Την ίδια στιγμή που οι Τούρκοι εντείνουν τις προκλήσεις τους σε Αιγαίο και Κύπρο, διατηρώντας ταυτόχρονα ανοιχτές τις στρόφιγγες της μεταναστευτικής ροής από τα μικρασιατικά παράλια προς τα ελληνικά νησιά, το υπουργείο Εθνικής Άμυνας προετοιμάζεται για την έναρξη ενός ακόμη κύκλου συζήτησης για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Γράφει ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΙΟΝΥΣΟΠΟΥΛΟΣ για το SL PRESS
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δύο πλευρές βρίσκονται σε διαδικασία συνεννόησης προκειμένου να οριστούν οι ημερομηνίες διεξαγωγής μιας συνάντησης μέσα στον Δεκέμβριο μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων στρατιωτικών εμπειρογνωμόνων, με στόχο την εξεύρεση τρόπων για την αποκλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο. Η συνέχιση του ελληνοτουρκικού στρατιωτικού διαλόγου επιβεβαιώθηκε εξάλλου και σε επίπεδο πολιτικής ηγεσίας μεταξύ των υπουργείων Άμυνας Ελλάδας και Τουρκίας, κατά την πρόσφατη συνάντηση που είχαν στο περιθώριο της συνόδου ΥΠΑΜ του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες οι κύριοι Νίκος Παναγιωτόπουλος και Χουλουσί Ακάρ.
Παρά τη συγκεκριμένη συμφωνία, ωστόσο, η συνέχιση της σχετικής διαδικασίας αμφισβητείται έντονα, τόσο ως προς τη σκοπιμότητά της όσο και ως προς τα πιθανά αποτελέσματα που θα μπορούσε να έχει, από σημαντική μερίδα επιτελών του Πενταγώνου. Σύμφωνα με στρατιωτικούς κύκλους, ο ελληνοτουρκικός διάλογος για τα ΜΟΕ θα έπρεπε να υλοποιείται σε επίπεδο υπουργείων Εξωτερικών και όχι υπουργείων Άμυνας, αφού τα ζητήματα που θίγονται είναι διπλωματικής κυρίως φύσης και σε πολλές περιπτώσεις αφορούν τεχνικά ζητήματα που καθορίζονται από διεθνείς συμφωνίες και συνθήκες, ξεφεύγοντας έτσι από το γνωστικό αντικείμενο των στρατιωτικών. Στο πλαίσιο αυτό, να σημειώσουμε ότι τα τουρκικά κλιμάκια, κατά τις σχετικές συναντήσεις που έγιναν το προηγούμενο χρονικό διάστημα σε Αθήνα και Άγκυρα, ήταν πλαισιωμένα από επιτελείς με εξειδικευμένη νομική και τεχνική κατάρτιση για τη διεξαγωγή συζητήσεων επί τέτοιων θεμάτων, εν αντιθέσει με την ελληνική πλευρά που επέλεξε να αντιπροσωπευτεί από ένα λιγότερο εξειδικευμένο σχήμα.
Τι προκύπτει από τα έγγραφα
Μόνο τυχαίο, άλλωστε, δεν είναι το γεγονός ότι, όπως προκύπτει βάσει σχετικών εγγράφων ως προς τον στρατιωτικό διάλογο με την Τουρκία για τα ΜΟΕ, οι Τούρκοι εμφανίζονται να θέτουν υπόψη της ελληνικής πλευράς σχεδόν το σύνολο των διεκδικήσεών τους στο Αιγαίο, παίζοντας στο σχετικό κείμενο τόσο με τις λέξεις όσο και με τις έννοιες. Ειδικότερα, όπως αναφέρει διαβαθμισμένο έγγραφο του ΓΕΕΘΑ, «κατά τη διάρκεια των συνομιλιών με αντικείμενο την ασφάλεια στη θάλασσα, διερευνήθηκε από τουρκικής πλευράς η υιοθέτηση-εφαρμογή από πλευράς μας (σ.σ.: ελληνικής) εννέα τεχνικών μέτρων (technical measures) ναυτικής ασφάλειας».
