Σοβαρά ερωτήματα, για το τι ακριβώς σχεδιάζει για την κυπριακή ΑΟΖ και ποια η σκοπιμότητα της ανακίνησης του ζητήματος τη συγκεκριμένη στιγμή, εγείρουν οι προεκλογικές δημόσιες τοποθετήσεις του Κύπριου Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη.
Ο κ. Αναστασιάδης είχε δημοσίως αναγγείλει την κατάθεση στον ΟΗΕ συντεταγμένων των εξωτερικών ορίων της κυπριακής ΑΟΖ και σε περιοχές που δεν υπάρχει οριοθέτηση, επιδιώκοντας την de facto οριοθέτηση με την Ελλάδα στα δυτικά, προτού η Άγκυρα με την παρέμβασή της επιχειρήσει να ακυρώσει την κυπριακή ΑΟΖ σε περιοχή που η οριοθέτησή της με τον Λίβανο και τη Συρία βρίσκεται σε εκκρεμότητα.
Μετά την επανεκλογή του, το ζήτημα αυτό είναι από τα πρώτα στα οποία θα πρέπει να δώσει απαντήσεις με συγκεκριμένες κινήσεις.
Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Μ. Cavusoglu έστειλε πάντως το μήνυμά του μέσω της συνέντευξης στην «Καθημερινή», δηλώνοντας ότι η Ελλάδα και η Κύπρος δεν έχουν θαλάσσια σύνορα και η χώρα του θα πάρει όλα τα αναγκαία μέτρα για να προστατεύσει τα συμφέροντά της.
Αλλά και η τελευταία κλιμάκωση που επιχειρεί η Τουρκία προκειμένου να αμφισβητήσει την κυπριακή ΑΟΖ και η επιθετική ρητορική του T. Erdogan δεν είναι άσχετες με την πρόωρη και αψυχολόγητη αναγγελία του Ν. Αναστασιάδη για οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου.
Η διαδικασία αυτή προκαλεί, όπως ήταν αναμενόμενο, την έντονη αντίδραση της Άγκυρας, η οποία ήδη εμποδίζει την άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου και διαθέτοντας πλέον δικό της πλωτό γεωτρύπανο, ενδεχομένως το αμέσως προσεχές διάστημα θα επιχειρήσει να επιβάλει τετελεσμένα στην περιοχή, πιθανότατα κάνοντας παράνομες γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ και μάλιστα σε περιοχές υπό τον έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας, που όμως είτε δεν έχουν οροθετηθεί Οικόπεδα είτε πρόκειται για Οικόπεδα για τα οποία δεν έχει γίνει διαγωνισμός.
Σε αυτό το κλίμα, θα ήταν αναμενόμενο να αποφεύγεται από τη Λευκωσία κάθε κίνηση που μπορεί να πυροδοτήσει εντάσεις και να δημιουργήσει προβλήματα στον προγραμματισμό των πετρελαϊκών εταιρειών στην κυπριακή ΑΟΖ, αλλά και σε πολιτικό επίπεδο να οδηγήσει σε ακύρωση των προσπαθειών για άμεση επανέναρξη των συνομιλιών μετά τις προεδρικές εκλογές.
Οι αποσπασματικές εξαγγελίες του Νίκου Αναστασιάδη περί κατάθεσης συντεταγμένων για την οριοθέτηση της ΑΟΖ, η δήλωσή του περί αναμονής από την Αθήνα απόψεων σχετικά με τις συντεταγμένες αυτές, αλλά και η προβληματική αναφορά του σε ΑΟΖ των Τουρκοκυπρίων, εκτός του ότι μαρτυρούν μια γενική σύγχυση για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα, δημιουργούν εύλογα ερωτήματα για το αν πρόκειται για μέρος μιας σχεδιασμένης στρατηγικής (σε συνεννόηση με την Αθήνα αλλά και την Αίγυπτο) ή απλώς για ένα πυροτέχνημα της προεκλογικής περιόδου. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο φάκελος που έχει συνταχθεί από τις κυπριακές Αρχές βρίσκεται εδώ και λίγες εβδομάδες στο γραφείο του Νίκου Κοτζιά, χωρίς μέχρι στιγμή να έχει δοθεί απάντηση.
