Τη τελική γραμμή πρόκρισης για τα νέα ελικόπτερα της Πολεμικής Αεροπορίας έδωσε η συνεδρίαση του Συμβουλίου Αρχηγών Γενικών Επιτελείων (ΣΑΓΕ). Η πρόταση της ΠΑ εγκρίθηκε από όλους τους Αρχηγούς ομοφώνως. Άλλωστε η ΠΑ είχε αναλύσει και τεκμηριώσει τους λόγους για τους οποίους στράφηκε στο AW139 από το προγενέστερο διάστημα.
Είχε προηγηθεί στις 25 Οκτωβρίου η συνεδρίαση του Ανώτατου Αεροπορικού Συμβουλίου (ΑΑΣ) το οποίο συνεδρίασε υπό τη προεδρία του Αρχηγού ΓΕΑ Αντιπτέραρχου (Ι) Θεμιστοκλή Μπουρολιά. Οι αποφάσεις πάρθηκαν ήταν καταλυτικές για τη Πολεμικής Αεροπορίας δεδομένου πως το μείζον θέμα ήταν η τελική έγκριση ήταν το πρόγραμμα προμήθειας νέων ελικοπτέρων SAR και CSAR. Συνολικά στο ΣΑΓΕ εγκρίθηκε η απόκτηση 14 νέων ελικοπτέρων (10 Ε/Π διαμόρφωσης SAR και 4 διαμόρφωσης CSAR) με πρώτη επιλογή το AW139 ως η πιο οικονομική λύση και συνάμα η πλέον επιχειρησιακά κατάλληλη και ενδεδειγμένη επιλογή.
Είχε προηγηθεί μια πολύμηνη διαδικασία αξιολόγησης και σύγκρισης όλων των διαθέσιμων επιλογών. Σύμφωνα με πληροφορίες του DefenceReview.gr επιτελείς που συμμετείχαν στην αξιολόγηση των νέων ελικοπτέρων παρουσίασαν αναλυτικώς τη κάθε πρόταση (Airbus, Leonardo, Lockheed Martin) και τεκμηρίωσαν τους λόγους για τους οποίους η ΠΑ κατέταξε ως τη νούμερο ένα επιλογή, τα ιταλικά ελικόπτερα AW139 της Leonardo.
Υπενθυμίζεται πως από πλευράς Lockheed Martin προτάθηκε το UH-60M Blackhawk, η Airbus τα ελικόπτερα Η225Μ, Η175Μ και Η160Μ ενώ η ιταλική Leonardo το AW139.
Σημειώνεται ότι κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα η ΠΑ έστειλε RFI (Request For Information) και στις τρεις εταιρίες: Airbus, Leonardo, Lockheed Martin και συνέκρινε λεπτομερώς τις διαθέσιμες επιλογές με τεχνικά, επιχειρησιακά, βιομηχανικά και οικονομικά κριτήρια.
Ειδικότερα, οι επιτελείς της ΠΑ κατά το φάση της οικονομικής αξιολόγησης των προσφορών κατέληξαν έπειτα από μια διαδικασία σύγκρισης πως το AW139 είναι η βέλτιστη επιλογή λόγω του χαμηλότερου κόστους αρχικής απόκτησης καθώς και του συνολικού κόστους κύκλου ζωής (κόστος ανά ώρα πτήσης και κόστος τεχνικής υποστήριξης).
Πρώτο κατετάγη το ιταλικό AW139 λαμβάνοντας υπόψη τα επιχειρησιακά δεδομένα της ΠΑ λαμβάνοντας υπόψη τα τεχνικά χαρακτηριστικά του ελικοπτέρου. Θετικά αποτυπώθηκε και η περίπτωση του ευρωπαϊκού ελικοπτέρου Η225Μ του οποίου όμως το κόστος ήταν ιδιαίτερα υψηλό. Από την άλλη μεριά, το Η160Μ ήταν ένα ελικόπτερο το οποίο δεν κάλυπτε τις επιχειρησιακές απαιτήσεις που είχε η ΠΑ ενώ το Η175Μ ένα νέο ελικόπτερο δίχως αξιοσημείωτες εμπορικές επιτυχίες.
