Στα πλαίσια απάντησης του Υπουργού Εθνικής Άμυνας (ΥΕΘΑ), Νίκου Παναγιωτόπουλου, σε ερώτηση Κοινοβουλευτικού Ελέγχου, ο ΥΕΘΑ διατύπωσε το νέο θεσμικό πλαίσιο για τη λειτουργία της Εθνοφυλακής. Σε απάντηση της σχετικής Ερώτησης, που κατέθεσαν οι Βουλευτές Κυριάκος Βελόπουλος και Κωνσταντίνος Χήτας με θέμα: «Αναδιάρθρωση της Εθνοφυλακής», ο ΥΕΘΑ Απάντησε:
«Από τον Αύγουστο 2019 η πολιτική και στρατιωτική Ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ), στο πλαίσιο της διαρκούς επαύξησης της επιχειρησιακής ετοιμότητας των Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΔ) με στόχο την αποτροπή προκλήσεων και την επιτυχή αντιμετώπιση των απειλών, καθώς επίσης και της αναγνώρισης από την πολιτεία του σημαντικού ρόλου που επιτελούν οι Εθνοφύλακες, εξέδωσε κατευθύνσεις για την αναβάθμιση του θεσμού της Εθνοφυλακής.
Μάλιστα για το ζήτημα έχετε ενημερωθεί πλήρως, αναλυτικά και ενδελεχώς με τη (β) σχετική απάντησή μας επί της (α) όμοιας Ερώτησης την οποία είχατε καταθέσει. Η σημαντικότερη όμως πρωτοβουλία για την αναβάθμιση της Εθνοφυλακής, που είναι σε εξέλιξη, είναι η εκπόνηση νέου θεσμικού πλαισίου, για την Οργάνωση και Λειτουργία της Εθνοφυλακής.
Σύμφωνα με τους αρμόδιους φορείς το νέο θεσμικό πλαίσιο είναι άρτιο, πλήρες νομικά και διευθετεί κατά ολιστικό και οριστικό τρόπο τα ζητήματα που αφορούν στην Εθνοφυλακή και θα αντικαταστήσει το ν.1295/1982, ο οποίος μετά από σχεδόν 40 έτη θεωρείται παρωχημένος. Περαιτέρω, με τις διατάξεις του Ν.Δ.17/1974 «Πολιτική Σχεδίαση Εκτάκτου Ανάγκης» (Α΄236), έχει εισαχθεί ο όρος της Πολιτικής Σχεδίασης Εκτάκτων Αναγκών (ΠΣΕΑ), ως η σχεδίαση και ο προγραμματισμός που αναφέρεται στην οργάνωση, προπαρασκευή και κινητοποίηση των πολιτικών δυνάμεων της Χώρας, προς επιβίωση στον πόλεμο ή την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών στην ειρήνη και συμβολή αυτών -2- ./. στην Εθνική Άμυνα. Η ΠΣΕΑ εξασφαλίζεται μέσω της Πολιτικής Κινητοποιήσεως και της Πολιτικής Άμυνας (άρθρο 2).
Επίσης, με τις διατάξεις του ν.2641/1998 «Παλλαϊκή Άμυνα και άλλες διατάξεις» (Α΄211), εμφανίσθηκε στα ισχύοντα νομικά κείμενα ο όρος της Παλλαϊκής Άμυνας (ΠΑΜ), νοούμενη ως η ενεργός συμμετοχή στην εθνική ασφάλεια όσων Ελλήνων και Ελληνίδων μπορούν να προσφέρουν υπηρεσίες για αυτήν και δεν μετέχουν στις Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ) (άρθρο 2). Η ΠΑΜ έχει ως κύρια αποστολή την Πολιτική Άμυνα και την Πολιτική Προστασία, σε περίοδο ειρήνης και την Τοπική Άμυνα, την Πολιτική Άμυνα και την Πολιτική Προστασία, σε περιόδους έντασης, κρίσης ή και επιχειρήσεων (άρθρο 1).
Με τις διατάξεις του ν.3013/2002 «Αναβάθμιση της Πολιτικής Προστασίας» (Α΄102), ο χειρισμός καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης, που προκαλούνται κατά τη διάρκεια της ειρηνικής περιόδου, πέρασε στην αρμοδιότητα του διευρυμένου ως προς τις αρμοδιότητες φορέα της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ) (άρθρο 1) και διαχωρίσθηκε πλήρως από την ΠΑΜ (άρθρο 30).
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τα άρθρα 22 και 23 του Ν.Δ.17/1974 «Πολιτική Σχεδίαση Εκτάκτου Ανάγκης» (Α΄236), μετά την κήρυξη της πολιτικής κινητοποίησης, δύναται κατόπιν εξουσιοδότησης του Πρωθυπουργού, να ενεργείται πολιτική επιστράτευση προσωπικού, από τους Υπουργούς και τους Περιφερειάρχες, προς ικανοποίηση των αναγκών της πολιτικής σχεδίασης εκτάκτων αναγκών σε έμψυχο δυναμικό. Κατά συνέπεια, η εφαρμογή των μέτρων επίταξης σε καιρό ειρήνης, προσωπικών υπηρεσιών (θεομηνία, διακινδύνευση αγαθού δημόσιας υγείας), προϋποθέτει
Απόφαση Πρωθυπουργού, η οποία προκαλείται από τον αρμόδιο για την αντιμετώπιση της αιτίας Υπουργό και εξουσιοδοτεί αυτόν (ή τον οικείο Περιφερειάρχη) για την έκδοση απόφασης επιβολής, με αποτέλεσμα να μην υφίσταται η αρμοδιότητα των φορέων ΠΑΜ – ΠΣΕΑ του Πολιτικού Τομέα, σε καιρό ειρηνικής περιόδου, για το χειρισμό και την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης».
