Αισίως τα αντιαεροπορικά συστήματα κατευθυνόμενων βλημάτων μέσου βεληνεκούς HAWK μετρούν 54 χρόνια υπηρεσίας στον Ελληνικό Στρατό (ΕΣ), εκ των οποίων 13-16 χρόνια αναβαθμισμένα στο επίπεδο Phase-3. Συνολικά η Ελλάδα παρέλαβε και διατηρεί σε υπηρεσία 42 τριπλούς εκτοξευτές HAWK, οι οποίοι συγκροτούν δύο (2) Μοίρες (την 180η και την 181η Μοίρα Κατευθυνόμενων Βλημάτων) και επτά (7) Πυροβολαρχίες, έκαστη με έξι (6) εκτοξευτές. Η σύμβαση για την αγορά των έξι (6) πρώτων πυροβολαρχιών υπογράφηκε το 1961, ενώ τα συστήματα παρελήφθησαν το 1965, μαζί με 500 βλήματα MIM-23A μέγιστου βεληνεκούς 24 χιλιομέτρων, τα οποία παρελήφθησαν την περίοδο 1962-1964 (η εκπαίδευση του ελληνικού προσωπικού πραγματοποιήθηκε και ολοκληρώθηκε στις ΗΠΑ το 1964). Η έβδομη πυροβολαρχία αποκτήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1970 (πιθανότατα το 1973 με τις παραδόσεις να ολοκληρώνονται το 1974).
Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις της αμερικανικής υπηρεσίας DSCA (Defense Security Cooperation Agency) και των προγραμμάτων EDA (Excess Defense Articles), το 1971 η Ελλάδα παρέλαβε από τις ΗΠΑ οκτώ (8) βλήματα, τέσσερα (4) MIM-23A και τέσσερα (4) MIM-23B μέγιστου βεληνεκούς 40 χιλιομέτρων. Το 1974 αποφασίστηκε η αγορά 96 βλημάτων MIM-23B, τα οποία παρελήφθησαν το 1977. Παράλληλα, αποφασίστηκε και η αναβάθμιση των 504 βλημάτων MIM-23A στο επίπεδο MIM-23B με τις εργασίες αναβάθμισης να πραγματοποιούνται την περίοδο 1974-1977. Ακολούθησε, το 1976, η απόφαση αναβάθμισης και των επτά (7) πυροβολαρχιών στο επίπεδο Improved HAWK Phase-2, πρόγραμμα το οποίο ολοκληρώθηκε το 1981.
Τον Μάρτιο του 1999 υπογράφηκε σύμβαση, ύψους $ 152.833.370, για την αναβάθμιση και των επτά (7) πυροβολαρχιών στο επίπεδο Phase-3. Σύμφωνα με το αρχικό χρονοδιάγραμμα το πρόγραμμα θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί τον Ιούλιο του 2003, αλλά το Δεκέμβριο του 2000 προέκυψε η ανάγκη υπογραφής νέας, συμπληρωματικής σύμβασης, για την ανακατασκευή των υλικών που συνοδεύουν τα HAWK, εργασίες οι οποίες δεν είχαν προβλεφθεί στη σύμβαση του 1999. Τελικά, η συμπληρωματική σύμβαση, ύψους $ 22.100.000, υπογράφηκε τον Ιούνιο του 2002.
Ως αποτέλεσμα, το χρονοδιάγραμμα περάτωσης του προγράμματος μετατέθηκε για το Δεκέμβριο του 2004. Ωστόσο, το Σεπτέμβριο του 2003, το χρονοδιάγραμμα τροποποιήθηκε εκ νέου και μετατέθηκε για τον Απρίλιο του 2005. Ακολούθησε, τον Απρίλιο του 2004, αίτημα, από τις αναδόχους εταιρίες Raytheon και Kongsberg, για νέα επιμήκυνση του χρονοδιαγράμματος περάτωσης, τη φορά αυτή για το Δεκέμβριο του 2005. Κατόπιν των συνεχών τροποποιήσεων του χρονοδιαγράμματος περάτωσης του προγράμματος, η Ελλάδα ζήτησε, και πέτυχε, τη συνολική επαναδιαπραγμάτευση της αρχικής σύμβαση. Οι σχετικές διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν το Νοέμβριο του 2004 και ολοκληρώθηκαν, με επιτυχία, το Φεβρουάριο του 2005 οπότε και συμφωνήθηκε η ολοκλήρωση του προγράμματος εντός του 2006. Έτσι η πρώτη πυροβολαρχία ολοκλήρωσε την αναβάθμιση της το Σεπτέμβριο του 2003, οι επόμενες πέντε πυροβολαρχίες ολοκλήρωσαν την αναβάθμισης τους την περίοδο 2004-2005, ενώ η τελευταία πυροβολαρχία παραδόθηκε αναβαθμισμένη τον Ιούλιο του 2006.
