«Ηνίοχος 2022»: Εκπαίδευση από την Πολεμική Αεροπορία στο ρεαλιστικότερο περιβάλλον της Ευρώπης

2 Απριλίου 2022 16:23

Με ημερομηνία έναρξης την 28η Μαρτίου και τερματισμού την 7η Απριλίου, ο εφετινός Ηνίοχος αν και δεν πήρε τη δημοσιότητα του περυσινού και δεν είχε τον ίδιο αριθμό συμμετεχόντων αεροσκαφών διαφόρων αεροπορικών δυνάμεων, κυρίως λόγω της εξέλιξης πολεμικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία, είχε την ίδια ποιότητα από πλευράς σχεδιασμού και υποδομών με αυτή της περασμένης χρονιάς.

Αυτό επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι τόσο το Ισραήλ, όσο και οι ΗΠΑ συμμετείχαν με μεγάλο αριθμό μαχητικών αεροσκαφών σε όλα σχεδόν τα σενάρια της άσκησης, ενώ σημαντική παρουσία είχε αυτή τη φορά αντί της Γαλλικής Αεροπορίας, η Γαλλική Ναυτική Αεροπορία, με μαχητικά αεροσκάφη Rafale M και αεροσκάφη AEW&C τύπου E – 2D Hawkeye, που επιχειρούσαν από το κατάστρωμα πτήσεων του πυρηνοκίνητου αεροπλανοφόρου Charles De Gaulle.

Ρυμούλκηση F-16C Block 50 της 341 Μοίρας (της 111 Π.Μ.) στην 117 Π.Μ. δίπλα από το Σχολείο Όπλων και Τακτικής. Μαζί με την 343 Μοίρα της 115 Π.Μ. η 341 έχει πρωτευοντα ρόλο καταστολής/καταστροφής αεράμυνας (SEAD/DEAD) με πυραύλους AGM-88B HARM. Σε αντίθεση με τα ιταλικά Tornado ECR που έχουν αναλάβει αυτό το ρόλο τα ελληνικά Block 50 δεν έχουν υποστεί καμία αναβάθμιση του εξοπλισμού αποστολής τους στα 25 πλέον χρόνια της υπηρεσίας τους στην Πολεμική Αεροπορία. (Φωτο: DefenceReview)

Τέλος, ιδιαίτερα βαρύνουσα είναι και η παρουσία της Ιταλικής Αεροπορίας με αεροσκάφη ηλεκτρονικού πολέμου, καταστολής και καταστροφής της εχθρικής αεράμυνας (SEAD/DEAD), τύπου Tornado ECR (Electronic Combat Reconnaissance). Πολύτιμη για την απόκτηση επιχειρησιακής εμπειρίας και τη διεξαγωγή συμπερασμάτων για την ελληνική πλευρά συνολικά και όχι μόνο για την Πολεμική Αεροπορία, ήταν η συμμετοχή του ειδικά τροποποιημένου αεροσκάφους ηλεκτρονικού πολέμου, αναγνώρισης και επιτήρησης (C4ISTAR – Intelligence, Surveillance, Target Acquisition, & Reconnaissance) τύπου G550 (https://defencereview.gr/neo-aeroskafos-syllogis-pliroforion/), καθώς και η λήψη εικόνας και δεδομένων στοχοποίησης από μη επανδρωμένα αεροσκάφη MQ-9 της Αμερικανικής Αεροπορίας.

Ατρακτίδιο εκτόξευσης αερόφυλλων και θερμοβολίδων (chaffs & flares) σε εκσυγχρονισμένο Tornado ECR της Ιταλικής Αεροπορίας. Τα 15 αεροσκάφη της έκδοσης αυτής που ανήκουν στο 155 Gruppo και μαζί με άλλα 10 της έκδοσης IDS αναβαθμίστηκαν την περίοδο 2013 – 2018 αποκτώντας νέο σύστημα ναυτιλίας (INS/GPS) και άφεσης οπλισμού, που με τη σειρά του κατέστεισε δυνατή την αξιοποίηση νέων όπλων, νέο IFF Mode 5, νέο σύστημα λήψης/μετάδοσης δεδομέων (MIDS) και νέο δέκτη MMR ( Multi-Mode Receiver). (Φωτο: DefenceReview)

