Καθοριστικής σημασίας κρίνεται το επόμενο διάστημα για το μέλλον του Πολεμικού Ναυτικού (ΠΝ). Πρωταρχική θέση έχουν τα προγράμματα εκσυγχρονισμού μέσης ζωής (ΕΜΖ) των τεσσάρων φρεγατών κλάσης «ΥΔΡΑ» τύπου ΜΕΚΟ 200 ΗΝ καθώς και της πρόσκτησης των 3+1 νέων κορβετών. Ταυτοχρόνως σε τεχνικό επίπεδο οι επιτελείς του ΠΝ εργάζονται ώστε οι νέες ελληνικές φρεγάτες FDI της κλάσης «ΚΙΜΩΝ» σύντομα να επιλέξουν το νέο σύστημα ECM ενώ σύμφωνα με πληροφορίες του γράφοντος μια ακόμη άγνωστη πτυχή αξιολογείται ενδελεχώς.

Ο λόγος για το γαλλικό σύστημα συνεργατικών εμπλοκών Veille Cooperative Navale (VCN). Το VCN δεν είναι άγνωστο για το ΠΝ το οποίο κατά τη φάση αξιολόγησης των τεχνικών δυνατοτήτων των υποψηφίων φρεγατών αναγνώρισε στις γαλλικές ελληνικές φρεγάτες FDI αυτό το κορυφαίο σύστημα ανταλλαγής δεδομένων και πληροφορίων σε πραγματικό χρόνο που πραγματικά αποτελεί την επιτομή των σύγχρονων αεροναυτικών δικτυοκεντρικών επιχειρήσεων μεταξύ μονάδων επιφανείας. Αντίστοιχης φιλοσοφίας είναι το σύστημα που αξιοποιεί κατά κόρον το US Navy και ονομάζεται Cooperative Engagement Capability (CEC).

Οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει ικανότητα CEC, στο πλαίσιο του ευρύτερου προγράμματος απόκτησης ικανότητας NIFC-CA (Naval Integrated Fire Control-Counter Air). Στο πλαίσιο αυτό το Αμερικανικό Ναυτικό χρησιμοποιεί τα αεροσκάφη του (F/A-18E/F Super Hornet και E/A-18G Growler, F-35C Lightning II και E-2D Advanced Hawkeye) σε ρόλο προωθημένου εναέριου παρατηρητή.

Στόχος η άρνηση πρόσβασης/άρνηση περιοχής (Anti-Access/Area Denial : A2/AD) για τον εχθρό. Τα F-35C, με τα χαρακτηριστικά Stealth που ενσωματώνει, θα πετάνε στα όρια της περιοχής ενδιαφέροντος και με τους αισθητήρες του θα εκτελεί αποστολές συλλογής πληροφοριών, επιτήρησης και αναγνώρισης. Ανάλογες αποστολές θα εκτελούν και τα εξειδικευμένα αεροσκάφη ηλεκτρονικού πολέμου E/A-18G Growler. Μέσω των E-2D τα δεδομένα θα διαβιβάζονται σε πλοία και/ή σε F-35C και F/A-18E/F. Ανάλογα της κατάστασης και των στόχων πλοία ή αεροσκάφη θα εκτελούν τις προσβολές.

Όπως το VCN έτσι και το NIFC-CA έχει ως στόχο να παρέχει σε όλα τα φίλια μέσα, πλοία και αεροσκάφη, επίγνωση ολοκλήρου του πεδίου μάχης. Η δυνατότητα συνεργατικών εμπλοκών σημαίνει ότι ο φορέας του εκτοξευμένου βλήματος δεν χρειάζεται να ελέγχει το βλήμα, μετά την εκτόξευση του. Στο αμερικανικό παράδειγμα, αυτό μπορεί να γίνει μέσω ενός E-2D. Το όφελος για το πλοίο ή το αεροσκάφος είναι ότι εκτοξεύουν το βλήμα από απόσταση ασφαλείας, ακόμα και με τα ραντάρ τους σε σίγαση ή σε ελεγχόμενο περιβάλλον εκπομπών ραντάρ.

Η κεντρική φιλοσοφία της ικανότητας συνεργατικών εμπλοκών είναι η διασύνδεση «όλων με όλα, απευθείας ή διαμέσου». Η ενοποίηση δεκάδων αισθητήρων, εκτός του προφανέστατου οφέλους στην επίγνωση της κατάστασης είναι και μια άμυνα εναντίων ηλεκτρονικών επιθέσεων, καθώς είναι απίθανο μια ηλεκτρονική επίθεση να καταστρέψει το σύνολο των αισθητήρων, οι οποίοι υπάρχουν διάσπαρτοι σε έναν μεγάλο γεωγραφικό χώρο. Η όποια επίθεση θα μπορεί να εντοπιστεί, μετά την εκδήλωση της, και να εξουδετερωθεί.

Μέσα από την αξιολόγηση των γαλλικών Gowind 2800 HN που προτείνονται για το ΠΝ αναδείχθηκε περαιτέρω η δυνατότητα οι γαλλικές κορβέτες να δρουν και να επιχειρούν με τις FDI αξιοποιώντας στο ακέραιο όλες τις δυνατότητες που προσφέρει το VCΝ.