Σήμερα, τα αναβαθμισμένα HAWK συνεχίζουν να προσφέρουν τις πολύτιμες υπηρεσίες τους στον ΕΣ. Όμως, βρίσκονται προς το τέλος της επιχειρησιακής τους ζωής και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2020 θα πρέπει να έχουν αντικατασταθεί, από ένα νέο σύστημα, αυτοκινούμενο, ικανό να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της εποχής και την εξ ανατολών απειλή. Πριν παρουσιάσουμε τις δυνητικές επιλογές μας, θα πρέπει να σημειώσουμε μια τάση που διαφαίνεται, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, που δεν είναι άλλη από την ενοποίηση του μέσου και του μεγάλου βεληνεκούς σε ένα ενιαίο σύστημα.
Η τάση αυτή είναι αποτέλεσμα της εξέλιξης της αεροπορικής απειλής. Συγκεκριμένα, είναι αυτό που οι Αμερικανοί ονομάζουν «Salvo Challenge». Για τον επιτιθέμενο, ο χαρακτηρισμός «Salvo Challenge» αφορά στην ταυτόχρονη επίθεση με εκατοντάδες πυρομαχικά (ρουκέτες, βλήματα, κατευθυνόμενες βόμβες κ.ά.) και από διαφορετικές πλατφόρμες (χερσαίες, ναυτικές και εναέριες) με στόχο τον κορεσμό του φίλιου δικτύου αντιαεροπορικής άμυνας. Για τον αμυνόμενος το «Salvo Challenge» σημαίνει ικανότητα να αντιμετωπίσει τις επιθέσεις κορεσμού.
Το πρόβλημα για τον αμυνόμενο είναι ότι οι απειλές έχουν πολλαπλασιαστεί και εκτός από τα αεροσκάφη, τα ελικόπτερα και τα βλήματα εδάφους-εδάφους (cruise ή βαλλιστικά, με ή χωρίς πυρηνικές κεφαλές), πλέον περιλαμβάνουν UAV (ένοπλα ή μη), κατευθυνόμενα πυρομαχικά (βλήματα, βόμβες) και πυρά υποστήριξης πεζικού και πυροβολικού, κατευθυνόμενα ή μη, όπως είναι τα πυρομαχικά πυροβόλων και όλμων και οι ρουκέτες. Σε επιχειρησιακό επίπεδο, αυτές οι νέες απειλές έχουν ωριμάσει και έχουν επιφέρει δομικές αλλαγές στην αντιαεροπορική άμυνα.
Ένα συμβατικής σύνθεσης αντιαεροπορικό δίκτυο, σε επίπεδο μέσων αναχαίτισης, αποτελείται από συστήματα πολύ μικρού βεληνεκούς, έως 5-6 χιλιόμετρα (πυροβόλα με βεληνεκές 2-3 χιλιομέτρων, φορητά συστήματα και αυτοκινούμενα συστήματα με βλήματα πολύ μικρού βεληνεκούς, έως 5-6 χιλιόμετρα). Στο δεύτερο επίπεδο είναι τα συστήματα μικρού βεληνεκούς, έως 10-12 χιλιόμετρα. Ακολουθεί το τρίτο επίπεδο με συστήματα μέσου βεληνεκούς, έως 30-40 χιλιόμετρα, και το τέταρτο επίπεδο με συστήματα μεγάλου βεληνεκούς, με βεληνεκές περί των 100 και πλέον χιλιομέτρων.