Τα MQ – 9 συμμετείχαν σε κάποια από τα σενάρια του Ηνίοχου, μέσω της καθημερινής εμπλοκής τους στην διαδικασία παρακολούθησης των ρωσικών δραστηριοτήτων στη Μαύρη θάλασσα. Τα αμερικανικά αεροσκάφη του τύπου, μαζί με τα μεγαλύτερα και υψηλότερων επιδόσεων RQ-4 Global Hawk, επιχειρούν από τη Sigonella της Σικελίας. Στην Ανδραβίδα (117 ΠΜ), οι Αμερικανοί έστησαν ειδικό ξεχωριστό κέντρο επιχειρήσεων για την κάλυψη των αναγκών των σεναρίων του Ηνίοχου, στο οποίο λαμβάνονταν στοιχεία θέσης και στοχοποίησης από τα διερχόμενα MQ – 9!

Δύο από τα μαχητικά της Πολεμικής Αεροπορίας, η σύγχρονη ιστορία των οποίων αποκαλύπτει τις χρόνιες παθογένειες του ελληνικού συστήματος λήψης αποφάσεων στο κομμάτι των εξοπλισμών. Η απόφαση για τον εκσυγχρονισμό 10 μόλις Mirage 2000EG στο επίπεδο -5Μκ.2 παρθηκε μεν στο σωστό χρόνο μαζί με την αγορά 15 καινούριων τέτοιων μαχητικών, αλλά δεν περιέλαβε όλα τα παλιά Mirage 2000. Αντίθετα, ο εκσυγχρονισμός των Phantom F-4E περιέλαβε μεν το σύνολο των αεροσκαφών, αλλά αποφασίστηκε πολύ αργά και ήταν ελλειπής. Κυρίως επειδή δεν περιλάμβανε σύστημα αυτοπροστασίας και Η/Π, αλλά και για πολλούς άλλους λόγους. Και οι δύο αυτές αποφάσεις επηρεάζουν μέχρι σήμερα το αξιόμαχο της ΠΑ… (Φωτο: DefenceReview)

Όπως κάθε χρόνο, ο εφετινός Ηνίοχος χωρίζεται σε τρείς φάσεις:

• Φάση 1: Προετοιμασία Άσκησης, 21-22 Μαρτίου 2022
• Φάση 2: Φάση Εκτέλεσης, 28 Μαρτίου – 7 Απριλίου 2022
• Φάση 3: Φάση Αναδίπλωσης, 7-10 Απριλίου 2022

Στα σενάρια της Φάσης εκτέλεσης και προκειμένου να επιτευχθεί ο Αντικειμενικός Σκοπός της Άσκησης, το Σχολείο Όπλων Τακτικής (ΣΟΤ) του Κέντρο Αεροπορικής Τακτικής (ΚΕΑΤ), επιβλέπει τις αποστολές, από τον σχεδιασμό του σεναρίου μέχρι τον απολογισμό και επιβεβαιώνει ότι καλύπτεται πλήρως το φάσμα των αποστολών που διεξάγονται από την Πολεμική Αεροπορία, όπως:

1. Επιθετικές Επιχειρήσεις Αντεπίθεσης – Offencive Counter Air Operations (OCA).
2. Αμυντικές Επιχειρήσεις – Air Defence Operations (ADO).
3. Επιχειρήσεις Αντεπίθεσης Επιφανείας με τη συνδρομή της Αεροπορικής Δύναμης σε Χερσαίες και Θαλάσσιες Επιχειρήσεις – Counter Surface Force Operations (CSFO) including Air Power Contribution to Land Ops (APCLO) and Air Power Contribution to Maritime Ops (APCMO).
4. Αποστολές Αναγνώρισης (RECCE).
5. Αποστολές Έρευνας και Διάσωσης Μάχης (Combat Search And Rescue).
6. Αποστολές εναντίον Χρονικά Ευαίσθητων Στόχων (Time Sensitive Target).
7. Αποστολές Προστασίας Στόχων Υψηλής Αξίας [High Value Airborne Asset (HVAA)]

Τροχοδρομηση ισραηλινου F-16I SUFA. Πρόκειται για την πλέον εξελιγμένη έκδοση του F-16 σε υπηρεσία στην Ισραηλινή Αεροπορία και στην ανατολική Μεσόγειο. Παρουσία ιδιαίτερης βαρύτητας για τα σενάρια του Ηνίοχου κάθε χρόνο. (Φωτο: DefenceReview)

Από πλευράς συμμετοχών στον Ηνίοχο 2022 έλαβαν μέρος εκτός από μεγάλο αριθμό αεροπορικών δυνάμεων από τη χώρα μας και οι κάτωθι χώρες με αεροσκάφη:

