Στις αρχές του έτους, είχαμε επιχειρήσει μια καταγραφή των τύπων UAVs που υπηρετούν με τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις (ΤΕΔ) και τα Σώματα Ασφαλείας, καθώς επίσης και εκτίμηση των αριθμών κατά είδος.
Η τριλογία των αναλύσεων προέκυψε από πληροφορίες που συνελέχθησαν τους μήνες Δεκέμβριο του 2020 και Ιανουάριο του 2021, από εκατόν εξήντα (160) ανοιχτές πηγές και η αφορμή ήταν η δράση των τουρκικών UAVs στο Αρτσάχ.
Από τότε, έχουν παρέλθει έξι μήνες, αλλά κυρίως έχει μεσολαβήσει το εμπάργκο πώλησης όπλων που μετέβαλαν το στρατηγικό σχεδιασμό των ΤΕΔ και επιπλέον η γείτονα έχει εξασφαλίσει εξαγωγικά συμβόλαια.
Ο στόχος της παρούσας εργασίας, είναι να παρουσιάσει την ενημερωμένη κατάσταση για τα συστήματα αυτά.
Γενικά:
Όπως είχαμε αναφέρει, ο προσανατολισμός των γειτόνων σε μη επανδρωμένα συστήματα είναι απόλυτος. Η παραγωγή αυτών συνεχίζει με αμείωτους ρυθμούς χωρίς απ’ ότι φαίνεται να επηρεάζεται ο ρυθμός.
Bayraktar TB-2:
Με βάση τους ρυθμούς παραγωγής που υπολογίσαμε, ως τον Ιανουάριο του 2021, είχαν κατασκευαστεί περί τα 128 – 134 ολοκληρωμένα συστήματα, εκ των οποίων τα 18 – 24 αφορούσαν εξαγωγές (12 για την Ουκρανία που παραδόθηκαν το Φεβρουάριο του 2019 και 6 για το Κατάρ που παραδόθηκαν το Μάρτιο του 2019).
Όπως αποδεικνύεται εκ των υστέρων, ένας αριθμός TB-2 είχε αγορασθεί και από το Αζερμπαϊτζάν, αλλά κρατήθηκε μυστικός. Ένας αριθμός 12 – 18 μονάδων είχε αγορασθεί από τις δυνάμεις του Σάρατζ στη Λιβύη. Εκτιμούμε όμως, ότι Αζερμπαϊτζάν και Λιβύη ενισχύθηκαν και από TB-2 που ανήκαν στις ΤΕΔ.
Υπολογίσαμε λοιπόν έναν ρυθμό παραγωγής 24 – 30 ολοκληρωμένων συστημάτων ανά έτος, κάτι που επιβεβαιώθηκε από το business plan που κατέθεσε η Baykar ( η εταιρεία του γαμπρού) για να λάβει δάνειο ύψους 600 εκ. τουρκικών λιρών προκειμένου να μπορέσει να αυξήσει την παραγωγή.
Εάν από τα 128 – 134, αφαιρεθούν τα 18 – 24 των εξαγωγών απομένει ένας αριθμός 110.
Οι απώλειες των TB-2 από ανοιχτές πηγές από τον Αύγουστο του 2016 ως το Νοέμβριο του 2020 ήταν από 20 ως 28, με τις τουρκικές όμως πηγές να αναφέρουν μόνο 3 αεροχήματα.
Αν λοιπόν από τα 110 αφαιρέσουμε τα 20 με 25, απομένει μια δύναμη των 85 αεροχημάτων.
Αυτά ως τον Ιανουάριο του 2021.
Αν τώρα, λάβουμε ως δεδομένο ότι η Baykar έλαβε το δάνειο των 600εκ λιρών και προχώρησε με τις προσλήψεις που απαιτούνταν ώστε να επιτύχει τους ρυθμούς παραγωγής που προβλέπονταν στο business plan, τότε θα πρέπει να υπολογίζουμε ότι οι δυνατότητες κατασκευής είναι 24 ολοκληρωμένα συστήματα ανά έτος ή 46 αεροχήματα. Όταν αναφερόμαστε σε ολοκληρωμένα συστήματα εννοούμε το Σταθμό Ελέγχου, τα συστήματα επικοινωνίας και φυσικά τα αεροχήματα. Η παραγωγή γίνεται σε παρτίδες των 6 αεροχημάτων.
