Οι σχέσεις της Τουρκίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, μετά την προχθεσινή συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών, βρίσκονται πάλι σε καθεστώς κρίσης, παρά το γεγονός ότι η απόφαση στα υψηλά δώματα της αμερικανικής κυβέρνησης είναι να συνεχιστεί ο διάλογος με την Άγκυρα.
Γράφει ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΙΓΝΑΤΙΟΥ για το HELLAS JOURNAL
Ως γνωστό, η ελπίδα πεθαίνει τελευταία καθώς η πλειοψηφία των γραφειοκρατών του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ούτε όραμα έχουν, ούτε όρεξη για να εκπονήσουν εναλλακτικά σενάρια όταν το απαιτούν οι περιστάσεις. Στην περίπτωση της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ, υπάρχουν ευτυχώς μερικοί αξιωματούχοι που δεν βλέπουν τα πράγματα μέσα από γραφειοκρατικό μάτι, ούτε με συναισθηματισμό, επειδή-ας πούμε-υπηρέτησαν στην Τουρκία και πέρασαν καλά…
Οι Αμερικανοί διπλωμάτες που ασχολούνται με το «φαινόμενο Ερντογάν» έχουν λάβει προ καιρού τις αποφάσεις τους. Εύκολα και γρήγορα συνειδητοποίησαν ότι η προσπάθεια να πείσουν τον Ταγίπ Ερντογάν να παραμείνει ένας καλός και πιστός σύμμαχος είναι χαμένη.
Όμως, και θα έλεγα τους καταλαβαίνω, δεν είναι εύκολη μία στρατηγική ανατροπή στην περίπτωση που ο πρόεδρος της Τουρκίας επιλέξει οριστικά και αμετάκλητα άλλους συμμάχους. Στη βάση αυτή, λοιπόν, συνεχίζουν την προσπάθεια, αλλά όπως συνειδητοποίησε την Τρίτη ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, μπορεί να είναι μάταιη.
Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου είχε δείξει την «πορεία του φιδιού» από την Κυριακή όταν με εντολή του από τη Νέα Υόρκη εκδόθηκε η εμπρηστική ανακοίνωση εναντίον της Exxon Mobil και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στον έβδομο όροφο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ προχθές, εικάζω από αυτά που λέγονται, ότι πρέπει να ήταν και αναιδής ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών. Διότι δεν λες σε ένα συνομιλητή σου, ο οποίος έχει γνωστές και πάγιες θέσεις, και ο οποίος είναι ακόμα σύμμαχος σου, ότι θα αγοράσεις το ρωσικό σύστημα S-400 ότι και να λέει, όσο και να φωνάζει η Αμερική. Ούτε του ζητάς να παραμερίσει την αμερικανική Δικαιοσύνη και να σου δώσει τον Ιμάμη Γκιουλέν, επειδή τον μισείς και θέλεις να τον κρεμάσεις, ας πούμε.
Αλλά δεν ήταν μόνο το ζήτημα των S-400, που οπωσδήποτε θα επιφέρει σκληρές κυρώσεις, όταν και όποτε εγκατασταθούν στο τουρκικό έδαφος. Τα θέματα στην ατζέντα τα άγγιζες και σε έκαιγαν. Αν τα μελετήσει κανείς, εύκολα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει σημείο συμφωνίας:
Είτε πρόκειται για τον Ιμάμη Γκιουλέν, είτε για τους Κούρδους της Συρίας (YPG), είτε για τους Αμερικανούς φυλακισμένους στην Τουρκία, είτε για τη στρατηγική σχέση του Ερντογάν με τον Βλαντιμίρ Πούτιν και τους μουλάδες της Τουρκίας, είτε για τις γεωτρήσεις της Exxon Mobil, τη Συρία, τους Κούρδους και ένα σωρό άλλες εκκρεμότητες.
Πρόκειται για πραγματικές διαφωνίες. Δεν παίζεται, δηλαδή, ένα θέατρο, όπως μερικοί αναλυτές νόμιζαν στην αρχή-αρχή της κρίσης. Μετά τη συνάντηση, ο κ. Τσαβούσογλου συναντήθηκε με τους δημοσιογράφους και δεν τους ανέφερε ούτε ένα σημείο συμφωνίας με την παρούσα αμερικανική κυβέρνηση. Μάλιστα, παραδέχθηκε για πρώτη φορά και ένα άλλο σοβαρό πρόβλημα. Αυτό του προστίμου στην HalkBank, η οποία θα καταρρεύσει την επομένη όταν ανακοινωθεί. Τουρκική πηγή μίλησε για πρόστιμο δισεκατομμυρίων δολαρίων, που αδυνατεί να απορροφήσει το τουρκικό τραπεζικό σύστημα.
Το βασικό συμπέρασμα είναι ότι θα ζήσουμε πολλά δράματα μέχρι να ξεκαθαρίσει η κατάσταση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων. Αλλά ένα είναι σίγουρο: ότι οι Αμερικανοί δεν θα χαρίσουν εύκολα την Τουρκία στον Βλαντιμίρ Πούτιν. Θα παλέψουν να αποτρέψουν αυτό το ενδεχόμενο, ένας δύσκολος είναι η αλήθεια στόχος, διότι ο κ. Ερντογάν έχει λάβει τις αποφάσεις του, όσο και να λένε πως ακόμα αμφιταλαντεύεται…
ΚΑΙ ΜΙΑ ΠΡΟΒΛΕΨΗ: Ο κ. Πομπέο δήλωσε δημόσια ότι απαίτησε την αποφυλάκιση και των υπολοίπων Αμερικανών φυλακισμένων, οι υποθέσεις των οποίων αφορούν συνεργασία με «τρομοκράτες» για την ανατροπή του Ερντογάν. Ο Αμερικανός υπουργός έδειξε ότι ο Λευκός Οίκος θα ανεβάσει το θέμα, όπως έκανε με την περίπτωση του Πάστορα Άντριου Μπράνσον. Οπότε να ετοιμαστούμε για «Τουιτερ-μαχία»…
