη από την κλασσική αίσθηση για την ανεξάρτητη και στρατηγική εφαρμογή της εγγενώς επιθετικής φύσεως του αεροπλάνου, η αυθεντική θεωρία της αεροπορικής ισχύος παρείχε μία αίσθηση σκοπού ευρύτερου από την απλή ικανοποίηση της αδιάκοπης αγάπης του πιλότου για την πτήση και τις πτητικές μηχανές. Η θεωρία της αεροπορικής ισχύος – η ιδέα πιλότων ενωμένων σε έναν σκοπό μεγαλύτερο από τους εαυτούς τους – πρωταρχικά συνελήφθη γύρω από το αεροπλάνο ως ένα νέο μέσο για ευρύτερους και σημαντικούς σκοπούς”.
Και συνεχίζει ο Builder, “η Αεροπορία έχει ταυτοποιήσει τον εαυτό της με το αεροπορικό όπλο και έχει ριζώσει σε μία αφοσίωση για τεχνολογική υπεροχή. Η σκοτεινή πλευρά αυτής της αφοσίωσης είναι ότι μεταμορφώνεται σε έναν αυτοσκοπό, όταν αεροσκάφη ή συστήματα, αντί οι αποστολές, γίνονται το κύριο σημείο εστίασης. Εξαιτίας αυτής της εστίασης σε συστήματα και διοικήσεις, παρά σε αποστολές και στρατηγικές, η Αεροπορία βλέπει την καινοτομία περισσότερο ως απειλή παρά ως ευκαιρία”.
Θα είναι λοιπόν, ευεργετικό για ολόκληρη την ΠΑ και τις Ένοπλες Δυνάμεις να δούμε ένα Σμήνος F-16 αφοσιωμένων στις αποστολές της ΔΕΠ/ ΓΕΕΘΑ, μέσω της ΜΕΑΕ και υπό τον επιχειρησιακό έλεγχο της ΔΕΠ. Οι πιλότοι του Σμήνους θα μάθουν να υπηρετούν έναν ευρύτερο σκοπό και θα κατανοήσουν την σημασία της ολοκληρωμένης διακλαδικής μάχης, όπου κάθε Κλάδος (στην προκειμένη περίπτωση οι Ειδικές Δυνάμεις των Κλάδων) προσφέρει τις ικανότητες του για την επίτευξη ενός κοινού αντικειμενικού σκοπού.
Το “ειδικό” Σμήνος
Τα F-16 που θα ενταχθούν στο “ειδικό” Σμήνος πρέπει να έχουν υψηλές ικανότητες επίγειων προσβολών και μεγάλη αυτονομία, με άλλα λόγια να είναι από τα κορυφαία της ΠΑ. Θα πρέπει να διαθέτουν το σύστημα LANTIRN, οι πιλότοι να πετάνε με Διόπτρες Νυκτερινής Όρασης (NVG), να διαθέτουν ζεύξη Link 16 και να μπορούν να εξαπολύουν βόμβες JDAM και LGB, καθώς και πυραύλους αντι-ραντάρ.
Το Link 16 είναι κύριας σημασίας γιατί θα επιτρέπει την ασφαλή διασύνδεση με κάθε είδους επικοινωνίες και την ανταλλαγή δεδομένων με επίγειες δυνάμεις των ΔΕΕ/ Ειδικών Δυνάμεων, καθώς και με άλλα αεροπορικά και ναυτικά και χερσαία μέσα υποστήριξης της Ειδικής Επιχείρησης.
Το σύστημα AN/AAQ-14 LANTIRN θα επιτρέπει τον ακριβή εντοπισμό και την προσβολή στόχων την νύκτα, αν και θα πρέπει να αντικατασταθεί, όταν παραληφθούν τα πιό σύγχρονα ατρακτίδια ΑΝ/ΑΑQ-33 Sniper ή Litening III & IV που σκοπεύει να αποκτήσει η ΠΑ.
Στον οπλισμό των “ειδικών” F-16 θα πρέπει να περιλαμβάνεται η δυνατότητα εξαπόλυσης βομβών JDAM, εκτός των βομβών καθοδήγησης λέιζερ LGB, ώστε να εκτελούνται προσβολές ακριβείας.
Όλα τα παραπάνω μας οδηγούν αναπόφευκτα στην επιλογή του τύπου F-16C/D Block 52 ADV ως του καταλληλότερου για να συμμετάσχει στην ΜΕΑΕ.