Αυτό σημαίνει πως μέχρι τις μέρες που μιλάμε θα πρέπει να έχουν καλυφθεί οι απώλειες και η συνολική δύναμη TB-2 που υπηρετούν με τις ΤΕΔ, τη Στρατοχωροφυλακή και την Αστυνομία είναι 120.
Κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής υλοποιήθηκαν αλλαγές και βελτιώσεις επί του αεροχήματος.
Πιο σημαντική απ’ όλες, η πιστοποίηση συμβατότητας του Aselsan CATS EO / IR προκειμένου να αντιμετωπισθεί το εμπάργκο από τον Καναδά για το WESCAM MX-15D. Επίσης αυξήθηκε το ωφέλιμο φορτίο με τον φερόμενο οπλισμό να μπορεί πλέον να είναι τέσσερις MAM-L.
Μελλοντικά σχέδια:
Για το εγγύς μέλλον, ο Ισμαήλ Ντεμίρ ανακοίνωσε πως έχει ανατεθεί στη Baykar η σχεδίαση του TB-3 το οποίο θα επιχειρεί από το Anadolu. Το νέο ΜΕΑ θα έχει σχεδόν διπλάσιο μεικτό βάρος απογείωσης από το TB-2 (1200κιλά), θα μπορεί να απογειώνεται από διαδρόμους ως 120μ, οι πτέρυγές του θα είναι πτυσσόμενες ενώ θα μπορεί εκτός των άλλων να φέρει και βλήματα της οικογένειας SOM.
Εξαγωγές:
Ανακοινώθηκαν οι κάτωθι νέες εξαγωγές επιτυχίες:
- 13 αεροχήματα (6 συστήματα δηλαδή) για το Μαρόκο, στην εξαιρετικά χαμηλή τιμή των 70 εκ. δολλαρίων. Το Μαρόκο, δεν αποδέχθηκε την τουρκική πρόταση για παράδοση TB-2 με το CATS EO / IR και για το λόγο αυτό υπήρξε διευθέτηση με τον Καναδά, ώστε τα TB-2 να παραδοθούν στο Μαρόκο χωρίς αυτό και παράλληλα ο Καναδάς να πουλήσει απευθείας τα MX-15D στην Αφρικανική χώρα, καθώς μεταξύ τους δεν υπάρχει κανένα εμπάργκο.
- 24 αεροχήματα (12 συστήματα) για την Πολωνία, η οποία μόλις δημοσιεύθηκαν οι τιμές που δόθηκαν στο Μαρόκο αντέδρασε και παρολίγο να ακυρώσει την παραγγελία. Εξηγήθηκε όμως στους Πολωνούς πως οι τιμές προς το Μαρόκο ήταν ειδικές διότι οι Μαροκινοί είχαν συμφωνήσει να παραδώσουν τον Σεντάτ Πεκέρ. Το πρώτο ΜΕΑ θα παραδοθεί στα τέλη του 2022, ενώ οι παραδόσεις θα ολοκληρωθούν 2 χρόνια αργότερα.
Οι χώρες που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για προμήθεια του TB-2 είναι οι:
Βουλγαρία (6), Λευκορωσία, Αλβανία, Τσεχία, Ουγγαρία, Καζακστάν, Τουρκμενιστάν, Ουζμπεκιστάν, Πακιστάν, Ινδονησία καθώς και το Κατάρ για άλλα 12, ενώ η Ουκρανία ζήτησε άλλα 48 τα οποία όμως να παράξει η ίδια. Για τις σχέσεις Ουκρανίας – Τουρκίας θα ασχοληθούμε πιο κάτω.
Εδώ να αναφέρουμε πως μετά τα γεγονότα στο Αρτσάχ, οι τιμές πώλησης για κάθε ολοκληρωμένο σύστημα TB-2, ανέβηκε από τα 5 εκ. δολάρια στα 10.
