Ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο δημοσίευσε η ιστοσελίδα «The National Interest» με τον τίτλο «How the Falklands War (Thanks to a Stealthy Submarine) Could Have Gone Very Differently» και υπότιτλο «Great Britain, thanks to some luck, avoided some big losses». Το άρθρο υπογράφει ο Sebastien Roblin και πραγματεύεται διδάγματα από τον Πόλεμο των Φώκλαντ (1982), στον τομέα των υποβρυχίων και ιδιαίτερα στον τομέα του συνδυασμού σύγχρονων υποβρυχίων με παλαιές τορπίλες και ελλιπέστατη υποστήριξη. (μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο στα αγγλικά ΕΔΩ)
Η ιστορία του Πολέμου των Φώκλαντ είναι γνωστή: Η Αργεντινή εισέβαλε στα νησιά, η Αγγλία αντέδρασε στρατιωτικά και κατάφερε να ανακαταλάβει τα Φώκλαντ. Πολλά έχουν γραφεί για τα διδάγματα σχετικά με τη χρήση της αεροπορικής και ναυτικής ισχύς, αλλά λίγα για τη δράση των υποβρυχίων.
Για παράδειγμα το ένα από τα δύο (από τα τέσσερα συνολικά υποβρύχια της Αργεντινής) που βρίσκονταν σε επιχειρησιακή κατάσταση, το «San Luis», σε μια σειρά αποστολών, κατάφερε να παραμείνει αλώβητο από τα 200 και πλέον ανθυποβρυχιακά πυρά του Βασιλικού Ναυτικού των ελικοπτέρων του και των μαχητικών αεροσκαφών της Βασιλικής Αεροπορίας. Παρόλα αυτά κατάφερε να ενεδρεύσει με επιτυχία δύο φορές κατά ισάριθμων βρετανικών φρεγατών. Είχε όμως τρία μειονεκτήματα: Άπειρο πλήρωμα, ελλειμματική συντήρηση που παρήγαγε τεχνικά προβλήματα και ελαττωματικά όπλα.
Το «San Luis» ήταν ένα γερμανικής κατασκευής T-209 εκτοπίσματος 1.200 τόνων, με 36 άτομα πλήρωμα, τορπίλες Mk.37 (κατά υποβρύχιων) και ενσύρματες SST-4 (κατά πλοίων επιφανείας). Το υποβρύχιο μπορούσε να πλεύσει με 42 χιλιόμετρα την ώρα κάτω από το νερό ή 21 χιλιόμετρα την ώρα στην επιφάνεια. Τέλος, μπορούσε να καταδυθεί στα 500 μέτρα.
Το «San Luis» διατάχθηκε, την επομένη της εισβολής, να πλεύσει σε αποστολή περιπολίας στα Φώκλαντ. Το «Santa Fe», το δεύτερο επιχειρησιακό υποβρύχιο της Αργεντινής, που συμμετείχε στην εισβολή, επέστρεψε στη βάση του. Ωστόσο, το «San Louis» απέπλευσε με πλήρωμα μειωμένης εμπειρίας καθώς εκείνη την περίοδο οι πλέον έμπειροι αξιωματικοί βρίσκονταν για μετεκπαίδευση στη Γερμανία, ενώ ο κυβερνήτης, αν και έμπειρος στα υποβρύχια δεν είχε εμπειρία στα T-209.
Επιπλέον το «San Luis» ήταν σε κακή κατάσταση καθώς έπρεπε να υποστεί πρόγραμμα συντήρησης και επισκευής καιρό πριν, που δεν έγινε με αποτέλεσμα να παρουσιάζει συχνά τεχνικά προβλήματα, ενώ ένας από τους τέσσερις πετρελαιοκινητήρες ήταν εκτός λειτουργίας. Τελικά, το «San Louis», μετά από εσπευσμένες και επιφανειακές επισκευές απέπλευσε για περιπολία στις 11 Απριλίου.
Τα προβλήματα του υποβρύχιου φάνηκαν αμέσως. Οκτώ μόλις ημέρες μετά τον απόπλου το Σύστημα Ελέγχου Πυρός του υποβρυχίου χάλασε και κανένας από το πλήρωμα δεν γνώριζε πώς να το επισκευάσει. Έτσι το υποβρύχιο μπορούσε να εξαπολύσει μόνο μια τορπίλη τη φορά με χειροκίνητες διαδικασίες και ενσύρματη καθοδήγηση. Παρά το σοβαρό πρόβλημα το «San Luis» διατάχθηκε να συνεχίσει την αποστολή του.
Στο μεταξύ το «Santa Fe», ένα υποβρύχιο κλάσης «Balao», παλαιό αμερικανικό του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, διατάχθηκε, στις 17 Απριλίου, να μεταφέρει Πεζοναύτες και τεχνικούς στο νησί South Georgia. Αν και εκτέλεσε με επιτυχία την αποστολή του, στις 25 Απριλίου, εντούτοις εντοπίστηκε από βρετανικό ανθυποβρυχιακό ελικόπτερο και προσβλήθηκε με επιτυχία από δύο βόμβες βυθού, απέφυγε το πλήγμα τορπίλης, χτυπήθηκε από βλήμα AS-12 κατά πλοίων, ενώ δέχθηκε και πυρά πολυβόλων.
