Τις τελευταίες ημέρες, ενόψει της εσπευσμένης ψηφοφορίας στην τουρκική Εθνοσυνέλευση, με την οποία δόθηκε η άδεια στην κυβέρνηση να στείλει στρατεύματα στη Λιβύη, αναπτύχθηκε έντονος προβληματισμός μεταξύ των Τούρκων αρθρογράφων, κυρίως μεταξύ εκείνων που είναι ανεξάρτητοι και εκείνων που κινούνται στο χώρο της αντιπολίτευσης.
Γράφει ο ΣΑΒΒΑΣ ΚΑΛΕΝΤΕΡΙΔΗΣ για το INFOGNOMON POLITICS
Σημειώνεται ότι στην ψηφοφορία υπέρ της αποστολής στρατευμάτων ψήφισαν οι βουλευτές του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) και του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ), ενώ κατά ψήφισαν οι βουλευτές του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP), του Καλού Κόμματος (İyi Parti), και του Κόμματος της Δημοκρατίας των Λαών (HDP).
Όσοι είναι υπέρ της αποστολής στρατευμάτων, αναπαράγουν το κυβερνητικό «δόγμα» σύμφωνα με το οποίο η Τουρκία αν μείνει «ακίνητη», αν δηλαδή δεν βγει από τα σύνορά της, θα διαμελιστεί, δικαιολογώντας έτσι όλες τις επιθετικές ενέργειες που έκανε η κυβέρνηση και οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις στο Ιράκ και τη Συρία αλλά και εκείνες που είναι σε εξέλιξη, στην Κύπρο-Ανατολική Μεσόγειο, το Αιγαίο, και εσχάτως στη Λιβύη.
Οι ίδιοι αρθρογράφοι και κύκλοι, δε, τονίζουν την ανάγκη να επιμείνουν στην εφαρμογή αυτού του «δόγματος», υπογραμμίζοντας ότι «αν αποχωρήσουμε από τα 12 παρατηρητήρια-στρατόπεδα της περιφέρειας Ιντλίμπ, όπως μας ζητάει η Ρωσία, αν δεν στείλουμε σήμερα στρατεύματα στη Λιβύη, όπως μας ζητούν οι ξένοι και ορισμένα κόμματα στην Τουρκία, αύριο θα μας πουν να φύγουμε και από την Κύπρο».
Μάλιστα αυτό το επιχείρημα επικαλέστηκε μέχρι και ο αντιπρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΑΚΡ Μπουλέντ Τουράν, ο οποίος, αφού ανέφερε ότι οι χώρες που βρίσκονται στην Ανατολική Μεσόγειο για έρευνες πετρελαίου και φυσικού αερίου δεν επιθυμούν την παρουσία της Τουρκίας εκεί, δήλωσε: «Η παρουσία μας στη Λιβύη σχετίζεται με το αν θέλουμε να εγκαταλείψουμε τα δικαιώματά μας στην Αν. Μεσόγειο ή όχι. Όλες οι χώρες που έχουν σχέδια για τη Μεσόγειο θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η Τουρκία δεν είναι η παλιά Τουρκία. Είμαστε αποφασισμένοι να προστατεύσουμε τα οικονομικά μας δικαιώματα. Η “Γαλάζια Πατρίδα” δεν πρέπει να αφεθεί στην τύχη της. Πιστεύω ότι όλα τα κόμματα πρέπει να στηρίξουν το ψήφισμα για την αποστολή στρατευμάτων στη Λιβύη, έχοντας αυτό κατά νου… Δεν θα ενθαρρύνουμε εκείνους που λένε σήμερα να μην πάμε στη Λιβύη, να μας πουν αύριο “φύγετε” από την Κύπρο»!
Επίσης, όσο και αν δεν το ομολογούν, αυτό που εξάγεται από τη βιασύνη της Τουρκίας αφενός μεν να υπογράψει τα μνημόνια κατανόησης με τη Λιβύη, αφετέρου να διακόψει τη θεσμοθετημένη περίοδο πρωτοχρονιάτικης αργίας της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης και να περάσει το ψήφισμα στις 2 Ιανουαρίου, είναι ότι πέραν των στρατηγικών σχεδιασμών του Ερντογάν για την ανασύσταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο επείγον στόχος είναι η παρεμπόδιση των διαδικασιών κατασκευής του αγωγού EastMed και η αποστολή στρατευμάτων προτού ο Χαφτάρ καταλάβει την Τρίπολη και ανατρέψει την κυβέρνηση Σαράτζ.
Ενδιαφέρουσα είναι η προσέγγιση του αριστερού δημοσιογράφου Μπασκίν Οράν, ο οποίος κωδικοποιεί την επιχειρηματολογία των κυβερνητικών ως εξής:
Πρώτον, θα επικυρώσουμε ότι είμαστε μεγάλο κράτος, δημιουργώντας την έβδομη στρατιωτική μας βάση σε ακόμα μια μουσουλμανική χώρα.
Δεύτερον, θα δώσουμε ένα μάθημα στον Σίσι, που ανέτρεψε τη Μουσουλμανική Αδελφότητα στην Αίγυπτο.
Τρίτον, με το διαμοιρασμό της Μεσογείου μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης, θα εγγράψουμε υποθήκες για την εκμετάλλευση των πλούσιων κοιτασμάτων της Λιβύης.
