Το άρθρο δημοσιεύτηκε στις 18 Αυγούστου, στην ιστοσελίδα «The National Interest», με τον τίτλο «The Navy’s Constellation-Class Frigate Problem Has No Easy Fix» (δείτε ΕΔΩ). Συντάκτης του άρθρου είναι ο James Holmes, ενώ το άρθρο καταγράφει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Αμερικανικό Ναυτικό, με τις υπό ναυπήγηση φρεγάτες κλάσης «Constellation». Το άρθρο έχει ενδιαφέρον και για την Ελλάδα, δεδομένης του ενδιαφέροντος για απόκτηση πλοίων της κλάσης. Η μετάφραση έγινε από τη συντακτική ομάδα του «DefenceReview.gr». «Το πρόγραμμα των φρεγατών “Constellation” (FFG-62) πράττει ελάχιστα για να αποκαταστήσει τη φήμη του Αμερικανικού Ναυτικού ως προς την ικανότητα του. Το πρόγραμμα είναι προορισμένο να αποδώσει έναν στολίσκο τουλάχιστον 20 μικρών πλοίων επιφανείας, με μεγάλη ισχύ πυρός, σε εύλογα σύντομο χρονικό διάστημα και με διαχειρίσιμο κόστος. Ωστόσο, το πρόγραμμα είναι ήδη 36 μήνες πίσω από το αρχικό χρονοδιάγραμμα και πάνω  από τον αρχικό προϋπολογισμό. Επιπλέον, το πρώτο πλοίο ναυπηγείται χωρίς να έχει ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός. Αυτό δεν είναι καλό, ειδικά όταν το πρόγραμμα επιδεινώνεται και από τα προβλήματα ναυπηγικής βιομηχανίας τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Αυτό είναι κάτι που έχει σημασία. Τέτοια προβλήματα έχουν και άμεση διπλωματική σημασία, και όχι προς το καλύτερο. Για να καταλάβετε το γιατί, εξετάστε το πρόγραμμα μέσα από τα μάτια των ανταγωνιστών, των συμμάχων και των φίλων που οι ΗΠΑ θα ήθελαν να προσελκύσουν. Και δείτε το με σχετικούς όρους. Ιδιαίτερα, σε σχέση με αντιπάλους της Αμερικής, κυρίως την Κίνα. Σε στρατηγικό ανταγωνισμό, εν καιρώ ειρήνης, ακροατήρια με επιρροή (σύμμαχοι, φίλοι, υποψήφιοι εχθροί) κρίνουν το ποιος θα ήταν ο πιθανός νικητής σε καιρό πολέμου. Εδώ κυριαρχεί η υποκειμενική τους άποψη: Ο νικητής στον πόλεμο των αντιλήψεων θριαμβεύει στον ανταγωνισμό εν καιρώ ειρήνης.

Οι άνθρωποι αγαπούν το νικητή και περιφρονούν τον ηττημένο. Εάν σκεφτόσασταν να σταθείτε στο πλευρό των ΗΠΑ ή της Κίνας, ποιον υποψήφιο θα θεωρούσατε τον πιο εντυπωσιακό εταίρο: Το κυρίαρχο ναυτικό κράτος που φαίνεται να μην μπορεί να αποτρέψει τη συρρίκνωση του στόλου του ή τον αμφισβητία με δέκα μεγάλα πλοία επιφανείας και τρία πλοία ακτοφυλακής υπό κατασκευή σε ένα μόνο ναυπηγείο και έναν στόλο σε ανοδική πορεία; Αυτή σκέψης θα πρέπει να τεθεί για λίγο σε παύση. Ο εξαιρετικός διπλωμάτης και ιστορικός Henry Kissinger χαρακτήρισε την αποτροπή ως προϊόν της στρατιωτικής μας ικανότητας, της θέλησής μας να τη χρησιμοποιήσουμε και του βαθμού στον οποίο ο αντίπαλος που φιλοδοξούμε να αποτρέψουμε πιστεύει στις ικανότητες και τη θέλησή μας-στη δύναμή μας, με άλλα λόγια. Εάν οι εχθρικοί ηγέτες πιστεύουν ότι μπορούμε και θα ματαιώσουμε τους στόχους τους, θα απέχουν από ενέργειες που εμείς απαγορεύουμε. Αν χλευάζουν τις δυνατότητές μας, την αποφασιστικότητά μας ή και τα δύο, τότε μπορεί να αψηφήσουν την αποτρεπτική μας ισχύ.