Οι ζημιές στο υποβρύχιο ήταν μεγάλες και ανάγκασαν τον κυβερνήτη να το εγκαταλείψει. Υποβρύχιο και πλήρωμα αιχμαλωτίστηκαν από τους Βρετανούς λίγο αργότερα. Την επομένη μέρα, 26 Απριλίου, το «San Luis» διατάχθηκε να πλεύσει στην περιοχή με την εντολή να ανοίξει πυρ κατά των Βρετανών, αν χρειαστεί. Ωστόσο, το Βασιλικό Ναυτικό είχε καταφέρει να υποκλέψει τη διαταγή και έστησε ενέδρα στο υποβρύχιο με ελικόπτερα, φρεγάτες και υποβρύχια.
Την 1η Μαΐου τα παθητικό σονάρ του «San Luis» εντόπισε τα πλοία HMS «Brilliant» και «Yarmouth», αμφότερες ανθυποβρυχιακές φρεγάτες. Το «San Luis» εκτόξευσε μια τορπίλη SST-4 από απόσταση 9 χιλιομέτρων, αλλά αμέσως μετά την εκτόξευση διακόπηκε, λόγω βλάβης, η ενσύρματη επικοινωνία-καθοδήγηση μεταξύ του υποβρυχίου και της τορπίλης. Αμέσως το υποβρύχιο καταδύθηκε σε βάθος ασφαλείας, προκειμένου να αποφύγει τον εντοπισμό.
Το HMS «Brilliant» εντόπισε την επίθεση και δύο φρεγάτες με ισάριθμα ελικόπτερα ξεκίνησαν την προσπάθεια εντοπισμού και προσβολής του «San Luis». Συνολικά τα βρετανικά πλοία εκτόξευσαν 30 βόμβες βυθού και αριθμό τορπιλών, αλλά δεν κατάφεραν τίποτα. Την επόμενη ημέρα, 2 Μαΐου, το βρετανικό υποβρύχιο «Conqueror» τορπίλισε και βύθισε το «General Belgrano». Μετά απ’ αυτό το συμβάν, το σύνολο σχεδόν των πλοίων επιφανείας της Αργεντινής διατάχθηκε να επιστρέψει στους ναυστάθμους, αφήνοντας το «San Luis» μόνο του κατά των βρετανικών πλοίων.
Το «κυνήγι» του «San Luis» συνεχίστηκε, αλλά χωρίς επιτυχία, από τους Βρετανούς. Στις 10 Μαΐου το «San Luis» εντόπισε τις ανθυποβρυχιακές φρεγάτες HMS «Arrow» και «Alacrity» (Type-21). Εκμεταλλευόμενο το μεγάλο ηχητικό ίχνος των φρεγατών, το «San Luis» κατάφερε, με προσεκτικούς ελιγμούς, να πλησιάσει στα 5 χιλιόμετρα το HMS «Alacrity». Εκτόξευσε μια τορπίλη SST-4 και προετοίμασε μια δεύτερη, ίδιου τύπου, για εκτόξευση. Αλλά και πάλι, αμέσως μετά την εκτόξευση, χάθηκε, λόγω βλάβης, η ενσύρματη επικοινωνία-καθοδήγηση μεταξύ του υποβρυχίου και της τορπίλης. Η δεύτερη τορπίλη δεν εκτοξεύτηκε και το υποβρύχιο καταδύθηκε σε βάθος ασφαλείας.
Μετά και τη δεύτερη αποτυχία ο κυβερνήτης του «San Luis» ενημέρωσε ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τις τορπίλες του και έλαβε την άδεια να επιστρέψει στη βάση του, όπως και έγινε στις 19 Μαΐου. Τελικά, στις 14 Ιουνίου ο πόλεμος τελείωσε με επικράτηση της Μεγάλης Βρετανίας, χωρίς το «San Luis» να αποπλεύσει ξανά.
Αλλά τι πήγε στραβά με τις τορπίλες. Οι εξηγήσεις είναι πολλές. Η κατασκευάστρια εταιρία AEG απέδωσε τις αστοχίες στο ότι οι τορπίλες εκτοξεύθηκαν από μεγάλη απόσταση και χωρίς επαφή με το ενεργό σονάρ. Μια άλλη εξήγηση είναι ότι το πλήρωμα του «San Luis», λανθασμένα, αντέστρεψε τη μαγνητική πολικότητα των γυροσκοπίων των τορπιλών με αποτέλεσμα αυτές να παρεκκλίνουν της πορείας τους. Επίσης υπάρχουν ενδείξεις ότι οι τορπίλες απέτυχαν να οπλίσουν τις κεφαλές τους και να διατηρήσουν το απαιτούμενο βάθος.
Το «San Luis» δεν ήταν υπέρ-υποβρύχιο, ούτε είχε το καλύτερο πλήρωμα. Όμως κατάφερε, με έξυπνες τακτικές, να αποφύγει τον εντοπισμό και την καταστροφή του από δεκάδες βρετανικά πλοία και υποβρύχια. Αν είχε καλύτερης ποιότητας τορπίλες και βρισκόταν σε καλή τεχνική κατάσταση θα μπορούσε να είχε προκαλέσει μεγάλες απώλειες στο Βασιλικό Ναυτικό.
