Η Τουρκία εδώ και χρόνια επιμένει στην εκλογή των μουφτήδων για λόγους που αναλύονται σε άλλο σημείο. Την ίδια θέση υιοθετεί σημαντικό τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ.
Γράφει ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΥΡΙΓΟΣ για το SL PRESS
Οι τοπικές οργανώσεις του στη Θράκη έχουν κυκλοφορήσει επανειλημμένως φυλλάδια με τις θέσεις τους για τη μειονότητα όπου αναφέρονται ρητώς σε «δικαίωμα εκλογής μουφτή». Από το Νοέμβριο του 2017 είχαμε τα εξής επιπλέον δεδομένα:
Νοέμβριος 2017: ο Τούρκος αντιπρόεδρος Χακάν Τσαβούσογλου συναντήθηκε κατ’ ιδίαν με τον υπουργό Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου, χωρίς παρουσία εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών. Φαίνεται ότι ένα από τα αντικείμενα συζητήσεως ήταν και το θέμα των μουφτήδων.
Δεκέμβριος 2017: Κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα ο Ερντογάν χαρακτήρισε ενώπιον του Έλληνα πρωθυπουργού τον διορισμό ή την εκλογή του «αρχιμουφτή» (όπως τον ονόμασε) ως «σοβαρή πληγή».
Δεκέμβριος 2017 & Απρίλιος 2018: Ο Έλληνας υπουργός Παιδείας αναφέρθηκε σε «ορθολογικοποίηση της εκλογής μουφτήδων» και «προσδιορισμό ειδικού εκλεκτορικού σώματος» για την εκλογή μουφτήδων. Τον Απρίλιο χαρακτήρισε ως «ανοιχτό ζήτημα» τον τρόπο ανάδειξης των μουφτήδων στη Θράκη
Ιούλιος 2018: Μετά τη συνάντηση Τσίπρα-Ερντογάν στη σύνοδο του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο του 2018 ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε ότι: «Συζητήσαμε και το θέμα της Δυτικής Θράκης… Αν θέλει ο Θεός θα γίνει το θέμα του εκλεγμένου Μουφτή. Ο Αλέξης Τσίπρας, μας λέει, ότι θα περάσουμε σε νέο σύστημα, θα καταργήσουμε τον διορισμό του μουφτή. Ας πούμε πως στο θέμα αυτό άναψε «πράσινο φως», όμως δεν μπορούμε να πούμε πως τελείωσε η δουλειά».
Η εύθραυστη κυβερνητική πλειοψηφία βασίζεται πλέον σε 152 βουλευτές. Σε αυτούς περιλαμβάνονται και τρεις μειονοτικοί. Οι δύο εξ αυτών έχουν δείξει αξιοπιστία και σοβαρότητα κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Δυστυχώς, ο τρίτος εξ αυτών δεν έχει δείξει την ίδια ανεξαρτησία. Συνοδεύει πάντα τον ψευδομουφτή της εκλογικής του περιφέρειας και κατά καιρούς εμφανίζεται ως ο διαμεσολαβητής μεταξύ της Τουρκίας και του ελληνικού κράτους με προνομιακή πρόσβαση στο μέγαρο Μαξίμου.
Η μοναδική διαφορετική φωνή επί του θέματος ακουγόταν από τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά που κατηγορηματικά διέψευδε ότι το θέμα της αναδείξεως των μουφτήδων ήταν προς συζήτηση με την Τουρκία. Σε πολλά θέματα, όμως, η γνώμη του υπουργού Εξωτερικών είναι αποκλίνουσα από τις απόψεις του παλαιού μικρού ΣΥΡΙΖΑ. Επιπλέον, το θέμα τυπικώς υπάγεται στην αρμοδιότητα του υπουργείου Παιδείας.
Έπρεπε να γίνει τώρα η αλλαγή;
Από όσα λέγονταν και γράφονταν, ήταν σαφές ότι θα υπήρχαν εξελίξεις στο θέμα των μουφτήδων μέσα στο καλοκαίρι. Η τροπολογία του νόμου 1920/1991 που τελικώς κατατέθηκε στη Βουλή, δεν δημιουργεί πρόβλημα. Αναφέρεται αποκλειστικώς στην ηλικία συνταξιοδοτήσεως των μουφτήδων. Αντιθέτως, θα υπήρχε σοβαρό θέμα εάν γινόταν προσπάθεια αλλαγής του τρόπου επιλογής του μουφτή.