ΑΝΚΑ:
Το ΑΝΚΑ αποτελεί την πιο ολοκληρωμένη πρόταση σε μη επανδρωμένη τουρκική πλατφόρμα, καθώς την παρούσα φάση πετάει και επιχειρεί σε τρείς εκδόσεις:
- ΑΝΚΑ Β (η αντίστοιχη έκδοση με το ΤΒ2)
- ΑΝΚΑ Ι (αερόχημα για αποστολές ELINT and COMINT )
- ΑΝΚΑ S (δορυφορική καθοδήγηση που του προσδίδει αυτονομία 1.000+ χλμ)
Οι παραγγελίες για τις διάφορες εκδόσεις του ΑΝΚΑ από τις Τ.Ε.Δ ήταν 40 αεροχήματα την περίοδο 2011-2018. Σε αυτά θα πρέπει να προστεθούν τα 10 συστήματα που αρχικά παρήγγειλε η Αίγυπτος, παραγγελία που με τον ερχομό του Al Sisi στην εξουσία τελικά ακυρώθηκε, αλλά θεωρείται σίγουρο πως αποκτήθηκαν από τις ΤΕΔ ή τη ΜΙΤ.
Συνολικά παραδόθηκαν 50 αεροχήματα διαφόρων εκδόσεων που υπηρετούν στην Αεροπορία (ANKA – S) , το Ναυτικό (ANKA -B) Καθώς και τη ΜΙΤ ( ANKA – I), ενώ την ίδια περίοδο απωλέσθηκαν 5 αεροχήματα.
Μέχρι το Δεκέμβριο του 2020 λοιπόν υπηρετούσαν στις ΤΕΔ και τη ΜΙΤ, 45 ΑΝΚΑ.
Το σημείο καμπής για την καριέρα των ΑΝΚΑ στις ΤΕΔ, απ’ ότι φαίνεται ήταν το εμπάργκο. Διότι μετά την ανακοίνωση αυτού, το Aksungur, το νέο δικινητήριο ΜΕΑ της TAI έπαψε να λογίζεται ως ο αντικαταστάτης του ΑΝΚΑ (κάποιες πηγές το ονόμαζαν και ANKA 2). Στις 15 Μαρτίου του τρέχοντος έτους, ανακοίνωσαν πως κατάφεραν να αυξήσουν το ωφέλιμο βάρος του ΑΝΚΑ στα 250 κιλά (ήταν 200). Στις 23 Απριλίου, αποδέσμευσαν φωτογραφίες στις οποίες απεικονίζονταν το 46ο και 47ο ΑΝΚΑ που παραδόθηκαν στις ΤΕΔ μάλιστα φέροντα το MX-15D της L3 Harris (απ’ ότι φαίνεται υπάρχουν κάποια σε στοκ).
Πάνω το 46ο και κάτω το 47ο ΑΚΝΑ (τα συγκεκριμένα είναι τύπου S)
Ενώ στις 20 Μαίου, δημοσίευσαν φωτογραφία από τη γραμμή παραγωγής στην οποία απεικονίζονταν το 58ο αερόχημα. Οι παραγγελίες σε ΑΝΚΑ για τις ΤΕΔ και τη ΜΙΤ θα ανέλθουν σε 75. Με το ρυθμό παραγωγής που απ’ ότι φαίνεται έχουν επιτύχει, οι παραδόσεις θα ολοκληρωθούν το τέλος του έτους.
Εξαγωγές:
Το ΑΝΚΑ έως τώρα έχει επιτύχει να εξαχθεί στην Τυνησία (6 αεροχήματα) τα οποία μάλιστα παραδίδονται.
Η άποψη του γράφοντος είναι πως το ΑΝΚΑ είναι κατά πολύ αξιολογότερο του ΤΒ-2 και μάλιστα από μαρτυρίες στελεχών του ΠΝ, πέρυσι το καλοκαίρι στον πόλεμο άνευ πατήματος της σκανδάλης που διεξήχθη, τα συγκεκριμένα συστήματα τους δυσκόλεψαν αρκετά.
Θεωρούμε, ότι όσο η Baykar θα κερδίζει εξαγωγικά συμβόλαια και επιπλέον θα πρέπει να αρχίσει να παραδίδει τα TB-3 για το Anadolu πιάνοντας έτσι την παραγωγική της οροφή, τόσο η ΤΑΙ θα αναλαμβάνει παραγγελίες για νέα ΑΝΚΑ.
HERON:
Τα οκτώ Heron συνεχίζουν να υπηρετούν στην ΤΗΚ «φορτωμένα» με τουρκικής κατασκευής συστήματα και κινητήρα. Μάλιστα πέρυσι το καλοκαίρι έγραψαν πολλές ώρες στον αέρα.
