Το 2024 ξεκίνησε με νέα ηγεσία στις ΕΔ και ένα καθαρό χαρτί επαναξιολόγισης των αναγκών και των τριών κλάδων. Στο πλαίσιο αυτό θα κάνουμε μια αναφορά στις ανάγκες του κάθε κλάδου όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια, ξεκινώντας από το Στρατό Ξηράς.
Η πολυετής απραξία, η γήρανση του υλικού και η πρόοδος της τεχνολογίας είναι σημαντικοί παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Όπως επίσης οι οικονομικές δυνατότητες παράλληλα με τις ανάγκες των υπόλοιπων κλάδων. Παρ’ όλ’ αυτά, ο προγραμματισμός πρέπει να έχει ορίζοντα δεκαετίας και αυστηρή προτεραιοποίηση ανάλογα με τις ανελαστικές ανάγκες του κάθε κλάδου.
Ως πρώτη ανελαστική επιλογή είναι η υπογραφή συμβάσεων τεχνικής υποστήριξης (FOS) για το σύνολο των εν ενεργεία οπλικών συστημάτων, ώστε τουλάχιστον τα υπάρχοντα συστήματα εκσυγχρονισμένα ή μη να είναι πλήρως λειτουργικά, πριν προχωρήσουμε στην υλοποίηση προγραμμάτων εκσυγχρονισμού ή αντικατάστασης με υψηλότερο κόστος αλλά και μεγάλο χρονοδιάγραμμα περάτωσης.
Δεύτερη ανελαστική επιλογή είναι να υπάρχουν ικανές ποσότητες σύγχρονων πυρομαχικών που θα βελτιώνουν τις επιδόσεις των οπλικών συστημάτων κάνοντας χρήση στο έπακρο των δυνατοτήτων τους, αλλά και επάρκεια για αρκετές μέρες αγώνα. Σ΄αυτή την κατηγορία εμπεριέχονται πυρομαχικά για τα άρματα μάχης, βλήματα και πύραυλοι για το πυροβολικό, αντιαρματικοί πύραυλοι για το πεζικό και την αεροπορία στρατού κ.α.
Συστήματα Ηλεκτρονικού Πολέμου, στοχοποίησης (κυρίως για το Πυροβολικό) καθώς και ολοκληρωμένα συστήματα διοίκησης και ελέγχου. Στο σύγχρονο περιβάλλον όπου τα βεληνεκή όλων των οπλικών συστημάτων έχουν αυξηθεί δραματικά, προβάλει ως αδήριτη ανάγκη η απόκτηση σύγχρονων συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου (ενδεικτικά αναφέρουμε συστήματα υποκλοπών και προστασίας των φίλιων επικοινωνιών) καθώς και εξουδετέρωσης εχθρικών UAV και loitering munitions, στοχοποίησης σε βάθος με διάφορα συστήματα (radar, UAV) από το επίπεδο Τάγματος/ Μοίρας Πυροβολικού μέχρι Σχηματισμού με στόχο τη κατανομή στόχων, διαταγών μάχης και προτεραιοποίησης των στόχων με σύγχρονα συστήματα διοίκησης και ελέγχου που θα ανταλλάσουν πληροφορίες με τους άλλους δύο κλάδους των Ε.Δ σε ένα ενοποιημένο δικτυοκεντρικό περιβάλλον επιχειρήσεων.
Μείζον ζήτημα είναι αυτό της αντιαεροπορικής κάλυψης. Τα συστήματα που χρησιμοποιεί σήμερα το Αντιαεροπορικό Πυροβολικού του Στρατού Ξηράς είναι παρωχημένα. Τα TOR M1 παραμένουν ένα αξιόμαχο σύστημα όμως εγείρονται προβλήματα αναφορικά με τη τεχνική τους υποστήριξη σε βάθος χρόνου. Σίγουρα πρέπει σε πρώτη φάση τα αντιαεροπορικά συστήματα OSA και HAWK πρέπει να αντικατασταθούν με ένα νεότερο σύστημα στο άμεσο μέλλον. Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε τι θα μπορούσε να αποφέρει η συμμετοχή μας στο πρόγραμμα European Sky Shield Initiative.