Ένα βασικό ερώτημα που έχει ακουσθεί είναι σχετικά με την καταλληλότητα της χρονικής στιγμής για αλλαγή των δύο μουφτήδων. Για τον μουφτή Ξάνθης άργησε πολύ να γίνει η αλλαγή. Έπρεπε να είχε αντικατασταθεί πριν πολλά χρόνια. Επιπλέον, πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν ότι η προβεβηκυία ηλικία και των δύο μουφτήδων καθιστούσε αυτή την αλλαγή απαραίτητη για να μη βρεθεί το ελληνικό κράτος να τρέχει πίσω από τις εξελίξεις σε περίπτωση που δεν ήσαν σε θέση να ασκήσουν τα καθήκοντά τους. Κάτι τέτοιο άλλωστε είχε συμβεί το 1985 και το 1990 όταν απεβίωσαν οι δύο μουφτήδες Κομοτηνής και Ξάνθης.
Μετά τη συνταξιοδότησή των δύο μουφτήδων, το υπουργείο Παιδείας είχε δύο δυνατότητες που προσδιορίζονται από το νόμο 1920/1991: να προχωρήσει σε επιλογή νέου μουφτή βάσει των ισχυουσών διατάξεων με την ενδεκαμελή επιτροπή να διατυπώνει την άποψή της για τα προσόντα και την καταλληλότητα των υποψηφίων, ή να ορίσει τοποτηρητές. Το υπουργείο επέλεξε τη λύση των τοποτηρητών.
Απόφοιτοι αραβικών ιδρυμάτων
Όσον αφορά τα πρόσωπα που επελέγησαν και οι δύο τοποτηρητές είναι απόφοιτοι αραβικών πανεπιστημίων. Ο ένας από το φημισμένο πανεπιστήμιο Αλ Αζχάρ της Αιγύπτου και ο άλλος από το πανεπιστήμιο της Μεδίνας. Είναι σημαντικό ότι δεν είναι απόφοιτοι τουρκικών θεολογικών σχολών.
Ειδικότερα ο τοποτηρητής της Μουφτείας Ξάνθης έχει συγκρουσθεί στο παρελθόν πολύ έντονα με το προξενείο. Είχε, μάλιστα, υποβάλει μήνυση κατά του προξένου και των οργάνων του που τον είχαν απειλήσει μέσα στο τέμενος που διηύθυνε την προσευχή. Ο τοποτηρητής της Μουφτείας Κομοτηνής είναι διδάκτωρ της ισλαμικής θεολογίας. Δεν εμφανίζεται να έχει απ’ ευθείας δεσμούς με την Τουρκία, δεν είχε οποιαδήποτε πολιτική εμπλοκή στο παρελθόν και θεωρείται άνθρωπος θρησκευόμενος.
Οι δύο τοποτηρητές έχουν να αντιμετωπίσουν σοβαρά εμπόδια στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Σε αυτή τη δύσκολη περίοδο θα πρέπει, όσοι επιθυμούν να εξομαλυνθεί η κατάσταση με τους μουφτήδες, να δείξουν υπομονή και κατανόηση. Οι δύο τοποτηρητές θα έχουν τους μηχανισμούς του προξενείου να τους διαβάλουν και να προσπαθούν να τους καταστήσουν κοινωνικά αποσυνάγωγους. Ας μην έχουν και τον ελληνικό Τύπο να τους περιμένει σε κάθε στραβοπάτημα, που σίγουρα θα υπάρξει. Και οι δύο έχουν τη δυνατότητα στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα ως τοποτηρητές να δείξουν τις ικανότητές τους και την αξία τους και να αποδείξουν ότι είναι σωστοί σύμβουλοι των πιστών μουσουλμάνων.
Η εξέλιξη του θέματος μέχρι τώρα δεν σημαίνει ότι έχει κλείσει και το θέμα του τρόπου επιλογής του μουφτή. Τα δύο πρόσωπα που ορίσθηκαν είναι τοποτηρητές. Ήδη κυβερνητικοί βουλευτές επισημαίνουν ότι οι τοποτηρητές είναι μία προσωρινή λύση και ότι σύντομα θα υπάρξει και αλλαγή του σχετικού νόμου που θα επιτρέπει την εκλογή. Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξει και επόμενος γύρος και το θέμα απαιτεί εγρήγορση και προσοχή.