Οι πιλότοι των “ειδικών” F-16 θα πρέπει να λάβουν ειδική εκπαίδευση η οποία θα περιλαμβανει δύο σκέλη.
Το πρώτο σκέλος φυσικά θα είναι η διαρκής και στενή συνεργασία με τους διοικητές των δυνάμεων κρούσης των ΔΕΕ/ Ειδικών Δυνάμεων, και ειδικότερα με τους JTAC των ΔΕΕ/ Ειδικών Δυνάμεων σε διάφορα ρεαλιστικά σενάρια, κυρίως σε παράκτιο περιβάλλον.
Το δεύτερο σκέλος θα πρέπει να περιλαμβάνει την εκπαίδευσή και την τακτική συντήρησή τους στο αντικειμενο της Επιβίωσης, Δραπέτευσης, Διαφυγής. Επιπλέον, καλό θα ήταν να συμμετάσχουν σε σεμινάρια Σχεδίασης Ειδικών Επιχειρήσεων. Ίσως θα έπρεπε να εξεταστεί η περίπτωση, οι πιλότοι του ειδικού σμήνους να φοιτούν στο Σχολείο Βασικής Εκπαίδευσης Καταδρομών (ΣΒΕΚ) τεσσάρων εβδομάδων ή σε ένα μικρότερο βασικό σχολείο με καταδρομικά αντικείμενα. Αυτή η εμπειρία και η στενή επαφή με τις Ειδικές Δυνάμεις – εκτός από τους στενούς δεσμούς και την αλληλο-αποδοχή που θα δημιουργήσει – θα δώσει στους πιλότους μία ευρεία και εις βάθος κατανόηση των αναγκών και της κατάστασης που επικρατεί στο έδαφος από την πλευρά των Ειδικών Δυνάμεων.
Παρενθετικά, να σημειώσουμε ότι όλα τα μάχιμα αεροπορικά πληρώματα της ΑΣ και της ΠΑ που θα συμμετάσχουν στην ΜΕΑΕ θα πρέπει να λάβουν ανάλογη εκπαίδευση για τους ίδιους λόγους. Ιδιαίτερα για τους πιλότους ελικοπτέρων αυτό είναι κάτι απαραίτητο, όπως έχει δείξει η εμπειρία από την συνεργασία του 160th SOAR με τις USSOF. Πιλότοι/ πληρώματα και Operator των USSOF διακατέχονται από αλληλοσεβασμό και εμπιστοσύνη μεταξύ τους, νιώθοντας ένα “σώμα” στην διάρκεια της μάχης.
Eναέριος Ανεφοδιασμός
Μία κρίσιμη προϋπόθεση για την χρησιμοποίηση μαχητικών για υποστήριξη Ειδικών Επιχειρήσεων είναι η εξασφάλιση της μακράς παραμονής τους πλησίον ή/και πάνω από τον στόχο της επιχείρησης. Αυτό σημαίνει εναέριος ανεφοδιασμός των μαχητικών ίσως περισσότερες από μία φορά. Όλες οι Ειδικές Επιχειρήσεις των ΗΠΑ αλλά και του Ισραήλ (καθώς έχει εκτελέσει αρκετές αερομεταφερόμενες ειδικές επιχειρήσεις μεγάλης ακτίνας) υποστηρίζονται από ιπτάμενα τάνκερ, τα οποία κυρίως ανεφοδιάζουν συνεχώς τα μαχητικά στους χώρους αναμονής τους στον ουρανό. Για την ΠΑ ο εναέριος ανεφοδιασμός είναι ένας πολύτιμος πολλαπλασιαστής ισχύος, και χρόνια τώρα θα έπρεπε να διαθέτει ιπτάμενα τάνκερ, κάτι που ανεξήγητα ακυρώνεται κάθε φορά που τίθεται θέμα απόκτησης αυτής της ικανότητας. Επομένως, η πλήρης επιχειρησιακή αξία των μαχητικών της ΠΑ σε Ειδικές Επιχειρήσεις θα επιτευχθεί μόνον με την απόκτηση ιπτάμενων τάνκερ. Συμπληρωματικά, να σημειώσουμε ότι και μερικά C-130 θα έπρεπε να μετατρέπονται σε ιπτάμενα τάνκερ για τον ανεφοδιασμό των ελικοπτέρων της ΜΕΑΕ, εφόσον βέβαια αυτά αποκτήσουν τον ειδικό σωλήνα. Τα CH-47SD και τα ΝΗ-90 δεν διαθέτουν τέτοιο σύστημα, και θα έπρεπε να εξεταστεί η προσαρμογή του, διαφορετικά θα πρέπει να περιμένουμε τα ΜΗ-60L/M και τα CH-47F, αν και όποτε αποκτηθούν.