Από τα μέτρα αυτά τα σημαντικότερα, αλλά και συνάμα τα πλέον επικίνδυνα για τη χώρα μας είναι αυτά τα οποία αναφέρουν ότι: «Α) Πολεμικά πλοία των δύο χωρών που προσεγγίζουν στην παρακείμενη περιοχή πρέπει να παραμένουν σε ασφαλή απόσταση, ώστε να αποφευχθεί κάθε επικίνδυνη κατάσταση. Β) Πολεμικά πλοία των δύο χωρών που προσεγγίζουν ή λειτουργούν σε παρακείμενες περιοχές σε σχηματισμό των πολεμικών πλοίων της άλλης χώρας θα πρέπει να αποφεύγουν τους ελιγμούς που θα μπορούσαν να επιβαρύνουν τους ελιγμούς του αυτού σχηματισμού. Γ) Απαγορεύεται το κλείδωμα των πολεμικών πλοίων με συστήματα όπλων ελεγχόμενα από ραντάρ. Δ) Απαγορεύεται η παρενόχληση των πολεμικών πλοίων που εκτελούν περιστροφικές κινήσεις και αναπλήρωση στη θάλασσα. Ε) Απαγορεύεται η υπερπτήση αεροσκαφών της μιας χώρας πάνω από πολεμικά πλοία της άλλης». Σύμφωνα με το σχετικό έγγραφο του ΓΕΕΘΑ, επί της αρχής, τα συνολικά εννέα μέτρα που προτείνουν οι Τούρκοι είναι δυνατόν να γίνουν αποδεκτά «όταν δεν αντιβαίνουν σε κυριαρχικά δικαιώματα, στην άσκηση αρμοδιοτήτων και στο δικαίωμα της αυτοάμυνας ή της άμυνας έναντι τρίτων».
Όπως σημειώνουν στρατιωτικοί κύκλοι, ωστόσο, μέσω των παραπάνω μέτρων η τουρκική πλευρά επιχειρεί να ρίξει ένα δόλωμα προς την ελληνική και αυτό επειδή αποφεύγει να ξεκαθαρίσει τι ακριβώς εννοεί λέγοντας π.χ. «παρακείμενη περιοχή». «Η συγκεκριμένη φράση θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως “δημιουργική ασάφεια” από την πλευρά της Άγκυρας και αυτό διότι δεν προσδιορίζεται με σαφήνεια το είδος της περιοχής, αν δηλαδή πρόκειται για χώρο όπου διεξάγεται μια άσκηση, αν είναι μέρος των διεθνών υδάτων, ή του εθνικού θαλάσσιου χώρου, ή των εθνικών χωρικών υδάτων. Με αυτό τον τρόπο επιδιώκουν να γκριζάρουν τεράστιες περιοχές του Αιγαίου τις οποίες θα θελήσουν να διεκδικήσουν αργότερα», σημειώνουν οι ίδιοι κύκλοι.
Παράλληλα, ενστάσεις διατυπώνονται και γύρω από τη θέση των Τούρκων να μη γίνονται υπερπτήσεις ελληνικών μαχητικών πάνω από τα πολεμικά τους πλοία, αλλά ούτε και να κλειδώνονται από τα ραντάρ των ελληνικών όπλων όταν διαπλέουν το Αιγαίο. «Οι Τούρκοι αποφεύγουν έντεχνα να αναφέρουν τις περιοχές όπου θα ισχύουν οι παραπάνω απαγορεύσεις. Πρόκειται για κάτι εξαιρετικά επικίνδυνο, δεδομένου ότι η πλεύση των τουρκικών πλοίων εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων χωρίς καμία παρενόχληση θα μπορούσε πιθανόν να οδηγήσει σε απεμπόληση κυριαρχικών μας δικαιωμάτων», τονίζουν χαρακτηριστικά οι Έλληνες επιτελείς, αναφέροντας ως παράδειγμα μια σχετικά πρόσφατη πλεύση τουρκικής φρεγάτας η οποία βγήκε από τα Στενά και για να πάει στον Λίβανο κινήθηκε μέσω… Κυκλάδων.