Γαλλία με αεροσκάφη Rafale Μ και AEW&C τύπου E-2D Hawkeye
ΗΠΑ με αεροσκάφη F-15E και MQ-9
Ισραήλ με αεροσκάφη F-16I, G-550 και B-707
Ιταλία με αεροσκάφη Tornado ECR
Κύπρος με ελικόπτερο AW139
Σλοβενία με PC-9

PC-9 της Σλοβενίας. Τέτοια αεροσκάφη έλαβαν μέρος στον εφετινό Ηνίοχο, σε σενάρια εγγύς υποστήριξης, έρευνας και διάσωσης μάχης και κατάδειξης επίγειων στόχων. (Φωτο: DefenceReview)

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι το αεροπλανοφόρο Charles de Gaulle βρίσκεται σε αποστολή στην Ανατολική Μεσόγειο (την 14^η κατά σειρά), με διάρκεια από τον Φεβρουάριο έως τον Απρίλιο του 2022. Με προσωπικό 1200 ανδρών και γυναικών, δύναμη 22 μαχητικών Rafale Μ, δύο αεροσκαφών E – 2D Hawkeye και τριών ελικοπτέρων, αποτελεί τη ναυαρχίδα της Task Force 473 με συνοδευτική δύναμη τριών φρεγατών, ενός σκάφους ανεφοδιασμού και ενός πυρηνοκίνητου υποβρυχίου.

Rafale M σε σχηματισμό με ελληνικά F-4E AUP σε ένα από τα σενάρια του Ηνίοχου. (Φωτο: Marine Nationale)

Από την 1^η Φεβρουαρίου, η Γαλλία αναπτύσσει την αεροναυτική δύναμη που συγκροτεί την Task Force 473 (TF 473), γύρω από το αεροπλανοφόρο Charles de Gaulle και τα αεροσκάφη του. Η αεροναυτική αυτή δύναμη θα επιχειρεί έως τον Απρίλιο του 2022, στη Μεσόγειο, στο πλαίσιο της αποστολής CLEMENCEAU 22. Λόγω των εξελίξεων στην Ουκρανία η παρουσία του γαλλικού αεροπλανοφόρου στην ανατολική Μεσόγειο αναμένεται να παραταθεί για άγνωστο χρονικό διάστημα.

Αδιαμφισβήτητο εργαλείο προβολής ισχύος και αυτόνομης εκτίμησης της κατάστασης, η αεροναυτική δύναμη ΤF473 αναπτύσσεται σε ένα περίπλοκο στρατηγικό περιβάλλον με αυξανόμενες περιφερειακές εντάσεις και πλέον και πολεμικές επιχειρήσεις. Η ανάπτυξη της στρατιωτικής αυτής δύναμης, μοναδικής στην Ευρωπαϊκή Ένωση, υπογραμμίζει τη σημασία που αποδίδει η Γαλλία στην ελευθερία δράσης και κυκλοφορίας στη θάλασσα και στον αέρα. Μέχρι ώρα στη δύναμη της TF 473 έχουν ενταχθεί και συνεκπαιδευτεί ναυτικές μονάδες χωρών της ΕΕ (Ελλάδα, Βέλγιο, Ισπανία) και του ΝΑΤΟ (ΗΠΑ, Καναδάς).

Προσνήωση Rafale M, μετά από τη συμμετοχή σε ένα από τα σενάρια του Ηνίοχου. Τα μαχητικά του αεροπλανοφόρου De Gaulle ήταν επίσης προγραμματισμένο να συμμετάσχουν και στην διέλευση σχηματισμού πάνω από την Ακρόπολη την Παρασκευή 1η Απριλίου. Αυτή ματαιώθηκε όμως λόγω συνθηκών χαμηλής ορατότητας… (Φωτο: Marine Nationale)

Η συμμετοχή τους προσφέρει μια ευκαιρία συντήρησης και εξέλιξης της ικανότητας μας να επιχειρούμε από κοινού με στόχο την υπεράσπιση των συμφερόντων της Ευρώπης, την ώρα που η Γαλλία έχει αναλάβει την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ για έξι μήνες. Η αποστολή CLEMENCEAU 22 αποσκοπεί επίσης στην ενίσχυση της συνεργασίας της Γαλλίας με τους παράκτιους συμμάχους της στη Μεσόγειο.

