Κατά τη διάρκεια της φετινής στρατιωτικής παρέλασης της 28ης Οκτωβρίου οι θεατές είχαν την ευκαιρία να δουν αρκετά Μη Επανδρωμένα Αεροχήματα στα πλαίσια της επικοινωνιακής προβολής από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ) των καινοτόμων λύσεων που ενσωματώνονται σταδιακά στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Από όσα μη επανδρωμένα επιδείχθηκαν στην παρέλαση μόνο ένα ήταν 100% Ελληνικής αναπτύξεως και κατασκευής. Συγκεκριμένα αυτό ήταν το UAS (unmanned aerial system) Αρχύτας του Πολεμικού Ναυτικού το οποίο επιχειρεί εδώ και αρκετό καιρό από τις φρεγάτες και συμμετείχε στην επιχείρηση Ασπίδες ανοιχτά της Υεμένης. Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι δεν πρόκειται για το UAV Αρχύτα που κατασκευάζει η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία καθώς το συγκεκριμένο αφορά σε μεγαλύτερων διαστάσεων αερόχημα το οποίο ακόμα βρίσκεται στο στάδιο της ανάπτυξης του πρωτότυπου.
Το UAS Αρχύτας του ΠΝ ξεκίνησε να αναπτύσσεται το 2019 όταν υπογράφτηκε το μνημόνιο κατανόησης μεταξύ του πολεμικού ναυτικού και του ελληνικού ομίλου EFA Ventures για την συνανάπτυξη ενός μη επανδρωμένου αεροχήματος το οποίο θα μπορούσε να επιχειρεί από πλοία με δυνατότητα καθέτου αποπροσγειώσεως. Την ανάπτυξη του συστήματος ανέλαβε η ελληνική εταιρεία Ucandrone του ελληνικού ομίλου EFA ο οποίος χρηματοδότησε το project, σε συνεργασία με τη σχολή ναυτικών δοκίμων και το μετσόβιο πολυτεχνείο. Το 2020 έγινε η πρώτη δοκιμαστική πτήση όπως επίσης και η πρώτη δοκιμή διαλειτουργικότητας. Το 2021 έλαβε μέρος στην άσκηση Παρμενίων με πάρα πολύ θετικά συμπεράσματα ενώ το 2022 έλαβε μέρος στην άσκηση Καταιγίς.
Έπειτα από τρία χρόνια δοκιμών στο αεροναυτικό πεδίο και έχοντας ενσωματώσει όλα τα επιχειρησιακά συμπεράσματα και τις παρατηρήσεις που έγιναν το Αρχύτας ήταν πλέον επιχειρησιακό με τις φρεγάτες του ΠΝ και μάλιστα το 2024 συμμετείχε στην επιχείρηση Ασπίδες εκτελώντας επιχειρήσεις σε πραγματικό πεδίο. Από πλευράς επιχειρησιακών δυνατοτήτων το Αρχύτας μπορεί να αναλάβει και να εκτελέσει ένα μεγάλο φάσμα αποστολών το όπως.
1. Επιχειρήσεις ISTAR με μεταφορά ζωντανής εικόνας, δεδομένων και
πολύτιμων πληροφοριών από το πεδίο ημέρα και νύχτα μέσω
προηγμένων αισθητήρων EO/IR και onboard data processing.
2. Εντοπισμός και στοχοποίηση με αυτόματη μεταφορά δεδομένων στόχου
στο πλοίο για άμεση εμπλοκή με ακρίβεια.
3. Αυτόματη διόρθωση πυρών πυροβόλου μέσω προηγμένου λογισμικού η
οποία προσδίδει στο πυροβόλο του πλοίου εξαιρετική ακρίβεια.
4. Ανθυποβρυχιακός πόλεμος με χρήση συσκευής MAD σε συνδυασμό με
πολυφασματικό αισθητήρα και ανάλυση δεδομένων από προηγμένο
λογισμικό.