Το σύγχρονο πεδίο μάχης έχει αποδείξει τη χρησιμότητα των περιφερόμενων πυρομαχικών αλλά και των αντιαρματικών πυραύλων τα οποία μπορούν να βγάλουν με μικρό κόστος εκτός μάχης οπλικά συστήματα πολλαπλάσιου κόστους και είναι ένας πολλαπλασιαστής ισχύος που πρέπει να διαθέτει το πεζικό. Ιδιαίτερα μνεία οφείλουμε να κάνουμε στα φορητά αντιαρματικά όπλα του Πεζικού καθώς και στα εποχούμενα αντιαερματικά συστήματα τα οποία χρειάζονται ανανέωση με νέα εξελιγμένα και νέου τύπου συστήματα προκειμένου να υπερνικήσουν τις νέου τύπου θωρακίσεις.
Από τα κυριότερα προγράμματα του Στρατού Ξηράς είναι η αναβάθμιση του πυροβολικού. Οι επιχειρήσεις στην Ουκρανία έχουν αναδείξει για πολλοστή φορά την κρισιμότητα του πυροβολικού. Επομένως είναι άμεση ανάγκη η σε πρώτη φάση αναβάθμιση του συνόλου των RM-70 που είναι ένα πολύ μικρού κόστους πρόγραμμα (μόλις 170 εκατομμυρίων ευρώ) και εν συνέχεια η αναβάθμιση των MLRS είτε αντικατάστασή τους από νέου τύπου πυραυλικά συστήματα εφόσον το κόστος εκσυγχρονισμού είναι ανάλογο της προμήθειας νέων στα πλαίσια ενός διαγωνισμού.
Επισημαίνεται πως αναβάθμιση και συμπλήρωση αριθμών θα χρειαστούν και τα Α/Κ πυροβόλα. Ένα πρόγραμμα ομογενοποίησης του στόλου των Μ-109 σε μια σύγχρονη έκδοση, με βάση το τρίπτυχο, αύξηση ισχύος πυρός, διασυνδεσιμότητα, επιβιωσιμότητα. Επίσης, σε μεσοπρόθεσμο χρόνο είναι επιβεβλημένη η αντικατάσταση όλων των Μ-110, ενός Α/Κ πυροβόλου πολύ στατικού για το σύγχρονο εναλλασσόμενο περιβάλλον μάχης. Για τη συγκεκριμένη περίπτωση μια λύση αρκετά προσιτή είναι τα τροχοφόρα αυτοκινούμενα πυροβόλα.
Ως βασική και ανελαστική ανάγκη για το Όπλο του Πεζικού προβάλει ο εκσυγχρονισμός αριθμού ΤΟΜΠ (ΛΕΩΝΙΔΑΣ και Μ113) και ακολούθως σε βάθος πενταετίας η απόκτηση ενός νέου ΤΟΜΑ (θα μπορούσε να αποκτηθεί συνδυασμός τροχοφόρων ΤΟΜΑ και ερπυστριοφόρων ώστε να μην εκτοξευθεί το κόστος στα πλαίσια ενός διαγωνισμού). Υπο προϋποθέσεις μπορεί να αποκτηθεί και ικανός αριθμός μεταχειρισμένων ΤΟΜΑ είτε από τις ΗΠΑ είτε από την Ευρώπη και κυρίως τη Γερμανία.
Παραμένοντας, στο Πεζικό απαιραίτητη είναι η ναυπήγηση των κατάλλληλων ταχυπλόων σκαφών μεταφοράς προσωπικού στη Περιοχή Ευθύνης της ΑΣΔΕΝ τόσο για την κάλυψη των επιχειρησιακών αναγκών των Καταδρομών όσο και των Μονάδων Πεζικού.
Άρματα Μάχης. Είναι αδήριτη ανάγκη ο εκσυγχρονισμός των ελληνικών αρμάτων Leo 1 και Leo 2 στο σύνολό τους. Τόσο για την αντιμετώπιση παλαιομένων υποσυστημάτων τα οποία πλέον δεν υποστηρίζονται όσο και επαύξησης των δυνατοτήτων τους. Το τελευταίο διάστημα βλέπουμε μια κίνηση από πολλές ευρωπαϊκές χώρες που προσπαθούν να ανανεώσουν το αρματικό δυναμικό τους κυρίως με την αγορά νεότερων εκδόσεων του άρματος Leo 2. Την παρούσα χρονική στιγμή ο Ελληνικός Στρατός ο οποίος είναι από τους μεγαλύτερους χρήστες του συγκεκριμένου άρματος δε θα μπορούσε να διαθέσει τα αντίστοιχα κονδύλια όταν έχει πολλαπλές άλλες επείγουσες ανάγκες για αντικατάσταση παλαιότερων αρμάτων. Όμως θα μπορούσε να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα συνολικής αναβάθμισης του συνόλου των Leo2A4 και Leo1A5 με κλάσμα του κόστους ανά άρμα σε σύγκριση με το Leo 2 A8 των 20 εκατ. ευρώ.