Πάντως, σε ότι αφορά την κυπριακή ΑΟΖ η οριοθέτηση απαιτεί τη συμφωνία με τα άλλα παράκτια γειτονικά κράτη.
Η πρόθεση της κυπριακής κυβέρνησης φαίνεται ότι είναι η κατάθεση στον ΟΗΕ, μονομερώς, συντεταγμένων τις οποίες θεωρεί η Κύπρος ως εξωτερικά όρια της ΑΟΖ της, υπολογισμένα βάσει της αρχής της μέσης γραμμής (ελλείψει συμφωνίας με τα γειτονικά κράτη).
Η «οριογραμμή» δεν είναι νέα, καθώς ήδη αποτυπώνεται και από τις επίσημες κυπριακές Αρχές που εκδίδουν τις ΝΟΤΑΜ και εμφανίζουν την ηλεκτρονική αποτύπωση των ορίων της κυπριακής ΑΟΖ και προς τον Βορρά βάσει της μέσης γραμμής.
Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι ο κ. Αναστασιάδης έκανε αναφορά για επαφές με την Αθήνα και για τη γνώμη που θα διατυπώσει η Αθήνα σε ότι αφορά το σημείο εκείνο που για μερικά μίλια θα εφάπτονται οι ΑΟΖ της Ελλάδας και της Κύπρου, εφόσον φυσικά υπάρξει τέτοιου είδους οριοθέτηση που θα αναγνωρίζει πλήρη επήρεια στο Καστελόριζο.
Η μονομερής ανακοίνωση συντεταγμένων από την Κύπρο στο συγκεκριμένο σημείο δεν παράγει νομικό αποτέλεσμα, καθώς δεν θα οδηγήσει σε συμφωνία οριοθέτησης με την Ελλάδα, κάτι που θα δημιουργούσε ένα, έστω και υψηλού ρίσκου, τετελεσμένο στη Μεσόγειο.
Ο νόμος της 2ας Απριλίου 2004, με τον οποίο η Κυπριακή Δημοκρατία ανακήρυξε την ΑΟΖ, αναφέρει συγκεκριμένα στην παράγραφο 3(2) ότι σε περίπτωση που η ΑΟΖ επικαλύπτει μέρος ΑΟΖ άλλου κράτους με ακτές έναντι της Δημοκρατίας, η οριοθέτηση θα πρέπει να γίνει με συμφωνία. Στην απουσία συμφωνίας, η οριοθέτηση αυτής της ζώνης δεν θα πρέπει να εκτείνεται πέραν της μέσης γραμμής ή της γραμμής ίσης απόστασης που υπολογίζεται από τις αποδεκτές γραμμές βάσης, από τις οποίες υπολογίζεται το εύρος των χωρικών υδάτων.
Στο επόμενο σημείο, παράγραφο 3(3) αναφέρεται ότι τα ακριβή όρια της ΑΟΖ σε κάθε στιγμή θα πρέπει να ανακοινώνονται δημόσια, με ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών που θα δημοσιεύεται στην επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, καθώς αυτά τα όρια θα πρέπει να έχουν σχεδιασθεί σχετικά με τις συγκεκριμένες περιοχές και με την πιθανότητα να υπάρξουν συμφωνίες οριοθέτησης, ανάλογα με τις προβλέψεις των παραγράφων 1 και 2.
Μένει να αποδειχθεί τις επόμενες εβδομάδες εάν επρόκειτο απλώς περί προεκλογικού πυροτεχνήματος ή αν τελικά η Λευκωσία θα προχωρήσει σε αυτή την κίνηση γνωρίζοντας ότι θα υπάρξει ισχυρή αντίδραση από την Τουρκία. Οι νέες απειλές εκτοξεύθηκαν από την τουρκοκυπριακή πλευρά τη Δευτέρα, με τον εκπρόσωπο του Τουρκοκύπριου ηγέτη, Barıs Burcu, να προειδοποιεί ότι μόλις ολοκληρωθεί η προετοιμασία του νέου αποκτήματος της Τουρκίας, του πλωτού γεωτρύπανου «Deepsea Metro II», θα ξεκινήσουν γεωτρήσεις στη Μεσόγειο από την Τουρκία.
Συντάκτης: Νίκος Μελέτης
Πηγή: Liberal
