Σύμφωνα με δηλώσεις του Τούρκου Υπουργού Άμυνας, Nurettin Canikli, στόχος της Τουρκίας είναι η ανάπτυξη μιας έκδοσης του βλήματος SOM (Satha Atılan Orta Menzilli Mühimmat) μέγιστου βεληνεκούς 800 χιλιομέτρων: «Έχουμε ήδη αναπτύξει τον SOM με 250 χιλιόμετρα [βεληνεκές]. Ο επόμενος στόχος είναι να φτάσουμε τα 800 χιλιόμετρα βεληνεκές. Δουλεύουμε ήδη πάνω σ’ αυτό».
Υπενθυμίζουμε ότι τα πρώτα επτά βλήματα της βελτιωμένης έκδοσης SOM-B1 παραδόθηκαν στην Τουρκική Πολεμική Αεροπορία (THK) τον περασμένο Ιανουάριο, ενώ στα μέσα του περασμένου Μαρτίου ξεκίνησαν οι δοκιμές της έκδοσης SOM-Β2, οι οποίες έγιναν από μαχητικά F-16 Block.40 της 401 Μοίρας (401 Filo).
To SOM είναι βλήμα τεχνολογίας cruise, ικανό να εκτοξευθεί από τον αέρα, τη θάλασσα και την ξηρά. Το βλήμα αναπτύχθηκε από τις εταιρίες TUBITAK SAGE (σχεδίαση και ανάπτυξη) και Roketsan (παραγωγή και εμπορική προώθηση) με ίδια μέσα.
Η ανάπτυξη του ξεκίνησε το 2006 και ολοκληρώθηκε το 2011. Είναι βλήμα προσβολής κινούμενων και σταθερών στόχων σε μέγιστες αποστάσεις άνω των 185 χιλιομέτρων (έκδοση SOM-A, η οποία προσβάλει στατικούς στόχους με τη χρήση συντεταγμένων στην τερματική φάση) ή σε αποστάσεις έως 250 χιλιόμετρα (έκδοση SOM-B1). Η έκδοση SOM-B1 μπορεί να προσβάλει στατικούς και κινούμενους στόχους με τη χρήση υπέρυθρου συστήματος στην τερματική φάση (αμφότερες οι εκδόσεις φέρουν πολεμική κεφαλή υψηλής εκρηκτικότητας).
Σε εξέλιξη, σε φάση δοκιμών, βρίσκεται η ανάπτυξη της έκδοσης SOM-B2 η οποία θα ενσωματώνει διπλή πολεμική κεφαλή για την προσβολή στρατηγικών και καλά προστατευμένων στόχων και η ανάπτυξη της έκδοσης SOM-J (σε συνεργασία με την Lockheed Martin) η οποία προορίζεται για χρήση από τα F-35 Lightning II. Στην έκδοση SOM-J το βλήμα θα έχει ποιο συμπαγή σχεδίαση, αναδιπλούμενα πτερύγια και προωθητικό κινητήρα για καλύτερα πτητικά χαρακτηριστικά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε όλες τις εκδόσεις του το SOM ενσωματώνει σύστημα ζεύξης δεδομένων (Data-Link) για ανανέωση δεδομένων εν πτήση. Σε τουρκική υπηρεσία τα βλήματα SOM-A/-B1 εξοπλίζουν, ήδη από το 2012 και 2018 αντίστοιχα, τα αεροσκάφη F-16 Fighting Falcon και F-4E 2020 της THK.
Ο SOM είναι ένα πραγματικό πρόβλημα για την Ελλάδα και την άμυνα μας, διότι πρόκειται για ένα βλήμα, το οποίο η Τουρκία μπορεί να εντάξει σε υπηρεσία μαζικά και όποτε θέλει, αφού αποτελεί εγχώρια ανάπτυξη, άρα δεν υπόκειται στην καλή ή κακή θέληση του προμηθευτή.
Η πρόθεση ανάπτυξης της έκδοσης με βεληνεκές 800 χιλιόμετρα εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο πλήρους απεξάρτησης της Τουρκίας, στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας. Σε περίπτωση επιτυχούς κατάληξης η Τουρκία θα έχει στο οπλοστάσιο της ένα βλήμα ανάλογο των αμερικανικών AGM-158C JASSM-ER μέγιστου βεληνεκούς περί των 1.000 χιλιομέτρων.