Ο χερσαίος “κρίκος”
Η διασύνδεση επίγειων δυνάμεων των ελληνικών ΔΕΕ με τα μαχητικά (αλλά και γενικά τα υπόλοιπα εναέρια μέσα της ΜΕΑΕ, της ΑΣ και της ΠΑ) απαιτεί σύγχρονους ασυρμάτους και μέσα κατάδειξης στόχων που θα εφοδιάζουν τους Ελεγκτές Καθοδήγησης Τερματικής Επίθεσης (η ελληνική έκδοση του ΝΑΤΟϊκού όρου JTAC: Joint Terminal Attack Controller) των ΔΕΕ.
Στον τομέα των ασυρμάτων, οι ΔΕΕ έχουν καταδείξει σημαντική πρόοδο καθώς έχουν παραγγελθεί 110 μικροί φορητοί ασύρματοι AN/PRC-152 – ό,τι καλύτερο υπάρχει στο ΝΑΤΟ/ΗΠΑ για ασφαλείς επικοινωνίες Ομάδας με κάθε εναέρια, ναυτική και χερσαία πλατφόρμα – με ικανότητα σύνδεσης σε δίκτυο και μεταφοράς δεδομένων, ακόμη δε και δορυφορικών επικοινωνιών. Ήδη διατίθονταν φορητοί ασύρματοι πλάτης AN/PRC-113 (VHF/UHF-AM) για επικοινωνίες με αεροσκάφη, οι οποίοι αν και παλαιό μοντέλο εξακολουθούν να είναι αξιόπιστοι και χρήσιμοι. Στην ίδια κατηγορία, έχουν παραγγελθεί 31 φορητοί ασύρματοι πλάτης AN/PRC-117G και 31 AN/PRC-160 (V).
Ο ΑΝ/PRC-117G ΜΡ Falcon III είναι ασύρματος πολλαπλής μπάντας και πολλαπλών αποστολών (MBMMR) και καλύπτει συχνότητες ανάμεσα στα 30-2.000 Mhz. Διαθέτει ενσωματωμένο σύστημα SAASM Selective Availability Anti-spoofing Module) που επιτρέπει την αποκωδικοποίηση σημάτων GPS με μεγάλη ακρίβεια για στρατιωτική χρήση. Σε οπτική γραμμή (LOS) παρέχει επικοινωνίες VHF/UHF AM/FM, αεροεδαφικές επικοινωνίες τύπου SINCGARS με ικανότητα ECCM, και επίσης αεροδαφικές επικοινωνίες HAVE QUICK II με ικανότητα ECCM και κρυπτογράφησης.
Ο ευρείας μπάντας ΑΝ/PRC-160 (V) HF/VHF παρέχει επικοινωνίες πέραν της οπτικής γραμμής (BLOS) εν απουσία δορυφόρων και αναμεταδοτών, και μεγάλες ταχύτητες μεταφοράς δεδομένων. Είναι ο μοναδικός φορητός ασύρματος πλάτης συχνοτήτων HF που παρέχει κρυπτογράφηση με στάνταρ NSA. Έχει ικανότητα αντι-παρεμβολών και υπολογισμού συντεταγμένων μεγάλης ακριβείας από δορυφόρους GPS. Συνεργάζεται με τους ασυρμάτους PRC-152 και PRC-117G. Όπως φαίνεται, είναι ο ασύρματος που χρησιμοποιούν τμήματα SOF βαθιά πίσω από εχθρικές γραμμές και σε ισχυρό περιβάλλον παρεμβολών και έλλειψης αναμεταδοτών, για απευθείας επικοινωνία με κέντρα επιχειρήσεων.