Το αμερικανικό UH-60M Blackhawk κρίθηκε εξίσου ακριβό και μάλιστα με εγγενή μειονεκτήματα για αποστολές SAR/ CSAR (χαρακτηρηστικά αναφέρονται λόγοι «ασφαλείας» όπως η έλλειψη πλωτήρων και άλλα μειονεκτήματα). Σημειώνεται πως για τη ΠΑ προτάθηκε ακριβώς το UH-60M Blackhawk και όχι κάποια άλλη έκδοση του UH-60M αντίστοιχη με αυτη για την Αεροπορία Στρατού.
Σε επίπεδο επιχειρησιακών κριτηρίων η ΠΑ έκρινε πως το ιταλικό ελικόπτερο υπερτερεί σε τέσσερα σημεία:
Ταχύτητα μετάβασης στη περιοχή ενδιαφέροντος. Το AW139 παρέχει υψηλότερη μέγιστη ταχύτητα και ταχύτητα πλεύσης (άρα μεταβαίνει πιο γρήγορα στη περιοχή ενδιαφέροντος) από το S-70i/UH-60M. Χάρη στους πιο αποδοτικούς κινητήρες και τις μεγαλύτερες εσωτερικές δεξαμενές καυσίμου, το AW139 εκτελεί μεγαλύτερες αποστολές άρα μεγαλύτερη αυτονομία και ακτίνα δράσης συγκριτικά με το UH-60M. Η ταχύτητα cruise είναι της τάξης των 165 κόμβων ή 306 χιλιομέτρων ανά ώρα.
Ακτίνα δράσης – αυτονομία. Παράλληλα, το ελικόπτερο διαθέτει κορυφαία αυτονομία και ακτίνα δράσης περί τα 675 NM/ 1250 km ξεπερνώτας το UH-60M. Μπορεί να πετά για 6 ώρες συνεχόμενα.
Διαθεσιμότητες των χρηστών. Στα κομβικά πλεονεκτήματα που συνηγορούν υπέρ του ιταλικού ΑW 139 είναι η μηχανική του αξιοπιστία και η διασφάλιση υψηλών διαθεσιμοτήτων. Πρόκειται για το πιο επιτυχημένο πρόγραμμα ελικοπτέρου πολλαπλού ρόλου τα τελευταία 20 χρόνια με 1300 παραγγελίες εκ των οποίων 1130 έχουν ήδη παραδοθεί, 300 πελάτες σε 80 χώρες, 3,6 εκατομμύρια ώρες πτήσης σε παντός είδους αποστολές σε πάσης φύσεως κλιματολογικές/ περιβαλλοντολογικές συνθήκες. Τα ελικόπτερα στο σύνολο των χρηστών τους παρουσίασαν εγνωσμένη μηχανική αξιοπιστία και υψηλές διαθεσιμότητες που άγγιζαν το 95%. Πάνω από 400 ελικόπτερα ΑW139 εκτελούν αποστολές SAR σε όλες τις ηπείρους συσσωρεύοντας 1 εκατομμύριο ώρες πτήσης σε τέτοιου είδους αποστολές. Δεκάδες χώρες επιχειρούν απολύτως επιτυχημένα με τα ελικόπτερα AW 139.
Aσφάλεια πτήσεων και την επιβιωσιμότητα. Ειδικότερα αναφέρεται πως έχει δυνατότητα λειτουργίας run dry του Main Gear box για 60+ λεπτά ( όταν το standard προαπαιτούμενο ανέρχεται στα 30 λεπτά) το οποίο αυξάνει την αξιοπιστία, την ασφάλεια και την επιβιωσιμότητα σε αποστολές Ειδικών Δυνάμεων και κατ’ επέκταση πολεμικές αποστολές. Είναι σχεδιασμένο να επιχειρεί σε όλες τις καιρικές και περιβαλλοντολογικές συνθήκες, ανταποκρινόμενο στις πιο απαιτητικούς κανονισμούς ασφαλείας (συμπεριλαμβανομένης της ενσωματωμένης επίπλευσης και της σωσίβιας λέμβου για προσθαλάσσωση με κατάσταση θαλάσσης 6).
