Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές διεξάγονται διαπραγματεύσεις μεταξύ της ελληνικής και της γαλλικής πλευράς με αντικείμενο την απόκτηση 18 μαχητικών Rafale. Ομάδα στελεχών των γαλλικών εταιρειών Dassault και MBDA βρίσκονται στο ΓΕΑ και συζητούν με τους επιτελείς της ΠΑ. Οι διαπραγματεύσεις κυλούν ομαλά ενώ άπαντες στη ΠΑ και το ΥΠΕΘΑ βρίσκονται εν αναμονή εξελίξεων αναφορικά με την νομοθετική ρύθμιση για την υλοποίηση του προγράμματος των νέων Rafale για τη ΠΑ. Παρατηρείται η δυσχέρεια με επίκεντρο των νόμο Βενιζέλου (Νόμος 3978/2011) συνεπώς όπως προκύπτει θα υπάρξει ειδική νομοθετική ρύθμιση για την σύναψη σύμβασης με τις γαλλικές εταιρείες Dassault και MBDA.
Μολονότι θέμα του παρόντος άρθρου είναι η επισκόπηση των εξοπλιστικών εξελίξεων στο ΠΝ, εντούτοις θεωρούμε σκόπιμο να αναφέρουμε τη παραπάνω είδηση. Συνεχίζοντας στο ΠΝ θα καταγράψουμε εν τάχει τα δεδομένα. Δύο είναι τα πλέον άμεσα και ταχέως υλοποιήσιμα προγράμματα του ΠΝ. Η απόκτηση των νέων βαρέων τορπιλών και ο εκσυγχρονισμός παλαιότερων τορπιλών για τα υποβρύχια και το πρόγραμμα των τεσσάρων ελικοπτέρων MH-60R.
Η ΓΔΑΕΕ αναμένει την υπουργική εντολή ώστε να εκκινήσει διαδικασίες κατάρτισης σύμβασης με τη γερμανική ATLAS ELEKTRONIK με αντικείμενο την προμήθεια συνολικώς 36 καινούργιων τορπιλών τύπου Seahake Mod4. Παράλληλα, με την κατασκευή των νέων Seahake Mod4το ΠΝ εκσυγχρονίζει απόθεμα παλαιότερων τορπιλών (25 παλαιές SUΤ) τύπου SUT Mod 0 σε επίπεδο SUT Mod 4. Σημειώνεται, ότι το πρόγραμμα τροποποιήθηκε από πρόγραμμα «απόκτησης τορπιλών βαρέως τύπου» σε πρόγραμμα «εκσυγχρονισμού τορπιλών και ανανέωσης τορπιλικού αποθέματος».
Σε καλό δρόμο βρίσκεται το πρόγραμμα των τεσσάρων ελικοπτέρων MH-60R και όπως όλα δείχνουν το ΠΝ θα αποκτήσει τα ελικόπτερα εγκαίρως ακόμα και μέσα στο 2022 βελτιώνοντας κατακόρυφα τις ανθυποβρυχιακές δυνατότητες της Διοίκησης Αεροπορίας Ναυτικού. Επιπροσθέτως, το ΓΕΝ διαπραγματεύεται τα νέα βλήματα Exocet Block III των δύο τελευταίων Super Vita. Στα τέλη του έτος θα εγκατασταθεί στην έκτη πυραυλάκατο Super Vita το fire installation των βλημάτων Exocet Block III. Στη σωστή κατεύθυνση βρίσκεται επίσης και το πρόγραμμα απόκτησης αντιμέτρων έναντι εχθρικών τορπιλών για τα υποβρύχια. Το ΓΕΝ βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Leonardo.
Το ΠΝ προχωρά το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των τεσσάρων πλοίων ΜΕΚΟ 200 ΗΝ με νέο προϋπολογισμό ύψους τουλάχιστον 400 εκατομμυρίων ευρώ. Η Διεύθυνση Εξοπλισμού του ΓΕΝ εργάζεται στη κατεύθυνση ανανέωσης της μελέτης επιχειρησιακών απαιτήσεων και αλλαγών στις τέσσερις φρεγάτες ώστε να λάβει χώρα βαθύς εκσυγχρονισμός. Αυτή όμως η αύξηση του κονδυλίου για τον Εκσυγχρονισμό Μέσης Ζωής των πλοίων θα χρειαστεί επιπρόσθετο χρόνο για γραφειοκρατικούς λόγους.
Η σουηδική προσφορά της Saab παραμένει η πλέον ανταγωνιστική και οικονομική ενώ στον αντίποδα βρίσκεται η Lockheed Martin Canada. Ο εκσυγχρονισμός των πλοίων περιλαμβάνει νέο ραντάρ, βελτίωση των συστημάτων καταύγασης βλημάτων (STIR), νέο τακτική σύστημα, γενική επισκευή του προωστήριου σκεύους ενώ η αύξηση του προϋπολογισμού είναι ευχής έργο να αποτελέσει θεμέλιο λίθο για την διόγκωση του οπλικού φορτίου των πλοίων. Συγκεκριμένα αναφέρεται η ενδεχόμενη αύξηση του φόρτου βλημάτων καθώς και η εγκατάσταση συστήματος εγγύς άμυνας με χαρακτηριστικότερο το RAM.