Αυτή είναι η σύνθεση που έχει επιλέξει και διατηρεί σε υπηρεσία η Ελλάδα με τα Patriot και τα S-300PMU-1 για το μεγάλο βεληνεκές, τα HAWK Phase-3 για το μεσαίο βεληνεκές, τα Tor-M1 και Osa-AK/-AKM για το μικρό βεληνεκές, τα ASRAD Hellas (με βλήματα FIM-92 Stinger), τα φορητά FIM-92 Stinger και τα πυροβόλα ZU-23-2 των 23 χιλιοστών και Rh-202 Mk.20 των 20 χιλιοστών για το πολύ μικρό βεληνεκές (θα πρέπει να σημειώσουμε ότι αντιαεροπορικά συστήματα μικρού βεληνεκούς διατηρούν σε υπηρεσία τόσο η Πολεμική Αεροπορία όσο και το Πολεμικό Ναυτικό για την προστασία των εγκαταστάσεων τους).
Ωστόσο αυτή η δομή-σύνθεση αλλάζει, λόγω των νέων απειλών με την προσθήκη συστημάτων αντιμετώπισης βαλλιστικών απειλών, συστημάτων C-RAM (Counter-Rocket, Artillery, Mortar), πυροβόλων με ικανότητα χρήσης πυρομαχικών AHEAD (Advanced Hit Efficiency And Destruction) και συστήματα αντί-UAV. Ένα κλασικό παράδειγμα ενοποίησης βεληνεκούς είναι αυτό του Αμερικανικού Στρατού, ο οποίος, εδώ και χρόνια, έχει αντικαταστήσει τα συστήματα HAWK, δηλαδή ένα σύστημα μέσου βεληνεκούς με τα Patriot, ένα σύστημα μεγάλου βεληνεκούς σε ρόλο μέσου-μεγάλου βεληνεκούς. Σ’ ένα άλλο παράδειγμα, τον Μάρτιο του 2018, η Σιγκαπούρη παρέλαβε τα πρώτα συστήματα SAMP/T, μεγάλου βεληνεκούς, προς αντικατάσταση των HAWK. Επίσης, το σύστημα MEADS (Medium-Extended Air Defense System), προϊόν συνεργασίας της Ευρώπης και των ΗΠΑ, αναπτύσσεται και αυτό ως σύστημα μέσου-μεγάλου βεληνεκούς.
Γράφοντας το άρθρο προβληματιστήκαμε αν θα έπρεπε να συμπεριλάβουμε στις δυνητικές επιλογές αντικατάστασης των ελληνικών HAWK και συστήματα όπως το αμερικανικό Patriot, το ευρωπαϊκό SAMP/T, το ισραηλινό Barak-8 και το MEADS, το μέγιστο βεληνεκές των οποίων είναι περί τα 100 χιλιόμετρα και άνω. Ωστόσο, αφενός για λόγους έκτασης του άρθρου, αφετέρου διότι ο ΕΣ διατηρεί ακόμα τη διαφοροποίηση του μέσου και του μεγάλου βεληνεκούς με τα συστήματα μέσου βεληνεκούς (HAWK) να υπάγονται οργανικά στον ΕΣ, ενώ αυτά του μεγάλου βεληνεκούς (Patriot και S-300) στην ΠΑ, αποφασίσαμε να περιορίσουμε την παρουσίαση στα συστήματα μέσου βεληνεκούς, με όριο τα 50 χιλιόμετρα περίπου.
Από την ευρωπαϊκή MBDA έρχεται το Sky Sabre το οποίο ενέταξε πρόσφατα σε υπηρεσία ο Βρετανικός Στρατός προς αντικατάσταση των Rapier. Το Sky Sabre ενσωματώνει το βλήμα CAMM (Common Anti-air Modular Missile) μέγιστου βεληνεκούς 25+ χιλιομέτρων ή 45+ χιλιομέτρων στην έκδοση CAMM-ER (60 χιλιομέτρων σύμφωνα με το «Jane’s»). Το σύστημα φέρεται επί τροχοφόρου οχήματος (8 x 8) της γερμανικής MAN, της σειράς HX77 (επιλογή της Μεγάλης Βρετανίας). Το Sky Sabre συνοδεύεται από το σύστημα ελέγχου πυρός MIC4AD (Modular, Integrated C4I Air & Missile Defense System) της ισραηλινής Rafael και το τρισδιάστατο ραντάρ μέσης εμβέλειας Giraffe Agile Multi-Beam (AMB) της σουηδικής Saab. Το βλήμα CAMM έχει αναπτυχθεί και στη ναυτική έκδοση Sea Captor, το οποίο εξοπλίζει τις φρεγάτες Type-23 και Type-26 του Βασιλικού Ναυτικού.