Αεροπορία Στρατού. Παραμάνει κυρίαρχη προτεραιότητα ο εκσυγχρονισμός των επιθετικών ελικοπτέρων AH-64A Apache και ακολούθως των AH-64D Apache τόσο με νέα ηλεκτρονικά συστήματα (στοχοποίησης/ ηλεκτρονικού πολέμου/ επικοινωνιών) όσο και με νέα οπλικά συστήματα (απόκτηση των νεότερης γενιάς βλημάτων Hellfire καθώς και των SPIKE). Ακολούθως, η σύναψη σύμβασης τεχνικής υποστήριξης για τα υπερσύγχρονα μεταφορικά ελικόπτερα ΝΗ90 και η υλοποίηση ενός προγράμματος ομογενοποίηση των CH-47 Chinοοk στο επίπεδο F.
Σε βάθος χρόνου το Γενικό Επιτελείο Στρατού οφείλει να κινηθεί σε πρόγραμμα απόκτησης νέου ελικοπτέρου εφόδου στα πλαίσια ενός διεθνούς διαγωνισμού και μιας αξιοκρατικής επιλογής μέσω συγκριτικής αξιολόγησης δίχως την απευθείας ανάθεση.
Κλείνοντας, εξαιρετικά σημαντικό είναι ο Στρατός Ξηράς να ανανεώσει τον κορμό οχημάτων Διοικητικής Μέριμνας της οικογένειας Steyr 680 M3. Και εδώ απαιτείται ένας σοβαρός μακροπρόθεσμος σχεδιασμός στα πλαίσια ενός αξιοκρατικού διαγωνισμού με συμπαραγωγή των οχημάτων. Το πλέον ιδανικό σενάριο είναι η σχεδίαση και παραγωγή μιας εθνικής οικογένειας οχημάτων από ελληνικές εταιρίες.
Ανακεφαλαιώνοντας, σίγουρα δε μπορούν όλα τα παραπάνω προγράμματα αρκετών δισεκατομυρίων να τρέξουν ταυτόχρονα ή στην ολοτητά τους. Όμως εκτός από την προτεραιοποίηση που θα κάνουν τα επιτελεία υπάρχει και ο τρόπος αναβάθμισης ικανοτήτων των συστημάτων μέσω σταδιαρκών προγραμμάτων εκσυγχρονισμού που αποδίδουν συστήματα v1, v2 ή Mk1, Mk2 και αντίστοιχα θα μπορούσε να γίνουν και ελληνικά GR1, GR2.
Δηλαδή εάν π.χ. τα άρματα Leo1A5 αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τα θερμικά σκοπεύτικα λόγω παλαιότητας είναι πιο ορθολογικό τα κονδύλια να διατεθούν για την αντικατάστασή τους στο σύνολο των 500 αρμάτων ώστε όλα τα άρματα μάχης να είναι πλήρως λειτουργικά διασφαλίζοντας και οικονομίες κλίμας, παρά να εκσυγχρονίσεις λόγου χάρη δύο επιλαρχίες με πλήρες πακέτο και τα υπόλοιπα να βγαίνουν σιγά σιγά εκτός υπηρεσίας για «κανιβαλισμό». Εξάλλου η τμηματική αναβάθμιση είναι μια μέθοδος που ακολουθούν όλες οι προηγμένες χώρες ώστε να κρατούν τα συστήματα στο σύνολό τους στην καλύτερη δυνατή κατάσταση.
Σε όλα τα παραπάνω προγράμματα πρώτο λόγο συμμετοχής πρέπει να έχει η ελληνική αμυντική βιομηχανία. Ήδη για πολλά από αυτά υπάρχουν πολύ ενδιαφέρουσες ελληνικές διαθέσιμες λύσεις. Είναι καιρός να επενδύσουμε σοβαρά στην Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία η οποία έχει να προσφέρει αξιόλογες λύσεις και προτάσεις και ως προς την παραγωγή συστημάτων και πακέτων αναβάθμισης αλλά και στην αυτόνομη παραγωγή σύγχρονων πυρομαχικών.