Ο διαγωνισμός για τις τέσσερις νέες φρεγάτες φέρεται συνδεδεμένος με το μέλλον των ναυπηγείων Ελευσίνας και Σκαραμαγκά. Στα ναυπηγεία Ελευσίνας η κατάσταση ξεκαθάρισε με την αμερικανική ONEX να αναλαμβάνει τα ναυπηγεία ενώ στον Σκαραμαγκά το επιχειρηματικό περιβάλλον παραμένει ομιχλώδες. Έλληνας εφοπλιστής έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον. Η γαλλική Naval Group έχει επιδείξει ενδιαφέρον ώστε να αντισταθμιστεί το πλεονέκτημα της αμερικανικής πρότασης ναυπηγώντας τα πλοία στον Σκαραμαγκά σε συνεργασία με τον νέο επενδυτή.
Παράλληλα, εξετάζονται λύσεις πρόσκτησης μεταχειρισμένων πλοίων επιφανείας. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις των αγγλικών Type 23 και των ολλανδικών φρεγατών Μ. Ειδικά οι τελευταίες αποτελούν αξιόλογες λύσεις με επίκεντρο το γεγονός πως τα πλοία διαθέτουν 16 κατευθυνόμενα βλήματα κατά στόχων αέρος καθώς και ικανό ραντάρ. Το ζήτημα είναι φυσικά πως οι παραπάνω λύσεις προσκρούουν στον παράγοντα χρόνος αποδέσμευσης των πλοίων καθώς και στον βραχυπρόθεσμο χρόνο παραμονής των πλοίων σε υπηρεσία αφού είναι ήδη πλοία ανάλογα της ηλικίας των ελληνικών ΜΕΚΟ 200ΗΝ. Χαρακτηριστικά αναφέρεται πως σε περίπτωση ναυπήγησης νέου πλοίου το χρονοδιάγραμμα περιλαμβάνει τουλάχιστον 3-4 έτη ναυπήγησης και παράδοσης, συνεπώς αξίζει να επενδυθούν χρήματα σε μεταχειρισμένα σκάφη με βραχυπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα;
Στις συζητήσεις μεταχειρισμένων πλοίων από το Ναυτικό των ΗΠΑ το ενδιαφέρον αφορά μεταχειρισμένα περιπολικά για την αντικατάσταση των Nasty της Διοίκησης Πλοίων Επιτηρήσεως. Από τις ΗΠΑ το ΓΕΝ έχει ζητήσει τα περιπολικά κλάσης Island.
Έδαφος κερδίζει η προοπτική της ένταξης σε υπηρεσία κορβετών ως μια ισορροπημένη επιλογή κόστους οφέλους. Η χώρα μας έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα της ευρωπαϊκής κορβέτας το οποίο έχει ακόμα μέλλον μπροστά του. Σήμερα, το ΓΕΝ εξετάζει τη λύση απόκτησης κορβέτας ενισχυμένων δυνατοτήτων όπως οι ιταλικές κλάσης «Doha», τύπου MRC (Mulri-Role Corvette) ή οι γαλλικές Gowind 3100 με ραντάρ νέου τύπου της Thales (NS100 ή NS200).
Οι ιταλικές κλάσης «Doha» ήδη ναυπηγούνται για λογαριασμό του Πολεμικού Ναυτικού του Κατάρ. Η παράδοση του πλοίου έχει προγραμματιστεί για το 2021. Συνολικά το Κατάρ θα αποκτήσει τέσσερις κορβέτες, δύο περιπολικά ανοιχτής θαλάσσης και ένα πλοίο αμφίβιων επιχειρήσεων, έναντι € 4 δισεκατομμυρίων.
Σε κάθε περίπτωση το ΠΝ καλείται να αντικαταστήσει εννέα φρεγάτες, επομένως ο συνδυασμός φρεγάτας γενικών καθηκόντων με έμφαση στον αντιαεροπορικό πόλεμο και μιας κορβέτας αποτελεί το ιδανικό μείγμα πολεμικών πλοίων από άποψη κόστους/ οφέλους.
Σε γενικές γραμμές ο διαγωνισμός είναι θετικό που θα αποδώσει τέσσερα νέα πλοία αλλά αρνητικό είναι το γεγονός πως θα χρειαστεί αρκετός χρόνος ώστε να ολοκληρωθούν οι νομοθετικές και γραφειοκρατικές προβλέψεις. Η ουσία είναι πως απαιτούνται άμεσα αποφάσεις και ταχείες διαδικασίες ώστε το ΠΝ να αποκτήσει νέα πλοία. Με την επόμενη ελληνοτουρκική καταιγίδα να είναι θέμα χρόνου ο παράγοντας χρόνος είναι αυτός που διαδραματίζει τον πλέον καταλυτικό ρόλο. Λάθος επίσης αποτέλεσε το γεγονός πως η κυβέρνηση δεν προχώρησε το θέμα των Belharra υπογράφοντας τη σύμβαση για τις νέες φρεγάτες τον περασμένο Ιούλιο ώστε επιτέλους να διαφαίνεται ορίζοντας νέων πλοίων με τεχνολογικές ικανότητες διαμορφωμένες από το ΠΝ που κάλυπταν πλήρως τις ελληνικές απαιτήσεις. Το στοίχημα είναι ο διαγωνισμός για τις τέσσερις νέες φρεγάτες να εκκινήσει γρήγορα και επιτέλους το ΠΝ να εντάξει καινούργια πλοία.