Το CAMM ενσωματώνει πολεμική κεφαλή θραυσμάτων και μπορεί να πυροδοτηθεί κατά την επαφή με το στόχο ή κατά την προσέγγιση του. Τα βλήματα CAMM και CAMM-ER διαφέρουν ως προς το διαμέτρημα (166 και 190 χιλιοστά αντίστοιχα), το μήκος (3,2 και 4 μέτρα αντίστοιχα) και το βάρος (99 και 160 κιλά αντίστοιχα). Η μέγιστη ταχύτητα του CAMM είναι 1.020 μέτρα να δευτερόλεπτο (3.672 χιλιόμετρα την ώρα). Το βλήμα ενσωματώνει ενεργό ερευνητή ραδιοσυχνοτήτων, που σημαίνει ότι δεν χρειάζεται τη χρήση ραντάρ ελέγχου πυρός και κατάγαυσης στόχου. Επίσης ενσωματώνει και σύστημα ζεύξης δεδομένων για συνεχή ενημέρωση δεδομένων κατά την πτήση. Η εκτόξευση επιτυγχάνεται με τη χρήση γεννήτριας αερίων έτσι ώστε να μην υπάρχει ανάγκη ενεργοποίησης του κύριου κινητήρα. Έτσι υπάρχει οικονομία καυσίμου, άρα μεγαλύτερο βεληνεκές.
Η νορβηγική Kongsberg και η αμερικανική Raytheon έχουν αναπτύξει το NASAMS II (Norwegian Advanced Surface to Air Missile System), ενώ η Raytheon έχει αναπτύξει και το SL–AMRAAM (Surface Launched Advanced Medium Range Air-to-Air Missile). Το NASAMS II αποτελεί μια βελτιωμένη έκδοση του NASAMS και αμφότερα τα συστήματα προσφέρονται σε ρυμουλκούμενη αλλά και αυτοκινούμενη έκδοση. Το NASAMS II έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα επιτυχημένο εμπορικά, ως μια αξιόπιστη και οικονομική λύση αντικατάστασης των HAWK (έχει ήδη επιλεγεί από τη Χιλή, τη Φινλανδία, την Ολλανδία, τη Νορβηγία, την Ισπανία και τις ΗΠΑ).
Μια τυπική πυροβολαρχία NASAMS αποτελείται από τρία (3) κέντρα διοίκησης και ελέγχου πυρός, τρία (3) ραντάρ επιτήρησης, ανίχνευσης και πρόσκτησης στόχου AN/TPQ-36, εννέα (9) εκτοξευτές με έξι (6) βλήματα AIM-120 AMRAAM και τρείς (3) ηλεκτροπτικούς αισθητήρες MSP-500 τοποθετημένους επί τροχοφόρων οχημάτων για την οπτική αναγνώριση του στόχου. Στην έκδοση NASAMS ΙΙ η πυροβολαρχία διαθέτει 12 εξαπλούς εκτοξευτές, οκτώ (8) ραντάρ AN/MPQ-64 Sentinel F1, ένα (1) κέντρο διοίκησης και ελέγχου πυρός, έναν (1) βελτιωμένο αισθητήρα MSP-500 με ενσωματωμένο αποστασιόμετρο λέιζερ και κάμερα και ένα (1) κέντρο τακτικού ελέγχου.