Ο Κίσινγκερ μας υπενθυμίζει ότι η αποτροπή είναι ένα προϊόν πολλαπλασιασμού-όχι πρόσθεσης-τριών συστατικών παραγόντων. Εάν οποιοσδήποτε παράγοντας σε ένα πολλαπλασιασμό είναι μηδέν, η αποτροπή είναι μηδέν. Η άλγεβρα το λέει. Εάν ένας αντίπαλος αμφιβάλλει για τις πολεμικές μας ικανότητες, η αποτροπή μας θα υποφέρει. Αυτό παραμένει αλήθεια ακόμα κι αν οι υποκειμενικές του κρίσεις είναι εσφαλμένες. Ο Κίσινγκερ δεν επαναχρησιμοποίησε τη φόρμουλα του για να περιγράψει άλλους τρόπους ένοπλης πειθούς, αλλά μπορούσε και θα έπρεπε. Αυτός ο ίδιος συνδυασμός παραγόντων-ικανότητα, θέληση και πεποίθηση-θα μπορούσε να ωθήσει έναν αντίπαλο να κάνει κάτι που θέλουμε εμείς, αλλά η ηγεσία του προτιμά να μην κάνει. Αυτό είναι εξαναγκασμός. Και οι ίδιοι παράγοντες θα μπορούσαν να παρηγορήσουν τους συμμάχους και τους φίλους μας ότι οι ΗΠΑ θα είναι εκεί για αυτούς όταν το χρειαστούν. Αυτό είναι επιβεβαίωση. Το να δίνεις ασφάλεια σε φιλικές δυνάμεις είναι κρίσιμο για την οικοδόμηση και τη συντήρηση συμμαχιών.

Η ικανότητα, λοιπόν, είναι κεντρική σε όλους τους τρόπους πειθούς εν καιρώ ειρήνης. Στην πραγματικότητα, μπαίνω στον πειρασμό να ξεχωρίσω την ικανότητα ως τον τέταρτο ανεξάρτητο παράγοντα και να το προσθέσω στη φόρμουλα του Κίσινγκερ. Σε τελική ανάλυση, η στρατιωτική και διπλωματική αποτελεσματικότητα σημαίνει περισσότερα από το να συγκεντρώσεις την αποφασιστικότητα σου και τραβήξεις το σπαθί. Χρειάζεται επίσης επιδεξιότητα για να σφυρηλατήσεις και να χειριστείς το σπαθί. Οι ξένοι θα σχηματίσουν τις δικές τους εντυπώσεις για το πόσο επιδέξια κατασκευάζουμε και χρησιμοποιούμε ναυτικές και στρατιωτικές δυνάμεις σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές μας. Η ετυμηγορία τους καθορίζει το αν αποθαρρύνονται, εξαναγκάζονται ή καθησυχάζονται. Γι’ αυτό προγράμματα, όπως οι “Constellation”, είναι τόσο σημαντικά. Ας εξετάσουμε τις “Constellation” με τη βοήθεια σκληροπυρηνικών αναλυτών της Υπηρεσίας Ερευνών του Κογκρέσου (CRS : Congressional Research Service) και του Ελεγκτικού Γραφείου της Κυβέρνησης (GAO : Government Accountability Office). Πρώτον, αξίζει να επισημάνουμε ότι αυτή δεν πρόκειται για μια μικρή φρεγάτα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουμε, οι “Constellation” θα έχουν εκτόπισμα τουλάχιστον 78% περισσότερο από τις φρεγάτες “Oliver Hazard Perry” (FFG-7). Οι “Constellation” θα έχουν εκτόπισμα 7.291 τόνους με πλήρη φόρτο, σε σύγκριση με τους 4.100 τόνους των FFG-7. Επιπλέον, το εκτόπισμα των “Constellation” είναι ίσο με το 75% του εκτοπίσματος ενός αντιτορπιλικού Arleigh Burke Flight IIA, που είναι 9.648 τόνοι.