Επίσης, μοναδικό πλεονέκτημα είναι η διαθεσιμότητα συστήματος Performance Based Logistics (PBL) της Leonardo. Το PBL εγγυάται τον έλεγχο του προϋπολογισμού και την προβλεψιμότητα και βασίζεται στο «σύστημα πληρωμής ανά ώρα». Υφίσταται μια ολοκληρωμένη παροχή εφοδιαστικής υποστήριξης που καλύπτει όλα τα εξαρτήματα και παρέχει επισκευή, γενική επισκευή, αντικατάσταση.
Αξίζει να τονιστεί πως τα 4 διαμόρφωσης CSAR φέρουν πλήρη θωράκιση, μειωμένη ακουστική και θερμική υπογραφή του ελικοπτέρου και οπλισμό για εγγύς αυτοπροστασία. Επίσης, το σύνολο των ελικοπτέρων εξοπλίζεται με Link 16 και πλήρη συστήματα αυτοπροστασίας.
Όπως διευκρίνιζε ανώτατος αξιωματικός της ΠΑ στον γράφοντα, η ΠΑ ακολούθησε μια σκληρή «άτυπη» διαγωνιστική διαδικασία με στόχο να αξιολογήσει τη κάθε περίπτωση ελικοπτέρου ξεχωριστά. Για περίπου ένα χρόνο, οι επιτελείς της ΠΑ αξιολογούσαν τη κάθε περίπτωση και στο τέλος έλαβε χώρα συγκριτική ανάλυση, η οποία παρουσιάστηκε στον Αρχηγό ΓΕΑ, στον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ καθώς και στον Υπουργό Εθνικής Άμυνας. Αποκορύφωμα ήταν η έγκριση του ΑΑΣ και ακολούθως το Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων (ΣΑΓΕ) καθώς και η θετική γνωμοδότηση από την επιτροπή εξοπλιστικών συμβάσεων της Βουλής και το ΚΥΣΕΑ.
Παρά τις μεθοδεύσεις που επιχειρήθηκαν, η ΠΑ και η ηγεσία της με αντικειμενικά και αδιάβλητα κριτήρια κατέταξαν το AW139 ως τη καλύτερη λύση βάση της μελέτης κόστους – οφέλους.
Ταυτοχρόνως, στη μελέτη της ΠΑ λήφθηκε υπόψη η γενικότερη ομοιοτυπία δεδομένου πως άλλοι δημόσιοι οργανισμοί όπως η Πολιτική Προστασία, το Πυροσβεστικό Σώμα, η Ελληνική Αστυνομία και το Λιμενικό Σώμα αξιολογούν νέα ελικόπτερα ευρωπαϊκής προέλευσης (ήδη το ιταλικό AW139 έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον των παραπάνω υπηρεσιών) προκειμένου να χρηματοδοτηθούν αξιοποιώντας τα ευρωπαϊκά κονδύλια.
Επιπροσθέτως, από τους επιτελείς της ΠΑ παρουσιάστηκαν αδιάσειστα στοιχεία των πραγματικών διαθεσιμοτήτων χρηστών του ελικοπτέρων AW139 ενώ στην επιλογή του ιταλικού ελικοπτέρου, κομβικό ρόλο έπαιξε και η εμπειρία της ΠΑ με τη τεχνική υποστήριξη των C-27J Spartan μετά την υπογραφή της σχετικής σύμβασης υποστήριξης, η οποία άμεσα απέδωσε ανταλλακτικά και κατ’ επέκταση ουσιαστική βελτίωση των διαθεσιμοτήτων Spartan.
Από την άλλη μεριά, η Αεροπορία Στρατού προέκρινε απευθείας το αμερικανικό UH-60M Blackhawk δίχως τη παραμικρή συγκριτική αξιολόγηση άλλων εναλλακτικών επιλογών που επίσης θα διασφάλιζαν ομοιοτυπία με τη ΠΑ.
Η ΠΑ πραγματοποίησε έναν «άτυπο» διαγωνισμό και κατέληξε όντως στη βέλτιστη επιλογή. Αυτή είναι και η ουσία της σκληρής αξιολόγησης: η ορθολογική επιλογή ενός οπλικού συστήματος βάση κόστους – οφέλους και όχι οι απευθείας αναθέσεις άνευ διαδικασιών ανταγωνισμού, σύγκρισης και αξιολόγησης.