Η μέγιστη εμβέλεια του NASAMS εξαρτάται από την έκδοση του βλήματος AIM-120 που χρησιμοποιεί. Με τις εκδόσεις AIM-120C5/C7 το μέγιστο βεληνεκές του NASAMS είναι 23-27 χιλιόμετρα, αντίστοιχα. Ωστόσο, η έκδοση του NASAMS II είναι αυξημένη κατά 50% σχεδόν (στα 40 χιλιόμετρα), λόγω της χρήσης του βλήματος AMRAAM-ER. Η διάθεση του συγκεκριμένου βλήματος είναι δυνατή από τον Μάιο του 2016, όπως ανακοίνωσε τότε η Raytheon. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα AMRAAM-ER είναι διαθέσιμα μόνο για χρήση από τα συστήματα NASAMS I/II και SL-AMRAAM και όχι από αεροσκάφη, τα οποία χρησιμοποιούν την έκδοση AIM-120D. Το AMRAAM-ER ενσωματώνει τον κινητήρα στερεού καυσίμου Mk.143 Mod.0 του βλήματος RIM-162 ESSM (RIM-162 Evolved Sea Sparrow Missile) και τον ερευνητή του AIM-120C7.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Ιούνιο του 2019, η Raytheon ανακοίνωσε ότι εκτέλεσε, με επιτυχία, την πρώτη δοκιμαστική βολή βλήματος μικρού βεληνεκούς AIM-9X Block II Sidewinder από το σύστημα NASAMS. Από κατασκευής το βλήμα AIM-9X Block II Sidewinder έχει τη δυνατότητα να εκτελεί βολές αέρος-αέρος, αέρος-εδάφους, αλλά και ως αντιαεροπορικό βλήμα χωρίς τροποποίηση. Η δοκιμή έγινε στο πλαίσιο της διεύρυνσης του επιχειρησιακού φακέλου του NASAMS και τη μετατροπή του σ’ ένα ολοκληρωμένο αντιαεροπορικό σύστημα μικρού και μέσου βεληνεκούς.
Ομοίως, η Raytheon, το Σεπτέμβριο του 2019, ανακοίνωσε την ανάπτυξη μιας έκδοσης του βλήματος SkyCeptor, χωρίς προωθητή, με μέγιστο βεληνεκές περί τα 40 χιλιόμετρα, προκειμένου να ανταποκριθεί στο πολωνικό πρόγραμμα Narew, προμήθειας νέων αντιαεροπορικών συστημάτων μέσου βεληνεκούς. O SkyCeptor, στην έκδοση μεγάλου βεληνεκούς, επιλέχθηκε από την Πολωνία, στο πλαίσιο του προγράμματος Wisla, προμήθειας αντιαεροπορικών συστημάτων μεγάλου βεληνεκούς (επιλέχθηκε το σύστημα Patriot με μικρό αριθμό βλημάτων PAC-3 MSE και αριθμό SkyCeptor). Ο SkyCeptor αναπτύχθηκε σε συνεργασία με την ισραηλινή Rafael ως εναλλακτικό βλήμα του Patriot και του David Sting. Αποτελεί έκδοση του βλήματος Stunner της Raytheon.
Το SL-AMRAAM ουσιαστικά είναι μια έκδοση του NASAMS, όπου τέσσερα (4) βλήματα AIM-120 είναι τοποθετημένα επί εκτοξευτή σε ελαφρά όχημα HMMWV (High-Mobility Multi-purpose Wheeled Vehicle), ενώ πρόσφατα το σύστημα δοκιμάστηκε και από φορτηγό όχημα της οικογένειας FMTV (Family of Medium Tactical Vehicle). Το NASAMS και το SL-AMRAAM επιτυγχάνουν ίδιες επιδόσεις, καθώς χρησιμοποιούν τα ίδια βλήματα. Το SL-AMRAAM έχει επιλεγεί από τα ΗΑΕ.
Η ισραηλινή Rafael έχει αναπτύξει την οικογένεια αντιαεροπορικών συστημάτων SPYDER (Surface-to-air PYthon and DERby). To SPYDER, το οποίο έχει επιλεγεί από τη Γεωργία, την Αιθιοπία, την Ινδία, τη Σιγκαπούρη και το Βιετνάμ, χρησιμοποιεί τα βλήματα Python-5 (στην έκδοση SPYDER-SR μέγιστου βεληνεκούς 15 χιλιομέτρων και μέγιστου ύψους εμπλοκής 9 χιλιομέτρων) και το I-Derby-ER (στην έκδοση SPYDER-MR μέγιστου βεληνεκούς 50 χιλιομέτρων και μέγιστου ύψους εμπλοκής 16 χιλιομέτρων).