(Τα στοιχεία για το τελικό εκτόπισμα των “Constellation” παραμένουν ασαφή επειδή ο σχεδιασμός του πρώτου πλοίου δεν έχει ολοκληρωθεί. Η GAO αναφέρει ήδη “απρογραμμάτιστη αύξηση βάρους” άνω του 10%. Το σκάφος θα μπορούσε να βαρύνει ακόμη περισσότερο-ίσως σε βάρος της μέγιστης ταχύτητας). Το βάρος του πλοίου εγείρει ερωτήματα σχετικά με το αν έχει αρκετή ισχύ πυρός για το μέγεθός του. Ο κύριος οπλισμός του αποτελείται από 32 κάθετα κελιά Mk.41, σε σύγκριση με τα 96 κελιά των “Arleigh Burke” και τα 122 κελιά των “Ticonderoga”. Αυτό είναι το ένα τρίτο της ισχύος πυρός ενός αντιτορπιλικού για ένα πολεμικό πλοίο με το 75% του εκτοπίσματος του ίδιου αντιτορπιλικού. Ως παλιός αξιωματικός-πυροβολητής είμαι υποχρεωμένος να υποστηρίξω ότι οι “Constellation” θα διαθέτουν μόνο ένα πυροβόλο των 57 χιλιοστών και όχι το ισχυρότερο πυροβόλο των 127 χιλιοστών των αντιτορπιλικών και καταδρομικών. Εν ολίγοις, αυτή η σουίτα όπλων φαίνεται αναιμική για μια βαριά φρεγάτα.

Το CRS διατυπώνει την ιδέα να εφοδιαστεί το σκάφος με 48 κελιά, δηλαδή τη μισή χωρητικότητα ενός αντιτορπιλικού, αλλά παρατηρεί επίσης ότι, όπως έχει διαμορφωθεί επί του παρόντος, το πλοίο θα διαθέτει 16 εκτοξευτές τοποθετημένους στο κατάστρωμα για πυραύλους κατά πλοίων. Επίσης θα έχουν και σύστημα εγγύς άμυνας με 21 πυραύλους RAM. Αυτό αντισταθμίζει εν μέρει τον μέτριο αριθμό των κάθετων εκτοξευτών. Το CRS σημειώνει, επιπλέον, ότι οι σχεδιαστές του στόλου μπορεί να υπολογίζουν σε μη-επανδρωμένα πλοία επιφανείας, με πυραύλους, για να συμπληρώσουν τη δύναμη πυρός των παραδοσιακών επανδρωμένων πολεμικών πλοίων. Επιπρόσθετα η ικανότητα ανεφοδιασμού στη θάλασσα, εξέλιξη που είναι έτοιμη να τεθεί σε υπηρεσία, θα βοηθήσει στην άμβλυνση των ανησυχιών σχετικά με τον αριθμό των κάθετων κελιών. Αλλά το πολιτικό ερώτημα είναι πώς το ξένο κοινό θα αξιολογήσει τη φρεγάτα μόλις τεθεί σε υπηρεσία. Θα το δουν ως πιθανό νικητή στη μάχη; Μπορεί να βοηθήσει να αποτρέψει, να εξαναγκάσει ή να καθησυχάσει; Τώρα, όπως πάντα, η υποκειμενική τους κρίση μετράει. Δεύτερον, η διαδικασία σχεδιασμού και κατασκευής των “Constellation” χλευάστηκε. Η ηγεσία του Αμερικανικού Πολεμικού επέλεξε ένα ώριμο σχέδιο, την ευρωπαϊκή φρεγάτα πολλαπλών αποστολών FREMM, που βρίσκεται επί του παρόντος σε υπηρεσία με το γαλλικό και το ιταλικό ναυτικό, προκειμένου να συγκρατήσει το κόστος και τους κινδύνους που σχετίζονται με τη σχεδίαση ενός εντελώς νέου πλοίου. Αυτό ήταν σοφό. Αλλά στη συνέχεια το Ναυτικό άρχισε αμέσως να αλλάζει τη σχεδίαση. Αντί απλώς να τοποθετήσει το σύστημα μάχης Aegis, τους εν υπηρεσία αισθητήρες και τα όπλα του Ναυτικού στη βασική σχεδίαση του πλοίου, επέλεξε να προχωρήσει σε ριζική επανασχεδίαση. Η “Constellation” φέρεται να έχει λιγότερο από 15% κοινά χαρακτηριστικά με το FREMM.