5. Κρούση κατά μικρών σκαφών και USV με ελαφρά κατευθυνόμενα
πυρομαχικά SMAG 40. Εδώ να πούμε ότι η χρήση των SMAG 40 από το
Αρχύτας θα απελευθέρωνε τα πανάκριβα ελικόπτερα MH-60R από την
αποστολή καταστολής εχθρικών USV με χρήση ρουκετών laser και
βλημάτων Hellfire όπως σχεδιάζει το ΠΝ.
6. Πλήρη διασύνδεση και άμεση μεταφορά δεδομένων σε όλες τις
πλατφόρμες του πολεμικού ναυτικού και των ειδικών επιχειρήσεων με
δημιουργία ενός πλέγματος (Mesh Network) που μπορεί να καλύψει όλο
το Αιγαίο με τακτική δικτύωση.
Όλα τα παραπάνω γίνονται εφικτά αφού το Αρχύτας ενσωματώνει κορυφαία συστήματα αισθητήρων, επεξεργασίας δεδομένων και επικοινωνιών όπως το ηλεκτροπτικό Nighthawk V2, υπολογιστή αποστολής NVIDIA με λογισμικό Machine learning το οποίο συνεχώς μαθαίνει και βελτιώνεται, επικοινωνίες MANET με data links, τριπλό σύστημα προσδιορισμού θέσεως με Antijamming και άλλα. Από πλευράς τεχνικών χαρακτηριστικών το Αρχύτας έχει συνολικό μικτό βάρος απογείωσης 12 κιλά, μήκος 1,4 μέτρα και εκπέτασμα πτερυγίων 2,5 μέτρα. Είναι κατασκευασμένο από σύνθετα υλικά υψηλής ποιότητας ενώ επίσης έχει γίνει και χρήση ειδικών υλικών για μείωση του ΗΜ ίχνους και ανθεκτικότητα στις ηλεκτρονικές παρεμβολές. Η διάρκεια πτήσης του είναι στις 2 ώρες και εμβέλειά του ξεπερνάει τα 40 χιλιόμετρα ενώ μπορεί να επεκταθεί πολύ παραπάνω μέσω εκτεταμένου δικτύου MANET.
Το Αρχύτας ήταν το πρώτο μη επανδρωμένο αερόχημα που απέκτησε το πολεμικό ναυτικό για χρήση στις φρεγάτες του και προσέφερε πολύτιμη εμπειρία, επιχειρησιακά συμπεράσματα αλλά και σημαντική τεχνογνωσία στα στελέχη κάτι που μέχρι τότε μόνο οι συνάδελφοί τους από την γείτονα χώρα διέθεταν. Επιπλέον το project Αρχύτας απέφερε και εξαγωγικές επιτυχίες για τη χώρα μας και τον όμιλο EFA αφού το Aquila το οποίο είναι η εξέλιξη του Αρχύτα πωλήθηκε στην γειτονική Βουλγαρία η οποία προμηθεύτηκε 36 αεροχήματα ενώ επίσης υπάρχει έντονο ενδιαφέρον και από τουλάχιστον 2 ακόμα χώρες. Δυστυχώς και βάση της συνήθης τακτικής των ελληνικών εξοπλισμών παρά την επιτυχή έκβαση του προγράμματος και τις σημαντικές δυνατότητες που έδωσε το Αρχύτας στα πλοία μας, το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού δεν προχώρησε σε παραγγελία περισσότερων συστημάτων αλλά επέλεξε για άλλη μία φορά να προμηθευτεί από το ράφι ξένης χώρας ένα μικρό με επανδρωμένο ελικόπτερο. Αυτή η κίνηση δε σέβεται δυστυχώς τον κόπο των νέων ανθρώπων που εργάστηκαν στο project και προσέφεραν το πρώτο μη επάνδρωμένο σύστημα στο Πολεμικό Ναυτικό. Παρόλαυτά η εταιρεία Ucandrone συνεχίζει να υποστηρίζει το Αρχύτας με συνεχείς προσθήκες στο λογισμικό του, αναβαθμίσεις αλλά και πιστοποίηση νέων φορτίων.