Στον τομέα των καταδεικτών λέιζερ και άλλων συστημάτων κατάδειξης δεν υπάρχει κάποια κινητικότητα. Διατίθενται οι καταδείκτες AN/PED-1 PLLD (Portable Lightweight Laser Designator) της ισραηλινής Elbit, βάρους 15 κιλών, με ακτίνα κατάδειξης 5 χλμ. την νύκτα και 10 χλμ. την ημέρα, και ακρίβεια εντός ενός κύκλου ακτίνας 10 μέτρων γύρω από τον στόχο. Οι PLLD των Ειδικών Δυνάμεων αποκτήθηκαν την δεκαετία του ’90 και χρήζουν συμπλήρωσης από μικρότερες και ελαφρύτερες συσκευές για ΔΕΕ. Επίσης διατίθενται οι αμερικανικοί AN/PEQ-1 SOFLAM (Special Operations Forces Laser Acquisition Marker) βάρους 5,2 κ. με μέγιστη ακτίνα κατάδειξης 10 χλμ. και ακρίβεια 35 μ. Πιθανώς οι ελληνικές ΔΕΕ διαθέτουν το μοντέλο AN/PEQ-1A, καθώς οι συσκευές αποκτήθηκαν την δεκαετία του ’90.
Εκ των ανωτέρω είναι φανερό ότι οι ΔΕΕ πρέπει να ανανεώσουν τις συσκευές κατάδειξης που διαθέτουν και να αυξήσουν σημαντικά τον αριθμό τους, εστιάζοντας και σε μικρά/ μικροσκοπικά συστήματα κατάδειξης ώστε να μην επιβαρύνονται οι Ειδικές Ομάδες. Η ΔΕΠ θα μπορούσε να εστιάσει στην απόκτηση της νεώτερης έκδοσης PLLD ΙΙ ή III για χρήση επάνω από ελαφρά οχήματα και ταχύπλοα σκάφη ή από ομάδες σε παρατηρητήρια, αλλά και στην απόκτηση καταδεικτών χειρός, όπως οι Rattler H και Rattler GX, επίσης της Elbit, για χρήση από Ειδικές Ομάδες. Επίσης, θα μπορούσαν να εξεταστεί το νεώτερο αμερικανικό μοντέλο PEQ-1C GTLD III, με μικρότερο μέγεθος και βάρος, και μία μπαταρία αντί πέντε.
Άλλα συστήματα κατάδειξης στόχων με συντεταγμένες σε μαχητικά από JTAC, που πρέπει να αποκτηθούν, είναι το σύστημα ΑΤΑΚ, μια μικρή ταμπλέτα με ειδικό λογισμικό που “φοράει” στο στήθος του ο Ομαδάρχης και επιτρέπει στοχοποίηση μεγάλης ακριβείας, καθώς και την ενσωμάτωση πλήθους άλλων τακτικών πληροφοριών, που μοιράζονται σε όλες τις εμπλεκόμενες μονάδες και μέσα, περιλαμβανομένων και των μαχητικών. Το ΑΤΑΚ θα παρέχει συνολική τακτική επίγνωση, περιλαμβανομένων και των αεροπορικών μέσων υποστήριξης. Επίσης, απαραίτητο είναι και το σύστημα ROVER-V (Remotely Operated Video Enhanced Receiver) το οποίο επιτρέπει στους JTAC και FAC να βλέπουν την εικόνα που βλέπουν οι οπτικοί αισθητήρες Μη Επανδρωμένων Αεροχημάτων (ΜΕΑ) και μαχητικών αεροσκαφών ώστε να καταδεικνύουν στόχους στους πιλότους με μεγάλη ταχύτητα και ασφάλεια. Να σημειωθεί ότι το ΑΤΑΚ και το ROVER έχουν αποκτήσει εδώ και μερικά έτη οι τουρκικές ΔΕΕ “Μπορντό Μπερέ”.