Ή όπως το θέτει το GAO: “Οι αποφάσεις του Ναυτικού να τροποποιήσουν ουσιαστικά το σχέδιο της φρεγάτας έχουν κάνει τα δύο πλοία να μοιάζουν πλέον σαν μακρινά ξαδέρφια”. “Λόγω των καθυστερήσεων στην ολοκλήρωση του σχεδιασμού”, προσθέτουν οι συγγραφείς του GAO, “είναι αβέβαιο πότε οι ηγέτες του στόλου θα έχουν τις νέες φρεγάτες διαθέσιμες για αποστολές”. Η κατασκευή συνεχίζεται στο πρώτο πλοίο, παρόλο που ο σχεδιασμός έχει ολοκληρωθεί μόλις κατά 80%. Και ολοκληρώθηκε κατά 80% το 2022, όταν κόπηκε το έλασμα του πρώτου πλοίου. “Με άλλα λόγια, αλλάζουν τα σχέδια καθώς προχωρούν”, όπως πιστεύει ένας πρώην κυβερνήτης φρεγάτας του Βασιλικού Ναυτικού. Έχουμε την άβολη αίσθηση ότι η “Constellation” είναι η φρεγάτα του μέλλοντος-και θα είναι πάντα. Τι θα πουν οι ξένοι για μια διαδικασία που προοριζόταν να είναι απλή και που έχει μείνει στάσιμη εν μέσω πολυπλοκότητας και υπερβολικού κόστους; Και τρίτον, οι νέες αποτυχίες δεν είναι καθόλου αδιανόητες. Το GAO επικρίνει το Ναυτικό επειδή παραμέλησε να δοκιμάσει το σύστημα ελέγχου του συστήματος πρόωσης στη στεριά πριν το εγκαταστήσει στις “Constellation”. Η εγκατάσταση δοκιμών είναι καινούργια για το Ναυτικό και το σύστημα ελέγχου είναι ένα ολοκαίνουργιο σχέδιο, τελεία. Το GAO λέει ότι το σύστημα έχει υψηλό κίνδυνο ανάπτυξης και ενσωμάτωσης και υπενθυμίζει τα προβλήματα που ταλαιπώρησαν τα LCS, των οποίων τα συστήματα πρόωσης δεν δοκιμάστηκαν στην ξηρά. Όσο περισσότερες δοκιμές, τόσο το καλύτερο, ειδικά για νέα συστήματα και λογισμικά. Το GAO λέει οι καθυστερήσεις στο πρόγραμμα δημιουργούν χρόνο και ευκαιρία για δοκιμές στην ξηρά, ώστε να αποτραπούν αστοχίες και προβλήματα με τις “Constellation”.

Γιατί να περιμένουμε έως ότου το πλοίο τεθεί σε υπηρεσία για να αποκαλυφθούν μηχανολογικά σφάλματα; Τίποτα από αυτά δεν λέγονται εναντίον της ιδέας της φρεγάτας. Η λογική πίσω από την προμήθεια ενός στολίσκου πλοίων μικρών διαστάσεων είναι άψογη. Εδώ και μια δεκαετία περίπου, η ηγεσία του Αμερικανικού Ναυτικού μιλάει για τη διανομή των επιχειρησιακών ικανοτήτων σε έναν πολυάριθμο στόλο. Αρχικά, η ιδέα χρησιμοποιήθηκε με τον όρο “κατανεμημένη φονικότητα” πριν κωδικοποιηθεί στο ναυτικό δόγμα ως “κατανεμημένες θαλάσσιες επιχειρήσεις”. Αυτή τη στιγμή, η ικανότητα του Ναυτικού είναι συγκεντρωμένη σε μερικά πλοία πολλαπλών αποστολών. Αφαιρέστε ένα από αυτά και θα αφαιρέσετε ένα μεγάλο ποσοστό της μαχητικής ισχύος του Στόλου. Όντας έτσι, είναι απολύτως λογικό να κατανείμουμε όπλα, αισθητήρες και διοίκηση σε περισσότερα πλοία. Η διάχυση των ικανοτήτων ενισχύει την επιθετική δύναμη κρούσης ενώ προσδίδει ανθεκτικότητα στην απορρόφηση των απωλειών. Όλα τα ναυτικά έχουν απώλειες μάχης. Αλλά μια μαχητική δύναμη που διαθέτει μόνο ένα μικρό κλάσμα της συνολικής μαχητικής της δύναμης σε μια πλατφόρμα χάνει μόνο ένα μικρό κλάσμα της συνολικής της δύναμης εάν αυτή η πλατφόρμα τεθεί εκτός δράσης. Ο στόλος συνεχίζει μάχεται και αυτό είναι το ζητούμενο. Τα φρεγάτες, τα LCS, στο βαθμό που μπορούν να συνεισφέρουν, και τελικά τα μη-επανδρωμένα σκάφη είναι ή θα έπρεπε να είναι αρκετά φθηνά για να τα αγοράσουμε μαζικά. Οι όροι “κατανεμημένη φονικότητα” και “κατανεμημένη ανθεκτικότητα” βρίσκουν εφαρμογή σε αυτόν τον νέο στόλο.

