Μολις πρίν από μια εβδομάδα σε σχετικο δημοσίευμα στο Defencereview είχαμε επισημάνει την επιχειρησιακή αναγκαιότητα απόκτησης βλημάτων Stand Off μεγάλων αποστάσεων προκειμένου η ΠΑ να συνεχίζει να διαθέτει αποτρεπιτική ικανότητα απέναντι στην απειλή των μαχητικών 5ης γενιας F-35A και του αντιαεροπορικού – αντιβαλλιστικού συστήματος S-400 (που όλα δείχνουν οτι η Τουρκία θα προμηθευτεί και θα θέσει σε επιχειρησιακή λειτουργία  μέσα στην επόμενη 5ετία).

Σημειώσαμε τότε οτι: «Τα όπλα Stand Off ως γνωστόν μπορούν να μεγιστοποιήσουν το αποτέλεσμα μιας αεροπορικής επιδρομής χωρίς να θέσουν σε μεγάλο κίνδυνο αεροσκάφη και πληρώματα, λόγω της μεγάλης απόστασης που μπορούν να αφεθούν από το αεροσκάφος φορέα σε σχέση με την θέση του στόχου».

Προτού ο «αλέκτωρ λαλήσει», το Ισραήλ επέδειξε σε ολόκληρο το κόσμο την αναγκαιότητα αυτή, αφού  πραγματοποίησε  επίθεση εναντίον των ιρανικών δυνάμεων στη Συρία. Στόχος τα συγκροτήματα αεράμυνας Pantsir S-1 (SA-22 Greyhound) Buk-M1(SA-11 Gadfly), S-200 και S-75, τα οποία συνιστούσαν ένα επικίνδυνο δίκτυο συστημάτων SAM, σε συνδυασμό πάντοτε με τα ρωσικά επίγεια αντιαεροπορικά και μαχητικά αεροσκάφη που επιχειρούν στην περιοχή.

Η πρόκληση προσβολής από ασφαλείς αποστάσεις

Η ισραηλινή Αεροπορία (IAF) είχε να αντιμετωπίσει ξεκάθαρα ένα μέτριο προς υψηλό επίπεδο απειλής. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος προερχόταν από την επίγεια αεράμυνα, η οποία θα μπορούσε να προκαλέσει απώλειες στα ισραηλινά μαχητικά κρούσης που θα επιχειρούσαν να πλησιάσουν τις θέσεις της, για άφεση συμβατικών όπλων κρούσης.

Η επίθεση αυτή όπως αποδείχτηκε πραγματοποιήθηκε με βλήματα Stand Off τύπου Delilah και Spice κυρίως από διθέσια F-16 I Sufa και ορισμένα F-15I Raam – όπως απέδειξε και σχετικό βίντεο το οποίο δόθηκε στη δημοσιότητα. Σε αυτό βλέπουμε την εικόνα  προέρχεται κατά πάσα πιθανότητα από τον ηλεκτροπτικό αισθητήρα ενός Delilah που εκτοξεύτηκε κατά της συριακής αεροπορικής βάσης στη Mazzeh. Το βίντεο δείχνει όλη την πορεία μέχρι και τη στιγμή της προσβολής ενός αντιαεροπορικού Pantsir S-1.

https://www.facebook.com/IsraeliAirForce.EN/videos/2106108876070189/

Το βλήμα Delilah είναι ένας πυραυλος Stand Off οοποίος κατασκευάζεται από την ισραηλινή ΙΜΙ (IsraelMilitary Industries), που μπορεί να καταστρέψει σταθερούς και κινητούς στόχους με ακρίβεια CEP 1μ σε μέγιστη απόσταση 250km. Ένα ακόμα χαρακτηριστικό του συστήματος είναι η δυνατότητα του να υπερίπταται πάνω από την περιοχή ενδιαφέροντος – μέχρις ότου υπάρξει η κατάλληλη ευκαιρία για την καταστροφή του στόχου.

Ο χειριστής του συστήματος διαθέτει δυνατότητα εκτέλεσης ελιγμού ‘man in the loop’ αυξάνοντας έτσι την ακρίβεια του βλήματος και περιορίζοντας τις παράπλευρες απώλειες.

Σϋμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες που υπάρχουν για το Delilah, το όπλο μπορεί να εκτελέσει κρούση σε «ευαίσθητους στόχους» με υψηλή ακρίβεια σε μεγάλες αποστάσεις. Αναφέρεται χαρακτηριστικά η δυνατότητα «να επιλεγεί ακόμη και ποιό παράθυρο είναι επιθυμητό να πλήξει το βλήμα» όταν βάλλεται πχ εναντίον ενός κέντρου διοικήσεως! Σύμφωνα με τον Αντιστράτηγο (ε.α)  Arieh Mizrachi πρώην διευθύνοντα σύμβουλο της ΙΜΙ,  το βλήμα μπορεί σε κάθε περίπτωση να επαναλάβει την διαδικασία προσβολής με νέο κύκλο προσέγγισης, ώστε να χτυπήσει με απόλυτη ακρίβεια το επιθυμητό σημείο.

Για παράδειγμα εάν ο στόχος είναι το Κέντρο Διοίκησης μιας Μεραρχίας, το όπλο μπορεί να πλήξει το σημείο που σύμφωνα με πληροφορίες είναι συγκεντρωμένη η ανώτατη διοίκηση, εξουδετερώνοντας την πλήρως, με αποτέλεσμα ο αντίπαλος να παραλύει για σημαντικό χρονικό διάστημα..

Ο στόχος όμως μπορεί να είναι και μικρότερος όπως ένα τεθωρακισμένο μεταφοράς προσωπικού σε ρόλο συντονισμού διοίησης μιας μονάδας στο πεδίο της μάχης ή ενα πλοίο το οποίο μπορεί να πληγεί σε καίριο σημείο,ώστε να τεθεί εκτός μάχης – δίχως να απαιτείται να βυθιστεί ολόκληρο. Η λίστα είναι μεγάλη και σε αυτήν φυσικά περιλαμβάνονται και συστήματα αεράμυνας SAM, από τα οποία μπορούν να πληγούν τα ραντάρ, το κέντρο ελέγχου πυρός ή ακόμη και οι ίδιοι οι εκτοξευτές. Όπως ακριβώς συνέβη στην επίθεση της 10ης Μαίου 2018..

Η ΠΑ απέναντι σε ανάλογες προκλήσεις

Εϊναι σαφές οτι η ΠΑ σε περίοδο επιχειρήσεων θα κληθεί να εξουδετερώσει αντίστοιχες απειλές όπως και η IAF. Εφόσον μάλιστα μιλάμε για ένα περιβάλλον διαδοχικών επιπέδων – στην κορυφή του οποίου θα βρίσκεται το S-400- τότε η απόκτηση ικανότητας Stand Off από το στόλο των F-16C/D Block 52+ και Block 52+ Advanced που θα αναβαθμιστούν σε επίπεδο Viper είναι κυριολεκτικά μονόδρομος.

Και αυτό διότι οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση για καταστροφή τους με συμβατικά πυρομαχικά όπως βόμβες λέιζερ GBU ή βλήματα AGM-65G, θα είναι ισοδύναμη με αυτοκτονία, αφού τα μαχητικά φορείς θα είναι εκτεθειμένα στην εχθρική αεράμυνα πολύ πρίν – μπορέσουν καν – να πλησιάσουν το στόχο τους.

Ακόμη και η χρήση Stand Off πυρομαχικών όπως τα AGM-154 JSOW και οι βόμβες GBU-31 JDAM που είναι σήμερα διαθέσιμες στο οπλοστάσιο της ΠΑ (αποκλειστικά όμως για τα 30 Block 52+ Advanced της 116ΠΜ) δεν θα φέρει κανένα αποτέλεσμα απέναντι σε μια αεράμυνα αυτής της μορφής, αφού και πάλι τα βεληνεκή άφεσης δεν είναι αρκετά για να κρατήσουν τα αεροσκάφη φορείς – εκτός του φακέλου εμπλοκής του S-400.