Aksungur:
Το Aksungur, παρότι φαίνεται παρόμοιο με το Akinci, στην πραγματικότητα είναι αρκετά διαφορετικό.
Οι επίσημες πληροφορίες μιλούν για παράδοση 14 Aksungur ως τα τέλη του 2022 (6 φέτος και 8 του χρόνου). Ήδη οι γείτονες έχουν προχωρήσει με τις δοκιμές άφεσης πολλών τουρκικής κατασκευής οπλικών συστημάτων.
Στο πιο πάνω σχεδιάγραμμα απεικονίζονται λεπτομερώς οι διαστάσεις του νέου ΜΕΑ της ΤΑΙ. Μιλάμε για αερόχημα με εκπέτασμα 24μ όταν το F 16 έχει κάτι λιγότερο από 10μ. Φοράει 2 κινητήρες τουρκικής κατασκευής των 170 hp. Μεικτό βάρος απογείωσης 3.300κιλά. Παρατηρείστε πόσο πολύ μειώνεται η αυτονομία του σε αποστολές κρούσεως με ωφέλιμο φορτίο 750κιλά (12 ώρες στα 25.000 ft) σε σχέση με αυτή σε αποστολές αναγνώρισης(24 ώρες στα 35.000ft ) με ωφέλιμο φορτίο 150κιλά.
Και αυτό αποτελεί την απόδειξη ότι τα 24.000 ft και 27 ώρες αυτονομία που δίνει η Baykar για το TB-2 δεν αφορούν πτήσεις με αποστολές κρούσης.
Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν πως εντός του έτους θα πραγματοποιηθούν δοκιμές άφεσης ηχοσημαντήρων (το κάτω δεξιά σκαρίφημα στο πιο πάνω σχεδιάγραμμα).
Akinci και στρατηγική συνεργασία Τουρκίας και Ουκρανίας:
Καμία ανάλυση περί του Akinci δε μπορεί να είναι πλήρης, αν σε αυτή δεν συνυπολογιστεί η σχέση Τουρκίας – Ουκρανίας στο κομμάτι της πολεμικής βιομηχανίας και μεταφοράς τεχνογνωσίας.
Αμφότερες αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα. Η Ουκρανία, το πρόβλημα που ονομάζεται Ρωσία. Η δε Τουρκία, δεν έχει καταφέρει να ολοκληρώσει πλήθος προγραμμάτων της πολεμικής της βιομηχανίας σκοντάφτοντας στο εμπάργκο.
Η συνεργασία Ρωσίας και Ουκρανίας είναι προτεραιότητα και για τους δύο. Η Τουρκία θα αποκτήσει τεχνογνωσία για κινητήρες βαλλιστικών πυραύλων, πλοίων, αεροχημάτων και αρμάτων, ενώ η Ουκρανία θα αποκτήσει τεχνογνωσία κατασκευής ΜΕΑ αφού τα 48 TB-2 της δεύτερης παραγγελίας θα κατασκευαστούν στο έδαφός της.
Στα πλαίσια της συνεργασίας αυτής, η Baykar, αποφάσισε να διαφοροποιηθεί από τον ανταγωνισμό, αλλά και το Aksungur, και θέλει να κατασκευάσει ένα Akinci που θα ξεπερνάει τα όρια των MALE UCAVs και θα αγγίξει τα όρια του ελαφρού αεροσκάφους. Το Akinci για τη Baykar δεν είναι η επιτομή του σχεδιασμού της. Η Baykar κοιτάει πολύ πιο ψηλά…
Στα του Akinci.
Στην παρούσα φάση, τα τέσσερα πρωτότυπα φορούν τους τουρκικούς κινητήρες που φοράει και το Akunsgur.
Η πρώτη παρτίδα λοιπόν, το Akinci Block I θα βγει στην παραγωγή με τους ΤΕΙ PD-170(2*170 hp) ή τους TEI PD-220 (2*220 hp) που βρίσκονται υπό ανάπτυξη.