Τι να κάνουμε για να αποκατασταθεί η φήμη του Αμερικανικού Ναυτικού και του αμερικανικού ναυπηγικού συγκροτήματος; Ας ξεκινήσουμε με τη μεταρρύθμιση της θεσμικής κουλτούρας. Οι βέλτιστες πρακτικές βρίσκονται στη βάση του πολιτισμού. Πρώτα απ’ όλα, το Ναυτικό πρέπει να ξαναβρεί το πειραματικό της ήθος. Ένα πλοίο, ή οποιοδήποτε άλλο σύστημα, είναι μια υπόθεση εργασίας και παραμένει έτσι έως ότου αποδειχτεί επαρκές και αποτελεσματικό στο αφύλακτο περιβάλλον των ωκεανών και των θαλασσών του κόσμου. Σύμφωνα με το GAO: “Το σύστημα πρόωσης των Constellation θα πρέπει να ελεγχθεί στην ξηρά, εκθέτοντας τυχόν σημαντικά ελαττώματα προτού η φρεγάτα ελεγχθεί στη θάλασσα”. Ας επικρατήσει λοιπόν η επιστημονική μέθοδος. Δεύτερον, το Ναυτικό πρέπει να ανακαλύψει ξανά την προοπτική που κάποτε επικρατούσε: Ότι το αρκετά καλό είναι αρκετά καλό όταν παράγει καλό στρατιωτικό υλικό. Οι ΗΠΑ επικράτησαν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο επειδή η βιομηχανία παρήγαγε χιλιάδες καλά πλοία, αεροπλάνα και άρματα μάχης, ενώ ο εχθρός ήταν δέσμιος μιας συντεχνιακής νοοτροπίας. Κατασκεύασε εξαιρετικά συστήματα, αλλά σε περιορισμένο αριθμό, και τελικά κατακλύστηκε από τους συμμάχους. Θέλω τον παλαιό τρόπο. Η ιδέα πίσω από τις “Constellation” είναι σταθερή. Δηλαδή, να πάρουμε ένα επιτυχημένο πλοίο, να εγκαταστήσετε αμερικανικούς αισθητήρες και όπλα πάνω του, να το κατασκευάσουμε μαζικά και να θέσουμε σε υπηρεσία. Αντίθετα, φαίνεται ότι η ηγεσία του Ναυτικού υπέκυψε στον πανάρχαιο ανθρώπινο πειρασμό: Το καλύτερο είναι ο εχθρός του καλού. Και τρίτον, η ανώτατη στρατιωτική και πολιτική ηγεσία μπορεί να χρειαστεί να ακολουθήσει μια πιο αυστηρή προσέγγιση για την επίβλεψη των αμυντικών προμηθειών. Εάν μια απόφαση από τα ψηλά κατευθύνει το Ναυτικό στο να κάνει μικρές τροποποιήσεις σε ένα ξένο σχέδιο πλοίου και να κατασκευάσει μεγάλο αριθμό πολεμικών πλοίων, η ηγεσία αυτή θα πρέπει να επιβάλει αυτή την απόφαση και τη φιλοσοφία στην οποία αυτή βασίζεται. Πρέπει να επιβάλλει αυτοπειθαρχία και να αντισταθεί στο δέλεαρ της τελειότητας. Και πρέπει να επιβάλλει πειθαρχία σ’ όλη τη ναυτική ιεραρχία. Αποκτήστε τη σωστή κουλτούρα και θα δείτε τη ναυτική στρατηγική των ΗΠΑ να ευημερεί. Επίσης, θα δείτε τους ανταγωνιστές, τους συμμάχους και τους φίλους μας να κρατάνε σημειώσεις».