Βεβαίως θα πρέπει να αναφέρουμε οτι η ΠΑ πλεονεκτεί σήμερα έναντι της IAF στο συγκεκριμένο τομέα καθώςδιαθέτει δύο μοίρες με F-16C/D εφοδιασμένες με βλήματα αντί-ραντάρ AGM-88B HARM σε ρόλο καταστολής αεράμυνας. Τα βλήματα αυτά εξασφαλίσουν σχετικά μεγάλες αποστάσεις άφεσης και προορίζονται αποκλειστικά για την προσβολή εχθρικών ραντάρ. Όμως όπως υποδηλώνει και ο όρος «καταστολή» δεν εγγυώνται την καταστροφή (DEAD) αλλά επιδιώκουν να πετύχουν την αδρανοποίηση της εχθρικής αεράμυνας (SEAD) για ικανό χρόνο ώστε να «περάσουν» ανενόχλητα τα φίλια πακέτα κρούσης COMMAO. Η εμπειρία από την χρήση τους τα τελευταία 20 χρόνια σε Λιβύη, Ιράκ, πρώην Γιουγκοσλαβία και Αφγανιστάν είχε μικτά αποτελέσματα, καθόσον απέδειξε οτι απαιτείται μεγάλος αριθμός βλημάτων HARM για την εξουδετέρωση της εχθρικής αεράμυνας.

Αντιθέτως οι ισραηλινοί που –για μη προσδιορισμένη αιτία – δεν είχαν ποτέ πρόσβαση σε βλήματα HARM,αναγκάστηκαν να φανούν δημιουργικοί και να κατασκευάσουν οι ίδιοι ένα όπλο που μπορεί να παρέχει ανάλογα αποτελέσματα ενώ εγγυάται την φυσική καταστροφή του στόχου.

Απαραίτητη η αναβάθμιση ικανότητας συλλογής πληροφοριών

Η απειλή των S-400 φυσικά δεν μπορεί να αφήνει κανένα περιθώριο εφησυχασμού. Επιπλέον η παράλληλη εγχώρια ανάπτυξη αντιαεροπορικών συστημάτων στην Τουρκία, αλλάζει δραματικά το τοπίο που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα και απαιτεί αξιόπιστη ικανότητα καταστροφής εχθρικής αεράμυνας (DEAD) από το στόλο των F-16 της ΠΑ.

Τέτοια ικανότητα μπορεί να εξασφαλίσει μόνο το βλήμα AGM-158A Joint Air toSurface Standoff Missile (JASSM) το οποίο θα πρέπει να επιδιωχθεί το συντομότερο δυνατόν η απόκτηση του. Εναλλακτική λύση αποτελούν τα ισραηλινά βλήματα Delilah, τα οποία όμως έχουν μικρότερες εμβέλειες άφεσης, ενω απαιτούν σε κάθε περίπτωση την τερματική καθοδήγηση από το Χειριστή Οπλικών Συστημάτων ενός διθέσιου μαχητικού κρούσης.

Τέλος ιδιαίτερα κρίσιμη παράμετρος είναι οτι το σύνολο των παραπάνω οπλικών συστημάτων είναι τόσο αποτελεσματικά όσο και οι πληροφορίες που υπάρχουν για τις θέσεις των στόχων τους. Ισραήλ και ΗΠΑ έχουν επενδύσει μαζικά σε τεχνολογίες συλλογής πληροφοριών Real Time που παρέχουν δορυφορικά συστήματα αναγνώρισης, μη επανδρωμένα αεροσκάφη αναγνώρισης (UAV) αλλά και ανθρώπινες πηγές πληροφοριών (HUMINT). Το ίδιο πρέπει να πράξει και η Ελλάδα με όσα μέσα μπορεί να έχει διαθέσιμα και με σταδιακή επέκταση δυνατοτήτων –ιδίως σε μη επανδρωμένα UAV.

Πρέπει να γίνει κατανοητό οτι εφόσον επιθυμούμε να κατανικήσουμε την απειλή πρέπει να σκεφτούμε «έξω από το κουτί» και να ιυοθετήσουμε πρωτοποριακές τακτικές και μεθόδους συλλογής πληροφοριών. Σε αντίθετη περίπτωση η προσκόληση σε «παραδοσιακές» τακτικές και υφιστάμενα οπλικά συστήματα ενδέχεται να έχουν οδυνηρό κόστος σε περίπτωση συραξής με μια Τουρκία που πολύ συντομα θα διαθέτει μαχητικά 5ηςγενιάς και αντιαεροπορικά της κατηγορίας του S-400..