Το βλήμα Python-5 ενσωματώνει ηλεκτροπτικό υπέρυθρο σύστημα καθοδήγησης, ενώ το I-Derby-ER σύστημα καθοδήγησης ενεργητικού ραντάρ. Το SPYDER-SR συνοδεύεται από το τρισδιάστατο ραντάρ EL/M-2106 ATAR (Advanced Tactical Acquisition Radar) τεχνολογίας AESA (Active Electronically Scanned Array), μέγιστης εμβέλειας 110 χιλιομέτρων, ενώ το SPYDER-MR συνοδεύεται από το τρισδιάστατο ραντάρ τεχνολογίας AESA EL/M-2084 MMR (Multi-Mission Radar), μέγιστης εμβέλειας 250 χιλιομέτρων. Σε εξέλιξη βρίσκεται η ανάπτυξη των εκδόσεων SPYDER-ER και SPYDER-LR με μέγιστο βεληνεκές τα 35 και τα 70 χιλιόμετρα αντίστοιχα και μέγιστο ύψος εμπλοκής τα 12 και τα 20 χιλιόμετρα αντίστοιχα.
Στη Νότιο Κορέα η LIG Nex1 έχει αναπτύξει το MSAM (Medium-range Surface-to-Air Missile) ή Cheolmae-2. Το ενδιαφέρον στοιχείο του MSAM είναι ότι το βλήμα που χρησιμοποιεί αναπτύχθηκε κατόπιν τεχνικής βοήθειας και συνεργασίας από την ρωσική Almaz-Antey και βασίστηκε στο βλήμα 9M96 των S-300 και S-400. Μια τυπική πυροβολαρχία αποτελείται από: (α) Ένα (1) τρισδιάστατο ραντάρ παθητικής λειτουργίας (β) Ένα (1) σύστημα διοίκησης και ελέγχου με ενσωματωμένο σύστημα ζεύξης δεδομένων και ικανότητα υποστήριξης εμπλοκής έως και έξι (6) στόχους ταυτόχρονα και (γ) Έως οκτώ (8) οκταπλούς εκτοξευτές. Το μέγιστο βεληνεκές του MSAM είναι 40 χιλιόμετρα και το μέγιστο ύψος εμπλοκής τα 20 χιλιόμετρα. Σε υπηρεσία στη Νότιο Κορέα αντικαθιστά τα HAWK (η παραγωγή του ξεκίνησε το 2018 και τα πρώτα συστήματα εντάχθηκαν σε υπηρεσία το 2019).
Τον Αύγουστο του 2018 η ρωσική Almaz–Antey παρουσίασε την έκδοση Buk–M3 (Viking) του γνωστού συστήματος Buk, το οποίο, στην έκδοση Buk-M1-2 υπηρετεί και στην Κύπρο. Το Buk-M3 αποτελεί εξέλιξη του Buk-M2, με βελτιωμένα όμως ηλεκτρονικά συστήματα και νέους φονικότερους πυραύλους. Κάθε Buk-M3 μεταφέρει έξι (6) βλήματα, έναντι τεσσάρων (4) των προγενέστερων εκδόσεων. Επίσης ενσωματώνει νέο ψηφιακό ηλεκτρονικό υπολογιστή, σύστημα ταχείας ανταλλαγής δεδομένων και τηλεθερμικό σύστημα απεικόνισης και κατάδειξης στόχων (αντί του τηλεοπτικού ανιχνευτή των προηγούμενων εκδόσεων). Μια πυροβολαρχία Buk-M3 μπορεί πλέον να εμπλέξει ταυτόχρονα έως και 36 στόχους, ενώ το νέο βλήμα 9R31M επιτυγχάνει μέγιστο βεληνεκές 50 χιλιόμετρα, αν και ορισμένες πηγές αναφέρουν μέγιστο βεληνεκές κοντά στα 70 χιλιόμετρα. Σύμφωνα πάντως με την κατασκευάστρια εταιρία το Buk-3M έχει υψηλότατη πιθανότητα επιτυχημένου πλήγματος με ένα βλήμα, πάνω από 95%. Το μέγιστο ύψος εμπλοκής είναι της τάξεως των 35 χιλιομέτρων.