Το Block II, θα φοράει τους Ουκρανικούς ΑΙ-450Τ των 500 hp,
δηλαδή η συνολική ισχύς του Akinci Block II, θα είναι 1.000 hp. Στη φάση εκείνη που θα λάβει χώρα ως το τέλος του 2023, θα γίνουν οι απαραίτητες τροποποιήσεις στο σκάφος ώστε να μπορεί να αντέχει δομικά τους δύο αυτούς κινητήρες. Παράλληλα θα δοκιμασθούν τα απαραίτητα συστήματα όπως:
και θα φέρεται η πιο κάτω γκάμα οπλικών συστημάτων:
Στην 3η φάση του προγράμματος, θα τοποθετηθούν νέοι ισχυρότεροι κινητήρες ισχύος 750 hp ο καθένας, οι οποίοι θα παραχθούν από την κοινοπραξία με την επωνυμία «Ασπίδα της Μαύρης Θάλασσας» στην οποία συμμετέχουν η Baykar και η IVCHENKO PROGRESS. Η ουκρανική εταιρεία, είναι επιφορτισμένη με το σχεδιασμό και την κατασκευή του νέου κινητήρα και τόσο αυτή όσο και η BAYKAR θα διατηρούν πλήρη δικαιώματα αδειοδότησης για τον νέο κινητήρα, παρέχοντας αποτελεσματικά στην Τουρκία ένα νέο εγχώριο κατασκευασμένο turboprop !!!
Η απαίτηση των ΤΕΔ είναι 70 με 75 Akinci, για τα οποία απαιτούνται 3 με 4 έτη για να κατασκευαστούν.
Συμπεράσματα:
Αν μας ζητούσαν να περιγράψουμε το πρόγραμμα παραγωγής ΜΕΑ της φίλης, θα χρησιμοποιούσαμε τη φράση:
«Εκλογή σκοπού και εμμονή σε αυτόν»
Δεν υπάρχουν προβλήματα που προκύπτουν από το εμπάργκο, άρα δεν θα υπάρξουν καθυστερήσεις.
Από τακτικής απόψεως είναι ξεκάθαρο, πως τα ΜΕΑ θα χρησιμοποιηθούν σε επιθετικούς ρόλους. Οι λόγοι είναι πολλοί.
Η αποπομπή από το πρόγραμμα των F35, στοίχισε στη ΤΗΚ μία δεκαετία. Η απόφαση που πάρθηκε είναι τα μεγάλα ΜΕΑ να αναλάβουν μεγάλο μέρος από τους ρόλους οι οποίοι προορίζονταν για τα F35, και ο στόλος των F16 να αναλάβει κυρίως τις Air to Air αποστολές. Θα είναι δηλαδή η πρώτη γραμμή.
Είναι αυτό δυνατόν; Η απάντηση είναι πως «όχι 100%». Διότι οπλικά συστήματα όπως οι SOM ή οι κατευθυνόμενες βόμβες δεν επιτυγχάνουν το μέγιστο βεληνεκές τους όταν εκτοξεύονται από ελικοφόρα με μέγιστη ταχύτητα τους 200 κόμβους. Οι φορείς των βλημάτων αυτών, δεν είναι απλά φορείς, αλλά παράλληλα το μέσο που προσδίδει την απαραίτητη κινητική ενέργεια σε στο βλήμα.
Μην ξεχνάμε ότι ως πτητικές μηχανές, τα ΜΕΑ δεν είναι κάτι σπουδαιότερο από τα Spitfires του Β ΠΠ.
Η άποψη του συντάκτη είναι πως η κατασκευή του Akinci είναι ένα τακτικό λάθος. Οι γείτονες θα μπορούσαν άνετα να κατασκευάσουν άλλα 200 TB-2 και ANKA παρά να μπουν στη διαδικασία παραγωγής ενός ΜΕΑ με κινητήρες 1500hp ( όσο το Altay ) και εκπετάσματος 24 μ. Τόσο το Aksungur, όσο και το Akinci, θα παρουσιάζουν πολλαπλάσιο ίχνος απ’ότι τα TB-2 και ANKA, με αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη έκθεσή τους.
Αλλά αυτή είναι αυστηρά προσωπική άποψη.
Αν τώρα θέλουμε να απαντήσουμε στο ερώτημα αν ο στόλος των ΜΕΑ των απέναντι είναι επικίνδυνος, απαντούμε χωρίς δεύτερη σκέψη, σαφώς και είναι. Είναι όμως και αντιμετωπίσιμος.
Θα αναμένουμε να δούμε τις εξελίξεις.