Τέταρτον, θα εξασφαλίσουμε την υποστήριξη των εθνικιστών και θα τονώσουμε με νέο αίμα την εθνική μας ενότητα, υψώνοντας και πάλι τη σημαία μας στη Λιβύη (για παράδειγμα στο Fizan), από την οποία μας πέταξαν έξω οι Ιταλοί το 2011.
Πέμπτον, θα πάρουμε πίσω τα 25 δισεκατομμύρια δολάρια των κατασκευαστικών μας εταιρειών, που έμειναν εκεί λόγω των ημιτελών έργων μετά το ξέσπασμα του εμφυλίου.
Από την άλλη, όσοι είναι κατά της αποστολής, τονίζουν μια σειρά από ζητήματα που καθιστούν εξόχως προβληματική την αποστολή στρατευμάτων και τους σοβαρούς κινδύνους που ελλοχεύουν αν υλοποιηθεί το εγχείρημα αυτό.
Οι αντιρρήσεις που εκφράζονται σε πολιτικό επίπεδο, έχουν να κάνουν με τη νομιμότητα του εγχειρήματος. Συγκεκριμένα, ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης της Τουρκίας Χικμέτ Σαμί Τουρκ εξέδωσε ανακοίνωση που λέει:
«Η αποστολή στρατευμάτων στη Λιβύη, που είναι δυνατόν να λάβουν πολεμική αποστολή, είναι αντίθετη με το άρθρο 92 του Συντάγματος. Αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία εισέρχεται σε έναν πόλεμο που είναι σε εξέλιξη στη χώρα αυτή».
Επίσης, υπάρχουν εκείνοι που ασκούν σκληρή κριτική στην τουρκική κυβέρνηση, γιατί ήδη στέλνει ενόπλους από συμμορίες τρομοκρατών που δρουν στα μέτωπα της Συρίας. Υπάρχουν τίτλοι που λένε «Η Τουρκία, από χώρα με την καλύτερη δημοκρατία στην περιοχή, μετατρέπεται σε χώρα που εμπλέκεται στην ισλαμική τρομοκρατία».
Υπάρχουν επίσης Τούρκοι στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες αλλά και αρθρογράφοι που τονίζουν τα προβλήματα που θα αντιμετωπίσει ο τουρκικός στρατός στη Λιβύη σε επιχειρησιακό επίπεδο.
Υπογραμμίζουν ότι ο Χαφτάρ δεν είναι κάποια οργάνωση αλλά ο αρχηγός του επίσημου στρατού της Λιβύης, με σοβαρές επιχειρησιακές δυνατότητες, σχηματισμούς ειδικών δυνάμεων, πυροβολικού, επιθετικών ελικοπτέρων, πολεμικής αεροπορίας… Ειδικά στο τελευταίο, τονίζουν ότι τα τμήματα του τουρκικού στρατού που θα αποσταλούν στην Λιβύη θα στερούνται αεροπορικής υποστήριξης, με ό,τι σημαίνει αυτό, σε μια χώρα που απέχει εκατοντάδες χιλιόμετρα από τα στρατιωτικά αεροδρόμια της Τουρκίας.
Ένα άλλο επιχείρημα εκείνων που αντιτίθενται στην αποστολή στρατευμάτων είναι η δύσκολη κατάσταση που βρίσκεται η Τουρκία στη Συρία, όπου πιέζεται να αποχωρήσει από το Ιντλίμπ, ενώ το μεγάλο σχέδιό της να δημιουργήσει μια ζώνη ασφαλείας κατά μήκος των συνόρων με τη Συρία, μέσα στο έδαφος της Συρίας, παρότι είχε αρχικά την άδεια των ΗΠΑ και την ενθάρρυνση της Ρωσίας, κατέληξε σε φιάσκο.
Για το λόγο αυτόν τονίζουν το πόσο επικίνδυνο είναι τώρα το εγχείρημα, με δεδομένο ότι η Τουρκία δεν έχει σχεδόν καμία χώρα στο πλευρό της. Για παράδειγμα, ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε είπε: «Μια τέτοια παρέμβαση δεν θα συμβάλει στην εξισορρόπηση των δυνάμεων στη Λιβύη, αντιθέτως θα οδηγήσει σε μια απίστευτη αύξηση της στρατιωτικής έντασης, κάτι το οποίο δεν μπορούμε να αποδεχτούμε». Επίσης, υπάρχει «ένας επίσημος κρατικός αξιωματούχος των ΗΠΑ» που χαρακτήρισε τη συνεργασία της Τουρκίας με την Τρίπολη «άχρηστη και προκλητική», καθώς και ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, ο οποίος δήλωσε ότι «Παρέμβαση τρίτων χωρών δεν θα συμβάλει στην επίλυση της κρίσης».
Τέλος, αναπτύσσεται ο προβληματισμός από την πρωτοβουλία της Γερμανίας, συνέπεια της οποίας είναι η δήλωση του εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών της κυβέρνησης Σαράτζ στην Die Welt: «Είμαστε αντίθετοι στην παρουσία ξένων στρατευμάτων στο έδαφος της Λιβύης», ο οποίος έκανε τη δήλωση γιατί η κυβέρνησή του θέλει να υποστηρίξει μια κοινή πολιτική της ΕΕ, με τη διαμεσολάβηση της Γερμανίας, η οποία «δεν είναι μέρος της σύγκρουσης και είναι αρκετά αντικειμενική», μια ευρωπαϊκή πολιτική που δεν θα υποστηρίζει τον Χαφτάρ.
Αυτή είναι η εικόνα στο τουρκικό «μέτωπο της Λιβύης».
Τα συμπεράσματα δικά σας.