TACP – CCT
H ιδέα των μαχητικών Ειδικών Επιχειρήσεων θα πρέπει να συνοδευτεί με περαιτέρω εξέλιξη των ικανοτήτων διαχείρισης της αεροπορικής ισχύος και ελέγχου των ιπτάμενων μέσων που υποστηρίζουν τις ελληνικές ΔΕΕ. Οι JTAC των ΔΕΕ του ΣΞ και του ΠΝ είναι πιστοποιημένοι για κλήση ΕΑΥ. Ωστόσο, αυτό δεν είναι η κύρια ενασχόληση των εκπαιδευμένων στελεχών, αλλά αποτελεί μία συμπληρωματική ικανότητα (capability) που δεν καθιστά τους Operator “ειδικούς” στο αντικείμενο. Στις USSOF τα μέλη των SOF Στρατού και Ναυτικού που είναι JTAC καθοδηγούν αεροπορικές προσβολές μόνον σε περίπτωση που δεν διατίθεται ειδικό αεροπορικό προσωπικό της AFSOC. Διεξάγουν το λεγόμενο “Emergency JTAC”. Όμως κανονικά, κάθε δύναμη κρούσης USSOF – μικρή η μεγάλη – περιέχει Ελεγκτές Μάχης (Combat Controller) των Ειδικών Δυνάμεων της USAF.
Οι CCT προέρχονται από Μοίρες Ειδικών Τακτικών (Special Tactics Team – STS) που υπάγονται στην USSOCOM μέσω της AFSOC. Οι CCT ασχολούνται αποκλειστικά με το αντικείμενο καθοδήγησης αεροπορικών προσβολών, και ως εκ τούτου είναι οι πλέον έμπειροι, ενώ απαλλάσσουν μέλη των SOF από δεύτερα ή τρίτα καθήκοντα την ώρα της μάχης. Επιπλέον, είναι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, που συντονίζουν τις κινήσεις διαφόρων ιπτάμενων μέσων εντός του εναέριου χώρου πάνω από την περιοχή της Ειδικής Επιχείρησης.
Παρομοίως, η ένταξη της 31 ΜΕΕΔ στην ΔΕΠ θα πρέπει να σημάνει την οργάνωση Ομάδων Ελεγκτών Μάχης (CCT) από τις τάξεις της Μονάδας. Ήδη αρκετοί από τα στελέχη της μονάδας έχουν ειδικότητα Ελεγκτή Εναέριας Κυκλοφορίας. Οι CCT της ΠΑ θα μπορούσαν να ενσωματώνονται σε Ειδικές Ομάδες του ΣΞ και του ΠΝ καθώς και να συνιστούν Ομάδες Τακτικού Αεροπορικού Ελέγχου (Tactical Air Control Party – TACP) σε επίπεδο Δύναμης Κρούσης. Τα στελέχη της 31 ΜΕΕΔ είναι πλήρως εκπαιδευμένα σε αντικείμενα Ειδικών Δυνάμεων, και μπορούν να ακολουθήσουν χωρίς πρόβλημα τμήματα του ΕΤΑ ή της ΔΥΚ σε αποστολές που απαιτούν διείσδυση με ελεύθερη πτώση ή κατάδυση.
Επέκταση στις Ειδικές Δυνάμεις
Μέχρι τώρα η προσπάθεια εκσυγχρονισμού έχει περιοριστεί στις ΔΕΕ της ΔΔΕΕ. Ωστόσο, οι “κλασσικές” Ειδικές Δυνάμεις που αποτελούν την μεγάλη στρατηγική εφεδρεία – ιδιαίτερα η 32 Ταξιαρχία Πεζοναυτών – έχουν γνωρίσει ελάχιστο εκσυγχρονισμό. Οι Ειδικές Δυνάμεις στον ρόλο τους ως Δυνάμεις Ταχείας Αντίδρασης/ Στρατηγική Εφεδρεία θα σηκώσουν το μεγάλο βάρος της ενίσχυσης/ ανακατάληψης νήσων, με τις ΔΕΕ να δρούν υποστηρικτικά. Ως εκ τούτου, η στενή συνεργασία τους με την ΠΑ θα πρέπει να εξασφαλιστεί με την ένταξη περισσότερων JTAC μέχρι και σε επίπεδο Λόχου, την απόδοση στο Τάγμα/ Μοίρα ομάδας TACP, που θα είναι εξοπλισμένη με όλα τα σύγχρονα υλικά επικοινωνιών και κατάδειξης στόχων που προαναφέρθηκαν. Δεν θα πρέπει οι ΝΑΤΟϊκοί σκοποί – που ευνοούν τις ΔΕΕ – να υποσκελίζουν τους Εθνικούς σκοπούς που εξυπηρετούνται κυρίως από τις κλασσικές Ειδικές Δυνάμεις ή μάλλον από έναν καλό συνδυασμό Ειδικών Δυνάμεων/ ΔΕΕ.