Σε συνέχεια των προηγούμενων αποστολών της, η TF473 συμμετέχει και στην επιχείρηση CHAMMAL, το γαλλικό σκέλος της επιχείρησης INHERENT RESOLVE, και θα συνεισφέρει στη μάχη κατά της ανασυγκρότησης του Ισλαμικού Κράτους στη Μέση Ανατολή. Τέλος, θα είναι σε θέση να ενισχύσει τις επιχειρησιακές δεσμεύσεις της Γαλλίας στο πλαίσιο της ΕΕ (EUNAVFORMED IRINI), του ΝΑΤΟ και της περιοχής ευθύνης του SACEUR (Supreme Allied Command for Europe).

Αλλος ένας Ηνίοχος με Κυπριακή συμμετοχή (AW 139) σε σενάρια έρευνας και διάσωσης μάχης (COMBAT SAR). (Φωτο: DefenceReview)

Το μεγάλο διεθνές αποτύπωμα της άσκησης «Ηνίοχος 2022» επισημαίνεται από την προγραμματιζόμενη παρακολούθηση της άσκησης με προσωπικό από την Αλβανία, την Αίγυπτο, την Αυστρία, τη Βόρεια Μακεδονία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ινδία, τον Καναδά, την Κροατία, το Κουβέιτ, το Μαρόκο και τη Σαουδική Αραβία.

Tornado ECR του 155 Gruppo. Αυτό που προσγειώνεται φέρει ατρακτίδιο RecceLite, ενώ αυτό που τροχοδρομεί, εκπαιδευτικό πύραυλο AGM-88B. Στα όπλα που έχουν ενσωματωθεί στα εκσυγχρονισμένα Tornado ECR της Ιταλικής Αεροπορίας, περιλαμβάνονται ο AGM-88E AARGM, βομβες καθοδήγησης GPS τύπου GBU-32 JDAM, laser-guided GBU-16, GBU-24 και EGBU-24, πυραυλους Stormshadow (SCALP-EG) και βόμβες ανεμοπορίας GBU-39B SDB (Small Diameter Bomb). (Φωτο: DefenceReview)

Δεδομένου του υψηλού επιπέδου του προσωπικού της Πολεμικής Αεροπορίας (ΠΑ) και της ικανότητάς του να διοργανώνει και να υλοποιεί ασκήσεις που συμπεριλαμβάνουν πληθώρα οπλικών συστημάτων στο πλαίσιο μιας από τις μεγαλύτερες περιοχές ασκήσεων στην Ευρώπη, αποτελεί συνεχή επιδίωξη η άσκηση «ΗΝΙΟΧΟΣ» να καταστεί και να διατηρηθεί ως η πιο ανταγωνιστική άσκηση στην Ευρώπη και στον Μεσογειακό χώρο και να παρέχει στους συμμετέχοντες ένα υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης καθώς επίσης και μια ξεχωριστή εμπειρία συμμετοχής.

Navigation pod του Lantirn ( AN/AAQ-13) και ατρακτίδιο στοχοποίησης Sniper (σε πρώτο πλάνο), σε αμερικανικό F-15E. Και από τα δύο αυτά ατρακτίδια που αποτελούν κρίσιμο εξοπλισμό αποστολής με χαρακτήρα πολλαπλασιαστή ισχύος, η Πολεμική Αεροπορία έχει απόλυτη ανάγκη για το στόλο των F-16. Παρά το γεγονός αυτό, δεν έχει γίνει καμία ενε΄ργεια πρός την κατεύθυνση προμήθειας επαρκούς αριθμού για τον εξοπλισμό των υπό εκσυγχρονισμό μαχητικών του τύπου στο επίπεδο Viper. (Φωτο: DefenceReview)

Κλείνουμε με κάτι που θεωρούμε εξαιρετικά σημαντικό. Η διοργάνωση μίας άσκησης με τα σενάρια, την πολυπλοκότητα και τις απαιτήσεις του Ηνίοχου δεν είναι εύκολη υπόθεση. Απαιτεί προετοιμασία μηνών και σκληρή δουλειά. Όχι μόνο από τους ιπτάμενους και τους τεχνικούς της Πολεμικής Αεροπορίας, αλλά από όλο το προσωπικό της. Στο προσωπικό εδάφους επομένως, όλων των ειδικοτήτων που είχε εμπλοκή σε μεγάλο ή μικρότερο βαθμό στον εφετινό Ηνίοχο, αξίζουν θερμά συγχαρητήρια… Και για την προσπάθεια και για την επιτυχία της.