Τέλος, η κινεζική NORINCO έχει αναπτύξει το Sky Dragon 50 που ολοκλήρωσε την ανάπτυξη του το 2014. Μια τυπική πυροβολαρχία Sky Dragon 50 αποτελείται από έξι (6) τετραπλούς εκτοξευτές βλημάτων DK-10A μέγιστου βεληνεκούς 50 χιλιομέτρων και μέγιστου ύψους εμπλοκής 20 χιλιομέτρων και από ένα τρισδιάστατο ραντάρ πρόκτησης στόχων IBIS-150. Τα βλήματα DK-10A ενσωματώνουν ενεργό ερευνητή ραντάρ και σύστημα ζεύξης δεδομένων. Σύμφωνα με τη NORINCO το KD-10A κινείται με μέγιστη ταχύτητα 1.000 μέτρα το δευτερόλεπτο και μπορεί να εκτελέσει ελιγμούς με φόρτιση έως και 38g. Ενσωματώνει πολεμική κεφαλή υψηλής εκρηκτικότητας θραυσμάτων βάρους 20 κιλών. Κάθε πυροβολαρχία μπορεί να εμπλέξει 12 στόχους με 12 βλήματα, ενώ σε διάστημα λίγων δευτερολέπτων μπορεί να ακολουθήσει η εμπλοκή 12 νέων στόχων ή των ίδιων με τα υπόλοιπα 12 βλήματα της πυροβολαρχίας.
Όλα τα παραπάνω συστήματα είναι και αξιόλογα και ικανά, με τις περισσότερες πιθανότητες επιλογής να συγκεντρώνουν τα συστήματα δυτικής προέλευσης και ότι το ρωσικό ή το κινεζικό, για προφανείς πολιτικούς και διπλωματικούς λόγους. Σε τελική ανάλυση το εάν αντικατασταθούν τα HAWK και με πιο σύστημα είναι θέμα της κυβέρνησης και της ηγεσίας του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Αυτό που κατά την γνώμη μας πρέπει να έχουν τα όποια νέα αντιαεροπορικά συστήματα είναι σύστημα ζεύξης δεδομένων, ώστε να διασυνδέονται και να ανταλλάσουν δεδομένα και πληροφορίες, σε πραγματικό χρόνο, με άλλα φίλια μέσα, όπως αντιαεροπορικά συστήματα και μαχητικά αεροσκάφη, και να είναι αυτοκινούμενα έτσι ώστε να έχουν αυξημένες πιθανότητες επιβίωσης.
Κλείνοντας, θα θέλαμε να αναφέρουμε και ένα σύστημα-αισθητήρα, το οποίο έχει έμμεση σχέση με την αντιαεροπορική άμυνα. Πρόκειται για το Sky Spotter της ισραηλινής Rafael, το οποίο γνωρίσαμε στη διεθνής έκθεση «Paris Air Show 2019». Για τα παθητικά συστήματα έρευνας αέρος και εντοπισμού επιφυλασσόμαστε να γράψουμε αναλυτικό αφιέρωμα στο μέλλον. Εδώ απλά θα τονίσουμε ότι το Sky Spotter είναι ένα παθητικό ηλεκτροπτικό σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης, το οποίο παρουσιάζει υψηλό ποσοστό πιθανότητας εντοπισμού με παράλληλη, σχεδόν μηδενική, πιθανότητα λανθασμένων ενδείξεων επερχόμενης απειλής.
Το Sky Spotter χρησιμοποιεί πολλαπλούς αισθητήρες, ημέρας και νύχτας, η χρήση των οποίων δημιουργεί μια παθητική «ομπρέλα» έρευνας και εντοπισμού, άρα έγκαιρης προειδοποίησης σε αποστάσεις μεγαλύτερες των 100 χιλιομέτρων. Όλα τα συλλεγόμενα δεδομένα και πληροφορίες φιλτράρονται και επεξεργάζονται μέσω αυτοματοποιημένων αλγορίθμων, διαδικασιών επεξεργασίας εικόνας και εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης. Έτσι είναι εφικτός ο εντοπισμός και η ιχνήλαση πολλαπλών στόχων ταυτόχρονα.