Η πρώτη δοκιμή-επίδειξη της Συνεργατικής Ικανότητας Εμπλοκής (Veille Cooperative Navale – VCN) πραγματοποιήθηκε από το γαλλικό ναυτικό (Marine Nationale) στις 18 Σεπτεμβρίου του 2019.

Κατά τη διάρκεια της δοκιμής η φρεγάτα αντιαεροπορικής άμυνας D-620 «Forbin», κλάσης «Horizon», και η φρεγάτα D-653 «Languedoc» κλάσης «Aquitaine» (FREMM) συνεργάστηκαν και η «Forbin» αναχαίτισε στόχο, με βλήμα Aster-30, με χρήση δεδομένων ανίχνευσης από τη φρεγάτα «Languedoc».

Σε επιχειρησιακό επίπεδο το VCΝ συμβάλει στην επίγνωση της τακτικής κατάστασης και της διαχείρισης και αντιμετώπισης όλων των δυνητικών απειλών. Αποστολή του είναι η εναλλαγή δεδομένων μεταξύ φίλιων πλοίων και αεροσκαφών, ο διαμοιρασμός της εικόνας τακτικής κατάστασης και η συνεργασία μεταξύ των φίλιων ναυτικών μονάδων. Στη δοκιμή που πραγματοποίησε το Γαλλικό Ναυτικό, επιδείχτηκε η ικανότητα του VCN στον τομέα της συνεργασίας αισθητήρων και της εκτέλεσης αντιαεροπορικής επιχείρησης με επιτυχία. Πρόκειται για μια μοναδική ικανότητα, που δεν έχει η Τουρκία και η οποία πολλαπλασιάζει την επιχειρησιακή αξία των Belh@rra που θα αποκτήσει το ΠΝ.

Πρόκειται για μια πολύτιμη επιχειρησιακή παράμετρο αφού μονάδα του ΠΝ με το ραντάρ της σε σίγαση ή ελεγχόμενο ρυθμό ηλεκτρομαγνητικών εκπομπών θα μπορεί δεχόμενη δεδομένα εχθρικού στόχου να πραγματοποιήσει βολή. Στη περίπτωση των γαλλικών FDI ο συνδυασμός των 32 ASTER 30 καθώς και του πανίσχυρου ραντάρ σταθερής διάταξης SEA FIRE θα επιτρέπει μια πραγματική κοσμογονία στις δικτυοκεντρικές επιχειρήσεις και στην αεράμυνα περιοχής με έμφαση στις επιχειρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.

Φυσικά όπως πληροφορούμαστε η ολοκλήρωση και εγκατάσταση του VCN δεν είναι μια εύκολη και απλή υπόθεση. Η λειτουργία του VCN εδράζεται σε σύγχρονες δορυφορικές ζεύξεις ανταλλαγής δεδομένων και μετάδοσης πληροφοριών ώστε τα πλοία που επιχειρούν σε πολύ μεγάλες αποστάσεις να μεταδίδουν και να ανταλλάσσουν δεδομένα που συλλέγουν από τους αισθητήρες και τα ηλεκτρονικά των πλοίων. Αυτές οι πληροφορίες δύναται να διαμοιράζονται σε άλλες πλατφόρμες μέσα από ζεύξεις δεδομένων καθώς και στα κέντρα επιχειρήσεων ανά επίπεδο (επιχειρησιακό, τακτικό και στρατηγικό).

Σήμερα το ΠΝ βρίσκεται στη φάση που εξετάζει αναλυτικά την εγκατάσταση και ολοκλήρωση του VCN στις φρεγάτες FDI της κλάσης «ΚΙΜΩΝ» αλλά και δυνητικά στις Gowind 2800 HN εφόσον επιλεχθούν.

Η κύρια πρόκληση για το VCΝ είναι η αξιοποίηση των δορυφορικών δικτύων επικοινωνιών. Αξίζει να τονιστεί πως το VCN που αξιοποιεί το γαλλικό ναυτικό βασίζεται στο γαλλικό δορυφορικό σύστημα.

Σε εθνικό επίπεδο λόγω της στενής στρατηγικής σχέσης Ελλάδας – Γαλλίας και της αμυντικής συμφωνίας μεταξύ των δυο χωρών εκτιμάται πως θα μπορούσε να λάβει χώρα η εγκατάσταση και ολοκλήρωση του VCN στις φρεγάτες της «ΚΙΜΩΝ». Και ήδη γίνονται τα ανάλογα βήματα προς αυτή τη κατεύθυνση ώστε το ΠΝ να διαθέτει μοναδικές και πρωτόγνωρες ικανότητες που μέχρι τώρα ελάχιστα ναυτικά διαθέτουν διεθνώς. Δεδομένης της άριστης εμπειρίας με το γαλλικό πρόγραμμα HELLIOS 2B (τη καρδιά της ελληνικής στοχοποίησης σε στρατηγικό επίπεδο) η ελληνική πλευρά προχωρά και στην επέκταση και περαιτέρω διεύρυνση των γαλλικών δορυφορικών συστημάτων επ’ ωφέλειά των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Ήδη από πλευράς Thales έχουν γίνει ενέργειες προς τη σωστή κατεύθυνση ενώ από μεριάς ΠΝ έχουν καταγραφεί όλα αυτά στον φάκελο αξιολόγησης των γαλλικών Gowind και της κοινής επιχειρησιακής φιλοσοφίας και ομοιογένειας με τις FDI.