«Ξέφραγο αμπέλι» θεωρούν τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) στην Ελλάδα οι διεθνές Αρχές που είναι επιφορτισμένες με τον έλεγχο του ξεπλύματος χρήματος, κάτι που έχει ήδη επικοινωνηθεί αρμοδίως στην ελληνική κυβέρνηση.
Γράφει ο Θανάσης Κουκάκης για το CNN Greece (αποκλειστικό ρεπορτάζ)
Σχετική προειδοποίηση εστάλη προ ημερών και από την Ομάδα Χρηματοοικονομικής Δράσης (Financial Action Task Force – FATF), τον φορέα από τον οποίον προέρχονται οι κανόνες του διεθνούς δικαίου για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, κατά τη τελευταία ολομέλεια της FATF στο Παρίσι η αμερικανική προεδρία -η οποία αξιολογεί την παρούσα περίοδο την Ελλάδα – έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για τις αδυναμίες της χώρας μας στον έλεγχο της χρηματοδότησης των ΜΚΟ.
Δεν είναι τυχαίο πως με απόφαση της Γενικής Γραμματέως του υπουργείου Οικονομικών Έλενας Παπαδοπούλου, έχουν ήδη συσταθεί ειδικές ομάδες εργασίας που θα πρέπει έως τις 10 Μαΐου να καταθέσουν στην Επιτροπή Στρατηγικής για το Ξέπλυμα Χρήματος ειδική ανάλυση στην οποία αφενός θα καταγράφεται το πλαίσιο λειτουργίας και εποπτείας των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, αφετέρου θα κατατίθενται προτάσεις για την αντιμετώπιση των εντοπισθέντων κενών.
Στα χαρτιά το ενιαίο μητρώο
Για το σύνολο των ΜΚΟ έχει ήδη από το 2008 (με το άρθρο 10 του ν. 3691/2008) προβλεφθεί η έκδοση Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων με τις οποίες θεσπίστηκαν μέτρα για την αποτροπή της χρησιμοποίησης του τομέα αυτού για το σκοπό του ξεπλύματος χρήματος.
Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνονται ιδίως η τήρηση μητρώου των ανωτέρω οντοτήτων από αρμόδια αρχή, η υποχρεωτική διεκπεραίωση των κυριότερων συναλλαγών αυτών μέσω πιστωτικών ιδρυμάτων και η διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων επί αυτών από αρμόδιες δημόσιες αρχές, ανάλογα με το βαθμό κινδύνου. Ωστόσο, η εποπτεία αυτή είναι εξαιρετικά προβληματική, καθώς τηρούνται επιμέρους μητρώα οντοτήτων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα σε αρμόδια υπουργεία, χωρίς να υφίσταται ενιαίο μητρώο.
Προ εξαμήνου η κυβέρνηση πέρασε νομοθεσία για τη λειτουργία του Μητρώου Ελληνικών και Ξένων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που δραστηριοποιούνται σε θέματα διεθνούς προστασίας, μετανάστευσης και κοινωνικής ένταξης. Αν και με τη σχετική νομοθεσία επεδίωξε να καταγράψει σε ενιαίο μητρώο τα πρόσωπα και τους φορείς που βρίσκονται πίσω από αυτές τις ΜΚΟ, ωστόσο στην πράξη δεν έχει καταφέρει πολλά και κυρίως δεν έχει καταφέρει να ελέγξει τις ροές της χρηματοδότησης τους, αλλά και το πώς διαχειρίζονται τα χρήματα που λαμβάνουν.
Δεν είναι τυχαίο πως μετά από αναφορές ξένων Αρχών οι ελληνικές αρχές ξεκίνησαν προσφάτως να ελέγχουν τις πηγές χρηματοδότησης γνωστής Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης με σχεδόν δεκαετή δραστηριότητα, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει λάβει επιχορηγήσεις ακόμη και από τα υπουργεία Δημόσιας Τάξης και Μεταναστευτικής Πολιτικής.
Η εν λόγω ΜΚΟ έχει αναλάβει δράση στην προάσπιση των δικαιωμάτων προσφύγων και μεταναστών και ευρύτερα ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας, στο τομέα των ασυνόδευτων ανηλίκων, αλλά και στον τομέα της διερμηνείας και της λεγόμενης διαπολιτισμικής μεσολάβησης.
Σύμφωνα με πληροφορίες του CNN Greece η συγκεκριμένη ΜΚΟ που από το 2011 έως και το 2018 είχε ακαθάριστα έσοδα 23,13 εκατ. ευρώ και επιχορηγήσεις ύψους 9,7 εκατ. ευρώ, βρέθηκε μεταξύ άλλων να έχει λάβει μέσω Ελβετίας σημαντική οικονομική ενίσχυση από Σαουδαραβικών συμφερόντων fund το οποίο δραστηριοποιείται στην Ελλάδα.
Η προέλευση και η όδευση των χρημάτων αυτών, αλλά και το που κατευθύνθηκαν δεν ήταν εμφανής για τις ελληνικές αρχές, οι οποίες και ξεκίνησαν να ερευνούν τόσο την ΜΚΟ, όσο και το Σαουδαραβικών συμφερόντων fund.
Από τον πρώτο έλεγχο διαπιστώθηκε πως η εν λόγω ΜΚΟ δηλώνει ότι απασχολεί ως προσωπικό περισσότερα από 600 άτομα και εμφανίζει να καταβάλει ετησίως μισθούς ύψους 7 εκατ. ευρώ, ποσό που για το 2018 ξεπερνούσε κατά τρεις φορές τα ακαθάριστα έσοδα της.
